Bactrian
|
Bactrianαριαο
| |
|---|---|
| Parlat en | Afganistan |
| Regions | Bactriana |
| Familha lingüistica | lengas indoeuropèas indoiranian iranian iranian oriental bactrian |
| Estatut oficial | |
| ISO 639-3 | xbc (en) |
Lo bactrian es una lenga iraniana atudada que foguèt parlada en Bactriana en Afganistan actual. Èra la lenga de l'Empèri koshan e foguèt tamben utilizada per los kidaritas e los alchons sus lor moneda.
Classificacion[modificar | modificar la font]
Lo bactrian es una lenga iraniana orientala qu'es donc pròcha de las autras lengas iranianas mejanas conegudas en Asia Centrala e en Turkestan, lo sogdian, lo khotanés e lo khwarezmian.
Atestacion de la lenga[modificar | modificar la font]
Longtemps, lo bactrian foguèt sonque conegut per l'inscripcion del rei koshan Kanishka (127-150), descubèrta a Surkh Kotal, en Afganistan, dins las annadas 1950, e per de legendas numismaticas, tamben que per qualquas inscripcions malaisidas de decifrar.
En 1993, una nòva inscripcion de Kanishka foguèt trobada a Rabatak, mas la descubèrta màger passèt pauc après amb l'aparicion de 150 documents possedits per de personas en Pakistan e originaris del principat de Rob, l'actuala Rui en Afganistan. Foguèron publicats per Nicholas Sims-Williams[1]. Subretot escriches sus de cuèr, los documents son de contractes comercials, de contractes de maridatge o de letras de correspondéncia personala. Permeton l'analisi de la gramatica e l'atestacion d'un vocabulari ric[2].
Escritura[modificar | modificar la font]
L'originalitat de la lenga es qu'es ecricha amb una version adaptada de l'alfabet grèc. lo bactrian utiliza la letra sho (Ϸ, ϸ) per representar lo [ʃ], rendut per š dins la transcripcion latina. Exemples[3]:
- καφþο (kafšo): cauçadura
- þaρo (šaro): vila
- þao (šao) : rei
- þaραβο (šarabo) : satrapa
La lenga continuèt d'èsser utilizada longtemps après la casuda de l'Empèri koshan al sègle III apC. Se tròba encara sus l'inscripcion de Tochi e de fragments de manuscrits maniquèus del sègle IX[4].
Referéncias[modificar | modificar la font]
- ↑ Sims Williams, 2000, Bactrian Documents I: Legal and Economic Documents, Studies in the Khalili Collection III; 2007, Bactrian Documents from Northern Afghanistan II: Letters and Buddhist Texts, Studies in the Khalili Collection III.
- ↑ Gholami 2009, p. 3-6.
- ↑ gholami 2009, p. 22.
- ↑ Gholami 2009, p. 3.
Fonts[modificar | modificar la font]
- (en) Saloumeh Gholami, 2009, Selected Features of Bactrian Grammar, tèsa, Göttingen.
