Lo Gresèth
Lo Gresèth (en francés, Le Grézet) ei ua anciana comuna gascona d’Occitània. Administrativament, èra situada dens lo departament d’Òlt e Garona.
En 1840 fusionèt damb Cavanhan ende vàser lo Gresèth e Cavanhan.[1]
Toponimia
[modificar | Modificar lo còdi]Las fòrmas ancianas citadas per Bénédicte Boyrie-Fénié peu Gresèth son : Gresel (castrum del ~), en 1259, Greceto (decima de ~), en 1305, Grezetum (1307-1317), Grezeto (capella de ~) en 1326. La prononciacion es [lugre'zɛt] [2].
Per Dauzat e Rostaing, Lo Gresèth es un nom comparable a Gresèls; s'explica peu « provençal » gres (de *grēsum, mot prelatin, dont la basa serè car/gar dab lo sufixe prelatin -ēsu) e lo sufixe -ellum[3]. Jacques Astor, citat per B. Boyrie-Fénié, se pronóncia per l'occitan gres, « pèira, calhau, «terrenh peirós ». Ernèst Negre, citat tanben per Bénédicte Boyrie-Fénié, opina peu mot gascon gréso, « partida estèrla d'un camp, bosiga », dab lo sufixe diminutiu -èt que correspond au lengadocian -èl; lo nom deu Gresèth aurè alavetz lo sens de « petita bosiga » [cau precisar que lo sens de bosiga es modèrne, e que Mistral lo cita a prepaus deu Carcin; a l'epòca de fixacion deu nom, cau reténer lo sens de tèrra magra e peirosa, e non pas lo de bosiga]. Las interpretacions deus toponimistas citats son complementàrias e Bénédicte Boyrie-Fénié, qu'evòca la vielha arrasic pre-indoeuropèa *gar/*gr e lo sufixe diminutiu -ellu, las contraditz pas. [4]
Sus la mapa de Cassini, L'emplaçament deu Gresèth es escrit Usan e lo Gresèth es al nòrd-èst. Usan s'explica per un nom latin d'òme Utius, Usius, dab lo sufixe anum [5]. Se tracta donc d'un ancian maine antic e lo nom es pus ancian que lo deu Gresèth (los noms dab article son deu segond millenari).
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]- Lo territòri deu Gresèth èra de la ciutat deus Nitiobròges e après de la diocèsi d'Agen, çò que justifica mèi o mens de lo plaçar dens l'Agenés. Dempui lo 13 d'agost 1317 e d'aquí a la Revolucion, èra de la diocèsi de Condòm creada per Joan XXII [6]. Lo territòri de Cavanhan èra de la diocèsi de Vasats, donc deu Vasadés [7],[8].
- Las comunas deu Gresèth e de Cavanhan eston fusionadas en 1840.[9] L'ostau de comuna (ostau comunau, « meria ») es au Gresèth.
Demografia
[modificar | Modificar lo còdi]Evolucion demografica de la comuna de 1793 a 1836.
| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 |
|---|---|---|---|---|---|
| 102 | 258 | 245 | 268 | 331 | 308 |
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ "Lo Gresèth e Cavanhan", Des villages de Cassini aux communes d’aujourd’hui.
- ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 132-133
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, reedicion Librairie Guénégaud, 1984, p. 328, a Graix
- ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 132-133
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 691, per un aute Uzan
- ↑ Jean Burias, Atlas Historique français, Agenais, Condomois, Bruilhois, CNRS, 1979
- ↑ https://web.archive.org/web/20161115015531/http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b77101733/f1.item.zoom
- ↑ http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9616679v/f158.item.zoom
- ↑ Seconde loi, du 16 juillet 1840. Lot-et-Garonne.