Vejatz lo contengut

Utilizaire:Lhanars/Unificacion alemanda

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Modèl:Vegeu lliure

L'empèri alemand de 1871-1918. Cossí que la part germanòfona del plurinacional Empèri austrian foguèt exclusa, aquel bastiment geografic representèt una solucion nomenada Alemanda petitat (Kleindeutsch).
Assemblada de 1849 amb l'aufriment del títol d'Emperaire a Frederic Guillem IV

L'unificacion alemanda foguèt un procès politic endegat dins lo sègle xix que menèt a l'agropacion dels divèrses estats alemands dins un estat unic, en venent l'Empèri alemand.

Abans la formacion d'un Estat nacional unificat, lo territòri alemand se trobava dividit en un mosaïc politic de 39 Estats.[1] Entre eles destacavan, per la siá importància economica e politica, l'Empèri austrian e lo Reialme de Prússia.

Los Romans donèron l'escais de germanics a unas tribus situadas a la riba esquèrra del riu Ren que parlavan una lenga indoeuropea, avián de tendéncias nomadas e practicavan una economia elevaira.

Dempuèi mitjan sègle ix, los pòbles germànics demorèron agropats dins del nomenat Sacre Empèri Roman Germanic, que foguèt una entitat politica peculiara qu'agropava jos un emperador (amb l'inclusion mas d'autres territòris) dins totes los pòbles ont se parla uèi alemand.

E mai se aquel empèri durèt formalament fins a la siá dissolucion per Napoleon lo 1806, la siá existéncia reala acabèt lo 1648, quand lo tractat de Vestfàlia dividiguèt l'empèri en 350 petits estats fòrça autonòms e amb l'autoritat imperiala practicament nulla a la màger part del territòri.

Lo 1701, dins del Sacre Empèri se creèt lo reialme de Prússia, qu'acabariá en se convertint en lo cabecièr del procès unificador.

Los filosòfs de fins del sègle xviii e principi del xix coma Johann Gottfried Herder, Hegel e Fichte elaborèron las basas ideologicas del nacionalisme alemand e estendèron los concèptes de Volksgemeinschaft (comunautat nacionala) coma organisme biologic mogut pel Volksgeist (esperit nacional o arma collectiva).

Procès unificador

[modificar | Modificar lo còdi]
La Confederacion Alemanda

Après la Patz de Vestfàlia los estats que formavan lo Sacre Empèri obtenguèron una completa sobeiranetat, e entre lo 1803 e lo 1806, mai d'un centenat d'estats, principats, grands ducats, ducats e de vilas alemandas foguèron incorporadas a entitats politicas de màger portada geografic e lo nombre d'estats alemands demorèt redusit a 38, absorbint los mai grands als mai pichons.

Lo 6 d'agost de 1806 après la Batalha de Austerlitz, que signifiquèt la desbranda d'Àustria, Francés II renoncièt al títol d'emperador del Sacre Empèri, forçat per Napoleon, e aital aquel restèt oficialament dissolgut. Los principats alemands del marge dreit del Ren e del sud d'Alemanha constituiguèron la Confederacion del Ren, que Napoleon nefoguèt nomenat Protector, mas los dos estats mai grands, Prússia e Àustria ne demorèron defòra. Aquela confederacion se saturèt lo 1813 après los cambiaments de partit de qualques estats a causa de la desbranda de Napoleon a la campanha russa.

Lo 1815, après lo Congrès de Viena se tòrnan agropar los estats que formavan lo Sacre Empèri a l'epòca de la Revolucion Francesa, a excepcion de Belgica, en formant la Confederacion Alemanda.[2] Un nòu pas vèrs l'unitat politica foguèt l'union duanera (Zollverein) de 1834, ont i participavan 33 estats, entre eles la meteissa Prússia. Àustria per contra pas s'i incorporèt. La revolucion de 1848 aviá entre los sieus objectius, a Alemanha, l'unificacion del país jos un govèrn parlamentari e s'arribèt a amassar l'Assemblada de Frankfurt, amb deputats escuelhuts per eleccion populara dirècta los qu'ofriguèron a Frederic Guillem IV de Prússia lo títol d'emperador d'Alemanha, mas aquel l'acceptèt pas.[3]

Lo 1862, lo rei Guillem E de Prússia comandèt la direccion del govèrn a Otto von Bismarck, lo que en lo sieu long mandat de 30 ans se carguèt de menar a tèrme totas las mesuras d'unificacion politica d'Alemanha jol domeni prussian. Entre lo 1864 e lo 1871, Bismarck realizèt l'unitat politica d'Alemanha a travèrs guèrras successivas, en essent la primièra la Guèrra dels Ducats (1864), en la que Bismarck ganhèt la guèrra contra Dinamarca e se annexionà los territòris de lenga alemanda situat en la peninsula de Jutlàndia (Ducat de Slesvig e Holstein).[4]

Après la desbranda d'Àustria a la Guèrra austroprussiana entre la Confederacion Alemanda dirigida per l'Empèri austrian e los sieus aliats alemands en un costat e lo Reialme de Prússia amb los sieus aliats alemands e Itàlia, per un autre, causada per la disputa sus l' administracion dels ducats de Slesvig e Holstein, en 1866 foguèt dissolguda la Confederacion Alemanda, e lo 1867 s'establiguèt la Confederacion d'Alemanha del Nòrd[5] sens integrar a Àustria ni los grands estats del sud.

Amb la desbranda francesa a la Guèrra francoprussiana de 1870 e 1871 s'incorpòran a l'empèri los territòris germanoparlants, fins alavetz franceses, d'Alsàcia e Lorena pel Tractat de Frankfurt.[6] Lo 1871 Guillem E foguèt proclamat emperaire d'Alemanha. Passèron posteriorament a l'empèri los territòris alemands de Bavièra, Württemberg, Baden e Èssa-Darmstadt.

Lo procès unificador d'Alemanha partiguèt d'una banda d'un clam popular que lidonèron a el forma intellectuala unas generacions de filosòfes, escrivans e pensadors. D'autra banda lo procès foguèt dirigit de manièra practicament exclusiva per un estat prussià qu'atenguèt pas arribar a un acòrdi amb Àustria. Lo caractèr del reialme de Prússia conservador, autoritari e militarista donèt en granda part las claus per comprene lo comportament politic e militar de la futura Alemanda del sègle xix.

  1.  Cambios y continuidades: una mirada a los múltiples procesos históricos contemporáneos, 2000. ISBN 9789879657591 [Consulta: 13 de novembre de 2017]. 
  2.  Der Deutsche Bund: 1815 - 1866, 2006. ISBN 3486550284. 
  3. Bender, Daniela et al. Geschichte und Gesehen: Klett, Leipzig, 2005.
  4.  Generals of the Danish Army in the First and Second Schleswig Holstain Wars, 1848-50 and 1864, 2011. ISBN 877114370X. 
  5.  Die Auswanderung aus dem Herzogtum Braunschweig im Kräftespiel staatlicher Einflußnahme und öffentlicher Resonanz: 1720 - 1897, 2002. ISBN 3515080546. 
  6.  Imperial Germany 1871-1918, 2013. ISBN 1134665660.