Vejatz lo contengut

Slavëni

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

L’slaveni (en slavëni, Slavëni) es una lenga construcha per Libor Sztemon[1][2][3]. Fa partida de las lengas eslavas del nòrd, ambe lo lydnevi, lo mrezisk, lo seversk (una evolucion de l’slavëni) e l’slavisk tanben creats pel meteis glossopoèta.

L’slavëni s'escriu ambe l'alfabet latin (a pas la Q, la W nimai l’X), emai Ë, Ğ e Š. A tanben una grafia especifica.

letra fonetica pronóncia
a a a
b b b
c ʦ ts
d d d
e ɛ è
ë ə coma la e "muda" francesa
f f f
g g g
ğ ɪ̯ i consona
h ɦ h gascona
i i i
j j i consona
k k c de ca
l l l
m m m
n n n
o ɔ ò
p p p
q ɣ g de figa
r r r
s s s
š ʃ sh gascona
t t t
u u o
v v v provençala
w β b de saba
x x j espanhòla
y ɯ y (ы) russa
z z z

Coma lo bulgar e lo macedonian, l’slavëni as pas de declinason. Los cases se mercan mercé a de preposicions :

cas preposicion exemple
nominatiu - dom (dům)
genitiu i i dom (de l'ostal)
datiu ë ë dom (a l'ostal)
acusatiu as as dom (aquel ostal)
vocatiu oğ dom (ò mon ostal !)
locatiu o o dom (dins l'ostal)
instrumental a a dom (amb l'ostal)
ablatiu iz iz dom (dempuèi l'ostal)

Lo plural se forma aital :

Formacion del plural en slavëni
singular plural occitan
dom dome ostal
gena genae femna
zamë zame tèrra, país
slovo slovoi mot
Degras dels adjectius
occitan positiu comparatiu superlatiu
bon, bona devryn devrin najdevrin
bons, bonas devryny devrine najdevrine
nòu, nòva nevyn nevin najnevin
nòus, nòvas nevyny nevine najnevine

Los adjectius son ligats al nom per la particula i o ği. Ex. dane ği daštyny (de jorns de pluèja).

Article definit Article indefinit
-
après una sibilanta
-
abans una vocala
as
ta
y
yn
Advèrbis
occitan preposicion positiu comparatiu superlatiu
ben o devro devreno najdevreno
mens o mene meneno najmene *
nòvament o nevo neveno najneveno
nautament o više višeno najviše *

* irregular

Pronoms personals

[modificar | Modificar lo còdi]
Pronoms personals en slavëni
cas 1a persona 2a persona 3a persona 4a persona 5a persona 6a persona
nominatiu je te ho me ve he
genitiu mene teje hoje meje veje heje
datiu ë je, jeğ ë te, teğ ë ho, hoğ ë me, meğ ë ve, veğ ë he, heğ
acusatiu jem tem hom mem vem hem
locatiu onaje onate onahe oname onave onade
instrumental ašaje ašate ašaho ašame ašave ašahe
ablatiu izdaje izdate izdaho izdame izdave izdahe

Pronoms possessius e reflexius

[modificar | Modificar lo còdi]
Pronoms possessius e reflexius
Tipe 1a persona 2a persona 3a persona 4a persona 5a persona 6a persona
nominatiu jyn tyn hyn myn vyn hun
compausat i je i te i ho i me i ve i he
reflexiu jesam tesam hosam mesam vesam hesam
Numerals
nombre cardinal ordinal generic multiplicatiu
0 ništo ništyn ništëre ništykorte
1 ğedan ğedanyn ğedanëre ğedankorte
2 deva devanyn devëre devakorte
3 tera teranyn tanëre terakorte
4 štara štaranyn štanëre štarakorte
5 pinta pintanyn pintëre pintakorte
6 šasta šastanyn šastëre šastakorte
7 sedam sedamyn sadmëre sadamkorte
8 osam osamyn osmëre osmakorte
9 devet devetyn devtëre devtakorte
10 desat desatyn destëre destakorte
11 ğedanasta ğedanastyn ğedanaste ğedakorte
12 devanasta devanastyn devanaste devakorte
13 teranasta teranastyn teranaste terakorte*
14 štaranasta štaranastyn štaranaste štarakorte*
15 pintanasta pintanastyn pintanaste pintakorte*
16 šastanasta šastanastyn šastanaste šastakorte*
17 sedamnasta sedamnastyn sedamnaste sedamkorte
18 osamnasta osamnastyn osamnaste osamkorte
19 devetnasta devetnastyn devetnaste devetkorte
20 devadesta devadestyn devadeste devadestykorte
30 teradesta teradestyn teradeste teradestykorte
40 štaradesta štaradestyn štaradeste štaradestykorte
50 pintadesta pintadestyn pintadeste pintadestykorte
60 šastadesta šastadestyn šastadeste šastadestykorte
70 sedamdesta sedamdestyn sedamdeste sedamdestykorte
80 osamdesta osamdestyn osamdeste osamdestykorte
90 dovedesta dovedestyn dovedeste dovedestykorte
90 dovedesta-sedam dovedesta-sedamyn dovedesta-sadmëre dovedesta-sadmakorte
100 (ğedan)seta (ğedan)setyn (ğedana)stëre (ğedane)štekorte
200 devaseta devasetyn devastëre deveštekorte
300 teraseta terasetyn terastëre tereštekorte
400 štaraseta štarasetyn štarastëre štareštekorte
500 pintaseta pintasetyn pintastëre pinteštekorte
600 šastaseta šastasetyn šastastëre šasteštekorte
700 sedamseta sedamsetyn sadmastëre sadmeštekorte
800 osamseta osamsetyn osmastëre osmeštekorte
900 doveseta dovesetyn dovestëre doveštekorte
1 000 (ğedan) tesac (ğedan) tesacyn (ğedan) tesacëre (ğedane) tesackorte
2 000 deva tesac deva tesacyn deva tesacëre deva tesackorte
1 000 000 melğan melğanyn melğanëre melğanykorte
1 000 000 000 melğord melğordyn melğordëre melğordykorte
1 000 000 000 000 belğan belğanyn belğanëre belğanykorte

* la descripcion de L. Sztemon es probablament falsa, que 3x pòt pas èsser identic a 13x

Lo vèrbe slavëni coneis 3 tempses – passat, present e futur (indicatiu). Lo condicional se forma mercé al prefixe bi- e al passat. Lo subjontiu o conjontiu se forma mercé a -i-. La negacion se merca amb lo prefixe ne-.

beti, èsser
persona passat present futur imperatiu subjontiu condicional
1a persona belem jem / em budem - jim / im bi-belem
2a persona beles tes / es budes budës tis /is bi-beles
3a persona belest hest / est budest - hist / ist bi-belest
4a persona belesom mesom / esom budesom budësmo misom / isom bi-belesom
5a persona beleste veste / este budeste budësto viste / iste bi-beleste
6a persona belent hent / ent budent - hint / int bi-belent
autres temps
infinitiu nom verbal gerondiu present gerondiu futur
beti betije * jesa beliv

*L. Sztemon escriu betiye. Es probable una deca, que los autres tipes verbals an la terminason -ije.

nebeti, èsser pas
persona passat present futur imperatiu subjontiu condicional
1a persona nebelem nejem / nem nebudem - nejim / nim bi-nebelem
2a persona nebeles netes / nes nebudes nebudës netis / nis bi-nebeles
3a persona nebelest nehest / nest nebudest - nehist / nist bi-nebelest
4a persona nebelesom nemesom / nesom nebudesom nebudësmo nemisom / nisom bi-nebelesom
5a persona nebeleste neveste / neste nebudeste nebudësto neviste / niste bi-nebeleste
6a persona nebelent nehent / nent nebudent - nehint / nint bi-nebelent
autres tempses
infinitiu nom verbal gerondiu present gerondiu futur
nebeti nebetije nejesa nebeliv
imeti, aver
persona passat present futur imperatiu subjontiu condicional
1a persona imalem imem budem imet - imejim bi-imalem
2a persona imales imes budes imet imelës imetis bi-imales
3a persona imalest imest budest imet - imehist bi-imalest
4a persona imalesom imesom budesom imet imelësmo imenisom bi-imalesom
5a persona imaleste imeste budeste imet imelësto imetiste bi-imaleste
6a persona imalent iment budent imet - imehint bi-imalent
autres tempses
infinitiu nom verbal gerondiu present gerondiu futur
imeti imetije imaja imaliv

nemeti, aver pas, se conjuga aital : nemalem, nemales... nemem, nemes... budem nemeti... nemelës... nemejim, nemetis... bi-nemalem... nemeti, nemetije, nemaja, nemaliv.

dalati, far
persona passat present futur imperatiu subjontiu condicional
1a persona dalalem dalem budem dalati - dalim bi-dalatem
2a persona dalales dales budes dalat dalat dalis bi-dalates
3a persona dalal dalest budest dalat - dalist bi-dalatest
4a persona dalalesom dalesom budesom dalat dalatmo dalisom bi-dalatesom
5a persona dalaleste daleste budeste dalat dalatto daliste bi-dalateste
6a persona dalalent dalent budent dalat - dalint bi-dalatent
participes
passat passiu present passiu passat actiu present actiu
dalatyn dalavyn dalalsyn midalyn
autres tempses
infinitiu nom verbal gerondiu present gerondiu futur
dalati dalatije dalaja dalaliv

Lo lexic slavëni es eslau. Donam tanben lo chèc, lenga mairala de l'autor.

slavëni chèc occitan
Boh Bůh Dieu
pravda pravda vertat
svetlan pondělí diluns
klenjan úterý dimarts
rastilan středa dimècres
soncan čtvrtek dijòus
gversan pátek divendres
šabatan sobota dissabte
kristan neděle dimenge
sedmica týden setmana
dan den jorn
ladavec leden genièr
belavec únor febrièr
vesnec březen març
kvetec duben abrial
majec květen mai
cerkvec červen junh
štarvec červenec julhet
parnec srpen agost
daštec září setembre
rezijec říjen octobre
snegec listopad novembre
prihedec prosinec decembre
vrema čas temps
mesec měsíc mes
hod rok an, annada
zeveta život vida
samarta smrt mòrt
laska láska amor
stëhoda století sègle

Paire nòstre :

Ataxt i me,
Kojyn o navësa es,
Osvetist as iman i te.
Prijist as kralestvë tyn.
Hist as vola tyn komo ğo navë, tako ağ o zamë.
As xulb i me kyzdanyn davat ë me danas.
E adpošat ë me as myn venae, komo ağ me adpošalesom ë venake ği me.
E nevëvedat mem o izkošanjë, ala izbavat mem ad zalyn.
Navad as kralestvë er as makta er as slava o vekae hest.
Amin.
  1. Pagina del slaveni (en) : www.sweb.cz/ls78/slaveni.htm
  2. BERGER, Tilman, 17. Januar 2003: Vortrag auf der Tagung "Stereotyp und Geschichtsmythos in Kunst und Sprache" in Potsdam über das Thema "Stereotype Vorstellungen von typisch slavischen Sprachmerkmalen (bei tschechischen Puristen und Sprachschöpfern" : https://web.archive.org/web/20070611191814/http://homepages.uni-tuebingen.de/tilman.berger/Handouts/Potsdam03.pdf & https://web.archive.org/web/20080115044244/http://www.uni-potsdam.de/u/slavistik/wlk/stereotyp_geschichtsmythos.html%7B%7Bde%7D%7D
  3. Joan Francés Blanc, Las lengas de Libor Sztemon 2: Sorgas - Jazyky Libora Sztemone 2: Prámeny - Libor Sztemon's Conlangs 2: Sources, Edicions Talvera, 2009, ISBN 979-10-90696-00-6 (tanben sus Archive.org). 2a edicion Las lengas de Libor Sztemon, Edicions Talvera, 2016, ISBN 979-10-90696-32-7.