Mart (mitologia)
Pels articles omonims, vejatz Mart/març/dimars (omonimia)._-_Musei_Capitolini_-_MC0058_(2).JPG)
Dins la religion e la mitologia romana, Mart (o Mars) (en latin Mars, lo bravaire) èra lo dieu de la guèrra e tanben un gardian de l'agricultura, una combinason caracteristica de la Roma primitiva. Èra lo filh de Jupitèr e èra lo pus important dels dieus militars dins la religion de l'armada romana. La màger part de sos festenals se devanavan en març, lo mès qui pòrta son nom (latin: Martius), e en octobre, la sason del començament de las campanhas militaras e de la fin de las culturas.
Per influéncia de la cultura greca, Mart foguèt identificat amb lo dieu grèc Arès, que los mites foguèron reinterpretats dins la literatura e l'art roman amb lo nom de Mart. Mas lo caractèr e la dignitat de Mart se destriavan fondamentalament de los de son omològ grèc, qu'es sovent tractat amb mesprés e repulsion dins la literatura grèga. L'autar de Mart dins lo Campus Martius, lo quartièr de Roma que li prenguèt lo nom, seriá estat dedicat per Numa, lo segond rei de Roma semi-lgendari épris de patz. E mai que le centre del culte de Mart foguèsse a l'origina situat a l'exterior del limit sacrat de Roma (pomerium), August faguèt del dieu un fogal renovelat de la religion romana en establissent lo Temple de Mart Ultor dins son novèl forum.
Emai qu'Ares foguèsse considerat principalament coma una fòrça destructritz e destabilisatritz, Mart representava lo poder militar coma un mejan d'assegurar la patz e èra un paire (pater) del pòblle roman. Dins la genealogia mitica e los mites fondators de Roma, Mart èrat lo paire de Romul e Rème amb Rea Silvia. Son istòria d'amor amb Vènus reconcilièt simbolicament las doas tradicions diferentas de la fondacion de Roma; Vènus èra la maira divina de l'eròi Enèu, celebrat coma lo refugiat troian que "fondèt" Roma plusors generacions abans que Romul pausa los murs de la vila.
L'importància de Mart dins l'establiment de l'identitat religiosa e culturala al sen de l'Empèri roman es indicada pel grand nombre d'inscripcions l'identificant a une divinitat locala, especialament dins las províncias occidentalas.