Vejatz lo contengut

Luta del Larzac

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Una aficha del moviment figurant una carlina roja, flor emblematica del causse de Larzac (fotografia parciala d'una aficha comemorativa de l'APAL per l'aniversari de la victòria 1981-2011)

La luta del Larzac es un movement de desobesissença civila non violenta contra l'espandiment d'un camp militar sul causse del Larzac que durèt un decenni, de 1971 a 1981, e que s'acabèt per una victòria quand François Mitterrand, novelament elegit President de la Republica, decidiguèt d'abandonar lo projècte.

L'oposicion primièr s'organizèt a l'entorn de 103 païsans del luòc qui se soslevèron contra l'expropriacion de sas tèrras a la seguida del projècte del ministre de la Defensa, Michel Debré (UDR), jos la presidéncia Pompidor, d'agrandir lo camp militar del Larzac de 3 000 a 17 000 ectaras, çò qu'auriá tocat una dosena de comunas. En 1973, cinc ans après mai de 1968, entre 60 000 e 100 000 personas de diferents corrents convergisson cap al Larzac per sosténer los païsans e formar un movement eteroclita que donaràn una « guèrra d'usura » pels poders publics. Los rassemblaments e l'ensemble dels malhums nacionals resultant de la convergéncia de las lutas al Larzac serán lo lièch de çò que vendrà mai tard conegut coma lo movement altermondialista francés. La revista Gardarèm lo Larzac, que paréis regularament dempuèi 1975, n'es un simbòl. Lo movement tanben contribuiguèt a popularizar de figuras de proa coma Lanza del Vasto, fondator de las Comunautats de l'Arca e fortament inspirat per l'espiritualitat crestiana, o Guy Tarlier[1] e, a posteriori, José Bové.

Un decenni de luta

[modificar | Modificar lo còdi]
Lo ministre Michel Debré, instigator del projècte d'extension del camp, foguèt l'objècte d'eslogans coma « Debré ou de force, nous garderons le Larzac » (De grat o de fòrça, garadarèm lo larzac)

Anóncia del projècte

[modificar | Modificar lo còdi]

L'11 d'octobre de 1970, pendent un congrés de l'Union dels democratas per la republica (UDR), alara al poder, a La Cavaleriá, André Fanton, secretari d'Estat a la Defensa nacionala, aviá ja evocat una possibla extension del camp militar. Lo deputai de l'Avairon Louis-Alexis Delmas, en plena campanha electorala per l'UDR declara dins lo jornal Le Monde del 6 de març de 1971 « Per Milhau, qu'a de mal a subrevire, l'extension del camp es de segur la derrièra escasença ». La lista UDR, que sosten lo projècte d'extension, empòrta las eleccions municipalas del 14 e 21 març. Ja, la resisténcia s'organiza.

Lo 28 d'octobre de 1971, Michel Debré, ministre de la defensa nacionala a aqueste pòste dempuèi lo començament de la presidéncia Pompidor en 1969, anoncia formalament dins un entreten televizat l'agrandiment del camp du Larzac, portant sa superficia de 3 000 a 17 000 ectaras (de 30 a 170 km2), tocant dotze comunas a l'entorn de La Cavalariá e demandant l'expropriacion parciala o totala de lor tèrras de las familhas d'agricultors. 17 000 ectaras representan mai d'un seisen dels 100 000 ectaras de la totalitat dels Causses del Larzac. Son argumentacion dins los meses a venir presentarà una « extension moderada » que serà « fòrça utila a la defensa nacionala[…] » mas tanben « apòrt economic positiu » coma la melhoracion de l'electrificacion rurala, de l'adduccion d'aiga e de las vias. L'extension del camp militar, qu'existís dempuèi 1902, es justificada per la saturacion de las capacitats d'acuèlh dels camps militars coma per la volontat de dispausar d'una fòrça militara pròcha del plan d'Aubion, luòc del site de lançament de missils nuclears sòl-sòl balistics de la fòrça de dissuasion nucleara francesa.

Las autoritats son tan mai motivadas  procedir a aquesta extension aquí mèsme que lo Larzac èra un país fòrça pauc poblat: foguèt plan tocat per l'exòde rural e perdèt los dos terces de sa populacion entre 1866 e 1968. Las autoritats afirmisson qu'i a pas pus que 23 expleitacions de pauc rendiment que deuran èsser totalament expropriadas e que lors proprietaris tornaràn èsser lotjadas e indemnizadas. Los païsans tocats arguisson que las donadas de las autoritats son datadas e que prenon pas en compte l'arribada dels « neorurals » que, dempuèi 1965, renovan dels bòrdas qu'èran gaireben abandonadas, en melhorant lo rendiment. Mai, lo metòde de comptage concernisson pas que las proprietats totalament expropriadas, sens comptar aquesta ont se daissa pas qu'un luòc de vida pels abitants expropriant lor terren de trabalh, çò que tocariá en tot entre cinquanta e seissenta expleitacions.

De fach, en 1971 unes 90 000 fedas èran en pasturaga sul plan; un cinquen del cabal, près de la mitat de la producion de lach tocant 108 païsans èran menaçats pel projècte d'extension [2]. Mai, los elevaires de fedas e productors de ròcafòrt, tenent a lor ruralitat, contestan que l'agrandiment del camp siá creator d'emplecs que « s'agís que d'un camp d'entraïnament ont las unitats ferán pas que passar »[3] e dobtan de quin que siá apòrt positius.

Primièras manifestacions e jurament dels 103

[modificar | Modificar lo còdi]

La primièra manifestacion d'importància se debana lo 6 de novembre de 1971 a Milhau ont 6 000 personas respondan a la crida de las federacions departementalas dels sindicats d'expleitants agricòls (FDSEA).

Al començament la luta, pasmens e plan locala, èra plan destriada. En mai dels païsans presents ja dempuèi de generacions e a que « se va prene la tèrra de lors parents, de lors grands », se trobavan là d'expleitans agricòls novèls, mai joves, a vegada amb fòrça deute al Credit agricòl dempuèi lor projècte d'installacion [4]. Pasmens se los desacòrdis entre eles sián nombroses, fòrça son membres de la Jovença agricòla catolica (JAC) vengut Movement rural de jovença crestiana o/e de la FDSEA. Léon Maillé, 25 ans a l'espòca, conta: « èri un païsan ordinari: votavi a drecha, anèri a la messa, èri un indigèn, pura soca ! ». Las institucions catolicas localas venguèron un sosten qu'assemblava las gents: lo 7 de novembre de 1971, l'evesque de Rodés pren posicion contra l'extension del camp.

Malgrat las divergéncia, 103 païsans, sus 108 tocats, signan un acòrdi entre eles, lo 28 de març de 1972, que demoraràn solidaris dins lor luta e que « pas un agricultor serà caçat contra son grat… ». Es lo « jurament dels 103 » nomenat tanbe « pacte dels 103 ». Per la fèsta nacionale, lo 14 de julhet de 1972, 20 000 personas e 70 tractors manifestan a Rodés.

Los rassemblaments du Rajal del Gorp

[modificar | Modificar lo còdi]
Jean-Marie Muller, Lanza del Vasto, Jacques Pâris de Bollardière sul plan del Larzac

Als païsans lèu s'apondan de militants de tota menas, sedusits pel penajal antimilitarista de la contestacion, primièr d'esquerristas, dels maoïstas, dels obrièrs e dels sindicats de la CFDT, alara pròche de la segonda esquèrra autogestionària.

Lo sol partit representat es lo Partit socialista unificat (PSU), el taben membre de la segonda esquèrra, e tanben unes representants de la Liga comunista, trotsquista. De nacionalistas occitans son tanben presents per protestar contra « genocidi cultural d'Occitània pel colonialisme interior ». L'Associacion de salvegarda del Larzac e de son environament, creada en 1971 e presidada per l'institutor de Nant en retirada, Henri Ramade, revendica pasmens son caractèr «apolitic».

Ensegida, « los peluts, marginals e hippies de tot pel », alunhats dels partits e sindicats, amumentèron los nombre a la protestacion. La preséncia de Movement pel Desarmament, la Patz, la Libertat (MDPL), que presicava l'amor liure, e fòrça femna sens nuds, mena a un tust cultural important amb los païsans, crestians practicants d'alara.

Lo Larzac s'inscriguèt alara dins la revolucion sexuala en França que fòrça feministas (coma lo Movement per la libertat de l'avortament e de la contracepcion — MLAC — que realiza un torn de França en caravana e arriba sul plan del 16 d'agost de 1974[5]) prenguèron partida a la resistança. Aquò mena a de criticas: atal, Michel Castaing[6], fa lo títol dins Le Monde del 25 d'agost de 1973: « Lo Larzac, veirina de la contestacion ».

Aquesta aliança de personas de sensibilitats diferentas es al plen pel rassemblament lo 25 e 26 d'agost de 1973 al luòc dich Rajal del Gorp, un circ natural dolomitic al nòrd oèst de La Cavaleriá, e la marcha sul Larzac organizada pels Païsans trabalhadors. Entre 60 000  100 000 personas (aquesta darrièra estimacion es aquesta dels organizaires) venent d'un pauc pertout de França d'Euròpa convergisson pel primièr còp cap al Larzac. En mai de la preséncia de fòrça orators, i a de representants de las lutas revolucionària al Chile e en Grècia e dos representants de l'Armada republicana irlandesa (IRA) proclament lor solidaritat « quines que sián los mejas causits », amb los païsans del Larzac. Un militant reünionés se'n pren a la politica franceasa dons los departaments e territòris d'otramar. Pendent aquesta manifestacion, la preséncia policièra èra minimala, amb sonque un elicoptèr de la gendarmeria susvolant lo rassemblament.

Un an mai tard, lo 17 d'agost de 1974, encara mai de mond se mobiliza pel segond còp al Rajal del Guorp: mai de 100 000 personas (segon los organizaires) se ven sul plan per una fèsta de la segada titulada « Segada del Tèrç mond ». Pendent aquesta manifestacion, lo primièr secretari del PS, François Mitterrand, se fa « calhavar » per de militants maoïstas (e d'agents provocators en civil) que contestvan sa preséncia.

Lo 13 e 14 d'agost de 1977 se debana un novèl rassemblament d’unas 50 000 personas (segon los organizators) al Rajal del Guorp, seguit d'un desfilat d’un centenat de tractors ont arriban de apelats al sevici militars, encagolats e en unifòrma (comitats dels soldats).

Se debanant en estiu, aques grands rassemblaments non violents pareissian de festenals, quitament se l'accent èra mai a la protestacion qu'a la fèsta. I aguèt une concèrts coma amb Graeme Allwright en 1973, que creèt mai tard una canson « Larzac 1975 ». A causa de lor grandor, aquestes rassemblaments aguèron un impace important dins las contra culturas de las annadas 1970 en França e en Euròpa. José Bové parlarà de « Woodstock francés ».

Marchas cap a París

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo 25 d'octobre de 1972, un tropèl de seissenta fedas es menat pe de païsans del Larzac sur la pelencs del Camp de Mart a París, pretextant als gendarmes mobils que los interrogavan lo filmatge d'una publicitat pel ròcafòrt.

Après la signatura del decret declarant d'utilitat publica de 13 500 ectaras del causse del Larzac pel prefècte de l'Avairon, Georges Badault, lo 26 de decembre de 1972, lo collectiu decidís de marcha cap a París. Comença lo 7 de genièr de 1973 s'arrèsta a Rodés, Sant Flor, Clermont-Ferrand, Nivèrns e Orleans per encontrar los comitats d'acuèlh, far de reünions, e de conferéncias de premsa per evitar l'expulsion. La marcha encontra de dificultats a causa d'interdiccions de manifestar decretadas dins cada vila del percors. Al començament equipats de 26 tractors, seràn blocats, après una setmana de caminada, a Orleans pels CRS. Alara que la quita FDSEA amb Raymond Lacombe (president de la seccion avaironesa) volgava renonciar davant la mesa en demora policièra, Bernard Lambert, un ancian deputat MRP, qu'incarna lo corrent Païsans-Trabalhadors pròche del PSU, trobèt de tractors novèls prestats per de païsans a l'entorn d'Orleans que la marcha dels « 26 du Larzac » pòsca arribar a son tèrme, a París.

Una novèla marcha es organizada lo 2 de decembre de 1978 ont 18 païsans caminèron 710 km en 25 estapas dempuèi lo Larzac. Foguèron ajudats tot lo long del percors per de païsans de la FDSEA e de vesins. A lor arribada, 40 000 personas desfilan a la dintrada de París, lo centre vila essent blocat pels CRS: foguèt la mai granda manifestacion de l’annada. Un succès malgrat la preséncia de provocators en civil. Subretot, los païsans, acompanhats del jove deputat PS de París, Paul Quilès, obtenon de lor entreten amb lo candidat a la presidenciala Mitterrand la promesa de « los oubliar pasr» que foguèt decisiva per la concluson de lor luta.

Lo 27 de novembre de 1980, 74 membres d'unas familhas del Larzac pujadas per una accion sota la tor Eiffel, campan sul Champ de Mart. Expulsats après cinc jorns, contunhan a demorar sur una penicha prestada per la comuna de Conflans-Sainte-Honorine embessonada amb Costeraste (luòc ont se trapa una bòria sul Larzac). Aquesta campanha d'embessonatge començèt a en 1979: 14 municipalitats de França son embessonadas amb de bòrdas del plan:

Desobesisença civila

[modificar | Modificar lo còdi]
Lanza del Vasto e sa femme Chanterelle al moment de sa cauma de la fam.

Lo 19 de març de 1972, le fondator de la Comunautat non violenta de l’Arca situada dins l’Erau près del Larzac, Lanza del Vasto, de 75 ans d'edat, comença una cauma de la fam de 15 jorns a La Cavaleriá, sul Larzac. A aqueste june son associats dels païsans, d'abitants de Milhau e los evesques de Montpelhièr e de Rodés.

La jaça de La Blaquièra (comuna de Milhau) tanben faguèt data dins l'istòria del Larzac. L'elevaire de fedas Auguste Guiraud aviá una jaça de pèire en roïna sus sa proprietat que'n deviá èsser expropriat el e sa familha. Decidís de'n bastir una novèla amb l'Associacion per la promocion de l'agricultura sul Larzac (APAL) per contunhar son elevatge e realizar un còp mediatic. Pausan la primièra pèira lo 10 de junh de 1973 e bastisson la jaça en conformitat del plan d'occupacion dels sòls en vigor mas sens permís de construire oficial. Fòrça benevòls venon ajudar la familha, e l'APAL decidís de donar a unes cinc francs la jornada coma salari. Malgrat fòrça conflictes entre los trabalhadors e los elavaires, la construccion de la jaça es fin finala acabada lo 3 de febrièr de 1974 e inaugurada lo 16 de febrièr.

Per cambiar l'imatge d'un « Larzac poblat pas que d'unes vielhs païsans », una escola es dubèrta sul plan lo 4 d'octobre de 1973. Los escolans locals, que venián de per abans anar a Milhau, i foguèron escolarizats.

Pendnet tot lo conflicte, fòrça militants e simpatizants crompan – jos formas de parts non remuneradas – de parcèlas pichonas de tèrras tocadas per las expropriacions. De 1973 a 1981, 3500 militants prenguèron 6180 parts. S'agissiá de complicar lo procés d'expropriacion que cada proprietari deviás legalament signar per far aquesta efectiva, e unes d'aquestes proprietaris abitavan a l'estrangièr.

Gendarmas mobils en accion al Larzac

Lo 22 de junh de 1976, 22 militants e païsans s'infiltran dins lo camp militar per i destruire 500 dossièrs relatius a l'enquèsta parcelària abans expropriacion. Après lor accion, los militants son arrestats sus plaça e jutjats l'endeman al tribunal de Milhau. Sin condamnats a de penas anant de sièis meses de prison amb ajornament de tres meses fèrmes. Lo 3 julhet, de païsans son liberats e lors penas son ajornadas per tres meses per causa de secada. Los autres condamnats son plaçats en libertat provisòria lo 20 de julhet. La pena maxim efectivament realizada foguèt aps que de tres setmanas.

Lo 21 d'octobre de 1977, fòrça proceses se dabanèron a Milhau contra los païsans del Larzac per insomission, remanda de librets militars, entrava à la circulacion, etc. Pendent lo procès, un tropèl de fedas es introdusit dins lo tribunal.

De setembre a decembre de 1978, la prefectura signa los arrestats d’expropriacion dels terrens de 14 comunas. Per respondre als 150 tractors agricòls e 5 000 personas van laurar los terrens de l’armada.

En mai de 1980, l’accion de remanda de papièrs militaes començada en 1972 contunha e 1 030 librets militars son pausats a Estrasborg a la presidéncia del Parlament europèu; 3 000 ciutadans feran de mèsme. Una novèla enquèste parcellara es dobèrta en octobre de 1980.

Organizacion del collectiu

[modificar | Modificar lo còdi]
Gendarmas e manifestants al Larzac

L'organizacion intèrna de la resisténcia aviá a la basa a son cap un burèl formal. Quand las assembladas generalas son vengudas sempre mai frequentas, un burèl compausat de « quartièrs » (Larzac-Èst, Oèst, Nòrd, Sud e La Cavaleriá) s'encontrava. Una règla que pas degun abandonèt pendent detz ans èran que sols los païsans e abitants del luòc aviá poder de decision dins les assembladas generalas. La presa de decision per consens tanben foguèt aplicada pendent tot le conflicte, levat de proceduras de negociacion amb l'Estat en 1977 que foguèron fachas democraticament. Las reünions èran d'una frequéncia d'al mens un còp per setmnana pendent los detz ans.

Aficha De Larzac pertot !

Lo collectiu, tot lo long de sa luta, creèt de ligams amb d'autras accions de desobesisença civila en França sul tèma « De Larzac pertot ! ». En 1972 e 1973, d'accions simbolicas foguèron menadas pels obrièrs en cauma a Milhau. Una autra luta contemporanèa del Larzac son los LIP de Besançon e los dos movements d'oposicion se sostenguèron recipròcament. En l'estiu de 1975, aportèron tanben lor sosten en favor dels salnièrs de Gueranda.

Lo collectiu del Larzac sostenguèt tanben la causa antinucleara e sostenguèt las resisténcias contra la construccion de centralas a Braud et Saint-Louis en 1975. En 1980, una jaça es bastida sul site del projècte de centrala nucleara a Plogoff e las larzacians i menan trenta de lors fedas.

Se compte 150 comitats del Larzac (coordinacions localas de totes los movements militants que relevan las informacions e organizan de manifestacions localas) que se crean en França e dins de vilas europèas. De pòrtavotz d'aquestes grops venon cada meses sul plan per una reünion. Lo 28 d'octobre de 1978 se debana la jornada nacionala d’accion organizada pels Comitats de Larzac: desfilats, reünions, caumas de la fam mobilizan des desenas de milièrs de simpatizants. Jean-Paul Sartre, dos ans abans sa mòrt, envièt una letra de sosten:

Lo 6 de junh de 1975 pereis lo primier numero del jornal Gardarem lo Larzac. Lèu comptèt 4 000 abonats e foguèt la gaseta de la resisténcia.

De referendums locals foguèron organizats dins las comunas a l'entorn (Milhau, Creissèls, La Cobertoirada) en febrièr de 1979. De 88 a 95 % dels electors votan « non » e l’extension del camp.

Pendent l'estiu de 1979, de centenats de trabalhadors benevòls passan una partiada de lors vacanças sul causse per i arrenjar las infrastructuras (telefòn, vias, bestitts).

Ganh de causa

[modificar | Modificar lo còdi]

En mai de 1980, la cort de cassacion annula las 66 proceduras d’expropriacion. François Mitterrand es elegit president de la Republica francesa lo 10 de mai de 1981 e declara pendent lo conselh dels minsitres que le projècte d'extension del camp militar del Larzac es abandonat (en conformitat a sa promesa facha als païsans del Larzac lo 2 de decembre de 1978 a París). Enseguida, per unas dels 450 proprietaris implicats, tot cambiament encara. Unes remborsan l'Estat francés e tornan prene lors bens, d'autres, fòrça pauc, demandan que l'expropriacion ana al tèrme. Una logica d'especulacion s'èra mai producha dins las annadas 1970, favorizada segon l'avocat Jean-Jacques de Félice, per de mitan de drecha e de drecha extrème: de responsables politics avián crompat de terrens sul Larzac savent qu'anavan èsser expropriats, prevesent que l'expropriacion anariá multiplicar per 10 la valor dels terrens qu'avián cropat a bas pretz. Fin finala, demora un rèste de 6 300 ectaras de tèrras e bastits acquerits definitivament par l'Estat. Aquestea unitat fonzièra de vocacion agricòla es alara un cas unic en França que d'un sol tenent. Las tèrras jamai acabèt d'èsser expleitadas pendent la luta que siá pels 103, o pels agricultors esquataires.

a partir de l'abandon del projècte d'extension, los païsans estudian un mejan juridic per la gestion dels 6 300 ectaras tot en favorizant las novèlas installacions agricòlas puslèu que l'agrandiment usual de las fermas existissentas. Pren la forma d'una Commission intercantonala per l'amenatjament fonzièr del Larzac (CIAF) e d'una Comission Comunala d'Amenatjament Fonzièr (CCAF), creadas en febrièr de 1982 dins caduna de las dotze comunas. Aquestas comissions causisson de candidats a l'agricultura portant de projèctes demandant una granda man d'òbras, per objectiu d'aumentar la populacion e d'amplificar la vida sociala. Permeton de comptar las tèrras disponiblas, la reparticion e lor classament agronomic. Lo ritme de trabalh es d'una reünion cada mes. 2 800 ectaras foguèron donadas a de novèlas expleitacions. Aquó mena a 22 expleitacions novelament creadas en mai de manten des 103. D'escambis de tèrras entre païsans tanben se realizan, creant de lòts coerents a l'entorn dels sètis d'expleitacion existents abans la luta. Pendnet unes 2 ans, la discussion demora collectiva amb sempre aquestes esprit de grop.

Creacion de la Societat civila de las Tèrras del Larzac (SCTL)

[modificar | Modificar lo còdi]

Puèi, après une reflexion començada en decembre de 1982, aquesta Larzac que Bernard Lambert, mòrt lo 25 de junh de 1984, nomenava lo « laboratòri fonzièr »[7] se concretiza de fach lo 3 de genièr de 1985 amb la creacion de la Societat civila de las Tèrras del Larzac (SCTL)[8] amb per objectiu de gestion de las tèrras del Larzac per un organisme independent del poder d’Estat.

Lo conselh de geréncia, compausat de 11 membres, pren las cargas, los impòsts fonzièrs, ligam amb la MSA, etc. Lo 29 d'abril de 1985, las 6 300 ectaras de tèrras e bastits son confiats per l'Estat francés a la SCTL per balh emfiteotic de 60 ans.

Dempuèi, la SCTL contunha de gerir lo territòri demorat agricòl del projècte avortat d'extension de camp militar del Larzac. Pauc a pauc se pausèt la question de la seguida del balh après los seissenta ans que los investiments son carestioses per un novèll installat dins l'agricultura e la generacion de la Luta ver arribar la retirada. Le ministre de l'agricultura Stéphane Le Foll signèt lo 17 de julhet de 2013, amb tres dels gerents de la SCTL, lo perlongament del balh emfiteotic fins a 2083[9]. Al subjècte del camp militar del Larzac, creat en 1902, espandit sus 3 000 ectaras, la barradura envisatjada dins las annadas 2010[10] es pas encara decidida[11]

Posteritat

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo contengut de la Lei montanha foguèt inspirada per las lutas socialas en region de montanha, per exemple la luta del Larzac.

En setembre de 1985, de païsans del Larzac ofrisson simbolicament de tèrrea e una cabana a la comunautat kanake representada per Jean-Marie Tjibaou, líder del FLNKS.

Pel 30n aniversari de la mobilizacion, en agost de 2003, es organizat al mèsme luòc un forum social que reünís de centenats de milièrs de personas.

De païsans e personalitats del Larzac contribuisson amb la Confederacion païsana a las accions sindicalas agricòlas o/e als movements de desobesisença civila altermondialista en França coma per luta antiOGM o contra lo gas controverses sur le gaz de sistre que tòca los causses.

La luta del Larzac es une referéncia istorica per fòrça zadistas, come aquestes de la ZAD a Nòstra Dòna de la Lanas que dison se n'inspirar fòrça e sont sostenguts per una partida del païsans e personnalitats de Larzac.

Eslogans

[modificar | Modificar lo còdi]
  • Gardarem lo Larzac
  • Faites labour, pas la guerre (Fasètz la laurada, pas la guèrra) (en referéncia a Faites l'amour, pas la guerre de mai de 68)
  • De moutons, pas des canons (de motons pas de canons)
  • Debré ou de force, nous garderons le Larzac (De grat o de fòrça, gardarem lo Larzac)
  • Le blé fait vivre, les armes font mourir (Lo blat fa viure, las armas fan morir)
  • Ouvriers et paysans, même combat (Obrièrs e païsans, mèsme combat)

Vejatz tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia

[modificar | Modificar lo còdi]
  • Mars 1981 : édition de Dessine-moi le Larzac. 1971 – 1981, dix ans de luttes dix ans de dessins par le Comité Larzac de Paris
  • Alexander Alland, Le Larzac et après. L’étude d’un mouvement social innovateur, L’Harmattan, 2000.
  • Pierre-Marie Terral, Larzac : de la lutte paysanne à l'altermondialisme, Toulouse, éditions Privat, 2011 ISBN: 978-2-7089-6918-6
  • Pierre-Marie Terral, Larzac : une lutte pour la terre. Une contestation devenue référence, Toulouse, éditions Privat, 2017 ISBN: 978-2708969926
  • Yves Garric, in Des paysans qui ont dit non, portrait de Jeanne Jonquet, paysanne du Larzac, Loubatières, 2010
  • Christiane Burguière, Gardarem ! Chronique du Larzac en lutte, Toulouse, Éditions Privat, 2011 ISBN: 978-2-7089-6920-9

Filmografia

[modificar | Modificar lo còdi]
  • Gardarem lo Larzac de Dominique Bloch, Isabelle Lévy et Philippe Haudiquet, film documentaire, 1973
  • Tous au Larzac 73-74, film réalisé durant les rassemblements de 1973 et 1974, tourné par Cinéma politique, 32 min, n/b Modèl:Voir en ligne.Modèl:Commentaire biblio
  • Les Bâtisseurs - Larzac 75-77 de Philippe Haudiquet, 1978
  • Le noir printemps des jours, de Serge Poljinsky, 1979
  • Paysannes, de Gérard Guérin, 1979
  • La Lutte du Larzac de Philippe Cassard, film documentaire, 2003
  • Tous au Larzac de Christian Rouaud, film documentaire, sorti le 23 novembre 2011

Articles connèxes

[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncia

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. ↑ Lídeer de la luta, es l'inventor du rotolactor.
  2. ↑ R. Rawlinson, Larzac. A nonviolent campaign of the ’70s in southern France, (York 1996), p. 16-19.
  3. ↑ Journal télévisé de 20h du 28 novembre 1971 ; ina.fr
  4. ↑ evene.fr
  5. ↑ Michelle Zancarini-Fournel, Histoire(s) du MLAC (1973-1975), Revue Clio, n°18, 2003, p.241-252 en linha
  6. ↑ Jornalista al Monde (1943-2005) (voir un article de Libération)
  7. ↑ [1]
  8. ↑ Société civile des Terres du Larzac (SCTL
  9. ↑ S!lence, n° 417 de novembre 2013, page 21.
  10. ↑ http://www.evene.fr/cinema/actualite/christian-rouaud-au-larzac-la-lutte-a-change-les-gens-644705.php
  11. ↑ http://questions.assemblee-nationale.fr/q14/14-147QOSD.htm

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Luta_del_Larzac&oldid=2426095 »