Antonín Dvořák

Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Antonín Dvořák
Profession: Compositor
País: Republica Chèca
Data de naissença: 8 de setembre de 1841
Luòc de naissença: Nelahozeves, Àustria-Ongria
(actualament, part de la Republica Chèca)
Data de decès: 1 de mai de 1904
Luòc de decès: Praga, Àustria-Ongria
(actualament, part de la Republica Chèca)

Antonín Leopold Dvořák (8 de setembre de 1841, Nelahozeves - 1èr de mai de 1904, Praga) foguèt un compositor classic chèc dau movement romantic. Après d'estudis de musica, venguèt famós dins lo corrent deis ans 1870-1880 e foguèt nomat director dau Conservatòri de New York de 1892 a 1895. Influenciat per lo folclòre eslau, es l'autor d'una òbra importanta, contenent de sinfonias, d'òbras sinfonicas e d'opèras, qu'es fòrça populara en Euròpa Centrala, en Russia e dins lei país anglosaxons.

Biografia[modificar | Modificar lo còdi]

Jovença e formacion[modificar | Modificar lo còdi]

Antonín Leopold Dvořák nasquèt lo 8 de decembre de 1841 dins lo vilatge de Nelahozeves, situat a 30 km au nòrd de Praga dins l'Empèri d'Àustria-Ongria. Son paire, František Dvořák (1814-1894) èra maselier e jogaire professionau de citara. Sa maire, Anna Zdeňková (1820-1882) èra la filha d'un baile au servici dau prince de Lobkowicz[1]. Lo pareu aguèt 14 enfants mai solament 8 subrevisquèron a l'enfança[2].

Lei parents d'Antonin Dvořák descurbiguèron rapidament sei talents musicaus e lo mandèron a Zlonice per i aprendre l'alemand e melhorar sa cultura musicala[3]. Puei, l'enfant ontunièt seis estudis a Česká Kamenice e foguèt acceptat en 1857 a l'escòla d'òrgue de Praga. I demorèt dos ans e jonhèt un orquèstra de varietats, la Prager Kapelle de Karel Komzák, onte foguèt encargat de la partida altò.

Començament de sa carriera musicala[modificar | Modificar lo còdi]

Retrach de Dvořák en 1868.

En 1862, la Prager Kapelle foguèt integrada a l'orquèstra dau Teatre provisòri de Praga. Aquel ensemble venguèt la basa dau Teatre nacionau de Praga que foguèt finalament fondat en 1881. Gràcias a son experiéncia de musician d'orquèstra, poguèt i descubrir un vast repertòri classic e contemporanèu. i comencèt tanben la composicion d'òbras ambiciosas coma doas sinfonias en 1865.

Quitèt l'orquèstra en 1871 per se consacrar a la composicion e viure gràcias a de leiçons particularas avans d'obtenir una plaça d'organista en 1874[4]. Durant aqueu periòde, Dvorak foguèt amorós d'una de seis estudiantas, Josefina Čermáková. Li compausèt sensa succès un cicle de cançons, dich Lei Ciprès, avans d'esposar en 1873 sa sòrre, Anna Čermáková (1854-1931). Lo pareu aguèt 9 enfants[5].

La premiera partida deis ans 1870 foguèt tanben marcada per lei premiers succès locaus dau musician coma Cantate Hymnus en 1873. Aquò li permetèt de ganhar una borsa e d'intrar en contacte amb d'artistas coma Johannes Brahms (1833-1871) que vendrà son amic e li presentèt l'editor Fritz Simrock (1837-1901). Rescontrèt tanben d'autrei musicians famós dau periòde coma lei caps d'orquèstra Hans von Bülow (1830-1894) e Hans Richter (1843-1916), lei violonistas Joseph Joachim (1831-1907), Joseph Hellmesberger (1828-1893) e lo Quatuor Chèc. Pauc a cha pauc, venguèt una figura dau mitan artistic de sa region, çò que li permetèt de difusar sa musica e de venir famós.

Consecracion[modificar | Modificar lo còdi]

Darriera partida de la Sinfonia dau Mond Nòu qu'es un dei tròç pus famós de l'òbra de Dvořák.
Extrach de l'opèra Rusalka.

A partir de la fin deis ans 1870, Dvorak venguèt pauc a pauc famós gràcias a una tiera de succès, especialament Stabat Mater e lei Danças eslavas paregudas en 1877. D'efiech, leis inspiracions eslavas de sa musica, relativament novèlas, toquèron un public larg e Dvorak foguèt ansin invitat mai d'un còp en Anglatèrra e en Russia[6]. Aquò li permetèt de venir director dau Conservatòri nacionau de New York de 1892 a 1895. I tenguèt una classa de composicion e realizèt divèrseis òbras. La pus famosa es sa 9a Sinfonia (Mond novèu) que sortiguèt en 1893 e qu'obtenguèt un succès fulgurant[7]. Pasmens, tapèt seis autreis òbras dau periòde en despiech dau succès popular dau 12en Qüatuor e dau 2en Concertò per violoncèla. De mai, son interès per la musica negra suscitèt d'oposicions e de controvèrsias.

De retorn en Euròpa, se tornèt installar en Boèmia. I compausèt de poèmas sinfonics a partir dei legendas mesas en vèrs per Karel Jaromír Erben (1811-1870). Per aquò, Dvořák imaginèt un procès de narracion musicala fondat sus la prosodia dau lengatge parlat. Dich « procès deis intonacions », aqueu metòde foguèt pus tard adoptat per Leoš Janáček (1854-1928). La fin de sa vida foguèt principalament consacrada a la composicion d'opèras coma Rusalka, sortit en 1901. Durant aqueu periòde, dirigiguèt tanben lo Conservatòri de Praga. Moriguèt lo 1èr de mai de 1904 d'una malautiá non diagnosticada qu'es de còps descricha coma una forma sevèra de gripa[8]. Foguèt enterrat dins lo cementèri de Vyšehrad, situat dins lo relarg de Praga[9].

Òbra e eiretatge[modificar | Modificar lo còdi]

Fotografia d'una estatua de Dvořák installada dins la vila de Praga.

Dvořák es un musician major de la fin dau sègle XIX durant lo periòde intermediari entre Franz Schubert (1797-1828) e Gabriel Fauré (1845-1924). Inspirat per lei modèls de Beethoven e de Schubert, èra portat vèrs lei formas instrumentalas classicas que permetián de trabalhar la melodia (sinfonia, quatuor...) e vèrs lei tèmas eissits de la païsanariá eslava. Es l'autor d'un trabalh important que còmpta au mens 189 òbras de que 9 sinfonias, un vintenau d'òbras sinfonicas[10] e 10 opèras[11]. Entre seis òbras pus popularas, se pòdon citar sa sinfonia dau Mond Nòu, sei Danças e Rapsodias Eslavas, son 2en Concertò per violoncèla e son opèra Rusalkia que son totjorn de succès importants a l'ora d'ara.

En mai d'aquò, Dvořák es considerat, amb Bedřich Smetana (1824-1884), coma lo fondator de l'escòla chèca de musica classica. Per aquela rason, Dvořák aguèt dins l'afiermacion nacionala dau país[12] e es un personatge important de la cultura chèca modèrna[13].

Annèxs[modificar | Modificar lo còdi]

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. (en) Gervase Hughes, Dvorak: His Life and Music, Cassell, 1967, pp. 22-23.
  2. (en) Gervase Hughes, Dvorak: His Life and Music, Cassell, 1967, p. 24.
  3. (cs) Jarmil Burghauser, Antonin Dvořák Thematický Katalog, Bārenreiter Supraphon, 1960, p. 466.
  4. (en) Jan Smaczny, Antonín Dvořák, in Oxford Companion to Music, Oxford University Press, 2002, pp. 391-392.
  5. (cs) Otakar Dvořák, Můj otec Antonín Dvořák, Knihovna Jana Drdy, 2004.
  6. (en) John Clapham, Dvořák, W. W. Norton, 1979, p. 60.
  7. (en) John Clapham, Dvořák, W. W. Norton, 1979, p. 132.
  8. (cs) Jarmil Burghauser, Antonin Dvořák Thematický Katalog, Bārenreiter Supraphon, 1960, p. 604.
  9. (en) Hans-Hubert Schönzeler, Dvořák, Marion Boyars Publishers, 1984, p. 194.
  10. La recèrca d'aqueleis òbras foguèt lòngtemps malaisada e, fins ais ans 1960, solament 5 òbras èran conegudas, compres per la màger part deis especialistas.
  11. L'organizacion musicologica dau catalòg de Dvořák es pas totjorn ben clara. D'efiech, certaneis òbras an portat dos ò tres numeròs diferents. Ansin, s'utiliza generalament la nomenclatura prepausada per Burghauser que correspond a un recensament cronologica dei pàças anant dei numeròs B. 1 a B. 206 en tenent còmpte de dvèrseis òbras inacabadas.
  12. Boèmia foguèt lo còr de la Checoslovaquia independenta de 1918.
  13. Un asteroïde, (2055) Dvořák, e un cratèr de Mercuri pòrtan tanben lo nom de Dvořák.