Guèrras Balcanicas
|
Guèrras Balcanicas
| |
|---|---|
| Informacions generalas | |
| Data | 1912-1913 |
| Luòc | Balcans |
| Eissida | Tractat de Bucarèst |
Lei Guèrras Balcanicas son un ensemble de dos conflictes que se debanèron en 1912 e 1913. Opausèron l'Empèri Otoman, Bulgaria, Serbia, Grècia, Montenegro e Romania e foguèron marcadas per un important jòc d'influéncia de part dei grandei poissanças europèas dau periòde. Foguèron entraïnadas per la volontat dei país balcanics d'atacar un Empèri Otoman en declin per conquistar sei territòris europèus.
Dins una premiera fasa, Bulgaria, Serbia, Grècia e Montenegro s'alièron per atacar leis Otomans que foguèron batuts entre octòbre de 1912 e abriu de 1913. Pasmens, lei venceires trobèron pas d'acòrdi de partiment contentant totei lei partits en preséncia. En junh de 1913, Bulgaria chausiguèt d'atacar seis èx-aliats. Pasmens, foguèt atacada e batuda per l'Empèri Otoman, Serbia, Grècia, Montenegro e Romania.
Lei negocacions finalas entraïnèron la disparicion de la màger part de la partida europèa de l'Empèri Otoman que gardèt unicament lo contraròtle de la Tràcia Orientala. Lei poissanças impausèron tanben l'independéncia d'Albania. Romania annexèt la Dobrodja Meridionala e lei quatre aliats de la premiera guèrra se partejèron lei territòris annexats a l'Empèri Otoman.
Causas
[modificar | Modificar lo còdi]Lei desequilibris dau Congrès de Berlin
[modificar | Modificar lo còdi]
Presidit per Otto von Bismarck dau 13 de junh au 13 de julhet de 1878, lo Congrès de Berlin aviá fixat lei frontieras dins lei Balcans per assaiar de mantenir un equilibri entre un Empèri Otoman en declin e un nacionalisme eslau vigorós. De mai, èra tanben necessari de preservar l'equilibri entre leis influéncias russa e austroongresa dins la region. Ansin, lei grandei poissanças decidèron de restrénher la talha dei país venguts independents (Serbia, Romania, Bulgaria...) e de lei plaçar dins un sistèma d'alianças dinasticas, diplomaticas e militaras destinadas a empedir un conflicte regionau. De son caire, l'Empèri Otoman mantenguèt una preséncia en Euròpa gràcias a la proteccion de França e dau Reiaume Unit. Pasmens, aqueu sostèn se transformèt pauc a pauc en tutèla. La preséncia otomana en Euròpa èra tanben totjorn contestada per mai d'un pòble car lo principi de milhet, una mena d'autonòmia donada ai comunautats religiosas de l'Empèri, èra incompatible amb leis aspiracions nacionalistas dau periòde. Ansin, lo Congrès de Berlin mau capitèt d'estabilizar la region e entraïnèt, au contrari, la creacion d'Estats fòrça nacionalistas marcats per d'antagonismes importants.
La question de Macedònia
[modificar | Modificar lo còdi]A partir deis ans 1890, Macedònia foguèt trebolada per de movements nacionalistas, principalament organizats per lei Bulgars. Aquela region aviá un poblament complèx amb la preséncia de Turcs, de Grècs, de Sèrbes e de Bulgars. Per faciar aquela situacion, Constantinòble organizèt l'implantacion de colons turcs e ordonèt la repression deis insurgents. Pasmens, en 1903, après de pressions europèas, deguèt acceptar lo plaçament de la gendarmariá otomana de Macedònia sota la direccion d'un generau italian per limitar leis excès.
En 1908, la presa dau poder per lei Joves Turcs tornèt lançar la question en causa dau nacionalisme turc dau movement. D'efiech, maugrat de reformas importantas, l'Empèri Otoman èra totjorn en crisi coma o mostrèt la Guèrra Italoturca (1911-1912) ganhada per Itàlia. Per complicar mai la situacion, apareguèt un nacionalisme albanés sostengut per d'agents alemands.
La formacion de la Liga Balcanica
[modificar | Modificar lo còdi]
Aqueu contèxte de perseguida dau declin otoman encoratjèt lei país de la region de s'organizar per atacar. L'avançada d'Àustria-Ongria dins lei Balcans, amb l'annexion de Bòsnia e Ercegovina en 1908, èra un autre element en favor de la formacion d'una aliança larga entre leis estats balcanics. D'efiech, se leis Austrians èran laissats liures d'estendre mai son influéncia vèrs lo sud, podrián èsser en mesura de dictar sei condicions dins lo partiment dei territòris europèus de l'Empèri Otoman. De mai, Russia, adversari tradicionau de Constantinòble e de Viena (Àustria) dins la region, encoratjèt lo projècte.
La formacion de la Liga Balcanica comencèt donc lo 7 de març de 1912 amb la signatura d'un tractat entre Serbia e Bulgaria, dos aliats de Moscòu. Puei, Montenegro signèt de convencions amb aquelei país e un acòrdi entre Grècia e Serbia foguèt trobat en junh. Lei quatre país concluguèron una aliança defensiva de tres ans, dirigida còntra Constantinòble, e organizèron lo partiment de la partida europèa de l'Empèri Otoman. Pasmens, definiguèron pas de traçats precís e Bulgaria, que dispausava de la premiera armada de la coalicion, pensava èsser capabla d'ocupar tota la region per negociar un acòrdi generau favorable a seis interès.
Debanament
[modificar | Modificar lo còdi]Premiera Guèrra Balcanica
[modificar | Modificar lo còdi]
Après la revirada d'una mediacion francesa, la Premiera Guèrra Balcanica comencèt lo 8 d'octòbre de 1912 amb una declaracion de guèrra montenegrina. Leis Otomans alinhavan 300 000 òmes dins lei Balcans, sostenguts per divèrsei garnisons de fortalessa. Èran numericament dominats per seis adversaris que dispausavan d'aperaquí 750 000 òmes (350 000 Bulgars, 230 000 Sèrbes, 125 000 Grècs e 44 000 Montenegrins). De mai, la marina grèga bloquèt la mar Egèa e empachèt lo transferiment dei tropas turcas de Siria-Palestina vèrs lo frònt.
En Kosova, l'armada otomana de Vardar deguèt faciar d'atacas multiplas destinadas a l'enceuclar. Batuda mai d'un còp per lei Serbomontenegrins, foguèt obligada de se retirar en Albania amb de pèrdas importantas. En parallèl, Serbia ocupèt la màger part de Macedònia. Sus lo frònt grèc, lei Turcs comprenguèron pas lo plan de Grècia que concentrèt sei fòrças dins la region de Tessalonica. Lo 2 de novembre, lei Grècs passèron lei fortificacions frontalieras otomanas e prenguèron lo contraròtle de la vila lo 9. De tensions apareguèron amb lei Bulgars qu'arribèron lo 10. Enfin, a l'èst, après un sètge de cinc mes, lei Bulgars conquistèron la fortalessa d'Andrinòple entraïnant una retirada otomana dins la region de Constantinòble.
La menaça còntra la capitala otomana entraïnèt una reaccion dei poissanças europèas. Per la protegir, França, Russia, Alemanha, Àustria-Ongria e lo Reiaume Unit i mandèron de tropas (a partir de novembre de 1912). Puei, a la fin d'abriu, impausèron la tenguda de negocacions que menèron a la signatura dau tractat de Londres lo 30 de mai. Aqueu tractat impausèt la creacion d'una Albania independenta e definiguèt lei frontieras novèlas dei quatre membres de la Liga Balcanica.
Segonda Guèrra Balcanica
[modificar | Modificar lo còdi]
Tre lo mes d'abriu de 1912, de tensions grèvas apareguèron entre Bulgaria e lo rèsta de la Liga Balcanica. Lo 1èr de mai, Grècia e Serbia reglèron sei desacòrdis frontaliers avans de signar un tractat d'assisténcia mutuala lo 1èr de junh seguent. En parallèl, lei Bulgars transferiguèron sei tropas vèrs l'oèst per conquistar Macedònia. Lei combats comencèron lo 16 de junh amb plusors ofensivas bulgaras arrestadas per lei Sèrbes e lei Grècs. Lo 1èr de julhet, una partida de l'armada bulgara deguèt se retirar.
Aquelei dificultats bulgaras entraïnèron una intervencion romanesa a partir dau 14 de julhet. En despiech de l'oposicion dau Parlament, lei generaus romanés ocupèron la Dobrodja Meridionala e ataquèron per enceuclar lei tropas bulgaras au contacte amb lei fòrças sèrbas. En parallèl, leis Otomans decidèron de tornar prendre leis armas. Lo 12 de julhet, ataquèron en direccion d'Andrinòple que foguèt reconquistada lo 19.
La menaça d'una intervencion dirècta de Russia entraïnèt la fin dei combats e la dubertura de negocacions novèlas. Lei tractats de Bucarèst e de Constantinòble marquèron la fin dau conflicte e fixèron lo traçat novèu dei frontieras dins lei Balcans.
Consequéncias
[modificar | Modificar lo còdi]
Lei Guèrras Balcanicas foguèron una etapa novèla dau declin de l'Empèri Otoman que perdiguèt la màger part de sei territòris europèus. Permetèt ai país balcanics d'aumentar son territòri. Pasmens, après sa desfacha a l'eissida de la Segonda Guèrra Balcanica, Bulgaria èra fòrça maucontenta dau resultat de la crisi e se raprochèt deis empèris centraus. Au contrari, Serbia, Romania e Grècia demorèron pròchas de l'Entenduda. Una autra consequéncia dau conflicte foguèt l'aparicion d'Albania que venguèt una monarquia.
Au nivèu militar, lei Guèrras Balcanicas son lo darrier conflicte entre armadas modèrnas avans la Premiera Guèrra Mondiala (1914-1918). D'un biais paradoxau, lo debanament dei combats renforcèt la conviccion de cada camp dins seis orientacions tacticas e estrategicas. D'efiech, leis observators veguèron pas lei problèmas organizacionaus de l'armada otomana e la victòria rapida de la Liga foguèt vista coma una confiermacion dei concepcions ofensivas dau periòde.
Au nivèu uman, lei Guèrras Balcanicas foguèron relativament murtrieras per lei militars[1]. Lei fòrças turcas perdiguèron aperaquí 100 000 tuats, bleçats e malauts. Lei Bulgars foguèron lei pus tocats amb de pèrdas estimadas a 176 000 òmes. Pasmens, lo bilanç uman èra tanben important dins lo camp dei venceires. Lei Sèrbes perdiguèron 141 000 òmes, lei Grècs 50 000 e lei Montenegrins 11 000. Lei pèrdas romanesas foguèron fòrça feblas, aperaquí 1 600 òmes, e mai que mai causadas per una epidemia de colerà[2]. Per lei civius, la crisi balcanica aguèt de consequéncias catastroficas per lei populacions musulmanas d'Euròpa. D'efiech, lei combats e leis annexions entraïnèron la partença de milions d'abitants. Lo nombre de victimas es pas ben estimat, mai lei chifras frequentament avançadas se situan entre 700 000 e 1,8 milion de civius mòrts en causa d'aquelei desplaçaments.
Annèxs
[modificar | Modificar lo còdi]Liames intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- (fr) Jean-Paul Bled e Jean-Pierre Deschodt (dir.), Les guerres balkaniques. 1912-1913, PUPS, 2014.
- (fr) Georges Castellan, Histoire des Balkans : XIVe – XXe siècle, Fayard, 1999.
- (fr) Quentin Censier, Observer, théoriser, évoluer : De 1870 à 1914 - Sur le champ, 13 de junh de 2020, [1].
- (fr) Joëlle Dalègre, Grecs et Ottomans. 1453-1923, de la chute de Constantinople à la disparition de l'Empire ottoman, L'Harmattan, 2002.
- (en) Richard C. Hall, The Balkan Wars 1912-1913. Prelude to the First World War, Routledge, 2000.
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ (en) Richard C. Hall, The Balkan Wars 1912-1913. Prelude to the First World War, Routledge, 2000, pp. 135-138.
- ↑ (en) Florin Leașu, Codruța Nemeț, Cristina Borzan e Liliana Rogozea, « A novel method to combat the cholera epidemic among the Romanian Army during the Balkan War – 1913 », Acta medico-historica Adriatica, vol. 13, n° 1, 2015, pp. 159-170.