Vejatz lo contengut

Auta Ribagòrça

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi Auta Ribagorça)
Infotaula d'entitat administrativaAuta Ribagòrça
Administracion
EstatEspanha
Comunautat autonòmaCatalonha
ProvínciaLhèida Modifica el valor a Wikidata
CapitalaEl Pont de Suert
Geografia
Carte
Coordenadas42° 27′ 48″ N, 0° 49′ 47″ E
Superfícia426,9 km²[1] Modifica el valor a Wikidata
Demografia
 • Totala3 802[2] Modifica el valor a Wikidata ab. (2019 Modifica el valor a Wikidata)
 • Densitat8,91 ab./km²
GentiliciRibagorçan, ribagorçana
Economia

Sit webwww.altaribagorça.cat

L'Auta Ribagòrça es una comarca pirenenca situada al sud de la Val d'Aran, a l'oèst del Palhars Sobeiran e al nòrd del Jusan. A ponent limita amb la comarca omonima de l'Aragon (vejatz Ribagorça). La comarca foguèt creada per lei l'an 1987, amassa amb lo Pla d'Urgèl e lo Pla de l'Estany e, fins alavetz e dempuèi la division comarcala de 1936 aviá fach partida del Palhars Jusan, levat de la nòva division comarcala facha en 1939.

Amb aquela creacion se recuperava, doncas, una comarca qu'èra ja estada creada en 1939, en la division comarcala efemèra entrepresa per la Generalitat republicana pauc abans la fin de la Guèrra Civila, e qu'èra totjorn estada considerada coma tala en los domenis academics e scientifics, malgrat que los estaments politics l'ignorèsson. De tot biais, e en quitant de banda lo conflicte possible amb las municipalitats ribagorçanas d'administracion aragonesa que se son compresas tradicionalament dins l'Auta Ribagorça, la comarca actuala a perdut un bon nombre de municipalitats, per causas divèrsas, coma se pòt veire dins la lista seguenta:

Entitat de poblacion Abitants
La Vall de Boí 1080
El Pont de Suert 2553
Vilaller 699

Segon Joan Coromines " a tres familhas cultas, ligadas al país (...), l'ai entendut prononciar ambe ó barrada e usat generalament coma femenin. Cal qu'aqueste timbre siá lo primitiu, puèi que coïncidís ambe l'abséncia constanta de diftongason en aragonés e en castelhan. D'un autre costat correspond a la fòrma Ripacurtia, -cia, que predomina en bas latin de totas las epòcas (...). I a pas cap de dobte que lo primièr element es lo latin r i p a, ambe lo sens especific qu'a auèi riba a nòstra comarca, es a dire 'pendent format per un esbodenament de tèrra gipsosa o argilosa" (...) me sembla clar que la segonda mitat de Ribagorça deu derivar del vèrbe c u r t a r e, 'talhar' ". E Joan Coromines precisa per justificar son explica: "los esbodenaments son extraordinàriament frequents auèi a tota la Ribagorça, plan mai encara qu'a la Conca de Tremp vesina". Ne resulta que la prononciacion occitana deu èsser [u], equivalent de l'ó barrada en catalan, e l'escritura o, sense accent, coma dins "penosa" o dins "Saragossa".

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  • Joan Coromines, Estudis de Toponímia catalana, volum II, pp. 137-141, Biblioteca filològica Barcino, 1970.
La comarca de l'Auta Ribagorça d'administracion catalana creada en 1939
La comarca de l'Auta Ribagorça d'administracion catalana après 1987
  1. URL de la referéncia: http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=203.
  2. URL de la referéncia: http://www.idescat.cat/pub/?id=pmh&n=446&geo=com:05.