Panteon
Lo Panteon es un temple que los Grècs e los Romans consacravan a unes de lors dieus, per exemple lo Panteon de Roma, dedicat a totes los dieus. Aquel tèrme designa tanben l'ensems dels dieus d'una mitologia o d'una religion. En grèc ancian, πᾶν (pãn) significa « tot » e θεός (theos), « dieu ».
Per extension, se nomena Panteon un monument ont son despausats los còrs òmes illustres d'una nacion. Lo pintre Rafaèl inicièt aquel usatge en 1520 repausant al Panteon de Roma, exemple que foguèt seguit endacòm mai coma a Panteon de París o a Lisbona.
Dins l'Antiquitat, les vilas èran creadas jos l'egida d'un dieu protector de la vila (« divinitat poliada »), e l fondator s'enorgulhissiá d'èsser lo fihs d'un dieu (subretot pels Grècs). Los panteons nacionals podavan aver d'aponds forastièrs: atal los Egipcians adoptèron Astartè, los Romans Isis, los Grècs modifiquèron lo panteon dels autres pòples per rebatre al lor, los Fenicians aculhiguèron Atòr (dama de Biblos), los Asiatics possedavan totes un Baal nacional, las Cartagineses adoptèron los dieus grècs, eca.
Coneissem melhor lo panteon dels Grècs e dels Romans. Aquel dels Egipcians nos es tanben plan coneguda (lo panteon egipcian deu èsser considerat espiritualament diferent al respècte d'aqueles de Grècia e de Roma).
Vaquí una lista non exaustiva:
| Grècia | Egipte | Empèri Roman |
|---|---|---|
| Zèus | Amon-rê | Jupitèr |
| Èra | Mot | Junon |
| Poseïdon | Hâpy | Neptun |
| Atena | Sekhmet | Menerva |
| Ermès | Anubis | Mercuri |
| Eliós | Ra | Febús-Apollon |
| Artèmis | Bastet | Diana |
| Afrodita | Atòr | Vènus |
| Apollon | Her | Apollon |
| Demetèr | Aset (Isis) | Ceres |
| Priap | Min | Priap |
| Ilitia | Nekhbet | Lucina |
| Leto | Bouto | Latone |
| Adès | Sokar | Pluton |
| Efaïstós | Ptah | Vulcan |
| Termotis | Renenoutet | ? |
| Dionís | Sarapis | Bacus |
| Tifon | Seth | Tifon |
| Ermès | Djehouty (Thot) | Mercuri]] |
| Arès | Montou | Mart |
| Cronos | ? | Saturne |
| Pan | Sobek | Faunus |