Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/octobre de 2009

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Setembre de 2009 Novembre de 2009
Acorchi [+]
WP:LS

Aquesta pagina e sas sospaginas mesadièras son consacradas a l’organizacion e a la mantenença del quadre Lutz sus... de la pagina d’acuèlh.

Aquesta es emplena per l'apèl de {{Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/{{CURRENTDAY}} de {{CURRENTMONTHNAME}}}} (çò que significa que son contengut es lo del Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/jorn, ont jorn es lo jorn e lo mes del jorn corrent (ora UTC)). La frequéncia de renovelament dels quadres es quotidiana.

  • Los articles presentats dins los diferents quadres son unicament los promouguts als labèls « Articles de qualitat » e « Bon article ».
  • Evitatz de metre mai de 500 caractèrs/100 mots dins los quadres per fin de manténer l'equilibri de las colomnas sus la pagina d'acuèlh ont aquestes quadres son transcluses.

Calendièr per octobre de 2009

Articles « Lutz sus... » ja pareguts sus l’acuèlh del mes d'octobre de 2009 :

1èr d'octobre de 2009 veire/modificar

2 d'octobre de 2009 veire/modificar

Flor de safran
Flor de safran
Lo safran es una espècia tirada d'un genre de crocus (Crocus sativus) de la familha de las Iridacèas. La flor possedís tres estigmatas (extremitats distalas de las carpèlas de la planta). Estils (la « tija » religant una estigmata amb la rèsta de la planta) e estigmatas son sovent secats e utilizats en cosina coma assasonament o coma agent colorant. Lo safran, que foguèt pendent mantun decenni l'espècia mai cara al mond, es originari de l'Orient Mejan. Foguèt cultivat pel primièr còp dins las províncias grègas.

3 d'octobre de 2009 veire/modificar

Bearn o Biarn qu'ei un país occitan, ua vescomtat situada au pè deus Pirenèus. Ligat successivament a Aragon puish a Gasconha, que vadó, enter los regnats de Gaston Fèbus e d'Enric de Borbon, país sobeiran puish cap deu Reiaume de Navarra (dab pas sonque la Baisha Navarra après 1512). Bearn qu'ei tanben ua anciana província istorica francesa integrada a França en 1620 ; abans aquesta data, l'occitan de Bearn (lo bearnés) qu'èra la sola lenga administrativa deu Reiaume de Navarra e que partatgè aqueste estatut dab lo francés dinc a la Revolucion.

Uei lo dia, la soa capitala qu'ei Pau (las autas capitalas istoricas que hon, successivament Morlans puish Ortès).

Lo gentilici qu'ei bearnés -esa o biarnés -esa.

4 d'octobre de 2009 veire/modificar

La Ciutat de Carcassona
La Ciutat de Carcassona

La Ciutat de Carcassona es un ensemble arquitectural medieval que se tròba dins la vila occitana de Carcassona dins Aude. Se situa sus la riba drecha d'Aude, al sud-èst de la vila actuala. Las originas d'aquesta Ciutat medievala fortificada, remontan al periòde galloroman. La Ciutat compren un castèl (lo castèl comtal) e una basilica (la basilica de Sant Nazari).

Salvada de la destruccion puèi restaurada al sègle XIX d'un biais de còps controversiat jos la direccion de Eugène Viollet-le-Duc, la Ciutat de Carcassona es dempuèi 1997 classada al Patrimòni Mondial de l'UNESCO. Lo castèl comtal, las fortificacions, las liças e las torres apartenon a l'Estat e son administrats pels monuments istorics franceses, mentre que la rèsta de la Ciutat fa partida del domeni municipal.

5 d'octobre de 2009 veire/modificar

6 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc

Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

7 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

8 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

9 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

10 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

11 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

12 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

13 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

14 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

15 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc

Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

16 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

17 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

18 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

19 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

20 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

21 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

22 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona lo 24 d'octobre de 2009, a partir de 14:00

23 d'octobre de 2009 veire/modificar

Signatz la peticion de sosten a Anem òc per la defensa de l'occitan/lenga d'òc
Granda manifestacion a Carcassona DEMAN, a partir de 14:00

24 d'octobre de 2009 veire/modificar

25 d'octobre de 2009 veire/modificar

Lo Machu Picchu (nom castelhan) o Machu Pikchu (nom quíchoa, de machu, vièlh, e pikchu montanha, es a dire: «montanha vièlha») es lo nom contemporanèu de la vièlha llacta (ciutat) inca de pèira (que son nom original foguèt Pikchu) bastida principalament a la mitat del sègle XV sul puèg rocós que religa las montanhas Machu Picchu e Huayna Picchu sul pendís oriental dels Andes Centrals, al sud de Peró.

26 d'octobre de 2009 veire/modificar

Sigmund Freud, nascut Sigismund Schlomo Freud (en ebrieu: זיגיסמונד שלמה פרויד), a Freiberg, actual Příbor (Moràvia, Chequia), lo 6 de mai de 1856 e mòrt a Londres lo 23 de setembre de 1939, foguèt un psiquiatre austriac. Es considerat lo paire de la psicanalisi. Comencèt de s'interessar a l'ipnòsi e a son utilizacion per tal d'ajudar los malauts mentals. Posteriorament abandonèt l'ipnòsi en favor de l'associacion liura e l'analisi dels sòmis per desvolopar la «terapia del parlar». Aqueles elements venguèron lo punt de partença de la psicoanalisi. Freud s'interessèt especialament a l'isteria (apelada actualament tresvirament de conversion, segon lo DSM-IV) e dins la neuròsi (reclassificada actualament en afeccions psicosomaticas, neuròsi e psicòsi, segon la nosologia psicoanalitica).

27 d'octobre de 2009 veire/modificar

Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstre vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colosau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'econen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).

28 d'octobre de 2009 veire/modificar

Brasil o oficialament la Republica Federala de Brasil (en portugués: República Federativa do Brasil) es lo país mai grand e mai poblat d'America Latina e lo cinquen tant en populacion coma en superfícia del mond. S'espandís sus 8 514 876,599 km² e es localizat dins la part centreorientala de l'America del Sud. Al nòrd tòca a Veneçuèla, Guyana, Surinam e la Guaiana Francesa. Al nòrd-oèst tòca a Colómbia, a l'oèst tòca a Bolívia e Peró. Al sud tòca a Uruguai e al sud-oèst a Argentina e Paraguai. Los sols païses d'America del Sud que Brasil a pas de frontièra amb eles son Chile e l'Eqüator. En defòra del continent, Brasil possedís qualques pichòtas illas de l'ocean Atlantic: Penedos de São Pedro e São Paulo, Fernando de Noronha, e Trindade e Martim Vaz e las pichòtas illas coralianas sonadas Atol das Rocas.

Lo gentilici es brasilièr -ièra (-èir -èira, -èr -èra, -ier -iera).

29 d'octobre de 2009 veire/modificar

La Ciutat de Carcassona
La Ciutat de Carcassona

La Ciutat de Carcassona es un ensemble arquitectural medieval que se tròba dins la vila occitana de Carcassona dins Aude. Se situa sus la riba drecha d'Aude, al sud-èst de la vila actuala. Las originas d'aquesta Ciutat medievala fortificada, remontan al periòde galloroman. La Ciutat compren un castèl (lo castèl comtal) e una basilica (la basilica de Sant Nazari).

Salvada de la destruccion puèi restaurada al sègle XIX d'un biais de còps controversiat jos la direccion de Eugène Viollet-le-Duc, la Ciutat de Carcassona es dempuèi 1997 classada al Patrimòni Mondial de l'UNESCO. Lo castèl comtal, las fortificacions, las liças e las torres apartenon a l'Estat e son administrats pels monuments istorics franceses, mentre que la rèsta de la Ciutat fa partida del domeni municipal.

30 d'octobre de 2009 veire/modificar

Bearn o Biarn qu'ei un país occitan, ua vescomtat situada au pè deus Pirenèus. Ligat successivament a Aragon puish a Gasconha, que vadó, enter los regnats de Gaston Fèbus e d'Enric de Borbon, país sobeiran puish cap deu Reiaume de Navarra (dab pas sonque la Baisha Navarra après 1512). Bearn qu'ei tanben ua anciana província istorica francesa integrada a França en 1620 ; abans aquesta data, l'occitan de Bearn (lo bearnés) qu'èra la sola lenga administrativa deu Reiaume de Navarra e que partatgè aqueste estatut dab lo francés dinc a la Revolucion.

Uei lo dia, la soa capitala qu'ei Pau (las autas capitalas istoricas que hon, successivament Morlans puish Ortès).

Lo gentilici qu'ei bearnés -esa o biarnés -esa.

31 d'octobre de 2009 veire/modificar

Flor de safran
Flor de safran
Lo safran es una espècia tirada d'un genre de crocus (Crocus sativus) de la familha de las Iridacèas. La flor possedís tres estigmatas (extremitats distalas de las carpèlas de la planta). Estils (la « tija » religant una estigmata amb la rèsta de la planta) e estigmatas son sovent secats e utilizats en cosina coma assasonament o coma agent colorant. Lo safran, que foguèt pendent mantun decenni l'espècia mai cara al mond, es originari de l'Orient Mejan. Foguèt cultivat pel primièr còp dins las províncias grègas.