President dels Estats Units d'America

President dels Estats Units d'America
	Bandièra
Titular	Joe Biden ; dempuèi lo 20 de genièr de 2021
Tractament	Sr. President, Onorable e Excelléncia
Residéncia	Ostal Blanc, Samuel Osgood House (en) , Alexander Macomb House (en) e President's House (fr)
Nomenat per	Collègi electoral dels Estats Units e Cambra dels Representants dels Estats Units
Jurisdiccion	Estats Units d'America
Institucion	Govèrn Federal dels Estats Units d'America
Luòc	Estats Units d'America
Mandat	Quatre ans, renovable per un periòde consecutiu
Creacion	30 d'abril de 1787
Salari	400 000 dolar american
Suplent	Vicepresident dels Estats Units
Lista	lista dels presidents dels Estats Units d'America
Site web	whitehouse.gov…
	modificar

Lo president dels Estats Units d’America (en anglés: president of the United States; sigla: POTUS)^[1]es lo cap d’Estat e cap de govèrn dels the Estats Units d’America. Lo president dirigís la branca de l’exucutiu del govèrn federal e es lo comandant en cap de las fòrças armadas dels EUA.

Lo poder de la presidéncia aumentèt plan dempuèi sa creacion, tot coma lo govèrn federal, subretot dempuèi la presidéncia de Franklin D. Roosevelt. a l’ora d’ara, lo president dels EUA es vist coma una de la figuras politica mai poderosa del mond. Qu’es lo líder de la nacion economicament mai rica, lo president desl EUA pòt utilizar a l’interior e a l’internacional un poder fòrt e un soft power.

L’Article II of the Constitucion establís la branca executiva del govèrn federal e balha lo poder executive al president. Lo poder inclusís l’execucion e mesa en vogor de la lei federala e la responsabilitat de nomenar los oficièrs de l’executiu federal, diplomatic, reglamentàri, e judiciàri officers. Basat sus las dispositions constitucionalas dona lo poder al president de nomenar e recebre los ambassaidors e de conclure los tractats amb de poténcias estrangièras, e segon las leis passadas pel Congrès, la presidéncia ten la responsabiltat primièra de la politica estrangièra menada pels EUA. Lo ròtle compren la responsabilitat de dirigir l’armada dels EUA.

O president ten tanben lo ròtle de líder dins l’ellaboracion de la legislacion federala e domestica. Dins l’encastre del sistèma de peses e contrapeses, l’Article I, Seccion 7 de la Constitucion dona al president lo poder de signar la legislacion federala e de pausar son veto. Donat que los presidents modèrnes agisson coma líder de lor partit politic, l’ellaboracion de la politica depend fòrça del resultat de las eleccions presidencialas. Dins las darrièras decenniá, los presidents sempre mai utilmizèron los decrets executius, las agéncia de regulacions, la nominacion del jutges faiçona la politica locala.

Lo president es elegit de biais indirècte pel Collègi electoral per un mandat de quatre ans, ensems amb lo vice president. Lo 22n Amendament (1951) establís que aquel que foguèt elegit per dos mandats poirà pas l’èsser per un tresen.

Istòria e desvelopament

Originas

En julhet de 1776, pendent la Guèrra d’independéncia dels EUA, las Tretze Colonias, dins una accion comuna a l’escasença del Segond Congrès Continental, s’autodeclarèron tretze Estats sobeirans independents, pas pus sota las règlas britanicas. Reconéisser la necessitat de coordonar primament lors efòrts contra los britanicas, lo Congrès Continental alara comencèt lo procediment de redaccion d’una constitucion per ligar los Estats ensems. I aguèt de long debats sus diferents subjèctes, coma la representacion e lo vòte, e lo tipe de poder exacte desl poders a donar al govèrn central. Lo Congrès acabèt son trabalh dins los Articles de la Confederacion per establir una union perpetuala entre los Estats en novembre de 1777 e l’envièt al Estats per ratificacion.

Amb d’articles, que dintrèron envigor lo 1r de març de 1781, lo Congrès de la Confederacion èra l’autoritat politica centrala sens autoritat legislativa. Podava prene las sieunas resolucions, decisions, e reglamencions, mas pas de lei, e podavan pas impausar de taxas o aplicar de reglamentacions comercialas localas als ciutadans. Lo modèl institucional rebat cossí los americans pensavan lo sistèma britanic rebutat de la Corona e del Parlament e cossí foncionava al respècte d’un dominion reial: un organ de susvelhança pels afars tocant a l’empèri. Los Estats relevant pas pus d’una monaquia ateibuiguèron las ancianas prorogatives reialas (per ex. far la guèrra, recebre los ambaisadors, etc.) al Congrès; las autras prerogativas demoran dins los govèrns dels Estats repectius. Los membres del Congrès elegiguèron un president dels Estats units en Congrès Assemblat per presidir sas deliberacion al biais d’un moderator (foncion ceremoniala sens pas gaire d’influéncia).

En 1783, lo Tractat de París assegura l’independéncia de cada ancian colonia. La patz a portada de la man, cada Estat se revira cap a sos afar interiors. En 1786, Los americans vesián lors frontièras assetjadas e flacas e lor economia en crisi que los Estats vesin revalizavan entre eles. Vesián lor moneda fòrta abondar suls mercats estrangièr per pagar las importacions, lo comèrci mediterranèu piratejat en Nordafrican, e lor deute de Guèrra d’independéncia impagadas amb intereses en cors. La guèrra civila e politica se preparava.

Seguent l’exemple astrat de la resolucion de disputas sul comèrci e la pèsca entre la Virgínia e lo Maryland a la Conferéncia del Mont Vernon en 1785, la Virgínia cridèt una conferéncia comerciala entre totes los Estas, foguèt prevista en setembre de 1786 a Annapòlis, Maryland, amb per objectiu de resòlvre d’antogonismes comercials e autres problèmas. Alara que capitèt pas la convencion per manca de participant a causa de las suspicions entre Estates, Alexander Hamilton menèt los delegats Annapolis a demandar una autra convencion per la prima a Filadèlfia. Las perspectivan s’anonciavan mal quand James Madison e Edmund Randolph convenquèron George Washington d’anar a Filadèlfia coma delegat de Virgínia.

Per la Convencion Constitucionala de Mai de 1787, las 12 delegacions d’Estat presentas (Rhode Island envièt pas de delgats) portèron lors experiéncias comoladas de lors diferents aranjaments constitucionals e de lors brancas executiva dels govèrns dels Estats. Fòrça Estats avián un executiu flac sens drech de veto o poder de nominacion, elegits cada an per un sol mandat, partejant lor poder amb un conselh executiu, e contrat per una legislatura fòrta. Nòva York fasiá granda excepcion, avent solament un governor fòrt amb drech de veto per un mandat de 3 ans e sens condicion de nombre de mandat Es per de negociacions pòrta tancanda a Filadèlfia que la forma de la presidéncia emergiguèt de la Constitucion.

Espelida

Coma primièr president de la nation, George Washington establiguèt fòrça nòrmas que contribuiguèron a definir l’ofici. Sa decision de se retirar après dos mandats contribuiguèt a far passar la crenta que la nacion venga una monarquia, e establiguèt un precedent que foguèt trencat sonque en 1940 e venguèt permanent amb lo 22N amandament. A lafin de sa presidéncia, s’èran desvolopats los partits politics, la victòria de John Adams sus Thomas Jefferson en 1796, foguèt lo resultat de la primièra eleccion eleccion disputida. Après la desfacha de Jefferson, Adams en 1800, e amb los seguidors virginians James Madison e James Monroe (2 mandats cadun) comença lo periòde politic dich Era of Good Feelings (Èra dels bons sentiments) fins a l’eleccion de John Quincy Adams (filhs d’Adams) en 1824 après lo partiment del partit democrata republican.

L’eleccion d’Andrew Jackson en 1828 es una estapa importanta, que Jackson èra pas de l’eleit de Virgínia e Massachusetts elite d’ont èra eissit los presidents pendent 40 ans. Cercava a enforçar la presidéncia al depens del Congrès, alara que s’espandissiá la nacion cap a l’oèst. Pasmens son successor, Martin Van Buren, venguèt impopular après la Panica de 1837, e la mòrt de William Henry Harrison e la mala relacions entre John Tyler e lo Congrès acabèron per aflaquir la foncion. Entre 1837 e 1861, sièis mandats presidencial foguèron ocupat per uèit òmes diferents, sens que pas un tornèt èsser elegit. Lo Senat tenguèt un ròtle important pendent lo periòde, dinch del Great Triumvirate de Henry Clay, Daniel Webster, e John C. Calhoun.

Lo lideratge d’Abraham Lincoln pendent la Guèrra Civila fa pensar als istorians qu’es un dels mai grands presidents dels EUA. Las escasenças de la guèrra e la dominacion republicana al congrès faguèt que venguèt poderós, e pel primièr còp d’empuèis Jackson (1832), Lincoln tornèt èsser elegit en 1864. Après l’assacinat de Lincoln, son successor Andrew Johnson perdèt lo sosten politica e gaireben remandat del pòste, lo Congrès demorèt poderós pendent los dos mandats del general Ulysses S. Grant. Après la Reconstruction, Grover Cleveland venguèt lo primièr president elegit democraticament dempuèi la guèrra se presentan tres còps (1884, 1888, 1892) e ne ganhant dos. En 1900, William McKinley venguèt lo primièr titulari a ganhar una novèla eleccion dempuèi Grant en 1872.

Après l’assacinat de McKinley, Theodore Roosevelt venguèt una figura dominanta de la politica dels EUA. Los istorians pensan que Roosevelt cambièt de biais permanent lo sistèma politic enforçant la presidéncia, amb unes actes claus coma lo trencadís dels trusts, lo conservacionisme, las reformas del trech del trabalh, lo pujada del carctèr personal del poder, e la causida de son successor, William Howard Taft. La decenniá seguenta, Woodrow Wilson menèt la nacion a la victòra a l’eissida de la Primièra Guèrra Mondiala, quitament se la proposicion de Wilson per la SDN foguèt rebutada pel Senat. Warren Harding, popular pendent son mandat, vegèt son eritatge legacy blasit per d’escandals, e Herbert Hoover venguèt lèu impopular après aver mancat lo combar contra la Grande Depression.

La Imperial Presidency

Lo pes de Franklin D. Roosevelt dins l’eleccion de 1932 menèt los istorians a decriure lo periòde de l’Imperial Presidency (presidéncia imperiala).^[2] Sostengut per un fòrça granda majoritat al Congrès e lo sosten public per un cambiament màger, la politica del New Deal aumentèt fòrça l’influéncia del govèrn federal, aumentant tanben lo nombre de la agéncias federalas. La tradicionala pichona equipa presidencial grandiguèt fòrça, que se creèt lo Burèl executiu del President dels EUA en 1939, que demanda pas l’aprobacion del Senat. La reeleccion de Roosevelt per un tresen e quatren mandat, la victòria dels EUA a l’escasença de la segonda guèrra mondiala, e la creissença economiva del país faguèron que la foncion venguèt a nivèl d’un lideratge mondializat.Sos successors, Harry Truman e Dwight D. Eisenhower, cadun tornèron èsser elegits pendent Guèrra freja que la presidéncia se vesiá coma lo "líder del mond liure," alara que John F. Kennedy wenguèt lo mai jove e popular líder que profitèt del vam de la televion dins las annadas 1960.

Après la pèrda de popularitat de Lyndon B. Johnson pendent la Guèrra de Vietnam e l’aclapament de la presidéncia de Richard Nixon après l’escadal del Watergate, lo Congrès inicièt una seriá de refòrmas per se restablir. En 1976, Gerald Ford conciderèt que "lo pendul istoric" èra passat del costat del Congrès, podent doanr l’escasença d’ua possible erosion de sa capacitat a governar . Ford e son successor, Jimmy Carter, tornèron pas èsser elegits. Ronald Reagan, actor abans sa carrièra politica, utilizèt son talent de comunucator per tornar formar la politica dels EUA luènh de la politica del New Deal e cap a una ideologia concervatritz. Son vice president, George H. W. Bush, venguèt lo primièr vice president dempuèi 1836 a èsser dirèctament elegit president.

Amb la fin de la Guèrra freja e lo lideratge incontestat dels EUA, Bill Clinton, George W. Bush, e Barack Obama realizèron cadun dos mandats. Mentretant, lo Congrès e lo país vengavan sempre mai polarizat, subretot dempuèi las eleccions de mi mandat que la cambra venguèt jol contraròtle republican pel primièr còp dempuèi 40 ans, butant la practica de l’obstruccion parlamentària al Senat. Los presidents recents untilizan sempre mai los executive orders (decrets presidencials), agéncias regulacions, e nominacions de jutges per enforçar sa politica, al prejudici del poder legislatiu. La eleccion presidencialas dels sègle XIX començant rebaton la polarizacion politica del país: levat Obama que ganhèt los autres — George W. Bush e Donald Trump — ganhèron lo Collègi Electoral mas perdèron lo vòte popular. Clinton e Trump foguèron meses en acusacion per la Cambra contrarotlada per l’oposicion, mas los impeachments damatgèron pas lors efièchs politics.

Critica de l’evolucion de la presidéncia

Los païres fondators avián pas previst que lo Congrès—qu’es la primièra branca del govèrn descricha per la Constitucion—domine la branca del govèrn; nimai un executiu fòrt. Que que siá, lo poder presidencial s’encarguèt amb lo temps, que ne resulta de criticas que la presidéncia modèrna prenguèt tròp de poders, sens contraròtle, desequilibrada, e de natura "monarquica". La Professòra Dana D. Nelson pensa que los presidents pendent las trenta darrièras annadas obrèron per realizar "un contraròtle presidencial sens de la branca executiva e sas agéncias". Fa la critica als partisant de l’unitarisme executiu d’espandre "los importants poders de l’executiu—coma los òrdres executius, decrèts, memorandums, proclamacions, directivas nationalas de seguretat e declaracion de signatura legislativa—ja permeton als presidents de realizar una bona partida de las politicas estrangièra e domestica sens l’ajuda, interferéncia o consentida del Congrès". Bill Wilson, member dels Americans for Limited Government, concidèra que l’espandiment de la presidéncia èra "la mai granda menaça de jamai portada a las libertats individualas e regim democratics".

Poder Legislatius

L’Article I, Seccion 1 de la Constitucion balha l’iniciativa legislativa al congrès, e l’Article 1, Seccion 6, Clausula 2 empacha lo president (e totes los foncionaris de l’executiu) d’èsser mentreatant membre del Congrès. Pasmens, la presidéncia d’ara exercís un poder sus la legislacion, utilizant las disposicions constitucionalas e lo biais que se debana l’istorica.

Veto e signatura dels projèctes de lei

Lo poder legislatiu mai significatiu del president ven de la Clausula de presentacion, que balha al President lo poder de pausar son veto a quina que siá proposicion de lei del Congrès. Per passar lo veto del President lo Congrès deu votar a 3/4 dins cada cambras, çò qu’es malaisit de realizar. Los redactors de la Constitucion crentavan que lo Congrès cercariá a aumentar son poder e permetre la "tirania de la majoritat," tal que balhèron al president elegit de bias indirècts lo drech de veto, vesent aquò coma un contraròtle important del poder legislatiu. Alara que George Washington pensava que lo veto seriá utilizat pas qu’en cas de projècte inconstitucional, es ara utilizat abitualament quand los presidents son en desacòrdi politic amb lo tèxte. Lo veto – o la menaça del veto – evoluèt fins a venir, amb las presidéncias d’ara, un element central del procediment legislatiu american.

Al subjècte de la clausula de Presentacion, un còp que lo Congrès, presentèt son projècte, lo president a tres opcions:

Signar the legislacion dins lo 10 jorns trabalhable —lo projècte ven una lei.
Pausar son Veto a la lei dins lo meteis delai previst e tornar lo projècte a la cambra qu’es originària, exprimissent sas objeccions—lo projècte ven pas lei, levat se las doas cambras passan lo veto amb un vòte als 2/3.
Far pas res al subjècte de la legislacion dins lo meteis delai previst—lo projècte ven lei, coma se lo president l’aviá signat, levat se lo Congrès es adjornat mentretant, e alara ven pas lei.

Agenda legislatiu

Pendent una granda partida de l’istòria americana, los candidats presidents se fasián elegir sus la basa de la promesa d’un agendà legislatiu. De biais formal, l’Article II, Seccion 3, Clausula 2 obliga lo president de recomandar de talas mesuras al Congrès que lo president pensa "necessàrias e oportunas." Aquò se realiza pels biais del discors sus l’estat de l’Union, que dessenha la propocions legislativas del President per l’an que ven, e d’autras communicacions formalas e informalas amb lo Congrès.

Lo president pòt èsser implicat dins la realizacion de legislacion fasent de suggestions, requista, o tanben en insistissent que lo Congrès realize las lei que crei necessàrias. Mai, pòt assajar de faiçonar la legislacion pendent lo procediment legislatiu influenciant de biais individual los membres del Congrès. Los Presidents tenon aquel poder que la Constitucion dich pas qui redigís la lei, mas lo poder es limitat que sols los membres del Congrès pòdon introduire la legislacion.

Lo President e autres foncionaris de l’executiu pòdon redigir una legislacion puèi demandar als senators o representants d’introduire aquelas proposicions al Congrès. Mai, lo president pòt assajar de far modificar lo projècte del Congrès amb la menaça del veto al mens qu’accèpten los cambiaments demandats.

Promulgacion de la lei

Fòrça leis passadas pel Congrès presentan pas totes los detalhs possibles, e delègan explicitament o implicitament los poders de mesa en òbra a una de las agéncias federalas. Coma cap de l’executiu, los presidents contraròtlan un larg ventalh d’agéncias pòdon redigir de reglaments sens pas gaire de contraròtle del little Congrès.

Al sègle XX, las criticas acusan que tròp de poders legislatius e budgetaris que deurián apartenir al Congress passèron dins la mans dels presidents. Un critica acusa que los presidents pòdon comptar sus una « armada de 'tzars' virtuals »—que pas un es comptable al Congrès mas encargats de dirigir los esfòrces màger de la politica de l’Ostal Blanc". Los presidents foguèron criticats per aver fach de declaracions de signatura al subjècte de cossí un projècte o una proposicion deuriá èsser comprés. La practica foguèt criticada per l’ American Bar Association coma essent inconstitucionala. Lo commentator conservator George Will wrote of an "una branca executiva se coflant de contunh" e "l’eclipsi del Congrès".

Convocacion e ajornament del Congrès

Per permetre al govèrn d’agir rapidament en cas de crisi màger nacionala o internacionala alara que lo Congrès fa pas sesilha, lo President es abilitat per l’Article II, Seccion 3 de la Constitucion de cridar una sesilha especiala d’una o de las doas cambras del Congrès. Lo primièr a lo far foguèr John Adams en 1797, per 27 sesilhas especialas. Harry Truman foguèt lo darrièr en data en julhet de 1948. Mai, abans la ratificacion del 20n amandament en 1933, fins a que lo govèrn se reünissiá de decembre a genièr, los presidents novelament investits cridavan abitualament lo Senate a se reunir per confirmar las nominacions o ratificar los tractats. En practica, casèt lo poder qu’ara lo Congrès es reünit tot lo long de l’annada, convenent pro forma de sesilhas cada tres jorns e quitament quand es en vacança. Alara, lo president es autorizat a ajornar lo Congrès se la Cambra e lo Senat son pas en acòrdi sus la data de l’ajornament; pas cap de president fins ara exerciguèt aquel poder.

Poder executius

Lo president es lo president de la branca executiva del govèrn federal e es obligat constitucionalement "vigilar que las leis sián executadas fidèlament". L’executiu emplec quatre milion de personas, militaris compreses.

Poders Administratius

Los Presidents nomenan fòrça foncionaris: 6000 a l’arribada e 8000 en serici. Los Ambaissadors, membres dels Cabinet, e autres nauts foncionaris, son nomenats sota "advice and consent" (avis e concentitda) de la majoritat del Senat. Pendent la vacança del Senat per detz jorns al mens, lo president realiza recess appointments. Aquelas nominacions son temporàrias e acaban a la fins de la sesilha seguenta del Senat.

Lo poder d’un president de remandar un foncionari es de longas un problèma politic. En genral, lo president pòt remandar un foncionari segon sa volontat. Pasmens, lo Congrès pòt restrénher e constrénher l’autoritat del president de remandar los comissionaris de la agéncias governamentalas independentas e unes foncionaris inferiors per estatut.

Per gerir la burocracia federala grandissenta, los presidents pauc a pauc se dotèron de diferentas sisas de personal, que s’organizan en Executive Office of the President of the United States. Per cada « burèl executiu », la sisas mai pròchas del president se trapan al burèl de l’Otal Blanc.

Lo President tanben ten lo poder de gerir las operacions del govèrn federal the power to manage operations of the federal amb diferents tipes de directivas, coma la proclamacion presidentiala e los òdres executius. Quand lo poder en plen exercici d’una de sas responsabilitats balhadas per las constitucion, la portada de son poder es larga. Pasmens, aquelas directivas son subjèctas a un contraròtle juridic per las corts federalas dels EUA, examinant los constitucional. Mai, lo Congrès pòt tornar sus un òrdre executiu can per via legislativa.

Afars estrangièrs

L’Article II, Seccion 3, Clausula 4 exigís que lo president de "recebre los Ambaissadors." Aquela « clausula de recepcion » foguèt interpretada coma implicant un poder larg pel president en matèria de politica estrangièra, e provesís un sosten de l’autoritat exclusiva del president per garantir la receissença diplomatica a un govèrn estrangièr. La Constitucion tanben dona lo poder al president de nomenar los ambaissadors dels EUA, e de prepausar e menar la negociacions al subjècte dels acòrdi entre los EUA e los autres païses. Aqueles acòrdis, après aver passat l’avís confòrme del Senat dels EUA (2/3 dels vòtes), venon constrenhents amb fòrça de lei.

Se los afars estrangièrs foguèron sempre un element significatiu de las responsabilitats presidencialas, los progreses tecnics dempuèi l’adopcion de la Constitucion aumentèron lo poder presidencial. Alara que los ambaissadors èran formalament investit de poders significatius per negociar d’espereles al nom dels EUA, los presidents ara fan sovent de reünions en dirècte amb los líders dels païses estrangièrs.

Comandant en cap

Un dels poders mai importants dels poders executius del president es lo ròtle de comandant en cap de las forças armadas dels EUA. Lo poder de declarar la guèrra es balhat al Congrè, mas lo President ten la darrièra responsabilitat de la direcciion e provesiment del militari. Lo gra exacte de l’autoritat que la constitucion garantís al president coma comandant en cap faguèt l’objècte de fòrça debats dins l’istòria, amb lo Congrès qu’a vegadas garantís la mai granda autoritat al president e a d’autras assajan de restrénher aquela autoritat. Los redactor de la Constitucion prenon garda a limitar los poder militaris del president.

A l’epòca modèrna, en conformitat del War Powers Resolution, Lo Congrès deu autorizar quin que siá desplegament de la tropas passant 60 jorns, quitament se los mecanismes de desencadenament jamai foguèron utilizats, fasent la resolucion ineficaça. Mai, lo Congrès ten un ròtle de verificacion del poder militari presidencial pel contraròtle de las despensas e la reglamentacion militara. Los Presidents dins l’istòria inicièt lo procediment de decaracion de la guèrra, mas las criticas remarquèron que per diferents confictes foguèron pas declarats per una declaracion oficiala del President, coma Theodore Roosevelt agissent militarament al Panamà en 1903,la Guèrra de Corèa, la Guèrra de Vietnam, e las invasions de Grenada en 1983 e Panamà in 1989.

Las mesuras detalh presas personalament pel president en temps de guèrra varièt fòrça. George Washington, lo primièr president dels EUA, establiguèt la subordinacion militara jos l’autoritat civila. En 1794, Washington utlizèt sos poders constitucionals per reünir 12000 milicians per reprimir la Rebellion del Whisky —un conflicte dins l’oèst de Pennsilvània implicant de borbièrs e brutlaires que refusavan de pagar las taxas sus esperituoses. Segon l’istorian Joseph Ellis, foguèt lo "sol e unic còp qu’un president American en exercici dirgiguèt las tropas sul camp", jos James Madison prenguèt brèvament lo contraròtle de las unitats de l’artilheria per defensa de Washington, D.C., pendent la Guèrra de 1812. Abraham Lincoln èra prigondament implicat dins la operacions estrategicas e de cada jorn pendent la Guèrra Civila, 1861–1865. A l’ora d’ara lo comandament operacional de las fòrça armadas es delegat al departament de la defensa e normalament realizat pel secretari de la defensa. Lo Cap d’Estat Major e lo Comandament del Conbat Unificat (chairman of the Joint Chiefs of Staff e Combatant Commands) assistisson las operacions tal coma decididas pel Plan de Comandament Unificat de la presidéncia (Unified Command Plan, UCP).

Podèrs juridiciaris e privilègis

Lo President a lo poder de nominar los jutges federals, que son los membres de corts d’apellacion members e de la cort suprèma. Pasmens, aquelas nominacions demandan la confirmacion del Senat abans de prene son ofici. Obténer l’aprobacion del Senat pòt venir un obstacle pels presidents que volon orientar la politica judiciària amb de senténcias federalas d’una ideologia particulara. Al nominar los jutges a las corts dels districtes, los presidents an l’abitud de respecta un tradicion de la longas cortesia senatoriala. Los Presidents pòdon tanben acordar lo perdon juridic e an lo drech de gràcia. Gerald Ford perdonèt Richard Nixon un mes après aver pres son ofici. Los Presidents sovent acòrdan la gràcia just abans de qitar lors oficis.

Las doas doctrinas al subjècte del poder executiu se desvolopèron per permetre al president de realizar son exercici executiu amb un cèrt gra d’autonomia. lo primièr es lo privilègi executiu, qu’es lo drech del president dels EUA e otres membres de l’executiu de manténer de comunicacions confidencialas per escasença d’obeir a las subpoenas (injonccion de produire, paréisser, ...) e assignacions de las brancas legislativas e del judiciàrias del govèrn.

Lo Privilègi del secret d'Estat (State Secret Privilege) tanben es una règle juridica que restrenh l’usatge de las pròvas creada per la règla del precedent. Consistís a escartar una pròva de tòca la seguretat nacional.

Lo gra que lo president ten personalament l’immunitat del sobeiran fàcia a las corts dejustícia es contesta e foguèt lo subjècte de diferentas decisions de la cort suprèma. Lo rapòrt Muller de 2019 en referéncia de l’influéncia russa dins l’eleccion presidenciala de 2016 notèt que l’impeachment pel congrès èra una solucion.

Ròtles del lideratge

Cap de l’Estat

Coma cap de l’Estat, lo President representa lo govèrn dels EUA per son pòble, e represent la nacion pel rèst del mond.

Coma líder de la nacion, lo president tanben complís de cermonias formalas e tradicions.

Cap de parit

Lo President es considered coma lo cap de son partit politic. Donat que la totalitat de la Cambra dels representants e al mens 1/3 del Senat es elegit al meteis temps que lo president, los candidats d’un partit politic tenon lo siccès electoral a la performança del partir del candidat.

Líder mondial

Amb la pujada dels EUA al reng de superpoténcia al sègle XX, son president es vist coma un líder mondial e una figura politica mai poderosa del mond. La posicion dels EUA coma membre dirigent de l’OTAN, e las relacions solidas amb de païses rics e democratics coma las nacions de l’UE, fa que lo president dels EUA foguèt chafrat "líder del mond liure."

Procediment de causida

Eligibilitat

Article II, Seccion 1, Clausula 5 de la Constitucion estblís tres condicions per venir president:

aver la ciutadanetat e nascut als EUA:
aver al mens 35 ans d’edat;
aver mantengut sa residéncia al EUA pendent 14 ans.

Una persona que satisfach aquelas condicions precedentas pasmens serà discalificada per complir l’ofici de president se presenta las condicions seguentas:

Segon lo 22n amandament, as degun poirà pas èsser elegit mai de dos còps. L’amandament tanben especifica que quina persona eligibla servís coma president o president per interim mai de doas annadas del mandat per que una autra persona eleigibla foguèt elegida, la primièra pòt èsser elegida mai de dos còps.
Segon l’Article I, Seccion 3, Clausula 7, jos acusacion d’afar d’impeachment cases, lo Senat l’opcion de discalificar la persona per un ofici federal, aquel de president comprés.
Segon la Seccion 3 de 14n Amendament, pas degon que jurèt sosten a la Constitucion e who swore an oath to support the Constitution, e qu’après se rebellèt contra los EUA, porà venir president. Pasmens, aquelas disqualificacion pòt èsser levat per 2/3 de vòte de cada cambra del Congrès.

Campanha e nominacion

La campanhas modèrnas començan abans las eleccions primàrias, que los dos partits politics esclarisson lo camp dels candidats abans las convencions nacionalas de nominacion, ont lo mai astrat del candidat ven lo president candidat del parit. Abitualament, lo candidat del partit causís un vice president candidat, e la causida es aprobada sens vòte (rubber-stamped) per la convencion.

Los candidats participan als debats televizats nacionals, mai sovent als debat participan los candidats democrata e Republican, los candidats dels partits minoritaris (third party) pòdon èsser invitats. Los candidats fan campanha per tot lo país per explicar lors vejaires, convéncer lors votants sollicitat las contribucions. Fòrça procediment electoral modèrne consistís en ganhant los Estats cambiadisses (swing states) per de visitas frequentas e de pubicitats dins los mèdias.

Eleccion

Lo President es elegit de biais inderècte pels votants de cada Estat e de Districte de Colúmbia mejans lo collègi Electoral, un còrs d’electors format cada quatre ans dins lo sol objectiu d’elegit lo President e lo vice President pel mandat seguent de quatre ans. Segon l’Article II, Secion 1, Clausula 2, a cada Estate se li balha un nombre d’electors egal a la talha de congrès. Puèi, lo 23n amandament provesís al Districte de Colúmbia li es balhat lo nombre qu’auriá agut s’èra estat un Estat, mas jamai mai mai que l’Estat mai poblat. Ara, totes los Estats e lo Districte de Colúmbia causisson los elector se basant sus una eleccion populara. Dins totes los Estats levat dos, lo partit que lo tiquet president–vice president recep la majoritat relativa dels vòtes dins l’Estat vei sa lista entièra d’electors candidats causits per èsser electors de l’Estat. Maine e Nebraska s’escarta de la practica de « ganhant pren tot », atribuissent dos electors al ganhant de l’Estat entièr e un per cada districte del Congrès.

Lo primièr dimarç après lo segon dimercre de decembre, unas 6 setmanas après l’eleccion, los electors rejongan lor capitala d’Estat respectiu (e Washington, D.C.) per votar pel president e, dins un bulletin separat, pel vice president. Vòtan abitualament pels candidats del partit que los nominèt. Quitament s’existís pas de mandat constitucional o de lei federala per que faga atal, lo Districte de Colúmbia e 32 Estats an de leis qu’obligan los electors vòten pels candidats per que fs’engatgèron. (constitucionalitat confirmada en Chiafalo v. Washington (2020)). Après lo vòte, cada Estat envia un certificat registrant lo vòte al Congrès. Los vòtes dels electors son dobèrts e comptat pendent una sesilha del Congrès, se debanant la primièra setmamna de genièr. Se lo candidat recep una majoritat absoluda dels vòtes pel President (270 sus 538), la persona es declarada ganhanta. Senon, la Cambra dels Representants deu se reünir per elegir un president segon la procedura dicha contingent election ont los representants, votant per delegacion d’Estat, cada Estat donant un sol vòte, causissent entre los tres melhors votants pel president. Per qu’un candidat ganhe deu recebre los vòtes a la majoritat absoluda dels Estats (26 dels 50).

Investidura

Segon 20n Amendament, lo mandat de quatre ans de l’ofici a l’encòp del president e del vice president comença al sonar miègjorn lo 20 de genièr.

Abans de realizar los poder de son ofici, lo president deu recitar lo jurament de la carga presidenciala (presidential Oath of Office), fondat per l’Article II, Seccion 1, Clausula 8 de la Constitucion. Es la sola compausanta de la ceremonia d’investura presenta dins la Constitucion:

I do solemnly swear (or affirm) that I will faithfully execute the Office of President of the United States, and will to the best of my ability, preserve, protect, and defend the Constitution of the United States.^[3]	Juri solemnalament (afirmi) qu’executarai fidèlament la foncion de president dels Estat Units, e farai lo melhor que pòdi per preservar, protegir e defendre la Constitucion del Estats Units

Tradicionalament los Presidents have plaçan una man sus la Bíblia pendent lo jurament, e apondon "Que Dieu m’ajuda" après lo jurament. Lo jurament es dirigit per una persona autorizada per la lei a presidir los juraments, los presidents tradicionalament juran en preséncia del jutge en cap dels EUA.

Mandatura

Fin del mandat

Quand lo primièr president, George Washington, faguèt son Farewell Address que se presentarà pas per un tresen mandat, estibliguèt un precedent dels "dos manda puèi sortida". Precedent que venguèt tradicion amb Thomas Jefferson e sos dos successors, James Madison and James Monroe. Malgrat la tradicion dels dos mandats, Ulysses S. Grant e Theodore Roosevelt assagèron d’obténer un tresen mandant mas i capitèron pas.

En 1940, après la Granda Depression, Franklin Roosevelt foguèt elegit per un tresen mandat, trencant un long periòde de precedent. Quatre ans mai tard , que los EUA èran engatjats dins la Segonda Guèrra mondiala, tornèt èsser elegit magrat sa santat fisica s’aflaquissent; moriguèt lo 82n jorn de son quatren mandat lo 12 d’abril de 1945.

Lo 22n amadament foguèt adoptat en 1951. Enebís quin que siá d’èsser elegit president maide dos còps, o un còp se la persona serviguèt mai de doas annadas (24 meses) sus quatre.

Vacança e succession

Segon la Seccion 1 de 21n Amendament, ratificat en 1967, lo vice president ven president en cas de remandament de la foncion, mòrt, o demission del president.

En cas dedobla vacança, l’Article II, Seccion 1, Clausula 6 autoriza lo Congrès a declarar qui vendrà president en actes en "Cas de Remandament, Mòrt, Demission o Incapacitat, a l’encòp del president e del vice president". Lo Presidential Succession Act of 1947 establís en 1947 la linha de succession presidenciala que l’òrdre es: president de la Cambra, president pro tempore del Senat, los caps eligibles dels departaments federals executius que forman lo cabinet del president. Lo cabinet compta ara 15 members, que lo secretari d’Estat es en primièra linha; seguisson los autres secretaris per òrdre de creacion del departament. Per èsser qualificat lo pretendent deu èsser elegible coma president.

Incapcitats

Segon la Seccion 3 del 25n Amendament, lo president pòt transferir los poders e devers presidencials al vice president, que ven president en actes, en transmetent una declaracion al president de la Cambra a al president pro tempore del Senat mencionant las rasons del transferiment. Lo president torna exercir poders e foncions presidencialas après aver transmés, a dos president del Congès, un declaracion escricha establissent lo retorn.

Segon la Seccion 4 del 25n Amendament, lo vice president, en acòrdi amb la majoritat del Cabinet, pòt transferir los poders e devers presidencials del president cap al vice president en transmetent una declaracion escicha al president de la Cambra e al president pro tempore del Senat que lo president es incapacble de complir sos poders e devers presidencials. En l’escasença, quand lo vice president complirà los dever e poders del president, pasmens lo president pòt declarar qu’es pas incapable e tornar prene sa carga per complir los devers e poders presidencials. Se lo vice president e lo Cabinet contestisson la declaracion del president, ven al Congrès, que deu se reünir dins los dos jorns s’es pas ja en sesilha, per decidir del ben fondat de la demanda.

Remandament

L’Article II, Seccion 4 de la Constitution permet de remandar los nauts foncionaris, lo president comprés, de sa carga per "traïson, corrupcion, o autres crimes a delictes màger". L’Article I, Seccion 2, Clausula 5 autoriza la Cambra dels Representants a se constituir "granda jurada" amb per poder de metre en acusacion los nauts foncionaris a la mjoritat del vòte. L’Article I, Seccion 3, Clausula 6 autorizar lo Senat a se constituir en cort per remandar los foncionaris meses en acusacion, Per 2/3 dels vòtes en culpabilitat.

Compensacion

Pagament de la presidéncia dins l’istòria
Annada	Salari a l’epòca	Equivalent € (2020)
1789	$25,000	627000€
1873	$50,000	920000€
1909	$75,000	1821000€
1949	$100,000	928800€
1969	$200,000	1204000€
2001	$400,000	498000€
Ara	$400,000	340500€
Sources:

Residéncia

L’Ostal Blanc a Washington, D.C. es la residéncia oficiala del President. Lo site foguèt causit per George Washington, bastit a partir de 1792. las installacions de l’ostal permeton l’accès al personal, sonhs medicals, léser, menatge, e services de seguretat. Lo govèrn federal paga los repais d’Estat e autras foncions oficialas, mas lo president paga pel personal, famiha, e invitats privats.

Camp David, (oficialament: Naval Support Facility Thurmont), un camp militari a Frederick County, Maryland, es la demorança de camp del president.

Ostal dels invitats del President dins lo complèxe de l’Ostal Blanc e Lafayette Park, servís de residéncia oficiala pels invitats e tanben d’autra demorança pel president se cal. Es constituit de quatre ostals del sègle XIX reünits —Blair House, Lee House, e 700 e 704 Jackson Place—.

Presidential residences
White House, the official residence
Camp David, the official retreat
Blair House, the official guest house

Viatge

Per aire

2 Boeing VC-25 (Boeing 747 modificat) nomenat Air Force One quand lo president es a bòrd
1 Boeing C-32.
Tot autre aeroplan que lo president es a bòrd es nomenat Executive One pel vol.
elicoptèrs de la marina dels EUA Marine One.

Per rota

De limousinas blindadas semblant a una Cadillac sedan, mas sus chassis de camin.
2 autocarris blindats subretot pels viatges de torisme.
Presidential transportation
Limousina presidenciala
Air Force One
Marine One

Protection

Los services secrets dels EUA es encargat de proptegir lo President e sa familha.

Pòstpresidéncia

Jimmy Carter
(1977–1981)
100 ans d’edat
Bill Clinton
(1993–2001)
78 ans d’edat
George W. Bush
(2001–2009)
78 ans d’edat
Barack Obama
(2009–2017)
63 ans d’edat

Activitats

Pension, carga, e personal

Cronologia dels presidents

Per afiliacion politica

Partit	#	Noms
Republican	19	Chester A. Arthur, George H. W. Bush, George W. Bush, Calvin Coolidge, Dwight D. Eisenhower, Gerald Ford, James A. Garfield, Ulysses S. Grant, Warren G. Harding, Benjamin Harrison, Rutherford B. Hayes, Herbert Hoover, Abraham Lincoln, William McKinley, Richard Nixon, Ronald Reagan, Theodore Roosevelt, William Howard Taft, e Donald Trump
Democratic	14	James Buchanan, Jimmy Carter, Grover Cleveland, Bill Clinton, Andrew Jackson, Lyndon B. Johnson, John F. Kennedy, Barack Obama, Franklin Pierce, James K. Polk, Franklin D. Roosevelt, Harry S. Truman, Martin Van Buren, e Woodrow Wilson
Democratic-Republican	4	John Quincy Adams, Thomas Jefferson, James Madison, e James Monroe
Whig	4	Millard Fillmore, William Henry Harrison, Zachary Taylor, e John Tyler[upper-alpha 6]
Federalist	1	John Adams
National Union	1	Andrew Johnson[upper-alpha 7]
Sens	1	George Washington

Chronologia

Nòtas e referéncias

↑ ««On Language; Potus And Flotus»» (en anglés). New York Times.
↑ Arthur M. Schlesinger Jr.. {{{títol}}}.
↑ Kesavan, Vasan. «Essays on Article II: Oath of Office» (en anglés).

Ligams extèrnes

White House homepage
United States Presidents Collection. General Collection, Beinecke Rare Book and Manuscript Library.

[1] ««On Language; Potus And Flotus»» (en anglés). New York Times.

[2] Arthur M. Schlesinger Jr.. {{{títol}}}.

[VK218-3] Kesavan, Vasan. «Essays on Article II: Oath of Office» (en anglés).

[1]

[2]

[3]

v · m Govèrn federal dels Estats Units d’America
Constitution
Branca legislativa	Congrès dels Estats Units · Senat · Cambra dels Representants ·
Branca Executica	President dels Estats Units d’America · Vice President dels Estats Units d’America · cabinet · Agéncias federalas · Burèl del President ·
Branca judiciària	Cort Suprèma ·