Frabosa Sotana
|
Frabosa Sotana | |
|---|---|
| Geografia umana | |
 | |
| Nom italian | Frabosa Sottana |
| Region |  Piemont
|
| Província |  Coni
|
| Còdi ISTAT | 004091 |
| Còdi postal | 12083 |
| Superfícia | 37,64 km² |
| Populacion | 1 575 - (2022) |
| Densitat | 41,84 ab./km² |
| Localizacion | |
 
| |
Frabosa Sotana[1][2][3][4] (Frabosa Sottana en italian) es una comuna de las Valadas Occitanas d’Itàlia, dins la província de Coni e la region de Piemont.
Geografia[modificar | modificar la font]
Sias fracions son Alma Ressia, Artesina, Gòsi, Planvinhal, Prat Nevós, Miruelh e Riusec Sant Jaco.
La comuna fai 1600 abitants residents, e mai de 6500 maisons de viletjatura, que buton la comuna piemontesa al premier pòst en Itàlia per numre d’alòtges estagionals.
Istòria[modificar | modificar la font]
Frabosa Sotana ven fondaa oficialament ental premier secle d.C. dai Romans, que la chamon Rocha Ferraria (da la montanha peirosa sobre lo país, richa de ferre).
Per siei bòscs ven chamaa Ferraria a Boschos, puèi devengut Frabosa.
Lhi Romans començon a esfruchar la val Maudanha, duerbent a Frabosa Sotana de cavas de marmo blanc e de minerals ferrós, mas cultivon decò la terra per produire gran, seèl e uva. Un moment de bonaür que ven enterromput dai Sarrasins, qu’arribon ental Monregalés entre 906 d.C. e 950, passant al sac monasteris e conquistant lhi còls alpins.
Al segle XI, Frabosa Sotana s’unís a Frabosa Sobeirana, e ven chamaa per quarques segles “Frabosa di molins” o Molins, vista la presença de peiras da molin.
Ental 1596 ven oficialament decretaa da la Cort Ducala de Turin la separacion entre Frabosa Sobeirana e Sotana. Ental 1630 Frabosa Sotana es menaçaa da la pèst que causa ben de victimas: lhi gaire sobrevivuts ental 1650 fondon una nòva parroquiala, qu’encuei es la glèisa de S. Jòrs.
Ental 1670 lhi Savòia emponon lo prelièu obligatòri d’la sal, que drant se polia emportar liberament da la Liguria, e eira ensinto devia èsser chataa en quantitats fixaas dal Monopòli. Ental 1681 aquò causa de revòltas, frenaas dai Marqués Pallavicino, nominats dai Savòia Senhors des doas Frabosas.
Ental 1872 nais la premiera fabrica per l’extracion de tana e una de botelhas a Sant Jaco.
Al sègle XX, Frabosa es passaa da una economia dediaa a agricoltura e enlevament (mèl, broç e Rasquera lhi produchs tipics), a l’esvilup toristic emè la creacion des estacions d’esquì d’Artesina e Prat Nevós.
.svg){kind=small}
- ↑ http://www.espaci-occitan.org/oc/occitan-e-occitania/occitania-e-valadas-occitanas/valadas-occitanas/
- ↑ https://www.oocities.org/toponimiaoccitana/98b.html
- ↑ https://locongres.org/oc/actualites1/nouvelles-ressources/10295-noms-occitans-de-las-comunas-de-las-valadas
- ↑ https://fr.calameo.com/read/000047076072695ed24eb