Vescomtat de Lautrèc
| |
  | |
Lo vescomtat de Lautrèc es una region istorica e un ancian vescomtat de la província de Lengadòc. La contrada associada es lo Lautrequés.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Origina
[modificar | Modificar lo còdi]En 940, Bernat, vicarius d'Alzona e paire d'Aton I Trencavèl, faguèt don d'un territòri grand entre las aigas Dadon e Agot, a Sicard, son filh presumit. Lo territòri prenguèt lo nom de vescomtat de Lautrèc, segon lo nom del castèl de Lautrèc, alara un dels mai importants de la region. Lo primièr vescomte se faguèt lèu tornar nomenar Sicard I de Lautrèc e fondèt la familha de Lautrèc[1].
Edat Mejana centrala
[modificar | Modificar lo còdi]Periòde de prosperitat
[modificar | Modificar lo còdi]Lo vescomtat es atal aparegut a la fin de la nauta Edat Mejana. Va prosperar pendent l'Edat Mejana centrala, la ciutat de Lautrèc venent l'una de las vilas mai importantas de l'actual departament de Tarn. Compta d'autre biais fins a mai de 5 000 abitants a son apogèu, mentre que lo vescomtat s'espandís sus 23 vilatges, siá près de 28 000 ectaras.
Los vescomtes son alara totes eissits de la familha de Lautrèc. An una influéncia granda dins la politica feudala de la region, arbitran de conflictes senhorials, e participan de còps a aquestes, coma Sicard IV que serà successivament en guèrra contra los poderoses Rogièr I Trencavèl puèi Anfós Jordan[2].
La Crosada dels albigeses
[modificar | Modificar lo còdi]L'eretgia catara, qu'una de las manifestacions de la propagacion foguèt lo concili de Lombèrs que se tenguèt sus las tèrras del vescomte de Lautrèc, menèt a la crosada dels albigeses, entamenada pel rei de França. A causa d'aquela darrièra, nombroses senhors locals van pèrdre lors tèrras e venir faidits, mentre que de cavalièrs del Nòrd de França s'apoderan lors domenis.
Lo vescomtat de Lautrèc es sovent implicat dins los combats. I a alara dos co-vescomtes. Bertrand I se bat pels catars mantun còp, mentre que Sicard VI sosten los crosats. Pasmens, acabarà per se raliar als primièrs. Es aital qu'amb la desfacha del partit catar en 1226, lo vescomtat es confiscat pel rei Loís VIII, abans d'èsser restituït entre 1227 e 1235 als dos fraires.
Edat Mejana tardiva e esclatament
[modificar | Modificar lo còdi]Los descendents de Bertrand I e de Sicard VI se partejan lo vescomtat.
Los primièrs possedisson «lo nòrd e lo còr del Lautrequés amb lo ric fèu dels avesques de Caors, la senhoriá de Paulin al nòrd-èst, aital coma los vilatges de Sant Julian dal Puòg e de Ganobre, la bastida de Molairés e lo castèl de Bramatorta». Bertran III n'es lo darrièr vescomte eissit de la familha de Lautrèc, puèi que tre 1306, cedís sa part al rei Felip IV lo Polit. Trenta cinc ans mai tard, lo rei Felip VI la cedís a Gaston II de Fois-Bearn ne recompensa de sa participacion a la debuta de la guèrra de Cent Ans. Passa atal entre las mans de las comtes de Fois, dont lo celèbre Gaston Febus, Arquimbaud de Gralhí, o lo manescal de Lautrèc, Audet de Fois[N 1][3].
Los segonds eretan de «l'èst, lo sud-èst e l'oèst del Lautrequés amb los castèls d'Ambres, de Fiac, de Las Toèlas e de Graulhet e los vilatges fortificats de Montfan e de Sant Germièr». Pasmens, Sicard VI despartiment tornarmai sa part entre quatre de sos filhs, çò qu'entraina un desmembrament del vescomtat entre de multiples senhors e lèu de multiplas familhas. Es a aquela epòca que Sicard IX dintra en conflicte amb los comtes de Castras e amassa una armada per marchar sus la vila, o que Pèire III fonda la familha de Tolosa-Lautrèc dont es eissida lo celèbre pintre[3].
De la Renaissença a la Revolucion
[modificar | Modificar lo còdi]La primièra part del vescomtat rejonh la Corona de França, quand Enric III de Navarra, vescomte de Lautrèc, ven rei de França amb lo nom d'Enric IV. Loís XIII la torna vendre a Ectòr Loís de Gelàs[N 2], que possedís ja una partida granda del vescomtat. Aqueste la transmetrà a sos eretièrs fins al manescal Danièl Francés de Gelàs de Lautrèc, mòrt en 1762.
La darrièra part del vescomtat demòra dins la familha d'Arpajon, fins al maridatge de Anna Glàudia Loïsa d'Arpajon[N 3] amb lo poderós duc Felip de Noalhas. Aqueste se morís sul cadafalc a la Revolucion[4]. Lo darrièr vescomte es alara son filh Felip Loís de Noalhas, abans que lo vescomtat siá pas definitivament dissoluda.
Eretatge
[modificar | Modificar lo còdi]Lo vescomtat de Lautrèc a desaparegut per se fondre dins lo departament de Tarn. Nombre de sos castèls mai importants, coma lo d'Ambres, de Lautrèc, de Montfan o de Lombèrs, an desaparegut o son arroïnats. Demòra pas donc coma eretatge del vescomtat que los vilatges que la compausavan, qualques roïnas, e d'unas familhas que l'an governada e son pas atudadas.
Linhatge dels vescomtes de Lautrèc
[modificar | Modificar lo còdi]Las familhas avent possedit lo vescomtat de Lautrèc son:
-
Blason de la familha de Lautrèc -
Blason de la familha de Tolosa-Lautrèc -
Blason de la familha de Fois-Lautrèc -
Blason de la familha d'Arpajon -
![Blason de la familha de Lèvis-Mirapeis[N 4]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Blason_famille_fr_L%C3%A9vis.svg/109px-Blason_famille_fr_L%C3%A9vis.svg.png)
Blason de la familha de Lèvis-Mirapeis[N 4] -
Blason de la familha de Gélas -
Blason de la familha de Voisins -
Blason de la familha de Noalhas
![Blason de la familha de Lèvis-Mirapeis[N 4]](/wiki/Fichi%C3%A8r:Blason_famille_fr_L%C3%A9vis.svg)
Castèls
[modificar | Modificar lo còdi]Los castèls seguents apartenon als vescomtes de Lautrec:
- Castèl d'Ambres
- Castèl de Bramatorta[5]
- Castèl de Lautrèc
- Castèl de Lombèrs
- Castèl de Montfan
- Castèl de Montredond
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Odet de Foix en francés. Odet es lo masculin d'Odette, qu'es Audeta en lengadocian, dont Audet en masculin en lengadocian.
- ↑ Gélas o Gelas en francés
- ↑ En provençal, grafia mistralenca, i a "Ano-Glaudo-Louiso d'Arpajoun" (veire Bulletin de la Société d'etudes scientifiques et ..., Volumes 14-15, p. 301). "Glaudo" correspond a "Glauda" o "Glàuda" en grafia alibertina, mas los diccionaris del Congrès utilizan totjorn Glàudia o Clàudia (veire Dicod'òc).
- ↑ La grafia occitana sembla oscillar entre Lèvis (toponimia locala), Levis (MedievalOc, Pyrenees Cathares) e Levís (Eraldica Occitana).
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ ibid.H.G.L. ; III p 125, 128 et 201 ; IV p 106-107 ; V c. 187-188
- ↑ Roger Gau (2014) Petite histoire de la vicomté de Lautrec ; De sa création à sa disparition (en francés)..
- ↑ 3,0 et 3,1 AD Pyrénées Atlantiques - E 491 folio 22v: Ecce la genolossia quant tot lo vescomtat de Lautrec era dun senhor, tot sol vescomte, (...). Dominus Frotardus, dominus et vicecomes Lautricensis, in solidum duos habuit filios legitimos et naturales, videlicet dominum Sicardum et dominum Bertrandum. Deinde vero dictus dominus Frotardus vicecomes in solidum dies suos clausit extremos relictis et sibi superstitibus prenominatis filiis suis, dominus Sicardo et Bertrando. Item ex dicto vero Sicardo, uno filio dicti domini Frotardi, primi vicecomitis, procreati fuerunt, videlicet dominus Petrus, dominus Amalricus "lo Pros", dominus Isarnus, dominus Frotardus et dominus Bertrandus fratres eius et filii dicti domini Sicardi. Item ex dicto vero domino Bertrando, fratre dicti domini Sicardi, fuit procreatus alter dominus Sicardus "lo Gros". (...)
- ↑ «Lautrec - Un peu d'histoire» (en francés). www.lautrec.fr.
- ↑ Mistral, Frederic (1878–1886). Lou Tresor dóu Felibrige (TDF). Rafèla d'Arle: Cultura Provençala e Meridionala.
- (fr) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en francés intitolat « Vicomté de Lautrec ».
