Crosada dels pastorèls (1320)
La Crosada dels pastorèls, tanben conegut amb lo nom de revòlta dels pastorèls, o segonda Crosada dels pastorèls, èra una crosada populara en Normandia en junh de 1320.[1] Tot comencèt quand un grop grand de gents ordinàrias se son regropats per presicar una crosada après qu'un pastor adolescent aja declarat aver recebut la visita del Sant Esperit.[2] Mirant inicialament a ajudar la Reconquista de la peninsula iberica, capitèt pas d'obtenir lo sosten de la Glèisa o de la noblesa e a puslèu assassinat de centenas de josieus en França e en Aragon.
Al començament, lo movement èra dirigit contra l'Islam e al benefici del netejatge etnic dels musulmans en Espanha amb la tòca de purificar la societat. Pasmens, mai tard, quand los futurs crosats quitèron Normandia per se dirigir cap al sud de França, lor cibla venguèt los josieus. Las accions del movement èran pas solament una expression d'antisemitisme, mas tanben una protèsta contra las politicas economicas de la familha reiala e de la monarquia.[3][4]
Debanament[modificar | Modificar lo còdi]
Normandia e París[modificar | Modificar lo còdi]
...
En Occitània[modificar | Modificar lo còdi]
A la debuta del mes de junh, los pastorèls traversèron Santonge e Peirigòrd, que devastan e pilhan. De mai en mai nombrós, dintran en Guiana. Arribats dins Agenés, se dividisson en dos grops. Lo primièr travèrsa los Pirenèus pel camin de Sant Jacme per contunhar sos massacres en Espanha. Lo segond grop remontèt la val de Garona, massacrant cagòts e josieus.
Mes al corrent del carnatge, Pèire Raimond de Comenge, que Joan XXII veniá de nommar arquevesque de Tolosa, escrich al papa per li demandar ajuda e conselh. Lo papa acusa alara lo rei de França Felip V d'irresponsabilitat e s'estona, al près de son legat Gaucèm de Joan, « que la prevesença reiala aja negligit de reprimir los excèsses e lo perniciós exemple dels pastorèls, que se deuriá puslèu apelar lops, rapaces e omicidis, dont los procediments ofensan grèvament la Majestat Divina, desonorant lo poder reial e preparant, per tot lo reialme, dels dangièrs inexprimibles se se los arrèsta pas ».
Çò qu'empacha pas ponch, lo 25 de junh, los pastorèls de se'n prene als josieus d'Albi e de Tolosa. Quatre jorns mai tard, son a las pòrtas de Carcassona ont l'armada reiala los espèra. Plaçada jol comandament d'Aimeric de Cros, lo senescal de Lengadòc, a lo sosten de las tropas del jove Gaston II de Fois-Bearn, alara annadit de dotze ans. Los pastorèls son espotits.
Los escaps del massacre fugisson cap a la region de Narbona. Los cònsols, avertits pel senescal, meton lor ciutat en estat de defensa. Lo papa escrich a l'arquevesque de Narbona Bernat de Hargas per que faga tot parièr. Las rotas e los còls son barrats e se penja sistematicament los caminaires, los fugidors e tot çò que semblava de près o de luènh a un pastorèl, eradicant lo movement pendent l'auton de 1320.
En Ibèria[modificar | Modificar lo còdi]
En 1320, la crosada dels pastorèls traversèt los Pirenèus en atacant las aljames de Jaca e Montclús.[5] Jaume lo Just agiguèt e envièt un destacament per protegir los josieus, e l'enfant Alfons comandèt penjar quaranta dels atacants d'Òsca e los atacants se dirigiguèron a Tudèla e Pampalona, ont los josieus plantèron cara e los refusèron.[6]
Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]
- (en) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en anglés intitolat « Shepherds' Crusade (1320) ».
- (ca) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en catalan intitolat « Croada dels Pastors (1320) ».
- (fr) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en francés intitolat « Croisade des pastoureaux de 1320 ».
- ↑ (1976) Pastorelli, Pope, and Persecution: A Tragic Episode in 1320 38, 73–76.
- ↑ Weakland, John (1976). Pastorelli, Pope, and Persecution: A Tragic Episode in 1320 38, 1.
- ↑ Kuzdale, Ann (1998). Review of Communities of Violence: Persecution of Minorities in the Middle Ages by David Nirenberg 66, 191–194. DOI:10.1093/jaarel/66.1.191.
- ↑ RAPOPORT, DAVID C. (2016). Review of Holy War, Martyrdom and Terror: Christianity, Violence and the West, ca. 70 C.E. to the Iraq War by Philippe Buc 27, 332–335.
- ↑ Baer, Yitzhak. A history of the Jews in Christian Spain (en anglés), 1978, p. 15.
- ↑ Lacave, José Luis. Sefarad, Sefarad: la España Judía (en espanhòl), 1987, p. 208. ISBN 8485983580.