Organizacion dels Païses Exportadors de Petròli

Organization of Petroleum Exporting Countries
	OPEC (en); OPEP (fr); OPEP (es); OPEP (ast); OPEP (ca); OPEP (oc); OPEP (pt); OPEP (gl); OPEP (pms); ОПЕК (ru); ОПЕК (uk); АПЕК (be); OPEK (sr-latn); ОПЕК (sr-cyrl); OPEL (eo); אפעק (yi); اوپیک (ur); أوبك (ar); ОПЕК (rue); 油组 (zh-hans); 油組 (zh-hant); ОПЕК (mn); ОПЕК (ky); ОПЕК (krc); МЭЕҰ (kk-cyrl); MÉEU (kk-latn); مەيەۇ (kk-arab); ოპეკი (ka); ΟΠΕΚ (el); ОПЕК (ba); OPUL (af); ኦፔክ (am); OPEP (an); ONEP (io); ՆԱԵԿ (hy); אופ״ק (he); ETOP (ga); اُپِک (fa); ओपेक (hi); LPEE (eu); 欧佩克 (zh-hans); 歐佩克 (zh-hant)
	Bandièra
	; Los 12 membres de l'OPEP en 2008
Abreviacion	OPEC, OPEL, OPEP, OPEP, OPEP, OPEP, OPEP, OPUL, АПЕК, OPEP, ETOP, OPEP, ОПЕК, ОПЕК, ОПЕК, אופ״ק, אָפּע״ק, ოპეკი, МЭЕҰ, 油組, 油组, 油組, ABEP, ONEP, LPEE, ՆԱԵԿ, 欧佩克 e 歐佩克
Donadas
Tipe	Organizacion intergovernamentala
Indústria	indústria del petroli (ca)
Lenga oficiala	Anglés
Administracion
Secretari	Haitham al-Ghais (fr)
Proprietari de	palais de l'archiduc Guillaume (fr)
Equipa
	Argeria (1969–)
	Nigèria
	Libia
	Republica de Còngo
	Arabia Saudita
	Emirats Arabis Units
	Kowait
	Iran
	Angòla (2007–)
	Iraq
	Guinèa Eqüatoriala
	Gabon
	Veneçuèla
Istòria
Fondacion	14 de setembre de 1960 ; Bagdad
Site web	opec.org

L’Organizacion dei País Productors de Petròli (OPEP) es una organizacion internacionala creada en setembre de 1960 per coordenar lei politicas petrolieras de sei membres e assaiar de mantenir la produccion mondiala a un nivèu compatible amb seis interès. Per aquò, l'organizacion fonciona coma un fòrum de discussions entre estats amb de conferéncias regularas que permèton de fixar de quòtas de produccion. L'objectiu es de regular l'ofèrta per mantenir lei pretz gràcias a l'influéncia de l'organizacion que representava, en 2020, entre 40% e 45% de la produccion jornadiera e au mens dos tèrç dei resèrvas conegudas.

Pasmens, aqueu mecanisme es limitat per l'existéncia de productors importants que fan pas partida de l'OPEP (Estats Units d'America, Russia...). De mai, l'organizacion dèu faciar de tensions importantas entre membres, especialament dins la region dau Golf Arabopersic, e lei recèrcas en cors per desvolopar de fònts d'energia alternativas ai combustibles fossis. Ansin, en 2016, foguèt creat un dialòg alargat, dich OPEP+, entre lei membres tradicionaus de l'OPEP e dètz autrei productors de petròli importants.

Istòria

De la creacion de l'organizacion a la crisi petroliera de 1973

La naissença de l'OPEP s'inscriu dins la fin dau periòde coloniau e de l'òrdre economic instaurat dins l'industria petroliera durant leis ans 1940 amb la formacion dau carteu dei Sèt Sòrres. Format per sèt companhiás anglosaxonas ben implantadas en Orient Mejan, aquel oligopòli dominava lo mercat gràcias au contraròtle de la màger part dei jaciments e deis infrastructuras de transpòrt, de rafinatge e de distribucion. Preocupat per seis interès, mantenguèt un pretz bas que li permetèt de desvolopar l'usatge dei produchs petroliers dins lo mond occidentau. Pasmens, aquò limitava fòrça lei gasanhs dei país productors. De mai, coma o mostrèt lo còp d'estat organizat en 1953 per la CIA en Iran, permetiá ais Occidentaus d'intervenir dirèctament dins leis affaires internes dei govèrns de la region.

Aquela situacion cambièt lentament amb l'emergéncia de corrents modernistas dins lo Tèrç Mond. Lo panarabisme tenguèt un ròtle major dins aquela evolucion car enregistrèt de succès importants (nacionalizacion dau canau de Suèz en 1956) que renforcèron sa popularitat e obliguèron seis adversaris a menar de reformas. Dins aquò, leis estats arabs avián pas lei ressorsas financieras per seguir aquela politica. Comencèron donc de s'interessar au desvolopament de l'industria petroliera e a un partiment pus equitable de sei revenguts.

Aquò entraïnèt la creacion de l'OPEP per assaiar de metre en plaça un quadre favorable a la defensa de seis interès. Pasmens, demorèron inicialament dins la dependéncia dei companhiás anglosaxonas qu'avián lo mestritge dei tecnologias. Au començament deis ans 1970, lei Sèt Sòrres èran ansin encara proprietaris de 85% dei jaciments coneguts. Aquò cambièt amb la guèrra de Kippur en 1973 qu'opausèt Israèl, sostengut per leis Occidentaus, a una coalicion de país arabs.

Article detalhat: Crisi petroliera de 1973.

D'efiech, per luchar còntra lo camp israelian e seis aliats, leis estats arabs decidèron d'aumentar lo pretz dau barriu de petròli que passèt de 2,59 $ en octòbre de 1973 a 11,65 $ en març de 1974. En parallèl, aprofichèron lo conflicte per nacionalizar una partida ò la totalitat de sei jaciments d'idrocarburs. Un exemple caracteristic dau periòde es l'Arabia Saudita. En 1945, un premier acòrdi amb Washington permetèt l'esplecha dei ressorsas petrolieras dau reiaume per de companhiás estatsunidencas. Per aquò, creèron l'Arabian American Oil Company. Aquela situacion perdurèt fins a 1972 quand lo govèrn saudian decidèt de s'atribuir 25% dau consòrci. Un an pus tard, en represalhas dau sostèn estatsunidenc a Israèl, prenguèt lo contraròtle de 60% de la companhiá. Puei, lo procès de nacionalizacion s'acabèt en 1980 e l'entrepresa prenguèt lo nom de Saudi Arabian Oil Company.

La reaccion occidentala

La demenicion de la dependéncia petroliera occidentala

Lei movements de nacionalizacion e l'aumentacion dei pretz permetèron ai país de l'OPEP de trobar lei fons necessaris a son desvolopament. Ansin, lei monarquias dau Golf venguèron fòrça ricas. Pasmens, la crisi de 1973 inquietèt en Occident car, dins un contèxte economic malaisat, mostrèt la dependéncia petroliera de mai d'un estat. Leis Europèus e leis Estatsunidencs adoptèron donc de programas de diversificacion de sei provesiments e d'economias energeticas.

Lo premier ponch foguèt facilitat per lei pretz auts qu'autorizèron l'esplecha de jaciments d'accès pus complèxs coma aquelei de la Mar dau Nòrd ò dau Golf de Mexic. Lo desvolopament de l'extraccion foguèt tanben encoratjat dins lei país que fasián pas partida de l'OPEP, compres dins lo blòt sovietic. En particular, aquò entraïnèt la descubèrta de jaciments importants en Asia Centrala. Impossibles d'esplechar durant la Guèrra Freja en causa d'una concentracion importanta de sofre (16% per lo jaciment de Tengiz), son uei a l'origina de produccions importantas.

Lo segond ponch veguèt lo desvolopament de programas destinats a utilizar d'autrei fònts d'energia per la produccion electrica (energia nucleara en França...), a privilegiar d'autrei mejans de transpòrt (bicicleta dins lei vilas neerlandesas...) e a melhorar l'eficacitat energetica deis aparelhs electrics e termics. Contuniat dempuei leis ans 1970, aquel esfòrç a menat a una demenicion lenta de la demanda de produchs petroliers en Euròpa Occidentala.

La politica de defensa dau pretz dei productors

La reaccion occidentala geinèt pauc lei país gropats au sen de l'OPEP. Au contrari, un equilibri s'establiguèt rapidament per assaiar de mantenir de pretz relativament auts permetent de contentar totei lei productors. Plusors factors explican aqueu fenomèn que governèt l'industria petroliera de la fin dau sègle XX. Lo premier es la necessitat de mantenir un pretz sufisent per assegurar la rendabilitat de l'industria petroliera occidentala. D'efiech, un nombre important de jaciments esplechats a partir deis ans 1970 necessitan de procès complèxs d'extraccion ò de purificacion. Sei còsts d'esplecha son donc ben superiors a aquelei observats en Orient Mejan, çò que favorizèt lo mantement dei pretz.

De son caire, l'OPEP adoptèt una politica de gestion de sei resèrvas a tèrme lòng. Ansin, en despiech de l'aumentacion regulara de la demanda mondiala d'idrocarburs, aumentèt pauc sa produccion e adoptèt en 1982 un sistèma de quòtas destinats a mantenir l'equilibri entre lei productors de l'organizacion. L'objectiu èra de permetre d'assegurar la subrevida de l'industria petroliera, basa quasi unica dei richessas de la màger part dei país productors, durant de generacions. La part de l'OPEP dins la produccion mondiala demeniguèt donc pauc a pauc durant leis ans 1980 avans de s'estabilizar a l'entorn de 40-45% durant leis ans 1990-2000. Pasmens, en empedissent una aumentacon importanta de l'ofèrta, aquela politica favorizèt tanben lo mantenement de pretz auts.

L'OPEP dempuei lo començament dau sègle XXI

Dempuei lo començament dau sègle XXI, lo statu quo deis ans 1980-1990 es menaçat per un ensemble de crisis e d'evolucions intèrnas e extèrnas :

la plaça dei combustibles fossils dins la societat modèrna es mai e mai contestada en causa de son ròtle dins lo rescaufament climatic. Per la demenir, divèrsei projèctes de recèrca assaian donc de desvolopar l'usatge d'autrei fònts d'energia (veitura electrica...). Ansin, comença de se pausar la question de l'obsolescéncia possibla dei tecnologias basadas sus leis idrocarburs.
dempuei l'invasion estatsunidenca d'Iraq en 2003, lei país d'Orient Mejan son tocats per un ensemble de crisis que destabilizan fòrça la region (Guèrra d'Iraq, Prima Aràbia, conflicte entre l'Arabia Saudita e Iran...). Aquò a entraïnat una aumentacion fòrta dau barriu de petròli (mai de 120 $ en 2011) qu'a permés l'esplecha de jaciments novèus ais Estats Units d'America, en Canadà (arenas bituminosas) e en Russia. Costós, aquelei jaciments representan pasmens de quantitats considerablas de petròli e menaçan la posicion dominanta de l'OPEP.
dempuei 2016, l'OPEP assaia donc d'aumentar sa produccion per demenir lei pretz, redurre la concurréncia, mantenir sa posicion dominanta e valorizar sei resèrvas avans l'aparicion eventuala de tecnologias electricas eficaças. Dins aquò, aqueu projècte se turta ais interès de Washington qu'es lo protector militar de l'Arabia Saudita. D'efiech, leis Estatsunidencs an besonh d'un pretz relativament important per assegurar lo mantenement de son industria petroliera nacionala.
le necessitat per lei Saudians de mantenir un consensus minimau sus lo pretz au sen de l'organizacion. D'efiech, l'OPEP es largament dominada per lei Saudians que dispausan dei capacitats de produccion pus importantas de la planeta. Aquò li permet d'èsser lo pòrtaparaula principau de l'organizacion e d'èsser considerats coma una poissança regionala en Orient Mejan. Pasmens, en cambi, dèvon compausar amb leis interès deis autrei productors que podrián quitar l'OPEP en cas de pretz tròp febles ò de tensions tròp importantas entre Riyad e Washington.

Aqueu contèxte favoriza lei conflictes entre productors (guèrras dei pretz de 2014 e de 2020) e entraïna l'emergéncia d'un quadre novèu de discussion que sembla demenir l'importància de l'OPEP. Ansin, en 2016, foguèt creada l'OPEP+ qu'integrèt Russia e Cazacstan. Puei, en 2020, la guèrra dei pretz iniciada per l'Arabia Saudita durant l'epidèmia de coronavirüs foguèt reglada per de discussions entre Estatsunidencs, Sauditas e Rus.

Foncionament

Generalitats

L'OPEP a un foncionament relativament simple car es principalament una organizacion de discussions entre país dins un quadre pauc constrenhent. Una cotisacion anuala es demandada per assegurar lo foncionament administratiu e l'adesion necessita unicament l'acòrdi deis autrei membres. Leis institucions permanentas son reduchas au secretariat generau, installat a Viena, qu'es cargat de seguir l'aplicacion dei decisions presas.

Lei decisions son presas durant de conferéncias regularament organizadas. Reünisson generalament lei ministres deis afaires petroliers dei país membres mai pòdon de còps implicar d'autrei nivèus de representacion. Lo sistèma de quòtas, adoptat en 1982, demòra l'otís principau de regulacion de la produccion. L'organizacion a egalament més en plaça un indici de pretz calculat a partir de petròlis produchs per lei membres. Permet de fixar la valor dei petròlis mai es fòrça concurrenciat per leis indicis occidentaus.

L'OPEP a ges de mejan dirècte per reprimir un non respècte dei quòtas de produccion. Dins aquò, un país que respectariá pas sa part podriá èsser excluch de l'organizacion. Aquò l'empedís pas de perseguir de produrre mai seis interès seràn plus considerats per lo rèsta de l'OPEP durant lei negociacions seguentas. Ansin, dempuei la fondacion de l'organizacion, lo nombre de membres a conegut de variacions importantas (11 en 2002, 15 en 2018, 13 en 2020...).

L'OPEP+

L'OPEP+ es una aliança alargada dei país productors de petròli fondada en 2016. Es un grop pus important qu'associa l'OPEP e Russia, Mexic, Cazacstan, Azerbaitjan, Bahrayn, Brunei, Malàisia, Oman, Sodan e lo Sodan dau Sud per discutir de limits de produccion. Recent, aqueu grop es capable de negociar certaneis acòrdis mai es tanben devesit per de divergéncias importantas.

Lo ròtle de l'Arabia Saudita

Lei relacions entre l'OPEP e l'Arabia Saudita son relativament particularas. D'efiech, amb una produccion de 556 Mt en 2019 e de resèrvas fòrça importantas (266 000 miliards de barrius en 2015), Riyad assegura un tèrç de la produccion jornadiera de l'OPEP e dispausa d'una capacitat fòrça importanta per inflenciar lo pretz dau barriu. Per aquela rason, lei Saudians son lo pòrtavotz principau de l'organizacion quand es necessari de negociar amb d'autrei productors importants (Estats Units, Russia...) ò amb leis autrei poissanças economicas majoras (Euròpa, China. Ansin, l'OPEP es un vector de poissança fòrça important per l'Arabia Saudita.

Pasmens, en cambi d'aqueu ròtle preponderant, lei Saudians dèvon tenir còmpte deis interès deis autrei membres. Òr, aquò pòu èsser relativament complèx car certanei país èran ò son d'adversaris de Riyad e que dispausan de capacitats de produccion non negligiblas (Iraq, Iran...).

Resèrvas d'idrocarburs

L'OPEP representava en 2020 aperaquí 45% de la produccion mondiala de petròli e dispausava de dos tèrç dei resèrvas identificadas. De mai, en Orient Mejan, l'esplecha d'aquelei jaciments presenta generalament pauc de dificultats tecnicas, çò que permet de redurre leis investiments necessaris.

Liames intèrnes

Bibliografia

Nòtas e referéncias