Vejatz lo contengut

Grigòri Raspótin

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Grigòri Raspótin en 1916

Grigòri Iefímovich Raspótin, puèi Raspótin-Nòvikh (en rus: Григорий Ефимович Распутин-Новый[1]), benlèu nascut lo 21 de genièr de 1869 dins lo vilatge de Pokrovskoïe, foguèt un pelegrin, mistic e medicinaire rus. Èra lo confident d'Aleksandra Fyodorovna, esposa de l'emperaire Nicolau II, çò que li permetèt d'exercir una fòrta influéncia al sen de la cort imperiala russa, fins a son assassinat, a Petrograd, dins la nuèch del 29 de decembre (16 de decembre) de 1916 al 30 de decembre (17 de decembre) de 1916[2], après un complòt fomentat per de membres de l'aristocracia.

Originari dels confinhs de Siberia, se presentava coma mistic errant, e se pretendiá starets. Èra a vegada chafrat lo «monge fòl», pasmens pas cap de font ecclesiastica pròva son apartenença a quin òrdre religiós que siá, mas Raspótin aimava de l'afirmar. E mai se foguèt mai d'un còp suspectat d'apartenir a la secta dels khlysts, l'ipotèsi mai plausibla es que foguèt subretot un aventurièr, se presentant coma pelegrin caminaire, dotat d'un grand poder de seduccion.

En 1907, Raspótin, qu'aviá pres la reputacion de medecinaire, foguèt pel primièr còp invitat pel parelh imperial al cabeç de lor filh Alexis, lor unic mascle e l'eritièr del tròn, patissent d'emofilia. Foguèt sonque mai tard que Raspotin venguèt un personatge influent, subretot après setembre de 1915. Se pretendèt[3] que Raspótin participèt a contribuir al discredit sus la familha imperiala, e qu'èra un dels elements que causèron la casuda dels Romanovs. La tsarina e sa familha podèron l'aver considerat coma un medecinaire, un mistic, veire un profèta, mas los sieus enemics lo descriguèron coma un charlatan gorrin, mogut per un apetit sexual desmesurat, e quitament coma un espia.

De zonas escuras demoran sus la vida e l'influéncia de Raspótin, çò que sabèm d'el es sovent basat sus de testimònis parcials, alimentats en part per la propaganda antimonarquista, de rumors e de legendas.

Alara que lo personatge foguèt longtemps diabolizat, fòrça gents en Russia an uèi d'el una opinion mens desfavorabla[4]. Que que siá, un mite verai foguèt bastit a l'entorn de Raspotin que, uèi encara, contunha a inspirar escrivans e artistas.

Biografia

[modificar | Modificar lo còdi]

Las originas misteriosas

[modificar | Modificar lo còdi]

Per encausa de la destruccion de gaireben totes los archius, l’an de naissença de Grigori Raspotin es discutit. Segon la Granda Enciclopedia sovietica, seriá nascut en 1864 o 1865. D'unes poquèron sostenir que « Raspotin » èra un chafre, eissit de l’adjectiu rus « распутный » (« raspotnyi »), significant a l'origina « desgèl », puèi « gorrin ». Pr'aquò, dins una biografia realizada per l’escrivan e istorian rus Edvard Radzinsky, aqueste afirma que los archius oficials de Tiumen, en Siberia, contenon un censament dels abitants de Pokrovskoïe que menciona clarament lo nom «Raspótin», que seriá donc son nom vetadièr[5].

Pokrovskoïe, lo vilatge de Siberia ont seriá nascut Raspotin. Fotografia de 1912.

Iefim Iakovlevitch Raspótin e Anna Vassilievna Parchokova, los futurs parents de Grigòri Raspótin, se maridèron a Pokrovskoïe lo 21 de genièr de 1862, vielhs respectivament de vint e vint e dos ans. Aguèron mai d'un mainat, totes moriguèron joves: tres filhas – Evdokia, nascuda l'11 de febrièr de 1863, una autra Evdokia, nascuda lo 2 d'agost de 1864 e Glikerya, nascuda lo 8 de mai de 1866– e un mascle, Andrei. En 1868, los registres mencionan pas cap de naissença dins la familha, çò que fa pensar que Grigòri Raspótin nasquèt pas abans 1869.

Après 1868, i a pas mai, en aparéncia, de registres consultables; pasmens demòran de formularis originals redigits a l'escasença d'un censament de tot l'Empèri. Lo censament de 1897 es plan fach. Al nom de « Grigori Iefimovitch Raspotin », es mencionat qu'aquel èra dins sa 28a annada e son annada de naissença es tanben indicada: 1869. I a pas d'autra precision al subjècte de sa naissença.

Se de segur lo nom d'ostal « Raspotin » es plan mencionat dins de registres, lo nom de bateg del paire de Raspótin, Nòvikh (Новых)[6], es tanben plan indicat. Mai, dins los archius consultats per Platonov, pas mens de sèt familhas del meteis vilatge èran nomenadas Raspotin. L’istorian nota alara en mai « gorrin », lo mot « raspout'e » significava tanben, a l’epòca, « crosada » o « caireforc », e èra donc frequentament utilizat coma chafre per aqueles qu'abitavan tal luòc[7]. De chafre, « Raspotin » venguèt nom d'ostal, atal benlèu foguèt le cas amb la familha d'Iefim. Uèi ara, « Raspotin » es un nom que s'encontra en Siberia.

Jovença

[modificar | Modificar lo còdi]

Fòrça religiosa, sa maire Anna Vassilievna Parchokova e son paire Lefim Lakovlevich Raspótin son bordièrs dins lo vilatge siberian de Pokrovskoïe, uiezd de Tiumen, govèrn de Tobolsk, a 2 500 km à l’èst de Sant-Petersborg. Son paire es pas un simple mogic, es proprietari de sa bòrda, de sa tèrra, de vacas e de cavals. La legenda vòl que lo 10 de genièr de 1869, un meteorit seriá passat pel cèl al dessús del vilatge de Pokrovoskoïe, e aquel fenomèn anonciava, çò dich, la venguda al mond d’un personatge excepcional. Una autra legenda dich que son paire, maquinhon-carretièr, se seriá ocupat de cavals amb que entreteniá de rapòrts magics. Dempuèi l'enfança, Raspotin manifesta de dons de medecinaire e devinaire[8].

Grigòri Raspoóin e sos tres enfants: Maria, Varvara e Dimitri.

La vida èra rufa, l’existéncia rustica, la vòdka una bevenda correnta, l’instruccion existís pauc pels camps[9]. Raspotin apren los rudiments de la lectura e de l’escritura pas que pendent sos viatges, a l’edat adulta, mas d'unes lo trapan un poder d’apasiment, de garison suls animals[8].

Après una casuda accidentala dins las aigas geladas d’un riu son ainat, Andreï, e el, son victimas d’una pneumonia. Andréï morís, mas Grigòri garís de sa fèbre ardenta. Aquel tanben passa de periòdes de depression e de subrexcitacion incontrarotlables. Ajuda son paire dins los trabalhs de la bòrda e garda d'aquela enfança las manièras rufas dels païsans siberians[9], los vestits largs e pauc sonhats, e las mans encoissinadas[9].

A l’edat de setze ans, es subjècte a de crisis misticas e a d'apareissons marialas, a la seguida de la vision d’un àngel luminós aparegut pel camp. Avidament comença la lectura de la Bíbla, fins a ne venir un exegèta. Practica l’ascetisme, a vegada demora tres setmanas claus dins la cròta de son paire e, al sortir, los païsans van lo visitar per reculhir sos oracles. Pendent quinze ans, altèrna la vida de païsan mogic al vilatge e de retiradas dins de monastèris ont encontra los starets per seguir lor ensenhament. Mas tanben fa mòstra d'excès d’energia e de pulsions diversas, amb una sexualitat abondanta que satisfach aisidament[10].

Monestèri de Verkhoturskii
Monastèri de Verkhotorié, ont Raspotin demorèt tres meses.

En 1888, a l'edat de dètz e nòu ans, esposa una jova païsana del vilatge de Dobrovnoïé, Praskovia Feodorovna. Cinc enfants naisson d'aquel mariadatge: Mikhail e Georguiï morisson lèu, Dimitri, nascut en 1895, Maria en 1898 e Varvara en 1900. Malgrat fòrça escarts sexuals, sempre torna cap a son esposa.

Vida de caminaire

[modificar | Modificar lo còdi]

En 1894, alara que trabalha dins los camps, auriá agut a vision d'una Verge luminosa. Makari, un monge ascèta que considèra coma son paire esperital, li conselha d'abandonar son mestièr de bordièr, d'intrar mai en dabant dins la religion e d'integrar lo mont Atòs, en Grèca. S'ana per un viatge a pé de mai de 3 000 km que pren mai de detz meses, mas es decebut pels monges del mont Atòs. Sul camin de retorn, fa arrèsts dins fòrces monastèris e foguèt mai de dos ans après sa partença que torna a çò de sa femna e son jove filh Dimitri, nascu en 1895.

Pasmens, contunha a viure de periòdes de mistica e d'ermita, percorrissent la Siberia occidentala e subrevivent mercé a la predicacion, la caritat e l'almòina, trucan la pòrtas dels monastèris e prenguent amb lo temps e sas peregrinacions una reputacion de savi e de medecimaire: "Es pas ièu que garrissi, es Dieu".

Va sovent de pelegrinatges, subretot a Kazan e a Kyiv: las gents començon a venir de tota la region per escotar sos pecats. Lo clergat ortodòxe s'inquièta de son succès, mas i pòt pas trobar res de dire. Totjorn mai de fidèls venon a sas reünions, menant de malauts ont exercís sos talents de garissor. Sa reputacion s'espandís mas, mentretant, contunha una vida de gorrin, de beveire, de batalhaire, de seductor e quitament panaire.

Lo prince eritièr Alexis, unic filh del tsar Nicolau II, en 1909.

Pendent totas aquela annadas, intra en contacte amb las multiplas sèctas que naisson sus las tèrras de la religion ortodòxa. Es entre autre encargat d'acompanhar un jove monge al monastèri de Verkhotorié, ont demorèt tres meses. Aquela clastra es en realitat tengut per la sècta dels khlysts que mescla, per la dança, la flagellacion (d'ont lor nom de « flagellants ») e l'extasi, l'erotisme e la religion, çò que li conven fòrça plan. Son misticisme ven doctrinari e lo mena a la realizacion d'escuras teorias sus la regeneracion pel pecat (lo mai celèbre precèpte es "Per s'aprochar de Dieu, cal pecar fòrça" [11]) e los exceses de totas menas. Seriá estat un estudiant d'aquela sècta, mas sens jamai i aver estat iniciat, i perfeccionant son don per l'ipnòsi e la mascaria[12].

L’arribada a Sant-Petersborg

[modificar | Modificar lo còdi]
La granda-duquesa Militza de Montenegro.

Invitat de la grande-duquesa Militza, que l'aviá encontrat a Kyiv, Raspotin va a Sant-Petersborg, capitala de l'Empèri rus dempuèi lo regne de Pèire lo Grand. Lo tsar Nicolaus II regna dempuèi 1894. Sul camin, a Sarov, assistís en 1903 a la canonizacion del starets Serafin de Sarov e, davant l'assistança reünida, Raspotin entre en estransi e fa la prediccion de la naissança d'un ertièr mascle al tròn imperial. Lo 12 d'agost de 1904 naís lo tsarevitch Alexis, que s'apren son emofilia.

A la prima de 1904 a Petersborg, Raspotin demanda l'espitalitat a l'evesque Teofan, inspector de l'Acadèmia de teologia de la capitala, que l'ajuda amb de letras de recomandacion. Sa tòca es d'encontrar Nicolau II, tròp occidentalizat al sieu vejaire, per far viure a la vertadièra arma russa[9]. Son protector, lo vicari de Kazan, li dona una letra de recomandacion destinada a l'evesque Sergui, que s'inquiéta tanben de la crisi esperitala que rosega la Russia.

Conquerit per Raspotin, l'evesque lo pren jos sa proteccion e lo presenta a l'arquevesque Teofan de Poltava, confessor d'Alexandra Fyodorovna, al prèire Jean de Cronstadt e a l'evesque Ermogèn de Saratov. Totes foguèron estabosit de la fervor religiosa de Raspotin e de son talent de predicator. Lo bendeguèron, lo considèron coma un starets, veire coma un enviat de Dieu, e l'introduson près de la granda-duquesa Militza e de sa sòrre la granda-duquesa Anastasia, filhas del rei Nicolau Ier de Montenegro, maridats a dos fraires, respectivament lo grand-duc Peter Nicolaïévitch e lo grand-duc Nicolaï Nicolaïevitch, cousins d’Alexandre III. Pasmens, Raspotin torna dins son vilatge siberian e torna a Petersborg pas qu’en 1905.

Près de la familha imperiala

[modificar | Modificar lo còdi]
La familha imperiala: Alexandra Fyodorovna e Nicolau II amb lors cinq enfants.

La tsarina, longtemps inquièta de donar pas d'eritièr mascle a la corona, aviá pres l'abitud de s'acompanhar de fòrça mistics e garissors, coma Mèstre Felip o Papus. Es sedusida per Raspotin, mai que Mèstre Felip que li aviá anonciat unes ans la naissença de son filh Alexis, li aviá tanben anonciat la venguda d'un grand predicator qu'aviá nomenat Nòstre Amic[9]. Una audicion près de l'arquipreire taumaturg Joan de Cronstadt convenç aquel darrièr de l'autenticitat dels poders del starets[12].

Mejans la granda-duquesa Militza e de sa sòrre, la granda-duquesa Anastasia, lo « starets » es presentat a la familha imperiala in corpore dins lo palais Alexandre, lo 1èr de novembre de 1905. Ofrís d'icònas a cadun. Lo tsarevitch Alexis sofrissent d'hemofilia, Raspotin demanda a èsser menat al cabèç del jove malaut aleitat a la seguida d'una casuda, que provoquèt un enòrme ematòma al genolh[13]. Li impausa las mains, li fa de contes siberians e capita atal, se paréis que, a arrestar la crisi e a lo solaçar après unes jorns. Segon d'unes, aquò s'explicariá pel simple fach que la medecina de l'epòca ignora las proprietats de l'aspirina que se dona al jove malaut. Aquel medicament es un anticoagulant, factor donc agravant de l'emofilia. Lo simple fach de levar aqueles « remèdis » donats al malaut – coma l'aspirina – podava pas que melhorar son estat[14]. Raspotin explicarà mai tard a un amic que sos poders de garison se basan suls sieus dons d'ipnòsi e l'utilizacion de medicaments tradicionals de Siberia[15].

Los parents son sedusits pels dons de medecinaire d'aquel umble « mogic» que sembla tanben aver aquel de profecia. Alexandra se convenç que Raspotin es un messatgièr de Dieu, que representa l'union del tsar, de la Glèisa e del pòble e qu'a la capacitat d'ajudar son filh per sos dons de medecinaire e sa preguièra.

Raspotin, amb la tsarina Alexandra Fyodorovna (a drecha), sos cinc enfants e una goveranta. 1908.

Sa reputacion permet a Raspotin de venir indispensable; pren fòrça lèu un ascendent considerable sul parelh imperial. Invitat a fòrça recepcions mondanas, conéis fòrça femnas ricas. Raspotin inquièta e fascina: son agach traucant es dificil de sosténer per sas admiratriças, fòrça cedan a son gaubi ipnotic e lo prenon per amant e medecinaire[16].

L'agach de Raspotin.
Raspotin e sas « admiratriças », en 1914.

Una d'aquelas, Olga Lokhtina, se marida amb un general influent mas credul, devient sa mestressa, lo lòtja a çò d'ela e lo presenta a d'autras femnas d'influéncia, coma Anna Vyrobova, amica e confidenta de la tsarina, e Monia Golovina, nebòda d'aquela. Mercé a d'abilas mesas en scèna, se produch a Sant-Petersborg o al Palais imperial de Tsarskoie Selo, la residéncia principala del tsar, dins de sesilhas d'exorcisme et de preguièras. De racontes de gorrinitges, pretenduts o verais, començan alara a se multiplicar e far escandal.

En 1907, lo tsarevitch, a la seguida de contusions, es victima d'emorragias intèrna que los mètges capitan pas a contrarotlar e que lo fasián fòrça sofrir. Al deseper foguèt crida Raspotin, que après aver benesit la familha imperiala, intra en pregaria. Après detz minutas[9], acabat, se relèva disent: "Obrís los uèis, mon filh". Lo tsarevitch se desvelha sorrisent e, a aquel moment, son estat melhora rapidament.

A partir d'alara, ven un familiar de Tsarskoie Selo: es encargat devigilar sus la santat de la familha imperiala, çò que li dona las entradas permanentas al Palais. Es recebut oficialament a la Cort. Pasmens, malgrat la plena fisança del tsar, ven lèu impopular près de la Cort e del pòble, es rapidament considerat coma l'« àngel marrit ». Es alara a l'encòp amat, detestat e crentat. Se supausa que s'enriquiguèt, çò paréis èsser pas cap de bias lo cas, son sol luxe essent de portar una camisa de seda realizada per Alexandra e una magnificas crotz que pòrta al còl, tanben ofèrt per la tsarina.

Contunha al contrari de menar una vida dissolguda de bevendariás e de gorrinariás, garda lo pèl gras e barba mesclada[16]. Organiza de fèsta a çò d'el, ont domina lo sèxe – fins a detz relacions sexualas per jorn[12] – e l'alcoòl. Presica sa doctrina de redempcion pel pecat d'entre aquelas damas, impacientas d'anar al lièch avec per realizar sa doctrina, que considèran coma un onor[9].

Raspotin, lo major-general Mikhaïl Potiatin e le colonel Dmitri Loman. Foto de Karl Bulla, vèrs 1904-1905.

Après la revolucion russa, Raspotin se truca al President del Conselh Piotr Stolypine. Nomenat en julhet de 1906, reformator energic, aquel vòl modernizar l'Empèri rus, permetent als païsans d'acquerir de tèrras, organizant un repartiment melhor de l'impòst e acordant a la Doma, lo parlament rus, mai de poders. Per una repression feròç, arrèsta las èrsas d'atemptats, melhora lo sistèma ferroviari e aumenta la produccion de carbon e de fèrre. Stolypine comprend pas l'influéncia d'aquel mougic mistic sul parelh imperial, alara que Raspotin repròcha al Primièr ministre son ufan, caracteristica de la classa dels grands proprietaris terrencs que n'es eissit[9].

Pendent l'afar dels des Balcans, en 1909, Raspotin penja cap al partit de la patz près de la tsarina e d'Anna Vyrubova contra la rèste dels Romanovs. Pensa que l'armada imperiala, sortida flaca de la desfacha de 1905 contra Japon, es pas prèsta de se lançar dins un novèl conflicte. Pòt pas arrestar los eveniments, mas quand França e lo Reialme Unit interven contra Russia, capita a convencre Nicolau II d'espandir pas lo conflicte a l'Euròpa tota[9].

Stolypine fa vigilar Raspotin per l'Okhrana, la polícia secrèta. Los rapòrts acablan lo « starets ». L'escandal Raspotin espelís en 1910 dins una campanha de premsa orquestrada per de deputats de la Doma e de religioses, que dononcian la natura gorrina de Raspotin, tocant indirectament lo tsar[16]. En 1911, Raspotin es escartar de la Cort et exiliat a Kiev, mas, dins una transa, prediu la mòrt venenta del ministre: "La mòrt seguís sa pesada, la mòrt cavalga sus son esquina". Decidís alara de partir en pelerinatge cap a la Tèrra Santa, mas tornèt a la Cort a la fin de l'estiu.

Le tsarevitch Alexis dins los braces de sa maire. Ans 1910.

Lo 14 de setembre de 1911, alara que Stolypine ven d'autorizar los païsans a quitar lo mir, lor permetent alara d'accedir a la proprietat individuala de la tèrra, e qu'aquela reforma es acclamerada per tota la Russia, lo Primièr ministre es assassinat pel jove anarquista Dmitri Bogrov, a l'Opèra de Kiev, en preséncia de la familha imperiala, dels ministres, dels membres de la Doma e de Raspotin. Aquel assassinat marca la fin de las reformas, alara que la situacion internacionale ven instabla.

Lo 2 d'octobre de 1912, lo tsarevitch Alexis, en desplaçament en Polonha, es victima, seguent un accident, d'una novèla emorragia intèrna fòrça importanta, que risca de provocar sa mòrt. Lèu avertit, Raspotin intra en extasi debans l'icòna de la Verge de Kazan, e quand se relèva, acabat, manda al Palais lo messatge: "Avètz pas cap de crenta. Dieu vegèt las vòstras lagremas e ausiguèt las vòstras pregàrias, Mamka[17]. «Inquietètz-vos pas mai. Lo Pichon morirà pas. Permetatz-pas als mètges de tròp l'embestiar». Al recébre lo telegrama, l'estat de santat del tsarevitch Alexis s'establiza e, l'endeman, comença a melhorar: l'enfladura de sa camba se redusís, e l'emorragia intèrne s'arrèsta. Los mètges pódon lèu lo declarar fòra de dangièr e quitament los mai ostile al « starets » devon convenir que s'èra realizat un eveniment quasi miraculós de garison a distància. Salvador, torna triomfalament a Sant Petersborg.

La Granda Guèrra

[modificar | Modificar lo còdi]

Al delà del desmembrament de l'Empèri Otoman e la question dels Balcans, se metent en plaça las conditions d'una guèrra generala. Raspotin e los sieus aliats de la patz arresta la caminada de la Russia cap a la guèrra. Lo servici del rensenhament britanic estima qu'es en efièt en ligam amb lo banquièr Serge Rubinstein e los malhums alemands[18]. Lo 29 de junh, Raspotin es escotelat per una mendicaira, Khionia Gosseva, una anciana prostituida, al sortir la glèisa de son vilatge sibérian. L'enquèsta mòstra que l'òrdre venguèt del monge Iliodòr (de son verai nom Sergei Mikhailovich Troufanov) que li repròcha sas cresenças khlyst.

Raspotin vèrs 1914, benlèu après l'ensag d'assassinat realizat per Khionia Gosseva.

Après aquel atemptat e son restabliment, l'importànça de Raspotin ven màger e son influéncia s'espandís dins totes los domènis: interven dins las carrièras dels generals, dins aquela dels metropolits e quitament dins la nominacion dels ministres, mas la paur l'envasiguèt. Comença a beure mai d'alcoòl, a participar a encara mai de seradas de gorrinèr e d'orgias dins los cabarets tsigans[9]. Es pas mai lo « starets » ascetic que tot lo mond respectava. Pasmens, malgrat son caractèr gorrinièr e son aspècte totjorn ment plasent, sas conquèstas femeninas son totjorn mai nombrosas dins la nauta societat.

Le 1èr d'agost de 1914, Alemanha declara la guèrra a la Russia. Lo patriotisme rus s'exalta – subretot a causa de las primièras astradas militars – e Raspotin vei sa favor mermar. Rapidament pasmens, la situacion militara se degalha: ivèrn rigorós, manca d'armament, de progiement, comandament indecís. Decidit a prene la situacion en man, Nicolau II s'installa sul front, daissant la regéncia a son esposa e a son conselhièr privat, Raspotin.

Aquel darrièr se fa alara totjorn mai d'enemics, subretot d'entre los politics, militars e lo clargat ortodòxe que, al començament, l'aviá pasmens plan aculhit, mas que son inconducha revoltava. Los piègers calomnias espelisson al meteis temps que fa desastre. En 1916, a la Doma, la tsarina, qu'es d'origina alemanda, e Raspotin son obertament accusats de far lo jòc de l'enemic.

L’assassinat de Raspotin

[modificar | Modificar lo còdi]
Lo prince Fèlix Iossopov en 1914.

L’istorian Edvard Radzinsky podèt donar los detalhs d"aquel assassinat mercés als archius de la Commission extraordinària de 1917 e lo dossièr secrèt de la polícia russa[19].

La familha Romanov, gelosa las favors que beneficia Raspotin, trucat per sa reputacion escandalosa, sos gorrinitges, ont de noms de femnas de la nauta noblesa son implicadas, s’opausa totjorn mai obertament al « starets ». E mai, en plena guèrra mondiala, se sosentend al benefici de l’Alemanha. Mai d'un complòts s'ordisson contra el.

Una conjuracion acaba a son assassinat dins la nuèch del 16 al 17 de decembre  de 1916 alara qu’es l’invitat del prince Fèlix Iossopov, marit de la granda-duquessa Irina, neboda del tsar. D'entre los conjurats màger lo grand-duc Dimitri Pavlovitch, cosin de Nicolau II, lo deputat d’extrèma-drecha Vladimir Porichkevitch, l’oficièr Sokhotin e lo doctor Stanislas Lazovert. Iossopov, qu'es aquò d'el que se realizèt l’assassinat, ne publica, en 1927, lo raconta detalhat mas un pauc arrangat[20].

Fotografia del cadavre de Raspotin mostrant la marca de la bala tirada a bot tocant sul frent.

Lo cadavre es trobat lo 19 de decembre de 1916 lo matin d'òra. Gelat e cobèrt d'una jaç espessa de glaç a l'entorn d'un mantèl de vibre, lo cadavre tornèt pujar a la superfícia de la Neva al nivèl del pont Petrovsky. La galariá de fotos de polícia expausat al Musèu d’isòria politica de la Russia de Sant-Persborg mòstran lo visatge de Raspotin desfonsat per de tusts e lo còs perçat de tres balas tiradas a bot portant[21]. L’autopsia, facha lo quita jorn de la descobèrta a l’Acadèmia militara pel professor Kossorotov, revèla que Raspotin es mòrt ni del poison[22], ni de las balas, ni de las commocions e dels tusts garçats, mas que la preséncia d’aiga dins los palmons probará que respirava encara al moment ont èra geta dins la Nevka.

Fòrça personas avent ausit la novèla venguèron prene d’eau ont Raspotin foguèt trobat mòrt: esperavan atal reculhir un pauc de son poder misteriós[23].

Raspotin foguèt enterrat lo 4 de genièr de 1917 (22 de Decembre de 1916) dins una capèla en construccion, près del palais de Tsarskoïe Selo.

La vespre del 22 de març, sur òrdre del novèl Govèrn revolucionaire, se sortís de tèrra de còs de Rapotin e brutlat, s'espandisson las cendres pels bòscs a l'entorn. Mas, segon la legenda, sol l'ataüc auriábrutlat, lo còs de Raspotin seriá demorat intacte las flamas[9].

La legenda

[modificar | Modificar lo còdi]

Raspotin auriá predich a la tsarina[24]: «Morirai dins de sofrença atroças. Après ma mòrt, mon còs n'aurà pas cap de repaus. Puèi perdràs ta corona. Tu e ton filh seretz chaplats e tanben ta familha tota. Après, lo deluvi terrible passarà sus la Russia. E cairà entre las mans d'el Diable.»

De jornalistas e òmes politics ostils a l'Ostal Romanov faguèron corrir la rumor que Rasptina seriá estat l'amant de la tsarina[12]. L’istorian Edvard Radzinsky, segon lo dossièr secret de la polícia russa acquerit amb Sotheby's, relativiza l'erotomania e lo gorrinitge sexual de Raspotin: lo desfloratge de monjas o lo viòl de damas de la nauta aristocracia serián pas aquí tanben de rumors colportadas per de personas inquiètas de son influéncia sus la Cort o ostils al regim monarquic[25],[26].

Caricatura de N. Ivanov mostrant lo parelh imperial dins las mans d'un Raspotin diabolizat. Vèrs 1916.

Coma l'aviá predich, son assassinat serà seguit d'eveniments terribles. Tres mes après la fin de Raspotin, lo tsar Nicolau II deu abdicar (2 de març de 1917), lo 22 març la tomba del « starets » es profanada pels bolchevics, son còs brutlat e sas cendras escampilhadas. La familha imperiala es chaplada dins las cròtas de la vilá Ipatiev, a Iekaterinborg, dins la nièch del 16 al 17 de julhet de 1918. E la Russia s'entregafar dins una terribla guèrra civila pendent mai de tres ans…

Après 1917, l'imatge de Raspotin es fòrça utilizadat pear la propaganda bolchevica per simbolozar la descasença morala del regim ancian. Tanben foguèt utilizada, desformada, amplificada, a partir  de 1917 per la literature puèi, a partir de 1928, pel cinèma e la television, que ne faguèron una expleitacion a la limita de fantastic e de l'erotisme.

Un penis momificat de 29 cm, que seriá lo sieu, es conservat e expausat al Musèu de l'erotisme de Sant-Petersborg pasmens l'origina de l'òme es pas gaire probable.

Amb los ans, Raspotin, plan "diabolizat", venguèt fin finala un mite, servent de pretèxte a fòrça dirigents politics russes e europèus per s'exonerar de lors quita responsabilitats dins los eveniments tragics arribats en Russia[9].

Notas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. ↑ L'adjectiu rus « новый » significa « novèl ».
  2. ↑ Vejatz l'articlesul Calendièr gregorian.
  3. ↑ (en) C.L. Sulzberger, The Fall of Eagles, New York, Crown, 1977, p. 263–278.
  4. ↑ (ru) « Завещание России старца Николая (Гурьянова) ».
  5. ↑ Edvard Radzinsky, Raspoutine : L'ultime vérité, Paris, Lattès, 2000.
  6. ↑ En seguida, Platonov precisèt qu'es corrècte d’escriure e prononciar «Новый » (« Novyï »).
  7. ↑ Segon lo Dalia (Даля), le dictionnaire réputé de Vladimir Dal, publié entre 1863 et 1866, « raspot'e » (распутье) es un «camin de vitda, una forca, un cambiament de vias, una plaça ont se crosan o se separan los camins, un caireforc».
  8. ↑ 8,0 et 8,1 Colin Wilson (1964). Rasputin and the Fall of the Romanovs. Arthur Baker. 
  9. ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 et 9,11 Article de fons del mensual Spectacle du Monde, numero en espera d'èsser trobat. Error de citacion : Etiqueta <ref> no vàlida; el nom «Spectacle du Monde» està definit diverses vegades amb contingut diferent.
  10. ↑ Lichtfreund (2005). Er liebte die Gottesmutter. Die Wahrheit über Rasputin (en alemand). Books on Demand. 
  11. ↑
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 et 12,3 Vladimir Fédorovski, Le Roman de Raspoutine, Éditions du Rocher, 2011, 220 p.
  13. ↑ Yves Ternon (1991). {{{títol}}}. 
  14. ↑ Jeffreys Diarmuid (2004). Aspirin. The Remarkable Story of a Wonder Drug (en anglés). Bloomsbury Publishing. 
  15. ↑ Steven Parissien (2008). Assassinated ! 50 Notorious Assassinations (en anglés). Book Sales. 
  16. ↑ 16,0 16,1 et 16,2 Revière, Perez et Grossmann, « Les Secrets de la mort de Raspoutine », Io - Martange, série « L'Ombre d'un doute, 13 », 28e min 50 s.
  17. ↑ Literalament « Pichona maire », coma Raspotin nomenava la tsarina.
  18. ↑ Monique Lachère, Raspoutine, L'Âge d'homme, 1990.
  19. ↑ Lo dossièr foguèt acquerit amb Sotheby’s mercé al Fons Rostropovitch: Mstislav Rostropovitch èra un amic d’Edvard Radzinsky.
  20. ↑ La Fin de Raspotin pal prince Iossopov, escrich onze ans après los fachs.
  21. ↑ Yves Ternon (1991). Raspoutine, une tragédie russe. 1906-1916. Éditions Complexe. 
  22. ↑ L'estomac conteniá « una massa espessa de teneson mòla e de color brunenca » podent evocar lo poison qu'èra pas detectat pendent l'analisi quimica: complexacion del cianur amb lo sucre, çò que lo fa indétectable?
  23. ↑ Radzinsky e Rosengrant (2000). The Rasputin File (en anglés). ISBN 0385489099. 
  24. ↑ Raspoutine, dossier du Spectacle du Monde, 1989.
  25. ↑ Raspoutine : un faux mythe sur le géant sexuel russe du journal 'New Petersburg' (en Russe)
  26. ↑ Livre Rasputin sur la page d'accueil d'Edvard Radzinsky (en Russe)

Vejatz tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia

[modificar | Modificar lo còdi]

Filmografia (documentaris)

[modificar | Modificar lo còdi]
  • Alain Decaux, Raspoutine, série « Alain Decaux raconte », 1976, 59 min. Decaux a rencontré Ioussoupov, l'un des assassins de Raspoutine, qui avait accordé par ailleurs d'autres entretiens sur le sujet, notamment à la radio belge.
  • J.-C. de Revière, G. Perez et A. Grossmann, Les Secrets de la mort de Raspoutine (présenté par Franck Ferrand), Io - Martange, série « L'Ombre d'un doute, 13 », 2012, 1h14.
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Grigòri_Raspótin&oldid=2354665 »