Josèp Romanilha : Diferéncia entre lei versions

← Cambiament precedent Diferéncia seguenta →

Contengut suprimit Contengut apondut

En linha

Version del 25 mai de 2013 a 08.49

Josèp Romanilha (Jóusè Roumaniho en nòrma mistralenca, Joseph Roumanille en francés; Sant Romieg de Provença, lo 8 d'agost de 1818 - lo 24 de mai de 1891) foguèt un escrivan provençau, professor de Frederic Mistral e fondador amb eu dau Felibritge.

Foguèt tanben lo segond capolier dau Felibritge.

Naissut dins una familha paura de jardiniers e ainat de sèt enfants, recebèt una educacion classica au collègi de Tarascon per èsser mai tard curat. Chausiguèt pasmens un autre camin e prenguèt una plaça de mèstre d'estudis (susvelhant) dins un pensionat privat de Niom ont trabalhèt lo provençau amb de collègas trobaires.

Frederic Mistral foguèt un de seis escolans (quand lo pensionat s'installèt a Avinhon) e Romanilha foguèt un dei premiers a descubrir e encoratjar sei talents literaris en provençau.

A partir de 1847 trabalhèt dins l'estampariá de N. Seguin.

Dempuèi sa fondacion, foguèt una personalitat centrala dau Felibritge ont impausèt sa vision sus l'ortografia; conservator e catolic afogat, foguèt un important rivau de Teodòr Aubanèu.

Grand contaire, faguèt mai qu'inspirar Anfós Daudet que son òbra es pauc mai qu'una traduccion au francés dei còntes de Romanilha (incompleta puèi que, per exemple, en mai dau curat, lo legeire provençau coneis lo mètge de Cucunhan).

Lo mètge de Cucunhan (extrach)

grafia classica

_ Meis amics, diguèt, vos ai proumés de ressuscitar un mòrt: tendrai paraula; ne'n lève la man. Vejam! e silenci!... M'es pas mai dificile, segur, de revenir Jaque ò Jan, que Nanon ò Babèu, que Glaude ò Simon... Voulètz que vos ressucite... Simon? Come ié disiatz?... Simon Cabanier... qu'es mòrt d'un marrit plevèsi, i aurà lèu un an ?
_ Excusatz, Mossur lo mètge, diguèt Catarina, veusa dau paure Simon. Èra cèrtas un brave òme, fasiá mon bònur, e lo plorarai tant que Dieu me gardarà leis uelhs de la tèsta! mai lo ressuscitetz pas, vesètz, car, vengue la fin dau mes, quitarai lo dòu... que me vòlon maridar amb lo lòng Pascau.
De uei en uech fan lei cridas, promier-darrier.
- Ai reçauput lei presents.
_ A! que fasètz ben, de me lo dire, Catarina!... E ben! alòr, se ressuscitave Nanon Peuroge qu'enterrèron lo jorn de la Candelosa?...
_ Gardatz-vos-ne'n ben, Mossur lo mètge, cridèt Jaque Lamela: Nanon èro ma femna. Siam restats dètz ans ensems, dètz ans de purgatòri, tot Cucunhan lo saup. Que Nanon rèste ont es, per son repaus e per lo mieu. Un picapebre, Mossur! testarda come un ase, e vanelosa, e garrolha, e chaupiassa, amb aquò puèi lei mans traucadas, amb una lenga! una lenga de sèrp, Mossur, qu'auriá fach batre la Santa Vierge amb Sant Josèp! [...]

grafia mistralenca (originària)

_ Mis ami, diguè, vous ai proumés de ressuscita un mort : tendrai paraulo ; n'en lève la man. Vejan ! e silènci !... M'es pas mai dificile, segur, de reveni Jaque o Jan, que Nanoun o Babèu, que Glaude o Simoun... Voulés que vous ressucite... Simoun ? Coume ié disias ?... Simoun Cabanié... qu'es mort d'un marrit plevèsi, i'aura lèu un an ?
_ Escusas, Moussu lou mège, diguè Catarino, véuso dóu paure Simoun. Èro certo un brave ome, fasié moun bonur, e lou plourarai tant que Diéu me gardara lis iue de la tèsto ! mai lou ressuscités pas, vesès, car, vèngue la fin dóu mes, quitarai lou dòu... que me volon maridar 'mé lou long Pascau.
De vuei en vue fan li crido, proumié-darrié.
- Ai reçauput li presènt.
_ Ah ! que fasès bèn, de me lou dire, Catarino !... Eh bèn ! alor, se ressuscitave Nanoun Péu-rouge qu'enterrèron lou jour de la Candelouso ?...
_ Gardas-vous-n'en bèn, Moussu lou mège, cridè Jaque Lamelo : Nanoun èro ma femo. Sian resta dès an ensèn, dès an de purgatòri, tout Cucugnan lou sau. Que Nanoun rèste ounte èi, pèr soun repaus e pèr lou miéu. Un pico-pebre, Moussu ! testardo coume un ase, e vanelouso, e garrouio, e chaupiasso, em'aco pièi li man traucado, em'uno lengo ! uno lengo de serp, Moussu, qu'aurié fa batre la Santo Vierge emé Sant Jóusè ! [...]

Bibliografia

Roumanille, Joseph. Contes tradicionaus de Provènça - Contes traditionnels de Provence. Tolosa : Princi Negre, 1998.
Roumanille, Joseph. La part dou bon Diéu. Précédée d'une dissertation sur l'orthographe provençale. En linha sus archive.org.

Precedit per

Josèp Romanilha

Seguit per

Frederic Mistral

Capolier dau Felibritge

de 1888 al 24 de mai de 1891

Fèlix Gras

@@ Linha 5 : / Linha 5 : @@
 {{Semiproteccion‎}}
 [[File:Portrait de Roumanille.jpg|thumb|255px|  ]]
-'''Josèp Romanilha''' (''Joseph Roumanille'' en [[francés]], ''Jóusè Roumaniho'', en [[nòrma mistralenca]] - [[Sant Romieg de Provença]], lo [[8 d'agost]] de [[1818]] - lo [[24 de mai]] de [[1891]]) foguèt un escrivan provençau, professor de [[Frederic Mistral]] e fondator amb eu dau [[Felibritge]].
+'''Josèp Romanilha''' (''Jóusè Roumaniho'' en [[nòrma mistralenca]], ''Joseph Roumanille'' en [[francés]]; [[Sant Romieg de Provença]], lo [[8 d'agost]] de [[1818]] - lo [[24 de mai]] de [[1891]]) foguèt un escrivan provençau, professor de [[Frederic Mistral]] e fondador amb eu dau [[Felibritge]].
 Foguèt tanben lo segond [[capolier]] dau [[Felibritge]].
-Naissut dins una familha paura de jardiniers e ainat de sèt enfants, recebèt una educacion classica au collègi de [[Tarascon]] per esser mai tard curat. Chausiguèt pasmens un autre camin e prenguèt una plaça de mèstre d'estudis (susvelhant) dins un pensionat privat de [[Niom]] onte trabalhèt lo provençau amb de collègas ''trobaires''.
+Naissut dins una familha paura de jardiniers e ainat de sèt enfants, recebèt una educacion classica au collègi de [[Tarascon]] per èsser mai tard curat. Chausiguèt pasmens un autre camin e prenguèt una plaça de mèstre d'estudis (susvelhant) dins un pensionat privat de [[Niom]] ont trabalhèt lo provençau amb de collègas ''trobaires''.
-[[Frederic Mistral]] foguèt un de seis escolans (quand lo pensionat s'installèt a [[Avinhon]]) e Romanilha foguèt un dei premiers de descubrir e d'encoratjar sei talents literaris en provençau.
+[[Frederic Mistral]] foguèt un de seis escolans (quand lo pensionat s'installèt a [[Avinhon]]) e Romanilha foguèt un dei premiers a descubrir e encoratjar sei talents literaris en provençau.
-A partir [[1847]] trabalhèt dins l'estampariá de N. [[Seguin]].
+A partir de [[1847]] trabalhèt dins l'estampariá de N. [[Seguin]].
-Dempuèi sa fondacion, foguèt una personalitat centrala dau Felibritge onte impausèt sa vision sus l'ortografia ; conservator e catolic afogat, foguèt un important rivau de [[Teodòr Aubanèu]].
+Dempuèi sa fondacion, foguèt una personalitat centrala dau Felibritge ont impausèt sa vision sus l'ortografia; conservator e catolic afogat, foguèt un important rivau de [[Teodòr Aubanèu]].
-Grand contaire, faguèt mai qu'inspirar [[Anfós Daudet]] dont l'òbra n'es pauc mai qu'una traduccion au francés dei còntes de Romanilha (incompleta puèi que, per exemple, en mai dau ''curat'', lo legeire provençau coneis lo ''mètge'' de Cucunhan).
+Grand contaire, faguèt mai qu'inspirar [[Anfós Daudet]] que son òbra es pauc mai qu'una traduccion au francés dei còntes de Romanilha (incompleta puèi que, per exemple, en mai dau ''curat'', lo legeire provençau coneis lo ''mètge'' de Cucunhan).
-== ''Lo mètge de Cucunhan'' (grafia originala) ==
+== ''Lo mètge de Cucunhan'' (extrach)==
-''_ Mis ami, diguè, vous ai proumés de ressuscita un mort : tendrai paraulo ; n'en lève la man. Vajan ! e silènci !... M'es pamai dificile, segur, de reveni Jaque o Jan, que Nanoun o Babèu, que Glaude o Simoun... Voulés que vous ressucite... Simoun ? Coume ié disias ?... Simoun Cabanié... qu'es mort d'un marrit plevèsim i'aura lèu un an ?'' <br>
+===grafia classica===
-''_ Escusas, Moussu lou mège, diguè Catarino, véuso dóu paure Simoun. Èro certo un brave ome, fasié moun bonur, e lou plourarai tant que Diéu me gardara lis iue de la tèsto ! mai lou ressuscités pas, vesès, car, vèngue la fin dou mes, quitarai lou dòu... que me volon maridar 'mé lou long Pascau. De vuei en vue fan li crido, - proumié-darrié. - Ai reçauput li presènt.'' <br>
+''_ Meis amics, diguèt, vos ai proumés de ressuscitar un mòrt: tendrai paraula; ne'n lève la man. Vejam! e silenci!... M'es pas mai dificile, segur, de revenir Jaque ò Jan, que Nanon ò Babèu, que Glaude ò Simon... Voulètz que vos ressucite... Simon? Come ié disiatz?... Simon Cabanier... qu'es mòrt d'un marrit plevèsi, i aurà lèu un an ?'' <br>
-''_ Ah ! que fasès bèn, de me lou dire, Catarina !... Eh bèn ! alor, se ressuscitave Nanoun Péu-rouge qu'enterrèron lou jour de la Candelouso ?...''<br>
+''_ Excusatz, Mossur lo mètge, diguèt Catarina, veusa dau paure Simon. Èra cèrtas un brave òme, fasiá mon bònur, e lo plorarai tant que Dieu me gardarà leis uelhs de la tèsta! mai lo ressuscitetz pas, vesètz, car, vengue la fin dau mes, quitarai lo dòu... que me vòlon maridar amb lo lòng Pascau. <br>
-''_ Gardas-vous-n'en bèn, Moussu lou mège, cridè Jaque Lamelo : Nanou èro ma femo. Sian resta dès an ensèn, dès an de purgatòri, tout Cucugnan lou sau. Que Nanoun rèste ounte èi, pèr soun repaus e pèr lou miéu. Un pico-pebre, Moussu ! testardo coume un ase, e vanelouso, e garrouio, e chaupiasso, em'aco pièi li man traucado, em'uno lengo ! uno lengo de serp, Moussu, qu'aurié fa batre la Santo Vierge emé Sant Jóusè !'' [...]<br>
+De uei en uech fan lei cridas, promier-darrier. <br>
+- Ai reçauput lei presents.'' <br>
+''_ A! que fasètz ben, de me lo dire, Catarina!... E ben! alòr, se ressuscitave Nanon Peuroge qu'enterrèron lo jorn de la Candelosa?...''<br>
+''_ Gardatz-vos-ne'n ben, Mossur lo mètge, cridèt Jaque Lamela: Nanon èro ma femna. Siam restats dètz ans ensems, dètz ans de purgatòri, tot Cucunhan lo saup. Que Nanon rèste ont es, per son repaus e per lo mieu. Un picapebre, Mossur! testarda come un ase, e vanelosa, e garrolha, e chaupiassa, amb aquò puèi lei mans traucadas, amb una lenga! una lenga de sèrp, Mossur, qu'auriá fach batre la Santa Vierge amb Sant Josèp!'' [...]<br>
+===grafia mistralenca (originària)===
+''_ Mis ami, diguè, vous ai proumés de ressuscita un mort : tendrai paraulo ; n'en lève la man. Vejan ! e silènci !... M'es pas mai dificile, segur, de reveni Jaque o Jan, que Nanoun o Babèu, que Glaude o Simoun... Voulés que vous ressucite... Simoun ? Coume ié disias ?... Simoun Cabanié... qu'es mort d'un marrit plevèsi, i'aura lèu un an ?'' <br>
+''_ Escusas, Moussu lou mège, diguè Catarino, véuso dóu paure Simoun. Èro certo un brave ome, fasié moun bonur, e lou plourarai tant que Diéu me gardara lis iue de la tèsto ! mai lou ressuscités pas, vesès, car, vèngue la fin dóu mes, quitarai lou dòu... que me volon maridar 'mé lou long Pascau. <br>
+De vuei en vue fan li crido, proumié-darrié. <br>
+- Ai reçauput li presènt.'' <br>
+''_ Ah ! que fasès bèn, de me lou dire, Catarino !... Eh bèn ! alor, se ressuscitave Nanoun Péu-rouge qu'enterrèron lou jour de la Candelouso ?...''<br>
+''_ Gardas-vous-n'en bèn, Moussu lou mège, cridè Jaque Lamelo : Nanoun èro ma femo. Sian resta dès an ensèn, dès an de purgatòri, tout Cucugnan lou sau. Que Nanoun rèste ounte èi, pèr soun repaus e pèr lou miéu. Un pico-pebre, Moussu ! testardo coume un ase, e vanelouso, e garrouio, e chaupiasso, em'aco pièi li man traucado, em'uno lengo ! uno lengo de serp, Moussu, qu'aurié fa batre la Santo Vierge emé Sant Jóusè !'' [...]<br>
 == Bibliografia ==