Cambe

Culhida del cambe textil en Nauta Sòna

Plantacion de cambe de fibra

Lo cambe o carbe industrial o textil, es una varietat de planta cultivada de la familha de las Cannabaceae. Es una planta annala, seleccionada per la talha de sa tija e son fèble taus en THC o autres canabinoides a partir de l'espècia que los botanistas nomenan lo Cambe cultivat (Cannabis sativa L.). Cambe designa mai sovent la planta industriala e sa fibra vegetala, alara que Cannabis es lo nom utilizat per designar la forma recreativa o medicala.Un camp plantat de cambe es segon las regions una canavièra (chanabiera, canabiera) o canabal

Lo cambe foguèt fòrça utilizat pel passat e acompanha l'èsser uman dempuèi lo Neolitic. Mas foguèt pauc a pauc interdit o fortament reglamentat pendent lo sègle XX a causa de sas proprietats psicotròpas.

Lo cambe industrial a d'utilizacions multiplas, coma los teissuts, lo bastits, los cosmetics, l'isolacion fonica e termica, la fabricacion d'òlis, de còrdas, de palhats, l'utilizacion jos forma de combustibles, en papetariá, per l'alimentacion umana o animala, coma biocombustibles, per d'usatges medicamentoses, per un usatge revreatiu o coma materials composits en associacion amb de matèrias plasticas. La filièra cambe reviscola amb l'aumentacion du prètz del petròli e la presa de consciéncia environamentala. Los païses europèus e las collectivitats localas d'aquestes ensajan de tornar favorizar la cultura del cambe. Sa cultura dins lo mond es autorizada o non segon los païses.

Istòria

Culhida e trabalh del cambe en 1695.

Lo cambe es una de las primièras plantas adomegida per l'Òme, al neolitic, benlèu en Asia. Puèi accompanhèt las migracions e conquistas per s'espandre per totes los continents. Aquestas fibras èran utilizadas per realizar de vestits en China  (600 AbC) en Euròpa a l'Edat Mejana. Los vestits reials occidentals èran sovent constituits de mesclas de cambe e de lin. La primièra Bíblia imprimada per Gutenberg ne seriá estat de cambe. Lo papièr de cambe es utilizat fins al sègle XIX. Al començament del XX, en Euròpa, las fibras de cambe foguèron remplaçadas pel coton, originari dels EUA. Mai recentament, aquestas fibras resistentas e a portada de man, foguèron utilizadas per realizar de vestits militairs pendent las doas guèrras mondialas. A la fin de la Segonda Guèrra mondiala, foguèron remplaçadas per de fibras sinteticas, de teisser mai regular. Las fibras longtemps foguèron utilizadas per realizar los bilhets de baca abans d'èsser remplaçadas per l'ortiga. Son tanben utilizadas per las còrdas, e foguèron utilizadas pendent longtemps per las velas de las naus.

Lo cambe èra tanben considerat coma una planta magica dicha ipocrita; èra utilizat dins los rituals funeraris: lo fum de l'èrba secada e brutlada sus de pèira ardentas en preséncia del defunt deviá desconnectar del real e permetre de parlar als esperits.

Trabalh

Fibras desplegadas mostrant las fibres.

Penhe de cambe

Fibras de cambe.

Utilizacion de las fibras

Las fibras mai trabalhadas son eissidas de la partida periferica de la tija. Las fibras de la barguilha, tija centrala desprovesida de sa rusca, an una granda capacitat d'absorpcion.

Aquestas fibras son utilizadas en plombariá per far de jonchs, la filassa.

Teissedura

Abans de poder èsser teissut, lo cambe deu subir tota una preparacion.

Un còp culhit, es banhat una desena de jorns per que las fibras se desligan. Enseguida, èra trissat e passat a la bròssa que separa çò que pòt passar a la filosa e l'estopa que pòt pas l’èsser.

Al sègle XVIII, aqueste trabalh preliminari del cambe èra realizat pels agricultors per una font de revengut suplementària. Èran subretot las femnas que filavan.

Còrdas

Còrda de cambe.

Una còrda de cambe de 12 mm de diamètre a una carga de rompadura d'unes 1 100 kg. Aquesta fibra permet tanben de realiza la ficèla.

Papièr

Lo cambe foguèt utilizat dins la fabricacion de diferents papièrs. Lo cambe es utilizat per exemple dins los bilhets de banca, lo papièr bíblia e lo papièr de cigareta.

Abaliment e agricultura

Lo cambe servís a la fabricacion de palhats absorbants pels animals. Dins l'òrt, secat e trissat, a reputacion de blocar los limaces.

Bastit

Brica de cambe utilizada per l'isolacion acostica e termica

Se pòt fabricar de parets isolantas o de dalas isolantas en beton de cambe (mèscla de calç e cambe: associat a la calç dempuèi lo Neolitic per la realizacion de blòcs d'isolacion coneguts fins a la descobèrta dels aerogèls). Lo beton de cambe es tanben utilizat en isolacion exteriora o interiora dels bastits existents. Aqueste material permet una bona "respiracion" dels parets existents mercé a sa capacitat a regular la vapor d'aiga. La lana de cambe es tanben un plan bon isolant termic, concurrencial de lanas mineralas (lanas de veire) que pausa pas de problèma sanitari (amiant e lana de veire son cancerigèns que constituïts de fibras plan fòrça pichonas, capablas de penetrar plan luènh dins las brònquias).

Transpòrt

Vèrs 1940, Ford experimenta una veitura amb una carroçariá de cambe: la Hemp Body Car. L'idèa torna dins los ans 2010 per un constructor canadenc de veïculs electrics. Diesèl utilisava l'òli de cambe (e tanben d'autres òlis vegetals) coma carburant per son motor.

• Paratusts de la Mercedes Classa A.

Utilizacion de las granas

S'utiliza la grana per realizar de produch alimentaris per sas proprietats nutritivas, jos forma d'òli o de granas.

La grana conten:

• 32 % de glucids, amb 83 % de fibras
• 32 % de lipids
• 23 % de proteïnas, fonts dels 8 acids aminats essencials

Aquestas proporcions son idealas per l'alimentacion umana e animala.

Òli

• Alimentacion: l'òli obtenguda per premsatge de las granas a una excellenta reputacion dietetica, a causa de son taus en acids grases de tipe omega 3 e omega 6 GLA e tanben un fèble taus en Acids Grases Saturats. Non filtrada, ten una color verda mai o mens escura segon las varietats. A un gost d'avelana per unes.
  
• Combustible per motor (utilizat per Rudolf Diesel, a la creation de son motor Diesèl). En 1937, Henry Ford creèt la Hemp Body Car, una veitura en granda partida facha de cambe e alimentada per l'etanòl de cambe.
• Pinturas, vernís, tintas e autres produchs tecnics: l'òli de cambe es secativa coma l'òli de lin.
• Cosmetics: a causa de son equilibri en acids grases poliinsaturats, l'òli de cambe es plan noirissenta per la pèl.
  

L'òli de cambe conten:

• 10 % d'acids grases saturats
• 13 % d'acids grases monoinsaturats (AGMI)
• 77 % d'acids grases poliinsaturats (AGPI) amb 59,5 % d'omega 6 (acid linoleic) e 17,5 % d'omega-3 (acid gama linolenic subretot, acid estearidonic)

L'òli de cambe conten 8 % de grassas saturadas, 55 % d'acid linoleic e 25 % d'acid α-linolenic. I a tanben de vitaminas del grop B (idrofilas) e de la vitamina E (lipofila). Sola l'òli de lin conten un taus màger d'acid α-linolenic, mas l'òli de cambe conten mai d'acids grases essencials (80 % del volum total de l'òli).

Farina

Las granas de cambe pòdon èsser trissada per realizar de farina de cambe, que ne conten pas de glutèn, de proteïnas que de personas son intolerantas.

Proteïnas de cambe

Lo tortèl de pression - qu'en partida se lèva l'òli - venent de las granas descloscadas pòdon èsser tractada per concentrar las proteïnas de tauses diferents (30 %, 50 % e 70 %). Las proteïnas de cambe presentan un indici de qualitat de 92 e son plan digèstas.

Unes produchs incorporan de còcas trissadas venent de las granas per aumentar lo taus de fibras.

Bevendas

Existís diferentas bevendas utilizant de cambe:

• limonada de cambe
• bièrra cambrada
• siròp de cambe
• té de cambe
• lach de cambe
• absint al cannabis

Alimentacion animala

De ganas de cambe son incorporadas a las mèsclas per aucèls domestics. Son tanben utilizadas per la pèsca e a la brama. Los tortèls, riques en proteïna, se pòdon avantatjosament valorizar en alimentacion per bestial.

Potencial industrial

Culhida del cambe en Nauta Sòna.

Se tira del cambe un nombre important e sempre mai de produch: fil, ficèla, teissut, papièr (mai de 70 % de la produccion abans 1883), mas tanben de materials de construccion e d'isolacion, carburant, plastics, produchs alimentaris, medicaments. Après aver conegut son apogèu a la mitat del sègle XIX (176 000 ha cultivadas en França) per la papeteriá e la marina de vela, las superfícias en cambe redusiguèron en 1960 (700 ha) a causa de l'emergéncia del coton, de las fibras sinteticas e de l'arribada de la marina de motor. La cultura reviscola dins las annadas 1970 pels mercats papetièrs. Dempuèi las annadas 2000

La revista americana Popular Mechanics de febrièr de 1938, títol un article al subjècte de l'expleitacion del cambee : « New billion dollar crop ». L'extraccion de las fibras de la tija del cambe, operacion fastidiosa, veniá de beneficiar d'un procés novèl d'automatizacion, que prometava una rendabilitat enòrma. Pasmens, la cultura del cambe foguèt progressivament interdita als EUA, per una succession de mesuras, coma la Marihuana Tax Act de 1937. Las fibras sinteticas, coma lo nilon, comercializat en 1938, comencèron a s'impausar sul mercat mondial. Los plants butant a l'estat salvatge foguèron pistats e destrusits. Pendent la segonde guerre mondiale, los EUA incitèron lors a produire de biais massís del cambe. Lo film ''Hemp For Victory'', realizat pel govèrn american, explica als cultuvators la necessitat de produire de cambe per sostenir l'esfòrt de guèrra.

Cultura industriala

Lo cambe industrial, subretot lo cambe cultivat (en Euròpa) e del cambe indian, es una planta de raiç pivotanta podent aténher quatre mètres de naut, sa cultura en Euròpa demanda l'utilizacion de pas cap de pesticid. Mas es una cultura que demanda d'aponds de potassi e d'azòt.

Escut de comuna Chennevières-lès-Louvres.

A çò nòstre, la cultura del cambe, las aisinas e los mestièrs associats daissèron fòrça traças dins la toponimia e l'antroponimia. Per exemple la celèbra avenguda de la Canebiera a Marselha. Que per d'unes, s'i fasiá le cultura de cambe; segon d'autres, alà i aviá de fabricas de còrdas e de velas ligadas a las activitats del pòrt. A Niça i a li Chanabieras. En França, la plantacion de cambe èra nomenada chennevière e se trapa per exemple dins Chennevières-sur-Marne.

Produccion

Lo novelum del cambe industrial en França e en Euròpa resulta de l'aument del cost del petròli, d'obligacions de reciclatge de las matièras e de las perspectivas environamentalas. La França es ara líder europèu amb una produccion annala de 50 000 tonas (100 000 tonas dins l'Union europèa), e la mai larga varietat mondiala de semens industrials certificats.

Al nivèl industrial, lo cambe presenta l'avantatge de produire dos materials distinctes e complementaris:

• la fusta de cambe es fòrça leugièra (densitat 0,12)
• e la fibra amb un naut modul de resisténcia a la traccion

L'objectiu son los mercats del bastit e del platic per l'automobila ont las fibras de cambe permeton la reduccion del pes de las pèças, coma la melhoracion de las perspectivas de reciclatge e de proteccion de l'environament. La FNPC (Federacion Nacionale dels Productors de Cambe) es al mèsle temps un sindicat de productors e un productor de semenças de cambe industrial. Dempuèi pauc, la recerca sul cambe industrial en França es federada per l'Institut Tecnic del Cambe (ITC).

Produccion mondiala

Culhida de cambe

Produccion en tonas. Chifras 2003 e 2013 Donadas de FAOSTAT (FAO)
França	4 300	14 %	48 264	71 %
China	24 000	79 %	16 000	24 %
Chile	1 250	4 %	1 450	2 %
Ucraïna	150	< 1 %	1 450	1 %
Ongria	40	< 1 %	600	< 1 %
Russia	300	1 %	300	< 1 %
Total	30 315	100 %	67 785	100 %

França

Après un apoguèu de 170 000 ha al sègle XIX, la produccion del cambe davalèt en 1904 a 21 000 ha en France per aténher un punt bas de 600 ha; aquesta cultura gaireben aviá desaparegut fins a un reviscol dins los departaments franceses d'Aube, Nauta Sòna, Sarthe, Seina e Marna, dins las regions de Lorena. A çò nòstes dins lo departament dins la Nauta Garona e dins las Lana. Los cultivars utilizats ara en França an de tauses en THC fòrça fèbles, lo reglament n°1164/89 de la Comunautat europèa impausant un taus inferior a 0,3 %.

Canadà e EUA

Al Canadà, la cultura del cambe es autorizada dempuèi 1998. Lo taus en THC es reglamentat. Lo taus en THC es limitat a 0,3 % del pes de las fuèlhas e a 10 partidas per milion (ppm) per l'òli e la farina. Lo cambe es cultivat dins la Saskatchewan, al Manitòba e en Alberta.

La cultura del cambe èra interdita als EUA fins a 2014, la novèla lei federala agricòla l'autoriza, e unes Estats passèron de leis autorisant la cultura, coma lo Colorado e l'Estat de Washington. Alara que d'autras leis federalas interdison sempre la cultura e/o lo comèrci interestats de las granas viablas.

Annèxes

Bibliografia

• Pierre Bouloc (coord.), Le chanvre industriel, production et utilisations, éditions France Agricole, juin 2006. 431 pages. ISBN: 2-85557-130-8
• Henri-Alain Segalen, Le chanvre en France, Cannabis sativa L. vulgaris : culture, récolte, applications. Éditions du Rouergue, 8 novembre 2005. 107 pages. ISBN: 978-2841567133.
• Les variétés de chanvre de la FNPC.Objectifs de sélection.Gamme développée. Fédération Nationale des Producteurs de Chanvre. 31 pages.

Documentaris

• « Le Chanvre », documentaire réalisé par Beatrice Schaechterle, Allemagne, 2004, 43 min (Arte, diffusion le 26/08/2004, à 19h00)

Exposicions

• Exposition itinérante réalisée par les Musées départementaux Albert et Félicie Demard
• Musée du chanvre, en Côte-d'Or