Bernat de Claravals
Bernard de Fontaine, conegut coma Bernard de Clairvaux en francés (castèl de Fontaine-lès-Dijon, (Borgonha), 1090 — Abadiá de Claravals, Ville-sous-la-Ferté, Champanha-Ardena, França, 20 d'agost de 1153) foguèt un monge cistercian francés e abat de l'abadiá de Claravals.
Amb el, l'òrdre del Cister s'espandiguèt per tota Euròpa e ocupèt lo primièr plan de l'influéncia religiosa. Participèt als principals conflictes doctrinals de la siá epòca e s'impliquèt dins los afars importants de la Glèisa. Dins lo cisma de Anaclet II se mobilizèt per defendre lo que foguèt declarat vertadièr papa, s'opausèt al racionalista Abelard e anèt l'apassionat predicador de la segonda Crosada.
Es una personalitat essenciala de l'istòria de la Glèisa catolica e la mai notabla del sieu sègle. Exerciguèt una granda influéncia dins la vida politica e religiosa d'Euròpa.[1]
Las siás contribucions an perfilat la religiositat crestiana, lo cant gregorian, la vida monastica e l'expansion de l'arquitectura gotica.[2]
La Glèisa catolica le canonizèt en 1174 coma sant Bernat de Claravals, e o declarèt Doctor de la Glèisa en 1830.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Nasquèt dins lo castèl de Fontaine-lor-Dijon, en Borgonha, França en l'an 1090 amb lo nom de pila de Bernard de Fontaine. Foguèt lo tresen de sèt fraires. Lo sieu paire èra cavalièr del duque de Borgonha e o eduquèt dins l'escòla clerical de Châtillon-sur-Seine. Après la mòrt de la siá maire, entrèt dins l'Òrdre del Cister.[1]
Aquesta òrdre èra estat fondat paucs ans abans per Robèrt de Molesmes jos detla nòrma de sant Benito. Aviá pas qu'un monastèri, e per la duretat de la vida qu'amiauen, aviá de paucs membres.[4] Tal monastèri se trobava prèp dins lo sieu ostal pairal.[2] Odón, duque De Borgonha, lo sieu benfachor, contribuiguèt amb lo bastiment d'aqueste primièr monastèri, egalament, li donèt de tèrras e de bestials.[3]
Quand als 23 d'ans, en l'an 1113, entrèt coma novici en l'òrdre del Cister, li acompanhavan 4 fraires, un oncle e qualques amics (fins a 30 personas segon d'autras fonts). Los aviá provats prèviament pendent sièis meses, en s'assegurant de la siá leiautat e en formant un grop fòrça jonhut.[7] Lo convéncer a tantes foguèt una labor ardua, mai que mai a lo sieu fraire Guido, qu'èra maridat e aviá doas filhas, e que daissèt fin finala a la siá familha e entrèt dins l'òrdre.[4] Entrarián posteriorament dins l'òrdre lo sieu paire e lo sieu fraire pichon.[1]
L'an 1115, Stephen Harding, lo abat de Cister, davant lo doble problèma de la massissa preséncia del clan dels Fontaine e lo subte hacinamiento qu'avián provocat en lo sieu monastèri, decidiguèt enviar a Bernat a fondar lo monastèri de Claravals, una de las primièras fondacions cistercians. Foguèt designat abat del nòu monastèri, doncas qu'exerciguèt fins a la fin de la siá vida.[7] Foguèt l'avesque de Chalons-sud-Marne, lo filosòf Guilhèm de Champeaux qui li ordenèt prèire e li bendijo coma abat.[1]
L'inici de Claravals foguèt fòrça dur. Lo regim impausat per Bernat èra fòrça austero e afectèt la siá salut.[2] Guilhèm de Champeaux aguèt d'intervier, delegat pel capítol general del Cister, per susvelhar la salut de Bernat suavizando la fauta d'alimentacion e la mortificacion implacabla que s'impausava a se meteis. Aqueste se vegèt obligat a daissar la comunitat e se trasladar a una cabana que li servissiá de enfermería e a on èra atengut per unes curanderos.[9]
Al cors de la siá vida fondèt 68 monastèris distribuits per tota Euròpa. Los inicis foguèron lents. En los 10 de primièrs ans s'establiguèron pas que tres nòvas fondacions: Tres Fontanas (1118), Fontenay (1119) e Foigny (1121). Tre 1130 s'estendon las primièras abadiás per Alemanha, Anglatèrra e Espanha (Moreruela, 1132).[10]
Espiritualmente Foguèt un místico e se li considèra òm dels fondadors de la mistica medievala. Aguèt una granda influéncia en lo desvolopament de la devocion a la Vèrge Maria.
Bernat foguèt un inspirador e organizador de las òrdres militèsses, creadas per aculhir e defendre als pelegrins que se dirigissián dins Tèrra Santa e per combatre l'Islam.[11] Aital, aguèt granda influéncia en la creacion e expansion de l'Òrdre del Temple, redigiguèt los sieus estatuts e faguèt la reconéisser en lo Concili de Troyes, en 1128.
En 1130, lo Cisma del antipapa Anaclet o escartèt de la vida monastica en clausura e comencèt una intensa activitat publica en defensa de Innocenci II.[12] Foguèt mobilizat de 1130 a 1137 e faguèt del abat òm dels politics mai influyentes de lo sieu temps.[7]
Participèt en las principalas controvèrsias religiosas de la siá epòca. Sosteniá que la coneissença de las sciéncias profanas es d'escassa valor comparat amb lo de las sciéncias sagradas. Los sieus sentiments front als dialectics se revelèron en los afrontaments que mantenguèt amb Gilberto de la Porré e Pedro Abelard.
La predicacion dins la Glèisa medievala èra essenciala e Bernat foguèt òm de las siás grandas predicadors. Reclamat constantament per la clerecía locala, realizèt de nombroses viatges pel sud de França, Renània e d'autras regions.[13] Tanben prediquèt las excelléncias esperitalas de la vida monastica e convenquèt a fòrça per que entrèsson en l'òrdre cistercian.[14] Se li coneissiá coma Doctor melifluo (boca de mèl), per la siá suavitat e doçor.
Se desplaçava abitualament a pè, acompanhat d'un monge, que fasiá de secretari e escriviá a lo sieu dictat pendent los desplaçaments.[7]
Bernat prediquèt en lo Lengadòc en 1145 als cátaros o albigenses, en essent elogiat, mas en Verfeil, près de Tolosa, se li repoteguèc. Ans après la mòrt de Bernat, en 1209, los catars foguèron declarats herejes, e divèrses cistercians se ponèron davant de la crosada que reprimiguèt aqueste movement.[16]
En 1145, Eugèni III foguèt nomenat papa. Es lo primièr papa cistercian e discípol de Bernat. Aviá coïncidit amb el en òm de los sieus viatges e li seguiguèt dempuèi Itàlia fins a Claravals. Passèt ailà 10 ans de vida monastica. En 1140, Bernat o aviá enviat de torn en Itàlia coma abat de Tre Fontane, la 34.ª Fondacion de Claravals.[17]
La siá màger e mai tragica entrepresa foguèt la Segonda Crosada, cuya predicacion foguèt per complèta òbra de Bernat. Apareguèt ailà amb tota la siá fòrça e amb tota la siá feblesa la siá ideala religiós.[17] Lo sieu fracàs afectèt negativament a la siá influéncia e a la siá figura carismática, excepcionala fins a alavetz tant amb lo poder religiós coma politic.
En 1153, malaut de l'estomac -reteniá pas lo manjar e las cambas se li conflavan-, demorèt fòrça flaca e moric.[18]
Foguèt canonizat lo 18 de junh de 1174 pel papa Alejandro III, en essent declarat Doctor de la Glèisa per Pius VIII en 1830. La siá fèsta litúrgica se celèbra lo 20 d'agost en l'aniversari de la siá mòrt, en essent lo sant patron de Gibraltar, de Algeciras, dels trabalhadors agricòlas e del Queen’s College de Cambridge.[5][6][7] Los sieus atributs iconografics son la pluma, lo libre, lo can, lo dragon, la colmena e la figura de la Verge Maria.
Principalas intervencions publicas
[modificar | Modificar lo còdi]Organizacion de l'Òrdre del Temple
[modificar | Modificar lo còdi]En l'an 1099, los trauessèrs recuperèron Jerusalèm e los luòcs sants de Palestiniana. Los pelegrins èran atacats e panats en los camins. Qualques cavalièrs decidiguèron esperlongar lo sieu vòt e consacrar la siá vida a la defensa dels pelegrins. En 1127, Hugo de Payens sollicitèt al papa Onòri II la reconeissença de la siá organizacion.
Recebèron lo supòrt del abat Bernat, nebot d'òm dels nòu de Cavalièrs de fondadors e a la pròstre cinquen Grand Maestre de l'Òrdre, André de Montbard. Aital, s'amassèt un concili en Troyes per regular la siá organizacion.[22]
En lo concili, sollicitèron a Bernat que redigiguèsse la siá nòrma, que foguèt somesa a debat e foguèt aprovada amb qualques modificacions.[23] La nòrma del Temple foguèt doncas una nòrma cisterciana, doncas conten grandas analogias amb la meteissa. Podiá pas èsser d'autra forma, doncas que lo abat èra lo sieu inspirador. Èra tipica de las societats medievalas, amb d'estructuras ierarquizadas, de poders totalitaris, regula l'eleccion que ne comandan e estructura las assembladas per los assistir e, en lo sieu cas, los controtlar.[24] Après aquesta primièra redaccion, aguèt una segonda deguda a Estève de Chartres, Patriarca de Jerusalèm, apelada «nòrma latina» e cuyo tèxt s'es mantengut fins als nòstres jorns.[23]
Bernat escriguèt en 1130, l'Elògi de la nòva milícia templièra, qu'associèt als luòcs de la vida de Jèsus amb infinitat de citas bíblicas. Ensagèt equiparar la nòva milícia a una milícia divina:[25]
Intervencion en lo cisma del antipapa Anaclet en defensa de Innocenci II
[modificar | Modificar lo còdi]Mòrt lo papa Onòri II, se produsiguèt una dobla eleccion papal. La majoritat dels cardenals apiegèron al cardenal Pietro Pierleoni qu'adoptèt lo nom de Anaclet II; del temps qu'una minoritat de cardenals se decantèron per Gregorio Papareschi (Innocenci II).
L'aparicion de dos papas provoquèt lo cisma e afrontèt a mièja cristianitat qu'apiejava a Anaclet II amb l'autra mièja, que defendiá a Innocenci II. Aqueste darrièr comptava amb lo supòrt de Bernat, que se recorreguèt Euròpa dempuèi 1130 a 1137, en explicant los sieus ponchs de vista a de monarcas, nòblas e prelats.[26]
La siá intervencion foguèt decisiva en lo concili de Estampes, convocat per rei francés Luis VI. Aital meteis, l'influéncia de Bernat favoriguèt la confirmacion de Innocenci II, en atenhent los supòrts d'Enrique I d'Anglatèrra, l'emperaire alemand Lotari II, Guilhèm X d'Aquitània, los reis d'Aragon, de Castelha, Anfós VII, e las republicas de Gènoa e Dralha. Fin finala, Anaclet foguèt refusat coma papa e foguèt excomulgado.[1]
Controvèrsia amb Abelard
[modificar | Modificar lo còdi]Abelard, Òm dels primièrs escolastics, s'èra iniciat en la dialectica e manteniá que s'avián de cercar «los fondaments de la fe amb de similituds basadas en la rason umana». Argumentava aital:
Aquestas nòvas idèas de Abelard foguèron refusadas que pensavan per el de forma tradicionala, entre eles lo abat. Aital en 1139, Guilhèm de Saint-Thierry trobèt 19 proposicions supausadament ereticas de Abelard e Bernat de Claravals las remetèt en Roma per que foguèsson condemnadas. En lo sínodo de Sens li exigiguèron a Abelard retractarse e al o far pas, lo papa confirmèt al sínodo de Sens e o condemnèt per hereje a perpetuo silenci coma ensenhaire.
Bernat en carta a Innocenci II (Contra d'errors Petri Abaelardi), refutó los supausats errors de Abelard, doncas considerava que la fe a de pas qu'èsser acceptada:[8]
Para Bernat, la vertat qu'i a après la cresença en Dieu es un fach dirèctament infundido per la divinitat e doncas incuestionable. Contra la pretension dels racionalistas que la teologia aviá de s'apiejar en de pròvas, afirmèt en un argument fòrça conegut:
L'opinion de Bernat, sul marrit emplec que fasiá Abelard de la rason, se ganhèt lo supòrt de místicos e irracionalistas, que foguèron cossent damb el.[29]
Predicacion De la Segonda Crosada
[modificar | Modificar lo còdi]En la Segonda Crosada, assumiguèt lo papièr politic mai important de la siá vida, al se convertir en lo predicador de la nòva guèrra santa. Lo fracàs de la meteissa li supausèt lo declinar de la siá influéncia politica.[7]
Cinquanta ans abans, pendent la Primièra Crosada s'establiguèt en Palestiniana un reialme feudal governat per de nòbles franceses. En 1144, las armadas de l'Islam prenguèron la vila crestiana de Edesa. En 1145, Luis VII de França prepausèt la crosada e demandèt a Bernat que la predicase. Aqueste respondèt que sonque lo papa li podiá encargar aquesta predicacion. Lo rei realizèt la peticion al papa.[30] Foguèt alavetz, quand lo papa Eugèni III, qu'èra estat monge en Claravals e discípol de Bernat, demandèt al Sant que predicase la crosada e las indulgéncias que d'ela se derivavan.[31]
Lo Bernat que prediquèt la Crosada mostrèt una personalitat desparièra a çò qu'èra estat fins a alavetz. El entendiá la vida interiora coma union de l'arma umana amb Dieu e identificava la vida interiora amb la vida de tota la glèisa, de tot lo «còs místico», en essent la siá concepcion de la crosada basicament mistica. Considerava que la Glèisa Catolica podiá cridar a las armas a las nacions crestianas per salvaguardar l'òrdre establit per Dieu. Sembla qu'aguèt pas besonh de comprene l'Islam. Segontes el, se Dieu jutjava de besonh que las armadas defendèsson lo sieu reialme, se lo meteis papa li ordenava predicar la Crosada, èra clar per el que se tractava d'una mission divina. Per transmetèt tant als crestians que se tractava d'una guèrra santa, doncas la concebiá aital el.[32]
En un escrit posterior al papa, sosquèt aital sobre la crosada: «O m'ordenèretz e aubediguèri. L'autoritat que me'n comandava faguèt fecunda la miá obediéncia. Dobriguèri los mieus pòts, parlèri e se multipliquèron los trauessèrs, de sòrt que demorèron vuèjas las vilas e de castèls, e se trobariá dificilament un òme per cada sèt de femnas».[33]
La predicacion realizada en Alemanha, o anèt en contra de la volontat del papa, e ganhèt per la causa a l'emperaire Conrad III e a de nombroses princes. Segontes Maschke, «Bernat es fòrça mai fogoso coma predicador que coma òme d'Estat e coma politic de la Glèisa, electriza dins los pòbles de Cogant, infundiéndoles la sola volontat d'anar a la Crosada».[34]
Los trauessèrs foguèron derrotats per l'Islam, çò que provoquèt un grand pessimisme en tota la cristiandad. San Bernat, qu'èra estat lo principal animador e eth quau aviá alugat dins los pòbles, foguèt cridat embaucador e fals profèta.[31] Lo fracàs de la segonda Crosada dañó prigondament la confidança en lo pontificat e se parlèt dobertament que la fe crestiana aviá sofèrt un dur revés.[34]
Bernat demorèt fòrça afectat, malgrat aiçò pensèt qu'èra estat almens criticat el e pas Dieu. O escriguèt aital en De Consideratione, dirigit al papa Eugèni III.[31]
Lo sieu Òrdre del Cister
[modificar | Modificar lo còdi]Abad del Cister
[modificar | Modificar lo còdi]Als 23 d'ans, en l'an 1113, entrèt en l'òrdre del Cister. Dos ans après, Estève Harding, lo abat de Cister, li envièc a fondar una de las primièras fondacions cistercianas, lo monastèri de Claravals, que ne foguèt designat abat, doncas qu'ocupèt fins a la fin de la siá vida.
L'òrdre, alavetz, èra dins formacion. Estève Harding èra lo tresen abat qu'aviá l'òrdre, e en 1119 dotèt al Cister d'una quita nòrma, la Carta de caridad, que s'establissián en el las nòrmas comunitàrias de totala pauretat, de obediéncia als avesques e de dedicacion al culte divin amb dejación de las sciéncias profanas.
Bernat participèt personalament en la formacion de l'esperit cistercian e anèt lo artifici de la granda difusion de l'òrdre cistercian, en passant de l'unic monastèri quand entrèt a 343 quand moric, que 168 n'apertenián a la filiación de Claravals e 68 foguèron fondats per el meteis.[35]
L'enòrma influéncia qu'atenguèron los cistercians s'aguèt d'a Bernat que trascendió largament a l'òrdre.[36] es estat la figura mai destacada de l'Òrdre e es venerat coma fondador.[8]
Cister Foguèt una concepcion de la vida monastica medievala totalament distinta a Cluny. La nòrma cistercian èra, en la practica, una critica de la de Cluny.[35] Aquesta critica als cluniacenses, la concretèt Bernat en 1124, en lo sieu escrit Apología a Guilhèm:
Tre la Apología a Guilhèm, la nòrma cisterciana apareguèt coma una reaccion contra los excèsses cluniacenses.[37] Se pendent lo sègle XI los monges cluniacenses avián assumit un grand protagonisme dins la glèisa, en ocupant los sieus mai nautas cargas e en exercint la siá influéncia sobratz lo poder civil, dins lo sègle XII aqueste papièr lor correspondèt o exercir als cistercians.
Inspirador De l'arquitectura cistercian
[modificar | Modificar lo còdi]Lo sieu Apología a Guilhèm establiguèt tanben los critèris teorics que s'emplegarián après en lo bastiment de totas las abadiás cistercianas. En aqueste escrit, Bernat critiquèt durament l'escultura, la pintura, los adornos e las dimensions excessivas de las Glèisas dels cluniacenses. En partint de l'esperit cistercian de pauretat e ascetisme rigorós, arribèt a la conclusion que los sieus monges, qu'avián renonciat a las bontats del mond, precisavan pas de brica d'aquò per soscar en la lei de Dieu. La critica la despleguèt envolopa dos aisses. En primièr luòc, la pauretat volontària: las esculturas e adornos èran una despensa inutila: despilfarran lo pan dels paures. En segond luòc, refusava tanben las images pr'amor que distrasián l'atencion dels monges, los escartavan de trobar a Dieu a travèrs de l'Escritura.
Quand, en 1135, avián unas 90 abadiás e aumentavan a un ritme de 10 nòvas per an, Bernat aguèt de pensar que l'òrdre èra assolidada e amb un creissement desmedido en essent urgent un modèl de abadiá que garantiguèsse la uniformitat de l'Òrdre. Aguèt de tanben soscar que l'òrdre podiá pas seguir amb las efímeras de bastiments de fusta e adòbe, en precisant de monastèris en pèira que serviguèsson a las generacions futuras de monges.
Aiçò o concretèt en lo bastiment en pèira de las doas primièras abadiás, Claravals II (tre 1135) e Fontenay (començada en 1137), que se bastiguèron de forma simultanèa. En las doas intervenguec de forma decisiva, doncas que de Claravals èra la siá abat e Fontenay èra filiala siá. El foguèt lo inspirador d'ambedós bastiments e de las siás solucions formalas. Per el, l'arquitectura cistercian aviá de rebatre lo ascetismo e la pauretat absoluta amiada fins a un desposeimiento total que practicavan jornalièrament e que constituissiá l'esperit del císter. Feniguèt aital en definint una estetica de simplificacion e desnudez que preteniá transmetre los ideals de l'òrdre: silenci, contemplacion, ascetisme e pauretat.
Aquestas primièras abadiás se bastiguèron en estil romanic borgoñés, qu'aviá atengut tota la siá plenitud: (bóveda de canon apuntat e bóveda de cuic). Posteriorament, quand en 1140, sorgiguèt l'estil gotic en la benedictina abadiá de sant Danís, los cistercians acceptèron rapidament qualques concèptes del nòu estil e comencèron a bastir en los dos d'estils, en essent frequents las abadiás a on convivon dependéncias romanicas e goticas de la meteissa epòca. Amb lo pas del temps, lo romanic s'abandonèt.
Al prescindir de tot çò superflú, l'estil cistercian atenguèt unes espacis desnudos, conceptuals e originals qu'o fa plenament identificable.
Influéncia en lo papa cistercian Eugèni III
[modificar | Modificar lo còdi]Eugèni III èra filh esperital de Bernat.[38] Coma s'es explicat, abans d'èsser escuelhut papa, foguèt 10 ans dins Claravals en essent monge jos detla autoritat esperitala de la siá abat Bernat. Après, pendent d'autres 5 ans, foguèt abat d'un monastèri filial de Claravals, doncas, contunhava de manténer aquesta relacion de dependéncia esperitala.
En essent ja papa, mantenián frequenta correspondéncia entre eles, en li demandant Eugèni, que li escriguèsse un tractat sobre las obligacions d'èsser papa. Lo abat o faguèt aital e escriguèt lo tractat De Consideratione en 5 libres. Lo primièr o escriguèt en 1149, lo segond en 1150, lo tresen après lo desastre de la crosada en 1152 e los dos darrièrs de contunh.[39] Es lo sieu tractat mai conegut e e mai se o escriguèt pel papa Eugèni, en la practica, o fasiá tanben per totes los papas posteriors.[40] En fach, se coneis l'importància que fòrça papas an donat a aqueste tèxt.
Bernat contunhava de se sentir lo sieu paire esperital, o manifestèt aital repetidament en lo prefaci de De Consideratione: «l'amor que vos profeso vos considèra pas coma Senhor, vos reconeis per filh sieu entre las insignias e lo esplendor de la vòstra excelsa dignitat...Vos aimèri quand èras paure, parièr vos ai d'aimar fach paire dels paures e dels rics. Pr'amor que vos coneissi plan, pas per èsser estat fach paire dels paures daissatz d'èsser paure d'esperit».[41]
En aqueste escrit, insistís en lo besonh de la vida interiora e de l'oracion per aqueles qu'an las màgers responsabilitats de la Glèisa. Escriguèt envolopa lo perilh de se daissar amiar pels afars d'Estat e descuidar l'oracion e las realitats de çò de naut.[42]
Sobre los poders del papa, li escriguèt en defendent la supremacía del poder esperital e lo drech de la Glèisa a emplegar las armadas seglares[43] Se basava en los mots que los apòstols diguèron a Jesús quand o capturèron, de recuelhudas en l'Evangèli de sant Luc, qu'el interpretèt per fondamentar de nòu «la doctrina de las doas d'espasas», presenta en la pensada crestiana dempuèi los inicis de l'Edat mejana:[44]
Li escriguèt tanben que lo poder del papa es pas illimitat:
Èra convençut que totes los cargues de la Glèisa procedissián dirèctament de Dieu e o escriguèt aital al papa:
La siá doctrina
[modificar | Modificar lo còdi]Misticismo
[modificar | Modificar lo còdi]Foguèt lo primièr que formulèt los principis basics de la mistica, en contribuint a la configurar coma còs esperital de la Glèisa catolica.[48]
La siá devocion a l'umanitat del Redentor se tractèt d'una innovacion basada en lo Crist dels Paires e de sant Pablo.[49] La siá forma de se ligar a Crist, amièc a de nòvas formas d’espiritualitat basadas en l’imitacion de Crist.[50]
La siá teologia mistica aguèt coma fin principala mostrar lo camin de l'union esperitala amb Dieu.[51] La siá doctrina de recèrca d'union a Dieu s'inspirèt en l'estudi de las escrituras e dels paires de la Glèisa,[52] aital coma en la siá pròpria experiéncia religiosa.[53] L'esquèma de la mistica bernardiana prepausa ascender dempuèi çò mai prigond del pecat original fins a çò mai anautit de l'amor, l'union mistica amb Dieu. En aqueste ascens enumeró 4 gras d'amor, descriches en lo sieu tractat De l'amor de Dieu:[54]
L'influéncia de la pensada de Bernat sobre misticismo e devocion mariana en las òrdres religiosas europèas foguèt fòrça importanta. Observatz-vos los quadres de devocion d'aqueste article que correspondon a de comandas de franciscans, capucins e cartujos d'Itàlia e Espanha, qualqu'un d'eles realizat gaireben cinc cents ans après la siá mòrt.
Devocion mariana
[modificar | Modificar lo còdi]En lo cogant crestian e tre fins del sègle XI, se desvolopèt masivamente lo culte popular a la Vèrge Maria. Bernat aguèt un papièr important en la propagación d'aqueste culte mariano. La siá teologia sobratz Maria anèt rapidament acceptada pels fisèles e los sieus sermones se difonèron per tota la crestianitat. Lo mai conegut, es Del acueducto:[9]
La figura de Maria s'entendiá pas coma uèi. Aital lo abat mostrèt los sieus dobtes sobratz l'Inmaculada Concepcion: ...Amb tota certitud, sonque la gràcia faguèt neta a Maria de la contagion originala... La fèsta de l'Immaculada Concepcion es una fèsta que desconeisson los ritos de la Glèisa, ni recomanda la tradicion anciana.[59] se pòt pas afirmar que patrocinès l'Assompcion de Maria (en aquò coïncidissiá amb lo corrent antiasuncionista qu'alavetz predominava).[60]
Las fonts de la siá doctrina
[modificar | Modificar lo còdi]Las siás fonts foguèron fondamentalament las Sagradas Escrituras e tanben las fonts de la tradicion crestiana. Ambedoas anèron totjorn los sieus grandes arguments.[61]
Bernat cresiá en «la revelacion verbala» del tèxt biblic. Aquesta cresença, considerada uèi errónea per la teologia catolica, la heredó d'Originas, lo sieu mèstre en Exégesis. Aital, en cada mot de la Bíblia cercava d'interpretacions e senses desconeguts e ocultos. Quand compreniá pas unas frasas o un sens del tèxt, s'umiliava e demandava a Dieu que li illuminès, doncas entendiá que cnjse Dieu aviá ponut aqueste mot o aquesta frasa e pas d'autra, o fasiá per una rason concrèta. Aquesta fe en la revelacion verbala li originèt d'importants periòdes místicos que demorèron apletats en los sieus escrits.[62]
La siá recèrca de l'interpretacion del tèxt sagrat, sens se limitar al sens pretengut per l'escrivan sagrat, per obténer d'el la justificacion de las siás experiéncias personalas, aprigondís en la reflexion e en la contemplacion de la meteissa forma que la Glèisa primitiva e en seguint la tradicion mistica dels paires grècs de l'Escòla catequística d'Alexàndria.[63]
Resulta esclarecedor çò que pensavan d'el los dos principales artífices de la Reforma Protestante. Martín Lutero diguèt que «Bernat supèra a totes los autres Doctors de la Glèisa» e Joan Calvino o vantèt: «Lo abat Bernat parla lo lengatge de la meteissa vertat».[64]
Los libres de la Bíblia que citèt mai e doncas que s'identificava amb el mai son: lo libre dels Salmos 1519 còps; las cartas de Pablo 1388 còps; l'Evangèli de Matèu 614 còps; l'Evangèli de Joan 469 còps; l'Evangèli segon sant Luc 465 còps; lo Libre de Isaías 358 còps e lo Cantar de los Cantèsses 241 còps.[65]
La segonda font per el èra la Tradicion. En lo sieu temps aviá doas escòlas teológicas contràrias: l'escòla anciana o tradicionala, qu'el n'èra lo principal exponente, e l'escòla modèrna, patrocinada per Abelard, basada en d'especulacions e en la critica filosófica de las idèas. Bernat considerava estéril la filosofia, doncas argumentava qu'en servís brica a l'òme per aténher la siá fin darrièra. Despreciaba A Platon e Aristòtel. En cèrta escasença diguèt: «Los mieus mèstres son los apòstols, eles m'an pas ensenhat a liéger a Platón ni a ejercitarme en las disquisiciones de Aristóteles».[66] Malgrat aiçò, aviá una concepcion neoplatónica de l'arma umana, que considerava èra creada a image e semblança de Dieu e destinada a una union perfiècha amb El.[67]
Los Paires de la Glèisa que seguissiá mai, èran es quaus se consideravan alavetz los mèstres mai autorizats de la Glèisa: se declarèt fisèl discipol de sant Ambrosio e de sant Augustin, los cridèt las doas de colomnas de la Glèisa e escriguèt que s'escartariá dificilament de la siá semblar (en la Tractada envolopa lo bautismo). En moral, la siá referéncia èra Gregorio Magne.[66] Copièt, sens o citar, amb frequéncia a Casiodoro en los sieus comentaris sobratz los Salmos. Fòrça bèlas pensadas que descriguèt Bernat, en realitat son de Casiodoro.[66] Entre los Paires grècs, citèt sovent a d'Originas (li encantava la siá exégesis alegórica) e a Atanasio. Aviá una granda devocion a Benito de Nursia e a la siá unica òbra, la Régula monasteriorum (la nòrma dels monges). Aquesta òbra èra la mèstra de lo sieu còr e de lo sieu intelecto, e èra convençut que, coma la Bíblia, èra un libre dirèctament inspirat per Dieu.[68]
Quatre de las siás òbras an de similituds amb d'autras de la literatura patrística:
- Los sermones envolopa lo «Cantar de los cantèsses». En lo Concili de Sens, Berenguer d'Escòcia li recriminèt aver copiat descaradamente a d'Originas, Ambrosio, Rexio de Autun e Beda lo Venerable.
- Los 17 sermones sobratz lo salmo 90 son copiats de la doctrina de sant Augustin
- Las 4 homilías de alabanzas de la Vèrge Maria an plagios de Ambrosio e de sant Augustin
- Sobre la gràcia e lo liure albedrío es un resumit de la doctrina de sant Augustin.[69]
Escrits
[modificar | Modificar lo còdi]Los sieus escrits son pas nombroses, ocupan sonque los tomos 182 e 183 de la Patrología latina de Migne (recuèlh dels escrits dels Paires de la Glèisa e d'autres escrivans eclesiastics publicats entre 1844 e 1865). Aquesta chifra es pichona comparada amb d'autres Paires de la Glèisa. Las siás nombrosas activitats li permetèron pas un trabalh vast. Per çò de general, son d'òbras d'escasença, rapidas, sollicitadas per tresens.[70] Mòstran a l'òme d'accion, al renovador del Cister, a un reformador de la societat laica e religiosa e defensor del papado, rebaton tanben la seguretat de la personalitat religiosa mai influyente del sègle XII, coma sant Augustin dins lo sègle V o Sant Tomàs dins lo sègle XIII.[71]
Daissèt una produccion d'unas 500 de cartas, de l'òrdre de 350 sermones e divèrses tractats doctrinals.
Los sieus escrits mai coneguts son los sermones —lo sermón en los monastèris de l'Edat mejana aviá fòrça influéncia en la formacion religiosa e intellectuala del monge[73] —. Après los tractats, breves mas d'enòrma valor esperitala per la Glèisa catolica, en desvolopant una doctrina precisa e coerenta.[53]
Empleguèt un elegant latin e anèt dels escrivans mai notables de la siá epòca, al bòrd de Pedro Abelard e Gilberto de la Porée.[74]
Iconografía De sant Bernat
[modificar | Modificar lo còdi]Se sap pas cossí èra sant Bernat, existisson pas de retraits reales. I a òc multitud de representacions figuradas, que correspondon abitualament a de quadres de pietat e devocion.
En aqueste article se presentan cinc exemples.
Lo quadre, aperat Prèmi lácteo a sant Bernat, foguèt pintat per Alonso Cano entre 1646 e 1650 pels capucins de Toledo.[72] Existís d'autre quadre semblant, que se representa pas aicí, pintat per Murillo e tanben en lo Musèu del Prat, a on s'apareis la Vèrge a sant Bernat per li ofrir lach de las siás popas coma prèmi per la siá defensa mariana.[75]
La legenda de la lactatio aguèt d'èsser fòrça coneguda en Espanha, en essent inclusa en lo Cançonièr d'Úbeda. Un motiu similar mencionèt lo rei Anfós X lo Savi en los sieus Cantigas de Santa Maria (54 e 93), «en narrant lo prodigio de la resurrección d'un monge cistercian, qu'obrèt la Vèrge en li donant lach de lo sieu seno».[76]
Lo quadre de Francisco Ribalta, Crist abraçat a sant Bernat, foguèt pintat entre 1625 e 1627 per la cartuja italiana de Portocoeli, que trabalhèt per el Ribalta en los sieus darrièrs ans.[47]
Divina Comèdia
[modificar | Modificar lo còdi]En la Divina Comèdia, Bernat de Claravals apareis plaçat en lo Paradís dempuèi lo Cant XXXI, en substituint a Beatriz.[77] En vertut de lo sieu esperit contemplatiu e de la siá devocion a Maria, es Bernat qui guida al Dante pendent la darrièra part de lo sieu viatge: mòstra al poèta la candida ròsa dei beati —la ròsa paradisiaca sedença de totes los bienaventurados, Cant XXXII— e o convida a tornar a Maria lo sieu agach coma la cara que se sembla mai a Crist.[78]
Veneración
[modificar | Modificar lo còdi]Bernat de Claravals es venerat dins la Glèisa catolica, la Glèisa anglicana e la Glèisa Luterana (figura en lo Calendari de Santos Luterano).
Nòtas e de referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Amato, Angelo (2000). Maria e la Trinidad: espiritualidad mariana e existéncia crestiana.[1] Salamanca: Secretariado Trinitario. ISBN 84-88643-55-1. Consultat lo 12 d'agost de 2014.
- Barthelet, Philippe (2001). San Bernat. Madrid: d'Edicions Mot. ISBN 84-8239-587-4. Consultat lo 12 d'agost de 2014.
- Baldeón-Santiago, Anfós, Monge de Viaceli (2000). Las paginas mai bèlas de sant Bernat. Burgos: Montanha Carmelo. ISBN 84-7239-579-0.
- Chanwick, Henry e Evans, G.R. (1994). Lo Cristianisme I. Edicions Folio. ISBN 84-7583-669-0.
- Anhèl, Miguel (2004). Murillo. 2005 Unitat Editoriala. ISBN 84-89780-73-0.
- Díaz Ramos, Gregorio (1953). Òbras complètas de sant Bernat. Madrid: Bibliotèca d'Autors Crestianes.
- Durán, Rafael M. (1953). Iconografía Espanhòla de sant Bernat, pág. 36. Monastèri de Poblet.
- Hofstatter, Hans H.; Pixa, Hannes (1971). Istòria Universala Comparada. Preni IV. Barcelona. Plaça e Janes. ISBN 84-01-60627-6.
- Leroux-Dhuys, Jean-Francois (1999). Las abadiás cistercians. Pág. 27. Köln: Könemann Verlagsgesellschaft mbH. ISBN 3-8290-3117-3.
- Glantz, Margo (2006). Assages sobratz literatura coloniala. Mexic: Fons de Cultura Economica. ISBN 978-968-16-7865-4. «[...] Una granda abnegación, caridad e umilitat, aquestas suavidad e dulzura illimitadas d'a on li ven lo epíteto de Doctor melifluo, de qualitats soslinhadas per sor Joana en las siás Letras [...]».
- Martín Lalanda, Javier (1994). Elògi de la nòva milícia templièra. Madrid: Siruela. 84-7844-183-2.
- Martín, José Luís (2004). Istòria d'Espanha. Preni 4. Madrid: Espasa Calp. ISBN 84-670-1577-2.
- Merton, Thomas (1956). San Bernat, lo darrièr dels Paires. Madrid: Patmos.
- Mundy, John H. (1980). Euròpa en la Nauta Edat mejana (1150-1309). Madrid: Aguilar. ISBN 84-03-12071-0.
- Pérez Sánchez, Anfós (1996). Lo Musèu del Prat. Fondacion d'Amics del Prat e Fonds Mercator. ISBN 90-6153-363-5.
- Pernoud, Régine (1994). Elògi de la nòva milícia templièra. Madrid: Siruela. 84-7844-183-2.
- Ribadeneyra, Pedro (1953). Òbras complètas de sant Bernat. Madrid: Bibliotèca d'Autors Crestianes.
- Divèrses (2004). Istòria Universala. Preni 10. Madrid: MDS books/ Mediasat group. ISBN 9788434562301.
Enlaces Extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- Còrs.org (Luòc catolic qu'inclutz uèch dels sermones de sant Bernat).
- MscPeru.org (Analisi de la vida, òbra e doctrina de sant Bernat).
- EnciclopediaCatolica.com (Biografia).
- Abbaye-Saint-Benoit.ch (Òbras complètas; en francés)
- Zenit.org (Benedicto XVI, l'eiretatge de sant Bernat).
- Usatgièrs.iponet.Es («Longitud, nautor e amplada de Dieu», per Bernat de Claravals; en lo Libre V del De Consideratione).
- us.geocities.com («San Bernardo», per René Guénon).
- Vatican.Va (catequesis de Benito XVI envolopa santa Bernat en l'audiéncia del 21 d'octòbre de 2009).
- Tot sus San Bernat de Claravals
- Godofredo Lo Monge (Gaufrido Monacho), de Claravals: Vida de San Bernat.
- Tèxt bilingüe latin - francés, amb indèx electronic, entratge e d'anotacions en aqueste idiòma, en lo luòc de Philippe Remacle (1944 - 2011). Lo tèxt latin es lo de la patrología de Migne. Lo tèxt francés es extrach de l'òbra de Guizot Collection dones mémoires relatifs a l'Histoire de France (ed. En París).
- Guilhèm de Saint-Thierry (1075 - 1148): Vida de San Bernat.
- Libre I: tèxt bilingüe latin - francés, en lo meteis luòc, extrach de la meteissa òbra de Guizot.