Bèrra (Aude)
| Bèrra | |
|---|---|
 | |
| Caracteristicas | |
| Longor | 52,7 km |
| Bacin | 628 km2 |
| Debit mejan | 0,996 m3⋅s-1 (Vilaseca de las Corbièras) |
| Riu | |
| Font | a l'èst de las Corbièras al nòrd del còl de Mairòla (434 m) |
| · Localizacion | Quintilhan |
| · Altitud | 430 m |
| · Coordenadas | 42° 57′ 10″ N, 2° 42′ 09″ E |
| Embocadura | la Mediterranèa |
| · Localizacion | La Novèla |
| · Altitud | 0 m |
| · Coordenadas | 43° 00′ 48″ N, 3° 04′ 07″ E |
| Geografia | |
| Païses traversats | França |
| Regions traversadas | Occitània |
Bèrra es una aiga del departament d'Aude, dins l'anciana region Lengadòc-Rosselhon, inclusa ara dins la nòvela region Occitània. Es un flume costièr que s'escampa dins l'Estanh de Bajas puèi dins la mar Mediterranèa.
Geografia[modificar | Modificar lo còdi]
Bèrra nais d'una font situada a l'èst de las Corbièras al nòrd del còl de Mairòla (434 m), sus la comuna de Quintilhan, a 430 m d'altitud.
Passa per las Corbièras rajant dins lo sens sud-oèst nòrd-èst. Passa pel vilatge de Quintilhan, travèrsa puèi Caçcastèl de las Corbièras, Vilanòva de las Corbièras, Durban de las Corbièras e fin finala Portèl de las Corbièras abans de s'escampar dins l'Estanh de Bajas, dins la comuna de La Novèla.
La longor del riu es de 52,7 km.[1]
Comunas e cantons traversats[modificar | Modificar lo còdi]
Bèrra s'escorrís sonque pel departament de l'Aude, crosa las dètz comunas seguentas, d'amont cap aval: Quintilhan (naissença), Caçcastèl de las Corbièras, Albàs, Vilanòva de las Corbièras, Durban de las Corbièras, Vilaseca de las Corbièras, Portèl de las Corbièras, Sijan, Peiriac de Mar, La Novèla (a la boca del pòrt a la Mediterranèa).[1]
Bacin idrografic[modificar | Modificar lo còdi]
Bèrra travèrsa tres zònas idrograficas Bèrra de sa naissença al Baron comprés (Y081), Bèrra del Baron a l'estanh de Peiriac de Mar (Y082), 'Costers del canal de la Robina fins a l'Aude' (Y084), amb una superfícia totala de 628 km2.[1] Aquel bacin es constituït per 49,57 % de bòsques e mitans seminaturals, per 31,11 % de zònas agricòlas, per 9,24 % de superfícias d'aiga, en 5,46 % de zònas umidas e per 4,64 % de zònas artificialas.[1]
Afluents[modificar | Modificar lo còdi]
Bèrra a vint-e-sièis afluents contributors referenciats[1]
- Lo rèc de Sèrra
- Lo rèc de Sant Martin
- Lo rèc de la Frau, amb un afluent:
- Lo rèc de las Abelhanas,
- Lo rèc Vals, amb un afluent:
- Lo rèc dels Quiás,
- Lo rèc de la Mairat, amb un afluent:
- Lo rèc del Prat amb un afluent:
- Lo rèc de la Pineda,
- Lo rèc del Prat amb un afluent:
- Lo corrent de la Ribièra,
- La paissièra de l'eissart,
- Lo rèc de Cortals, 7 km del pòble de Vilanòva de las Corbièras amb sièis afluents e classament de Strahler quatre.
- Lo rèc de Colombas,
- Lo rèc de Cressa,
- Lo torrent del Bòsc,
- Lo rèc de la Pineda, amb un afluent:
- Lo rèc de la Gueguinta,
- La Barrá, 16,2 km en quatre municipalitats, amb uèch afluents e classament de Strahler tres.
- Lo Salat,
- Lo rèc de Sajobert, amb un afluent:
- Lo rèc de Cabanut,
- Lo rèc de la Font, amb dos afluents e classament de Strahler tres.
- Lo rèc de Sant Pèire, amb un afluent:
- Lo rèc de la Talhada,
- Lo rèc de Fitor,
- torrent Ripòd, Amb un afluent:
- Lo rèc del Trencat amb un afluent:
- Lo rèc de Barras amb un afluent:
- Lo rèc de Papalbòsc,
- Lo rèc de Barras amb un afluent:
- Lo rèc del Trencat amb un afluent:
- Lo rèc de Linàs (o Linas?),
- Lo rèc de la Genibert,
- Lo rèc de Taura, amb un afluent:
- Lo rèc dels Olivastres,
- Lo rèc de Genentièra, amb dos afluents:
- Lo rèc de la Vidala,
- Lo rèc de Comba Longa,
- Lo rèc de Gaspartas, amb un afluent:
- Lo rèc a la Ginesta, amb un afluent:
- Lo torrent del Fonolh,
- Lo rèc a la Ginesta, amb un afluent:
- Lo Canal de la Robina, 32,5 km mai de cinc municipalitats, amb quatre afluents, que l'Aude e lo canal del Tauran.
Lo sieu reng de Strahler, doncas, n'es de cinc.
Idrologia[modificar | Modificar lo còdi]
Bèrra a Vilaseca de las Corbièras[modificar | Modificar lo còdi]
Bèrra es estat observada dempuèi 1970 dempuèi l'estacion Y0824010 - Bèrra a Vilaseca de las Corbièras [Ripòd] per un domeni geografic de 166 km2, de 56 m d'altitud.[2]
Lo modul o annal mejana de debit es 0,996 m3/s.[2]
Estiatge o escassetat d'aiga[modificar | Modificar lo còdi]
L'estiatge, es a dire, lo nivèl bas d'aiga, la VCN3, o debit minimum enregistrat de per tres jorns consecutius dins un mes, dins lo cas d'un quinquenni sèc a 0,013 m3/s, qu'es la minima.[2]
Inondacions[modificar | Modificar lo còdi]
Pendent aquel periòde d'observacion, lo debit jornalièr maximal instantanèu foguèt observat lo 13 de novembre de 1999 en 206,0 m3/s. Lo debit maximal instantanèu foguèt observat lo 12 de novembre 1999[3] amb 748,0 m3/s e la nautor maximala foguèt de 771 cm lo 30 de novembre de 2014, foguèt 7,71 m.[2]
Lo QIX 2 es de 130 m3/s, Lo QIX 5 es de 230 m3/s, lo QIX 10 es de 290 m3/s, lo QIX 20 es de 340 m3/s e lo QIX 50 es de 420 m3/s.[2]
Lama d'aiga e flús especific[modificar | Modificar lo còdi]
La lama d'aiga passada dins aquela partida del bacin del riu es de 190 mm annals, qu'es a unes dos tèrces de la mejana en França, a 300 mm/an. Lo flús especific (Qsp), arribèt 6,0 litres per segond e per quilomètre cairat de la conca.[2]
Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]
Las fòrmas ancianas son : Birra fluvius en 737, La rybiera de Bera en 1538, Al recq de Bera en 1603, Berre, rivière en 1781[4].
Segon Xavier Delamarre, l'etime es birrā, « la corta » en celtic (cf. galés byrr). Vendriá pas tan probablament de *berwo-, « bolhent, gorgotant »[5] e la primièra fòrma anciana servís de jutge. Non i a donc cap de rapòrt ambe la Mar de Bèrra, d'etimologia desconeguda, segon Dauzat, e la fòrma supausada, a verificar, es Berra (e barrat).
Vejatz tanben[modificar | Modificar lo còdi]
- l'Estanh de Bajas
- las Corbièras
Referéncias[modificar | Modificar lo còdi]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 et 1,4 Service de administration nationale dempuèi données te référentiels sur lo eau
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 et 2,5 MEDDE
- ↑ A la 23o00
- ↑ Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 31-32, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f123.item.texteImage
- ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 79 e 329