Antoni Gaudí
|
Antoni Gaudí
| |
|---|---|
 | |
| Nom de naissença | Antoni Gaudí i Cornet |
| Naissença | 25 de junh de 1852 Reus o Riudoms |
| Decès | 10 de junh de 1926 Barcelona |
| Nacionalitat | Catalan |
| Activitat(s) | arquitècte |
| Movement artistic | arquitectura modernista |
| Òbras reputadas | Sagrada Familha, Casa Vicens, Parc Güell, Casa Batlló, Casa Milà, El Capricho, Palais Episcopal d'Astorga, Casa Botines |
| Recompensas | Òbras catalogadas coma Patrimòni de l'Umanitat |
Antoni Plàcid Guillem Gaudí i Cornet, mai conegut coma Antoni Gaudí (Reus o Riudoms[1], 25 de junh de 1852 - Barcelona, 10 de junh de 1926) foguèt un arquitècte catalan. Autor de la Sagrada Familha, un dels edificis mai monumentals e emblematics de Barcelona, es reconegut internacionalament coma un dels gènis mai importants de son domeni. Sa contribucion a l'arquitectura es unica, e fòrça caracteristica de l'inventivitat d'aqueste constructor, çò que fa que siá considerat coma un dels artistas màgers del corrent artistic conegut jol nom de modernisme[2]. Un dels elements mai innovadors de son estil foguèt l'emplec d'una tecnica novèla, lo trencadís, fòrça presenta dins sas realizacions, que consistís a utilizar de bocins de mosaïc recuperat per decorar d'un biais colorat e unic sas construccions.
E mai se sa notorietat e prestigi internacionals se devon subretot al Temple de la Sagrada Familha, òbra colossala encara inacabada, Gaudí bastiguèt mantuna autra òbra illustra. La màger part d'aquestas, coma la Casa Vicens, lo Parc Güell, la Casa Batlló, la Casa Milà (tanben escaissada La pedrera) se tròban a Barcelona mas realizèt d'autres edificis que se tròban escampilhats dins divèrsas localitats espanhòlas coma El Capricho a Comillas en Cantàbria, en Castelha e Leon lo Palais Episcopal d'Astorga e finalament la Casa Botines de León.
Gaudí moriguèt tragicament lo 10 de junh de 1926, a l'edat de 72 ans, qualque temps aprèp d'èsser estat percutat per un tramvia dins una carrièra de Barcelona.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Enfància e joventut
[modificar | Modificar lo còdi]
Antoni Gaudí nasquèt lo dimècres 25 de junh de 1852. L'endrech exacte de sa naissença es discutit, segon d'unes, se situa a Reus, ont existís actualament una placa commemorativa sus l'ostal de sa possibla naissença, mentre que per d'autres seriá nascut al Mas de la Calderera de Riudoms, vilatge del Baix Camp, propietat qu'aparteniá a sa familha. Per contra se sap sens cap mena de dobte que l'endeman de sa naissença foguèt batejat dins la glèisa priorala de Sant Pere de Reus.
Antoni èra lo cinquen enfant, lo fraire pichon de Rosa (nascuda en 1844), Maria (en 1845), Francesc (nascut en 1848 e mòrt en 1850) e Francesc (nascut en 1851), del parelh format per Francesc Gaudí i Serra, un pairolièr originari de Riudoms, e Antònia Cornet i Bertran de Reus, sortida tanben d'una familha de pairolièrs de l'airal. Dempuèi qu'èra fòrça menudet lo futur arquitècte patiguèt de problèmas rumatismals, çò que l'empachèt de viure una existéncia normala per son temps, e aquesta feblesa li portèt pena tota la vida. La malautiá foguèt probablament una de las rasons màgers que farguèt son caractèr particular, fòrça introvertit e reservat. Per tal de remediar a son problèma, los mètges avián conselhat que seguiguèsse una dieta vegetariana e que se passegèsse de quant en quant. Foguèt per aquò que Gaudí venguèt vegetarian e tanben un grand caminaire. Per encausa de sa malautiá podiá pas jogar amb los autres enfants e èra sovent absent en cors. Quand anava a l'escòla, i arribava sus l'esquina d'un ase, çò que li laissèt lo temps e li permetèt d'observar e d'examinar en detalh durant d'oras los animals, las plantas e mai las pèiras del camin.
La predisposicion d'emplegar de materials divèrses per far de bastiments se deu probable al fach que tant son paire coma son grand trabalhavan lo metal per ne far de pairòls. Avián un talhièr dins l'ostal de la familha del raval de Sant Francesc de Riudoms. Un autre element que probablament l'orientèt cap a l'arquitectura foguèt que quand èra fòrça jove, amb sos amics Eduard Tosa e Josep Ribera, visitèt sovent las ruinas del monastèri de Poblet que coneissiá d'a fons, ja qu'èra lo periòde de la fin del romantisme.
Gaudí faguèt sos estudis e son bachelierat al collègi dels Escolapis de Reus, ont mostrèt son talent de dessenhador quand se trachèt de las decoracions que devián èsser emplegadas dins las representacions teatralas de l'escòla. Durant aquel periòde tanben realitzèt de dessenhs per la revista El Arlequín, mas n'es pas estat servat cap d'exemplar.
L'arribada a Barcelona
[modificar | Modificar lo còdi]Gaudí s'installèt a Barcelona en 1870 per i aprendre l'arquitectura. Estudièt de 1873 a 1878 a l'Escola de la Llotja e puèi a l'Escola Provincial d'Arquitectura de Barcelona; a l'encòp del temps qu'anava pas a l'escòla trabalhava dins mantun domeni, que siá coma pairolièr, o dins diferents burèus d'arquitèctes. A la fin de 1873, o mai a la debuta de 1874, del temps de sa formacion, aviá ja realizat son primièr projècte, lo plan general de la Cooperativa Obrera Mataronense, que vendriá puèi la primièra cooperativa obrièra de tot l'estat, gràcias al reusenc Salvador Pagès i Inglada. Elaborèt tanben la bandièra d'aquela cooperativa.
Los annadas seguentas, entre 1873 e 1878, trabalhèt per Josep Fontserè i Mestre, sul projècte del parc de la Ciutadèla. Las tascas realizadas pel jove Gaudí afectavan subretot la cauna e l'aqüari de la Cascada monumentala e tanben la grasilha que envira lo parc e lo mercat del Born. Coma assistent de l'arquitècte Francesc de Paula del Villar i Carmona, trabalhèt sus l'absis e lo cambril de la Mare de Déu de Montserrat al monastèri benedictin de Montserrat, en 1876. Los trabalhs que realizèt tanben durant aquesta epòca coma delineant per Leandre Serrallach i Mas, foguèron un altar per Masnou, la casa Grabulosa e la vil-l'Arcàdia a Montjuïc.
A partir de 1876 tota una tièra de dramas familials afectèron prigondament Gaudí. Aquel an moriguèron a l'encòp sa maire e son fraire Francesc, e tres ans mai tard los seguiguèt sa sòrre Rosa. Gaudí alara se deguèt trachar de Rosa Egea, la filha andicapada mentalament de sa sòrre Rosa.
Durant son temps d'estudiant elaborèt de dessenhs per maites projèctes ont s'i pòt apreciar son talent de perfeccionista. Exibisson sa capacitat a dominar l'art del dessenh e de l'aquarèla:
| Projèctes d'estudi. | |||
|---|---|---|---|
.jpg)
|
|
|
|
| 1876-Projècte de Pòrta del cementèri.
Gràcias a aqueste dessenh realizat a l'aquarèla, Gaudí recebèt la mencion d'excellent, durant lo mes de setembre de l'an 1875, ja que del temps de la convocatòria de junh voliá presentar una carrossa funèbra, un projècte qu'abandonèt aprèp de s'èsser bregat amb lo professor August Font. |
1876-Projecte d'Embarcador.
Aqueste projècte d'un embarcador reial al costat d'un lac foguèt realizat per quand se presentèt al prèmi especial d'un examen extraordinari, que capitèt pas d'obtenir. |
1877-Projècte de Font per la plaça Catalonha de Barcelona.
Compreniá una granda font, qu'auriá ocupat gaireben tot lo solar de la plaça e qu'aviá una nautor de quaranta metres. Mòstra las coneissenças sul fèrre forjat qu'aviá aquesidas gràcias als trabalhs realizats amb Josep Fontserè al parc de la Ciutadèla. |
1877-Projècte de fin de cors: Paraninf universitari.
Per aqueste projècte de l'examen de revalida recebèt la qualificacion minimala d'«aprovat per majoria». |
Fin finala foguèt pas un escolan particularament brilhant e mai capitèt pas d'obtenir qualques matérias. Pasmens, finalament, lo 15 de març de 1878 obtenguèt son diplòma e títol d'arquitècte.
Las realizacions inicialas (1878-1882)
[modificar | Modificar lo còdi]
Tre qu'obtenguèt son títol d'arquitècte en 1878, projectèt que sa taula de trabalh de fusta e metal foguèsse realizada pel fustièr Eudald Puntí e per Llorenç Matamala en çò qu'es del metal, dessenhèt sa carta professionala amb son domicili al carrer del Call, 11, 3r.
La primièra etapa de l'arquitectura d'Antoni Gaudí se vegèt pro marcada per la comunion amb l'ideal cooperativista. Contunhèt a trabalhar dins la Cooperativa Obrièra de Mataró sul projècte del Casino recreatiu (1878), que pasmens arribèt pas jamai a èsser realizat, e de dos dels ostals pels trabalhadors (1878), e en 1883 la bascula, la porteria; son trabalh mai remirable de totes los que foguèron realizats dins aqueste ensems: la sala de blanquiment, amb una estructura de la cobèrta facha amb de pèças cortas de fusta fixadas amb de vises que configuran d'arcs parabolics. Ulteriorament contunhèt sos ligams amb lo disseny de l'ensems de la cooperativa amb la creacion de l'estendard de la societat (1884) e la decoracion d'una sala per una fèsta culturala en 1885. Se conserva la sala de blanquiment amb los arcs parabolics e un pavalhon de servicis.
En 1878, foguèt encargat per la municipalitat de la comuna de Barcelona de se trachar de la concepcion de fanals de sièis braces per la plaça Reiala. Los farguèt en s'inspirar de la mitologia romana; aital lo coronament de la part superiora mòstra la representacion del casc del dieu roman Mercuri, e tanben doas sèrps qu'envolopan lo braç central,[3]. Los autres fanals de tres braces son estats plaçats davant lo Govèrn Civil al Pla de Palau.[4]
Lo 14 de mai de 1878 realizèt un dessenh de quiòsc de servicis, una botigueta de flors e un indicador public, de marbre e de veire e amb una marquesina per abrigar del solelh e de la pluèja. La comanda d'Enric Girossi de Sanctis, que pensava de distribuir per la ciutat de Barcelona 20 quiòsques, capitèt pas de se realizar pr'amor dels problèmas economics qu'aviá patit aquel comerciant.[5]
Durant aquel annada 1878, realizèt un projècte d'un teatre per l'entitat recreativa «La familiar del Putxet», dins çò qu'èra en aquel temps la localitat de Sant Gervasi de Cassoles; aquesta obra es desapareguda actualment.
Realizèt, per la gantariá d'Esteve Comella del carrer d'Avinyó, una veirina de fèrre e de veire que foguèt exibída a l'Exposicion Universala de París d'aquel any, ont tanben se mostrèron los plans del Casino de la Cooperativa de Mataró. Quand vegèt la veirina en París, Eusebi Güell li demandèt per son sògre, lo marqués de Comillas, los mòbles per la capèla-panteon del Palais de Sobrellano a Comillas, qu'èra estada un projècte de l'arquitècte Joan Martorell i Montells. la construccion del mobiliari se faguèt dins los talhièrs de Puntí, compren un banc, un reclinatòri e una grandcadièra de dorsièr naut amb de basses relèus escalprats dessús.[6]
Quand se debanèt l'Exposicion d'Arts Industrialas al Foment del Trabalh Nacional, que foguèt inaugurada lo 21 de desembre de 1880 al palais del marqués de Castellvell dins lo carrer de la Canuda de Barcelona, Gaudí escriguèt un article, lo solet que faguèt pas jamai l'arquitècte, en comentar 30 dels 700 objèctes expausats. Lo tèxt, redigit en catalan, foguèt publicat en doas parts dins lo jornal La Renaixensa los 2 e 4 de febrièr de 1881.
Las primièras realizacions de Gaudí foguèron influenciadas per una granda varietat d'estils coma per exemple lo neogotic, lo mudejar o lo barròc, fins qu'arribèt l'espelida en Catalonha del modernisme. Dins aqueste genre capitèt de se bastir un estil pròpri, en utilizar sas observacions e estudis sus la natura e las formes regladas de la geometria, l'emplec de totas las arts aplicadas per la decoracion de sos bastiments e la recuperacion per l'ondrament de la mosaïca anciana transformada per Gaudí en trencadís, en fargar aital una tecnica novèla.
Entre las annadas 1879 e 1881 Gaudí concebèt per la glèisa del convent de religiosas de Jesús e Maria de Sant Andreu de Palomar (qu'es actualatmen la glèisa parroquiala de sant Pacià) lo mosaic roman del pasiment (fòrça semblable al postam emplegat dins un taulèl per la farmacia Gibert realizat aquel meteis an). Ideèt tanben per las religiosas, una custòdia, l'autar e de lums de fusta daurada que simulan de dragons amb de lums tenguts dins sas bocas; aquestas lampas e la part d'un cadierat son estat servats dins lo collègi de Jesús-Maria de Sant Gervasi de Cassoles, mentre que l'autar e la custòdia desapareguèron del temps de la revòlta sonada Setmana Tràgica en 1909. Lo mosaic d'opus tesselatum es conservat a l'la glèisa de sant Pacià perfectament restaurat.[7] Per aquesta meteissa congregacion religiosa e per la capèla del collègi de Tarragona[8] Faguèt un autar de marbre blanc e a l'antipèdi se tròban tres medalhons amb los bustes d'àngels, la part centrala pòrta una crotz e son plaçats sus un fons de veire blau. Realizèt tanben un ostensòri amb una copòla de forma parabolica que foguèt destrucha al meteis moment que los setials de las monjas en 1936.[9]
En 1882 signèt amassa amb d'autres arquitèctes un manifèst en favor del projècte de nòva catedrala de Barcelona de Joan Martorell i Montells, un projècte qu'aqueste aviá realizat amb gredon e que Gaudí se trachèt de deslinhar amb de tencha chinesa. Finalament se construsiguèt la faciada de l'arquitècte Josep Oriol Mestres.
Istoricisme. A la recerca d'un estil pròpri (1883-1900)
[modificar | Modificar lo còdi]
Durant aquesta etapa Antoni Gaudí utilizèt, amb una forma fòrça liura e personala l'art musulman e los estils gotic o barròc, tot en seguir lo corrent istoricista qu'èra a la mòda en aquel temps, amb un esfòrç per anar mai enlà dels estils istorics e aténher una plastica e de formas estructuralas pròprias. Inventèt alara una quantitat considerabla de mecanismes, sistèmas e elements arquitectonics, e formulèt tanben un lengatge arquitectonic d'una granda simplicitat constructiva, amb lo predomini de la linha drecha sus las corbas.
Se pòdon apreciar las influéncias istoricistas dins sas òbras, coma per exemple l'art mudejar, amb l'emplec dels malons escalonats, la policromia de las rajòlas coma en 1883 quand concebèt sa primièra òbra de cèrta envergadura, la Casa Vicens, dins lo barri de Gràcia a Barcelona, per una familha amonedada proprietària d'una fabrica de ceramica,[10] que s'inspirava de l'arquitectura islamica e orientala. Se destacava de çò abitual en aquel moment per son utilizacion particulara de la pèira, del malon, e de la ceramica. Se remarca l'estil mauresc de la decoracion interiora ont s'i vei un cèl clar, cupular, format per de geis policromat dins la sala del fumador, simplament per tal de formar un espaci misteriós.[11] Segon çò que dison las costumas orientalas una frasa ven mai vertadièra dau mai es repetida. Aital Gaudí utilizèt la decoracion per cobrir los murs o sostres o parets la ceramica, l'estuc o la fòrja repetitiva, coma la grasilha de la casa Vicens, dicha del «margalló», que mai tard installèt tanben dins lo parc Güell.
La construccion orientala foguèt estudiada per Gaudí a partir de colleccions de fotografias qu'aquesiguèt de l'Escòla d'Arquitectura de Barcelona. S'i laissèt inspirar pels elements decoratius de fusta e de ceramica, lo malon vesedor e per l'art extremo-oriental, los dragons, e a l'encòp pel volum e las formas generalas d'exemples d'Índia o Pèrsia.[12]
Aquel meteis an se debanèron dos eveniments que foguèron essencials dins la vida de Gaudí, e totes dos se deguèron a Joan Martorell i Montells, l'arquitècte qu'aviá bastit un ostal a la Rambla per l'industrial Joan Güell i Ferrer, e que venguèt son mentor. Bèl primièr foguèt Martorell que presentèt Gaudí al filh de Joan Güell, Eusebi Güell i Bacigalupi, e d'un autre costat se vegèt cargat, en seguir los conselhs de Martorell, la continuacion de las òbras de çò que vendriá la Sagrada Familha per encausa de divergéncias entre l'arquitècte precedent, Francisco de Paula del Villar, e los promotors, l'Associacion de Devòts de Sant Josep, entitat qu'aviá crompat en 1881 un grand terrenh entre ls carrers de Marina, Provença, Sardenya e Mallorca a Barcelona, per i construire son temple. Aquesta comanda contribusiguèt bèlament a far venir famós un arquitècte començaire dins lo mond de la religion catolica.
Güell e Gaudí, catalanistas totes dos, simpatizèron sulpic, e durant 35 ans, fins a 1918, l'an que Güell se moriguèt, la relacion pervisquèt fòrta e se faguèt tangibla dins mantuna realizacion. De fach, Eusebi Güell intervenguèt parcialament coma son mecènas, encara qu'aguèsse pas que sièis ans de mai que Gaudí. Podiá comptar sus una fortuna doncas aviá eiretat los negòcis de son paire e a mai, s'èra maridat amb Isabel López, una rica eiretièra, filha d'Antonio López y López, lo marqués de Comillas, çò que faguèt d'el l'administrador de las doas fortunas familialas colossalas.
La primièra comanda de Güell foguèt la concepcion del portic de dintrada per un mas rural qu'aqueste aviá crompat a l'exterior de las Corts, Can Cuiàs de la Riera. Gaudí i empleguèt tornarmai l'estil neo-mudejar, realizèt lo mur de maçonariá amb divèrsas pòrtas, que la mai remirabla es la principala que ten una grasilha de fèrre en forma de dragon, amb d'uèlhs de cristal; aquesta figura representariá a Ladon, lo dragon gardian del Jardin de las Esperidas, vençut per Ercules del temps de son onzen trabalh - episòdi qu'es narrat per Jacint Verdaguer dins son poèma L'Atlàntida, dedicat a Antonio López y López, lo primièr marqués de Comillas, que èra lo sògre d'Eusebi Güell, qu'i podèm podèm percebre la possibla origina de la figura de la dintrada als pavalhons-. Sul dragon i a un irangièr fach amb d'antimòni, que remanda tanben a las Esperidas. La forma del dragon correspond a la posicion de las estelas de la constellacion de la Sèrp, en la que se vegèt transformat Ladon per lo castigar del raubatòri dels iranges.
Demest los autres resultats de sa relacion amb Güell, aquela meteissa annada Gaudí realizèt los plans del mas El Capricho a Comillas (Cantàbria) per Máximo Díaz de Quijano, lo conhat d'Antonio López. Aquesta foguèt bastida entre 1883 e 1885, e s'i pòt apreciar la torre fòrça semblabla a un minaret d'Isfahan en Pèrsia. En 1893 faguèt un projècte per una escòla de Tangèr[13] que jamai capitèt pas arribar de se realizar.
Durant aquel periòde, Gaudí, qu'aviá pas que 31 ans, aviá la carta blanca per pensar a un projècte diferent pel Temple Expiatòri de la Sagrada Familha dins los terrenhs de Sant Martí de Provençals, qu'èra encara en aquel temps un vilatge independent del plan de Barcelona. Entre 1883 e 1893 se realizèt la primièra fasa de la construccion del temple, que consistissiá a auborar la cripta, d'estil neogotic (1883-1891) e l'absis (1891-1893).
En 1885, projectèt de far un autar, un reliquiari e un sagrari per l'ostal del promotor de la Sagrada Familha, Josep Maria Bocabella, qu'aviá prealablament obtengut una licéncia papala per sa realizacion. La fusta de totes los elements de l'autar e del retaule qu'èran de caoba, foguèt realizada pel fustièr e modelista Frederic Labòria, amb d'imatges de la Sagrada Familha, Santa Teresa e Sant Francesc de Paula.[14]
Las creacions de Gaudí s'inspirèron en part de las idèas que l'arquitècte francés Eugène Viollet-le-Duc enoncièt dins son llibre Diccionaire Raisonné et Entretiens sur l'Architecture. Dins l'òbra, l'autor i expausavala valor que la natura ten dins l'arquitectura; i indicava que sonque caliá observar e, a partir d'aquel moment, crear.«L'art de l'arquitectura es una creacion umana; mas aquesta es nòstra inferioritat que, per obtenir aquesta creacion, sèm obligats de procedir coma la natura dins sas òbras, en emplegar los meteisses elements, lo meteis metòde logic; en observar la meteissa somission a cèrtas leis, las meteissas tradicions.[15]»
Güell li comandèt un lotjament per son usatge personal, lo Palais Güell que se deviá situar dins lo carrer Nou de la Rambla de Barcelona. L'idèa de l'industrial èra qu'aqueste novèl edifici foguèsse parièr o mai grand que lo Palais Moja, situat a la Rambla, al canton amb la carrièra de Portaferrissa, qu'èra la proprietat de son conhat, Claudi López, lo segond marqués de Comillas. La construccion comencèt en julh de 1886 amb de pèira portada dempuèi las peirièras de son quite proprietari, e amb aqueste material se faguèron las colomnas amb de capitèls iperboloidals. La faciada conten d'elements audacioses de fèrre forjat en luòga de las pòrtas de fusta, qu'èran tras qu'abitualas en aquel temps, e una pèça clau de l'ostal se tròba dins la decoracion del manjador, que presenta de murals del pintor Aleix Clapés i Puig, un amic de Gaudí.[16]
Demest las autras realizacions d'aquela epòca figura lo Palais Episcopal d'Astorga. L'avesque Grau decidiguèt de cargar son amic Gaudí de far la construccion d'un novèl palais episcopal. L'arquitècte se desplacèt pas e demandèt que li foguèssen mandadas de fotografias, e de detalhs sul terrenh. La catedrala d'Astorga èra gotica e Gaudí tenguèt compte de totes aqueles detalhs per tal d'elaborar sos plans. En 1888, quand l'avesque acceptèt de li fisar la construccion, Gaudí viatgèt a l'endrech ont se deviá bastir lo monument e ailà realizèt mantuna modificacion. Confrontat a la mòrt de l'avesque Grau lo 21 de setembre de 1893, a l'incompreneson e als problèmas que li causavan los canonges de la catedrala, Gaudí decidiguèt de renonciar a contunhar, aprèp aver dessenhar l'estèla de son amic eclesiastic.[17]
Qualque temps mai tard, lo paire Enric d'Ossó i Cervelló, del Collègi de las Teresianas de Sant Gervasi de Cassoles, l'endrech principal de l'òrdre teresian a Barcelona, causiguèt Antoni Gaudí per acabar las òbras del Collègi qu'èran estadas començadas per l'arquitècte Joan Baptista Pons i Trabal. L'edifici se bastiguèt amb un caractèr fòrça mai sòbri que las autras construccions contemporanèas que son per exemple lo Palais Güell e lo d'Astorga. L'efièch que capitèt l'arquitècte es d'estil gotic realçat pels gablets estreches. L'interior es devesit en tres naus long del bastiment, al primièr nivèl se tròban de passadisses longs amb d'arcs parabolics que s'espandisson fins ont arriba la vista; aqueles arcs a mai del fach decoratiu an la mission de sostenir de grands peses. La nau centrala es devesida en sèt rectangles amb lo simbolisme extrach del libre Las Moradas o Castillo interior de santa Teresa e la metafòra qu'emplagava de las sèt mansions per descobrir las sèt estratas de la recerca esperitala.
En 1891 recebèt la comanda dels comerciants de teissuts Mariano Andrés e Simón Fernández, los provesidors d'Eusebi Güell, per realizar un ostal a Leon, çò qu'es sonat la Casa de los Botines. Son aspècte es monumental, ja que se tròba situada en plen còr de la ciutat e s'agís d'una ostal a quatre vents, d'estil neogotic, compta un nivèl bas comercial e de lotjament als nivèls superiors, se realizèt amb de pèira calcària e una cobèrta de lausa. Foguèt criticada per mantun professional quand observèron l'estabilitat febla que podriá possedir, ja qu'èra a se construire sonque amb los murs de carga exteriors e de pilars de fosa al nivèl bas. Tre que Gaudí s'assabentèt d'aquelas rumors, diguèt que voliá que s'escriguèssen aqueles comentaris, per las enquadrar e las plaçar dins lo vestibul un còp que seriá acabada l'òbra. Sus la pòrta principala de la faciada foguèt plaçat un Sant Jòrdi amb lo dragon qu'èra estat realizat per Llorenç Matamala a Barcelona. Los plans del bastiment foguèron trobats dins un tub de plomb situat jos l'estatua de Sant Jòrdi, durant una restauracion que se faguèt en 1951 quand aguèt d'èsser desmontada l'escultura.
Son estetica mediterranèa fòrça particular fa que dins l'arquitectura de Gaudí, e mai se pren la natura coma font d'inspiracion, se pause l'imatge de la cultura catalana, en s'apiejar sul lengatge arquitectonic de l'epòca medievala, jos l'impulsion del movement de la Renaissença, pasmens a l'encòp èra mestièr de reconstruire las tradicions amb las necessitats de son temps. Aital manlevèt a l'arquitectura gotica sa verticalitat, mas tot en elaborar un novèl sistèma constructiu que contrarrestèsse lo pes de las vòutas, que Gaudí ne diguèt:«Las vòutas goticas son una falsa susfàcia, que son dos cercles units per una drecha; se un d'aquestes es remplaçat per una ellipsa, la susfàcia resultanta es un iperboloide (la reglada de revolucion); s'aguèssen estat realizadas aital ganharián, car aurián una lei, ara son de susfàcias bastardas.[18]»
Aital Gaudí desenvolopèt dapasset son arquitectura en s'alunhar del goticisme, la corba de la parabòla dona la sensacion de movement. Es dins la construccion de la cripta de Santa Coloma de Cervelló e dins lo Temple de la Sagrada Familha que melhor s'i pòt apreciar.
.jpg)
Durant l'annada 1891 realizèt un viatge a Marròc. En companhiá del segond marqués de Comillas Claudi López i Bru, partiguèt a Tangèr per i veire lo terrenh ont, per comanda de son amic nòble, deviá construire un bastiment per las Missions Catolicas Franciscanas. Comencèt a dessenhar sos plans en 1892 amb un grand estrambòrd e al cap d'un an aviá ja concebut las basas, las nautors, e la rèsta dels detalhs, compreniá una glèisa, un espital e una escola. Lo projècte finalament se realizèt pas, pasmens Gaudí ho va tenir emmarcat son estudi a la vista de totes los visitaires. Aquel projecte serviguèt ulteriorament per poder utilizar qualques unas de las solucions expausadas, dins las torres de la faciada de la Naissença de la Sagrada Familha.[19]
De 1895 a 1901 se bastiguèt per Eusebi Güell, probablament en collaboracion amb Francesc Berenguer, la cava celler de las Bodegues Güell, situada dins la zòna de Garraf prèp de Sitges, dins de proprietats de Güell qu'anteriorament avián apartengut al Cabildo catedralici de Barcelona. Foguèt auborat amb una pichona glèisa e s'i pòt apreciar sus las chemenièras una cèrta semblança amb lo projècte de las missions de Tangèr. Aquel an Gaudí projectèt de bastir un panteon per la familha Güell que se deviá far sus la montanha de Montserrat, que nos n'assabenton sonque només la descripcion que ne faguèt Josep F. Ràfols, que ne vegèt los plans, e comentèt qu'èra una tomba excavada dins la ròca amb un vestibul qu'i deviá far capèla.[20]
Modernisme. Creacion e innovacion amb estil pròpri (1900-1914)
[modificar | Modificar lo còdi]La segonda etapa creativa d'Antoni Gaudí coincidiguèt amb lo moment mai naut del modernisme, durant lo moment que se desvolopèt un lengatge personal colorista e gaujós, amb un aprigondiment dins la religiositat, particulalament remarcabla dins lo Temple Expiatòri de la Sagrada Familha.
.jpg)
Lo modernisme se situèt subretot dins los païses que tenián ja un gra pro elevat de desvolopament industrial, e ont se manifestèt tanben, preferentament dins una part del sector intellectual, un desir de renovacion de l'arquitectura. En Catalonha, foguèt gràcias als precedents portats per la Renaissença e la volontat de construire una cultura nacionala catalana, que se produsiguèron de signes pròpris al modernisme. Dempuèi l'Exposicion Universala de Barcelona de 1888 prepausada pel cònsol Francesc de Paula Rius i Taulet, se pausèt la question de l'experiéncia arquitectonica se pensèt, amassa amb lo desvolopament economic, a partir de l'obra que bastiguèt Lluís Domènech i Montaner, lo Cafè-restaurant de l'Exposicion, que venguèt lo primièr exemple del començament de bastiment modernista a Barcelona.[21] Lo cònsol de Barcelona comandèt alara a Antoni Gaudí un plan de reforma interiora de la ciutat. Mas finalament, tot aquò se realizèt pas e Gaudí participèt amb de dessenhs a la Seccion d'Arquitectura e amb la realizacion del pavalhon de la Companhiá Transatlantica dins la Seccion Maritima, s'agissiá d'un remodelatge total que presentèt la Companhiá durant l'Exposicion Navala de Cadis de 1887 e qu'èra un projècte fach per Adolfo García Cabezas.[22] L'arquitècte i apondèt un pòrge e de merlets amb de persianas basculantas que ne cambièron totalament l'aspècte. Dins lo musèu de la Sagrada Familha n'existisson de modèls de geis, ja que lo pavalhon desapareguèt quand se construsiguèt lo passeig Maritim.[23]
Mai tard, en 1904, Gaudí realizèt lo projècte d'un ostal residencial pel pintor Lluís Graner dins lo carrer Nou de Santa Eulàlia de Barcelona, mas finalament ne faguèt sonque la barranha .[24] Pel quite Graner decorèt la Sala Mercè de la Rambla, un local ont s'i fasián d'espectacles de cinèma, e qu'a desaparegut actualament.[25]
Lo 23 d'octobre de 1906 se moriguèt son paire, Francesc Gaudí i Serra, quand aviá 93 ans, dins l'ostal del Parc Güell ont s'èra installat amb son filh l'an anterior. Gaudí demorèt gaireben sol alara, sonque amb la companhiá de sa neboda Rosa Egea, fins que moriguèsse en 1912.
Es d'aquela etapa la Casa Calvet, una de sas òbras mai conservadoras. Foguèt una comanda dels successors de Pere Màrtir Calvet, de comerciants textils, per construire un immòble e i dedicar la part bassa e sosterranèa als afars. La faciada la realizèt a partir de dessenhs sus de plans mas empleguèt tanben una maqueta de geis per poder mostrar melhor la decoracion escultorica. La faguèt bastir amb de pèira de Montjuïc e dins la tribuna principala i son representat de relèus amb de bolets, ja que sénher Calvet èra micològ, en naut de tota la faciada, los bustes dels tres sants patrons de Vilassar de Dalt, d'ont èran los Calvet. Foguèt lo primièr bastiment que se vegèt recompensat per la Comuna durant lo Concors annadièr d'edificis artistics (1900). Per aqueste ostal Gaudí concebèt los primièrs mòbles organics realizats per Casas & Bardés, en fusta de roire e de formas curvilínias amb d'estudis ergonomics que representèron una granda innovacion dins lo domeni del mobilièr. Actualament son encara fabricats per de colleccionaires gaudinians.[26]
La torre Bellesguard (1900-1909), construcha amb de pèira e de malons, presenta fòrça mai de projeccion verticala qu'orizontala, ajudada per una torre troncoconica coronada amb la crotz de quatre braces tan caracteristica de l'arquitectura de Gaudí. Las terrassas amb sos arcs de malon son una demostracion de mestresa dins l'utilizacion d'aqueste material, tal coma se pòt veire tanben dins La Pedrera e dins lo Collègi de Santa Teresa de Ganduixer. Las mosaïcas dessenhadas per Domènec Sugrañes e lo fèrre forjat apondon de fantasiá a l'edifici.
Las aportacions de Gaudí
[modificar | Modificar lo còdi]La contribucion d'Antoni Gaudí a l'arquitectura es unica e es unanimament considerat coma un dels representants màgers del corrent modernista. Dempuèi qu'èra jovenet lo futur arquitècte aviá observat amb atencion e paciéncia la natura, que sas formas, sas colors e sa geometria lo pivelavan. Malgrat sa realizacion d'un nombre bèl de bastiments, çò que mai notorietat li a portat mondialament es estat la realizacion, encara inacabada, del Temple de la Sagrada Familha. Pasmens dins Barcelona son nombrosas sas autras òbras coma la Casa Vicens, lo Parc Güell, la Casa Batlló, la Casa Milà (tanben escaissada La pedrera). D'autras òbras siás se tròban escampilhadas dins divèrsas localitats espanhòlas: El Capricho a Comillas (Cantàbria), e en Castelha e Leon lo Palais Episcopal d'Astorga e la Casa Botines de Leon.
Moriguèt lo 10 de junh de 1926 a l'espital de la Santa Creu de Barcelona aprèp d'èsser estat percutat per un tramvia.
Òbras
[modificar | Modificar lo còdi]Son enumeradas çai-jos las òbras de Gaudí.[27]
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fòto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1889-1893 | Palais Episcopal d'Astorga | Òbra encargada per l'avesque Grau, qu'aviá conegut Gaudí quand èra estat a la diocèsi de Tarragona. | Correcte |
|
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fòto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1883 - 1888 | Casa Vicens | C/Carolines, 24 | Ostal unifamilial realizada per Manuel Vicens i Montaner. | Corrècte |
|
| 1884 - 1887 | Finca Güell | Av. Pedralbes, 15 (Pavellons) Av. Joan XXIII, 27-31 (pòrta èst) C/ Martí i Franquès, 2-12 (pòrta sud) Av. Diagonal, 686 (font e umbracle, dins los jardins del Palais de Pedralbes) |
Eusebi Güell encarguèt a Gaudí de realizar divèrsas òbras dins la proprietat que possedissiá entre las Corts e Sarrià. Las òbras consistiguèron a far una barranha amb tres pòrtas (la dels Pavalhons Gûell e las que son situadas uèi dins la Facultat de Farmacia e dins la de Biologia de l'Universitat de Barcelona) la portariá e los estables (Pavalhons), un mirador, una font e un umbracle (dins los jardins del Palais de Pedralbes) e la capèla de l'ostal-residéncia (desapareguda). | Corrècte | _-_2.jpg)   
|
| 1884-1926 | Sagrada Familha | Pça.Sagrada Familha | La Sagrada Familha es una glèisa situada dins lo districte de l'Eixample de Barcelona. Es un dels exemple mai coneguts del modernisme catalan e es catalogada coma Patrimòni de l'Umanitat. | Corrècte. En construccion | 
|
| 1885 - 1889 | Palais Güell | C/Nou de la Rambla | Ostal unifamiliar encargat per Eusebi Güell, mecèena de Gaudí. | Corrècte | 
|
| 1888 - 1890 | Collègi de las Teresianas | C/ Ganduxer 85 | Gaudí recebèt la comanda del paire Ossó, lo fondador de la companhiá de Santa Teresa, de finalizar un projècte ja entamenat. Se sap pas qual èra l'autor del projècte original. | Corrècte | .jpg)
|
| 1900 | Casa Calvet | C/ Casp 48 | Edifici realizat per un fabricant de textil, e serviguèt tant pel negòci, qu'i foguèron consagradas lo nivèl bas e lo sosterranh, coma per de lotjaments, situats als nivèls superiors. | Corrècte | 
|
| 1900-1909 | Pòrta e barranha de la Finca Miralles | Pg. de Manuel Girona, 55-57 | Mur e pòrta per la finca d'Hermenegild Miralles. | Bon | 
|
| 1900-1910 | Parc Güell | C/ Olot s/n | Parc public amb las construccions comunitàrias d'un projècte d'urbanisme de luxe que foguèt frustrat per la Primièra Guèrra Mondiala. | Corrècte | 
|
| 1905-1907 | Casa Batlló | Pg. de Gràcia, 43 | Remodelacion integrala d'un edifici de 1877, demandada per l'industrial del textil Josep Batlló. | Corrècte | 
|
| 1906-1910 | Casa Milà | Pg. de Gràcia | Coneguda popularament coma «la Pedrera», èra un ostal amb de lotjament facha pel comerciant Pere Milà. S'inspirèt del paisatge de la Capadòcia, e es actualament catalogada dins lo Patrimòni de l'Umanitat | Corrècte | 
|
| 1908-1909 | Escòlas de la Sagrada Familha | Pça.Sagrada Família | Situadas dins un recanton del solar qu'ocupa la Sagrada Familha, foguèron bastits, provisòriament, per i ensenhar l'educacion als filhs dels trabalhadors. | Mejan | 
|
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1883 | El Capricho | Ostal d'aparença orientala comandada per Máximo Díaz de Quijano, lo conhat del marqués de Comillas. | Corrècte | 
|
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fòto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1905-1906 | Jardins Artigas | Jardins sortits d'un projècte de Joan Artigas i Alart. | Corrècte | 
| |
| 1905 | Xalet del Catllaràs | Ostal edificat per i albergar los engenhaires de la fabrica Asland. | Corrècte | B2.jpg)
|
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fòto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1891-1892 | Ostal Botines | Pça. de San Marcelo | Son nom original es «Casa Fernández-Andrés» e foguèt comandada per de comerciants de textil de León, de coneguts d'Eusebi Güell. | Corrècte | 
|
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fòto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1878 - 1883 | Cooperativa Obrera Mataronense | Carrer de la Cooperativa amb carrer Thos i Codina | Dos ostals pels trabalhadors, una sala de blanquiment industrial, de sanitaris e l'estendard. Es actualament una sala d'exposicions. | Bon. Restaurat en 2008 | 
|
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fòto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1903 - 1916 | Primièr Mistèri de Glòria del Rosari Monumental de Montserrat | Camin de la Santa Cauna de Montserrat | Grop escultoric de la Resurreccion del Crist, amb d'esculturas de Josep Llimona e Dionís Renart. | Bon | 
|
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fòto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1908 - 1914 | Cripta de la Colònia Güell | Colònia Güell, Carrer de Reixach s/n | Les parts executadas del projècte de 1898 son la cripta e l'escalinata | Bon | 
|
| An | Nom | Localizacion | Descripcion | Estat | Fòto |
|---|---|---|---|---|---|
| 1895-1901 | Celler Güell del Garraf | C-246 Km 24,5 | Celler i annexes, actualment formen part d'un restaurant | Bon | 
|
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Existís una cèrta polemica per saber se Gaudí nasquèt a Reus o a Riudoms, localitat fòrça pròcha de Reus d'ont èra originària la familha de son paire. Pasmens la màger part dels especialistas s'inclinan en favor de Reus: «Gaudí nasquèt, segon una granda part de las versions, dins lo carrer de Sant Joan, al costat de la plaça Prim de Reus (...) Pasmens, mai tard Gaudí laissèt maliciosament dobèrtas aquelas pòrtas en laissar pensar que, en realitat, podiá èsser estat nascut dins lo talhièr de son paire, situat tot just quand se dintra dins lo limit municipal de Riudoms». Gijs Van Hensbergen (2002), pp. 33-35.
- ↑ D. Rodríguez (2008) pàg.53
- ↑ Mercuri vegèt doas sèrps que luchavan e las disseparèt pacificament amb lo caducèu.
- ↑ Permanyer, Lluís (1998) Un passeig per la Barcelona Modernista, Barcelona, Ediciones Polígrafa SA. ISBN 84-343-0877-0
- ↑ J. Bassegoda i Nonell (2002) pàg. 50-54
- ↑ J. Bassegoda i Nonell (1984) pàg. 232
- ↑ J. Bassegoda i Nonell (2002) pàg. 68
- ↑ Foguèt dins aquel collègi que recebèt son educacion la neboda de Gaudí, Rosa Egea, a partir de 1879.
- ↑ J.Bassegoda i Nonell (1984) pàg. 233
- ↑ Gijs van Hensbergen (2002) pag. 106
- ↑ J. Bassegoda i Nonell (1984) pàg. 126
- ↑ J. Bassegoda i Nonell (1984) pag. 119
- ↑ Juan José Lahuerta: Verdaguer i Gaudí al nord d'Àfrica «PDF». pàg.8
- ↑ J. Bassegoda i Nonell (1984) pag. 236
- ↑ Viollet-le-Duc. Diccionaire Raisonné. Volum VIII, Style, pag. 494
- ↑ J. Bassegoda Nonell (2002) pàg. 126-128
- ↑ Gijs van Hensbergen (2002) pag. 136
- ↑ A. Gaudí (1982) pag.117-118
- ↑ J. Bassegoda (1988) pag. 80
- ↑ J. Bassegoda (1988) pàg. 83-84
- ↑ A. Suárez i M. Vidal (1987) pàg. 95
- ↑ De Puig, 2004, p. 11.
- ↑ J.Bassegoda i Nonell (1984) pàg. 236
- ↑ Bassegoga, Joan. Graner i Gaudi, una collaboracion pas gaire coneguda. La Vanguardia, 18-07-1969
- ↑ Sant Barjau. Revista BMM, núm. 58 (2002)
- ↑ J. Bassegoda (1988) pàg. 85-88
- ↑ Lista d'òbras completas
