Casablanca (film)

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Aficha promocianala dau film.

Casablanca es un film estatsunidenc realizat per Michael Curtiz e sortit en 1942. Son intriga es centrat sus lo conflicte interior dau personatge principau entre l'amor e la vertut que l'obliga de chausir entre sei sentiments amorós e leis imperatius de la lucha còntra lo nazisme durant la Segonda Guèrra Mondiala. Es tanben portat per lo jòc d'Humphrey Bogart, d'Ingrid Bergman, de Paul Henreid e de Claude Rains. Lo film conoguèt un succès important e immediat e ganhèt l'Oscar dau melhor film en 1944. Dempuei aquela data, contunia d'èsser considerat coma una òbra majora de l'istòria dau cinèma.

Intriga[modificar | Modificar lo còdi]

De senèstra a drecha : Paul Henreid, Ingrid Bergman, Claude Rains e Humphrey Bogart.
Ingrid Bergman e Humphrey Bogart.

Durant la Segonda Guèrra Mondiala, Rick Blaine (Humphrey Bogart) es un Estatsunidenc cinic e amar, expatriat dins la vila marroquina de Casablanca ont es proprietari dau Rick's Café Américain. Son night-club es un dei centres de la vida nuechenca locala e atratz una practica variada constituïda de foncionari]s francés e alemands, de refugiats e mai de criminaus. Ansin, Ugarte (Peter Lorre), un raubaire, arriba au club de Rick amb de « letras de transit » obtengudas après l'assassinat de dos soudats alemands. Aquelei documents permèton a son possessor de viatjar liurament vèrs Portugau, ont es possible d'anar en America e dins lei país liures. Ugarte vòu vendre aquelei letras mai es arrestat per la polícia locala, plaçada sota lo comandament dau capitani Louis Renault (Claude Rains). Pasmens, avans son arrestacion, capita de donar lei letras a Rick. Puei, es tuat durant una faussa temptativa de fugida.

Au meteis moment, intran dins lo Rick's Café, Ilsa Lund (Ingrid Bergman) e son marit Victor Laszlo (Paul Henreid). La premiera es l'amor perdut e la rason de son amarum permanent. Lo segond es un cap de la resisténcia chèc activament percaçat per lei nazis dirigits per lo major Strasser (Conrad Veidt). Avián rendètz-vos amb Ugarte per crompar lei sauveconduchs e quitar Casablanca per perseguir la lucha.

Laszlo rescòntra lo sénher Ferrari (Sydney Greenstreet), una figura importanta dau mitan criminau de la vila e lo proprietari d'un night-club concurrent d'aqueu de Rick. Segon eu, Rick es en possession dei documents. Laszlo parla alora en privat amb Rick que refusa de se separar dei letras. Laszlo, au corrent deis accions passadas de Rick en favor deis oprimits (mandadís d'armas per sostenir Etiopia durant l'invasion italiana, participacion a la Guèrra d'Espanha dins lo camp republican), s'estona d'aqueu refús. Pasmens, la discussion es arrestada per l'arribada d'un grop d'oficiers alemands que començan de cantar Die Wacht am Rhein, un imne patriotic alemand. Amb la permission de Rick, Laszlo demanda a l'orquèstra de jogar La Marseillaise. Solet, puei amb l'ajuda de tota l'assemblada, cuerb lo cant alemand. Ofensat, lo major Strasser ordona a Renault de sarrar lo club.

Durant la nuech, Ilsa a una conversacion amb Rick dins lo club vuege. Quand refusa de li donar lei letras, lo menaça amb un revòuver mai es pas capabla de tirar. Confèssa alora son amor per Rick mai li explica sa situacion. Quand rescontrèt Rick a París, pensava son marit mòrt dins un camp de concentracion alemand. Aprenguèt sa subrevida durant la desbranda de junh de 1940. Dins lo caòs, preferiguèt abandonar Rick sensa lo prevenir per rejónher Laszlo.

Après aquelei revelacions, Rick accèpta d'ajudar Victor Laszlo. Ilsa li avoa alora son intencion de demorar amb eu a Casablanca. D'aqueu moment, es lo torn de Laszlo d'arribar au club après aver passar just just una intervencion de la polícia durant una reünion de resistents. Rick carga un de seis òmes d'escortar Ilsa fins a son ostalariá e comença de parlar amb Laszlo. Aqueu darrier es au fieu de l'amor de Rick per sa femna e assaia de lo convéncer d'utilizar lei letras per la sauvar. De policiers arriban alora dins l'establiment e arrèstan Lazslo. Rick negocia alora amb Renault la liberacion de son rivau. En cambi, li prepausa de tornar venir l'endeman per tornar arrestar lo resistent. De son caire, Rick s'èra a quitar Marròc amb Ilsa. Per acreditar son ofèrta, Rick vend son club a Ferrari.

Pasmens, a l'aeropòrt, quand Renault assaia d'arrestar Laszlo, Rick lo menaça amb una arma per permetre au pareu de s'enfugir. Rick capita tanben de convéncer Ilsa de demorar amb Laszlo e d'anar en America. Durant l'enaurament de l'avion, arriba lo major Strasser que tempta de contactar leis autoritats de l'aeropòrt per blocar l'aparelh. Pasmens, es tuat per Rick. Quand lei renfòrç arriban, Renault protegís Rick en declarant ignorar l'identitat dau tuaire e en ordonant a seis òmes « d'arrestar lei suspèctes abituaus ». Puei, Renault prepausa a Rick d'anar a Brazzaville per s'engatjar dins lei fòrças francesas liuras. Marca simbolicament son raliment en gitant a la bordilha una botelha d'aiga de Vichèi.

Produccion[modificar | Modificar lo còdi]

Un film de propaganda[modificar | Modificar lo còdi]

Michael Curtiz.

Casablanca es un film de propaganda antinazi produch e sortit durant la Segonda Guèrra Mondiala per la Warner Bros qu'èra fòrça implicada dins « l'esfòrç de guèrra » morau de la societat estatsunidenca. Aquò explica donc la chausida dau luòc, una vila « francesa » ocupada per leis Alemands, dei personatges (un resistent checoslovac, un collaborator francés, un oficier nazi...) e de la fin (lei personatges sacrifican seis interès personaus per combatre lo nazisme e s'engatjar dins lo combat per la libertat permet de rescatar sei fautas).

Per lo scenario, la Warner Bros voliá adaptar la pèça de teatre Everybody Comes to Rick's escricha en 1938 per Murray Burnett e Joan Alison. L'intriga originala èra inspirat per de viatges en Euròpa de Murray Burnett ont èra anat en Àustria per ajudar de refugiats persecutats per lo nazisme. Aviá tanben descubèrt un bar similar au futur Rick's Café en Provença. L'istòria foguèt inicialament desplaçada a Argier mai, finalament, lei productors preferiguèron Casablanca car lo nom èra pus exotic per lo public estatsunidenc.

La chausida deis actors foguèt realizada avans la fin de l'escritura dau scenario adaptat : Dennis Morgan, Ann Sheridan e Ronald Reagan. Pasmens, aquò foguèt impossible car aquelei comedians èran pas disponibles per lo filmatge. Foguèt donc necessari de trobar d'autrei vedetas per donar de l'esclat au film e tocar leis esperits. Humphrey Bogart foguèt chausit après son succès dins Lo Faucon Maltés (1941) onte jogava ja lo ròtle d'un eròi dur mai sensible. Ingrid Bergman foguèt chausida per lo productor Hal B. Wallis que deguèt faire de concessions importantas car l'actritz èra ja engatjada amb un autre estudiò. Pasmens, aviá totei lei qualitats requistas per jogar amb Bogart. Enfin, Paul Henreid foguèt seleccionat car èra capable de resistir ai dificultats dau filmatge. Pasmens, sa relacion amb lei doas autrei vedetas foguèt marrida.

Lei dificultats dau scenario[modificar | Modificar lo còdi]

Lo problema principau de la produccion dau film foguèt aqueu de l'adaptacion de la pèça de Murray Burnett e de Joan Alison. D'efiech, lei fraires Epstein foguèron encargats d'aqueu trabalh. Experimentats, introduguèron de personatges segondaris eficaç e melhorèron lei dialògs. Pasmens, abandonèron rapidament lo film per s'engatjar sus d'autreis òbras de propaganda. Ansin, quand lo filmatge comencèt, lo scenario èra pas acabat e aviá encara de direccion clara. Hal B. Wallis engatjèt alora Howard Koch, un scenarista de la Warner per acabar l'escript.

Howard Kock desvolopèt la dimension politica e morala dau film. En particular, introduguèt dins lo scenario lo jòc de valors que tortura lei personatges e aguèt l'idèa de la fin. Donèt tanben un aspècte pus misteriós e pus liberau a l'eròi. Un còp son trabalh acabat, lo scenario foguèt transmés a Casey Robinson, un autre scenarista de l'estudiò. Aprovèt l'aspècte comic e melodramatic dau film mai trobèt l'istòria d'amor tròp febla. Foguèt alora encargada de la melhorar, especialament en cambiant la scena dau flashback de París. Enfin, après l'avejaire de la censura qu'ordonèt d'eliminar totei lei referéncias sexualas presentas dins lei dialògs, lo scenario foguèt acabat.

Analisi[modificar | Modificar lo còdi]

Un cap d'òbra narratiu[modificar | Modificar lo còdi]

Casablanca es considerat coma un cap d'òbra narratiu en causa dau mestritge de la tension durant lo racònte, dei dilèmas faciats per l'eròi e de la diversitat deis adversaris que s'opausan a eu. D'efiech, lo film mescla d'elements eissits de repertòris diferents (film de guèrra, film d'amor, drama) e capita d'entretenir una tension constanta a l'entorn dei chausidas dau personatge de Rick qu'es escartairat entre sei desiranças personalas (viure amb Ilda) e sei devers moraus (combatre lo nazisme, permetre la fugida de Laszlo e d'Ilda). Durant lo film, fa fàcia a au mens quatre adversaris :

  • Ilda, son amanta qu'es marrida amb Laszlo.
  • Laszlo, son rivau amorós qu'incarna tanben la lucha còntra lei nazis.
  • lo capitani Renault, un amic que representa la collaboracion deis autoritats francesas amb lo IIIen Reich.
  • lo major Strasser, un oficier nazi.

De mai, aquelei personatges atacan regularament lei chausidas moralas de l'eròi. Aquò mena a una evolucion prefonda de Rick qu'abandona son cinisme iniciau e que torna trobar son idealisme. Pasmens, aquela transformacion es lòngtemps esconduda a l'espectator, çò que mena a la scena finala de la confrontacion entre Rick, Strasser e Renault per permetre la fugida de Laszlo e d'Ilda en America. Durant aqueu desnosament, lo capitani Renault càmbia de camp e ajuda Rick. L'engatjament finau de Renault dins lei fòrças francesas liuras indican que tot lo mond a un ròtle de jogar dins lo combat còntra lo nazisme.

Lo trabalh dau realizator[modificar | Modificar lo còdi]

Michael Curtiz èra pas famós per sa direccion dei comedians. En revènge, aviá un important mestritge tecnic, çò que li permetèt trabalhar fòrça sus la lutz, leis ombras, lei movements de camerà e lo ritme de l'intriga. Aquò es una consequéncia dei condicions malaisadas de filmatge. D'efiech, geinat per lei problemas de scenario que permetián pas de donar una direccion precisa au film, Curtiz preferiguèt se concentrar sus la qualitat e lo suenh portat a la forma e a la fotografia. Arthur Edeson, lo responsable de la fotografia, èra un tecnician experimentat que poguèt portar una atencion particular ai scenas de « clar-escur », especialament d'Ingrid Bergman. Per exemple, l'actritz es sovent filmada per lo costat senèstre qu'èra son costat preferit. La lutz es tanben estudiada per faire lusir seis uelhs e li donar un aire triste, tendre e nostalgic. A la fin dau film, l'esclairatge s'inspira dei mesas en scenas expressionistas dei films negres per aumentar la tension durant lei scenas onte lei personatges realizan sei chausidas personalas e moralas[1].

La musica[modificar | Modificar lo còdi]

La musica foguèt dirigida per Max Steiner (1888-1971). Capitèt d'integrar de genres musicas divèrs dins lo film. Aquò permet ansin a la musica d'acompanhar d'un biais eficaç de scenas centralas lo flashback de la romança entre Rick e Ilda ò lo cant de La Marseillaise per la practica dau club de Rick. I a tanben un trabalh important sus l'integracion de la cançon As Time Goes By qu'es utilizada coma tèma dau film.

Recepcion e posteritat[modificar | Modificar lo còdi]

Lo film sortiguèt lo 23 de genier de 1943 ais Estats Units e foguèt un succès critic e financier amb au mens 3,7 milions de dolars de revenguts dins lo país[2]. Enebit en Euròpa per leis autoritats alemandas, i sortiguèt après la guèrra e i recebèt tanben un acuelh favorable. En 1955, aviá ansin raportat 6,8 milions de dolars[3]. Lo notorietat de Bergman e de Bogart assegurava ja un certan succès mai l'istòria foguèt tanben lausada. A la ceremònia deis Oscars de 1944, lo film ganhèt lo prèmi dau meljor realizator, dau melhor scenario adaptat e dau melhor film[4]. Foguèt nominat per l'Oscar dau melhor actor, dau melhor segond ròtle, de la melhora fotografia, dau melhor montatge e de la melhora musica per un film dramatic.

Aqueu succès es demorat constant dins lo temps. Lo film foguèt seleccionat per la Bibliotèca dau Congrès per son interès culturau. Figura tanben en tèsta dei classaments dei films pus importants de l'istòria dau cinèma.

Elements tecnics[modificar | Modificar lo còdi]

Ficha tecnica[modificar | Modificar lo còdi]

Distribucion[modificar | Modificar lo còdi]

Actors creditats[modificar | Modificar lo còdi]

Actors e figurants non creditats[modificar | Modificar lo còdi]

Annèxas[modificar | Modificar lo còdi]

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

  • (fr) John Truby, L'Anatomie du scénario, Éditions Michel Lafon, 2016.

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. ↑ (en) Sidney Rosenzweig, Casablanca and Other Major Films of Michael Curtiz, UMI Research Press, 1982, pp. 158-159.
  2. ↑ (en) Aljean Harmetz, Round Up the Usual Suspects: The Making of Casablanca, Warner Books, 1993, p. 12.
  3. ↑ (en) Aljean Harmetz, Round Up the Usual Suspects: The Making of Casablanca, Warner Books, 1993, p. 283.
  4. ↑ (en) Aljean Harmetz, Round Up the Usual Suspects: The Making of Casablanca, Warner Books, 1993, pp. 283-285.
  5. ↑ La data de sortida en França correspònd a la data de sortida principala en Occitània.
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Casablanca_(film)&oldid=2419855 »