Canton de Fronçac
|
Canton de Fronçac
| |
|---|---|
 Situacion del canton de Fronçac dins lo departament Gironda 
| |
| Administracion | |
| País | França |
| Region | Aquitània 
|
| Departament | Gironda
|
| Arrondiment | Arrondiment de Liborna |
| Còde cantonal | 3324 |
| Capluòc | Fronçac |
| Conselhièr general Mandat en cors |
Michel Frouin 2008-2015 |
| Estatisticas | |
| Populacion | 16 311 ab. (2012) |
| Superfícia | 134,68 km² |
| Densitat | 121,11 ab./km² |
| Subdivisions | |
| Comunas | 18 |
Lo canton de Fronçac es una anciana division administrativa de Guiana, en Bordalés, situada dins l'arrondiment de Liborna, lo departament de Gironda e la region d'Aquitània, adara de Novèla Aquitània. 2 comunas, Périssac e Saint-Genès-de-Fronsac, son dempuèi 2015 dens lo canton deu Nòrd-Gironda (burèu centralizator Sent Andreus de Cubzac), las autas 16 comunas son dens lo canton deu Libornés-Fronçadés (burèu centralizator Liborna). La lenga autoctòna es, d'una part, l'occitan gascon, dens sa varianta bordalesa e, d'auta part, lo gavai [1].
Totas las comunas son de la Comunautat de comunas deu Fronçadés.
Composicion[modificar | Modificar lo còdi]
| Nom | Còdi INSEE |
Parlar en 1875 | Superficia
(km²) |
Populacion | Densitat
(ab/km²) |
Canton 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ascas | 33016 | gascon, parlar « cubzagués » e fronçadés occidentau | 6,28 | 443 (2019) | 70,54 | deu Libornés-Fronçadés |
| Cadilhac de Fronçadés | 33082 | gascon, parlar « cubzagués » e fronçadés occidentau | 3,81 | 1331 (2019) | 349,34 | deu Libornés-Fronçadés |
| Fronçac | 33174 | gascon, parlar libornés | 15,29 | 1142 (2019) | 74,69 | deu Libornés-Fronçadés |
| Galgon | 33179 | gavai en granda majoritat | 15,18 | 3022 (2019) | 199,08 | deu Libornés-Fronçadés |
| La Landa de Fronçac | 33219 | gascon, parlar « cubzagués » e fronçadés occidentau | 8,53 | 2540 (2019) | 297,77 | deu Libornés-Fronçadés |
| Lugon e l'Isla deu Carnèir | 33259 | gascon | 10,94 | 1346 (2019) | 123,03 | deu Libornés-Fronçadés |
| Molhac | 33295 | gascon, parlar « cubzagués » e fronçadés occidentau, meitadèirs e vailets gavais | 1,87 | 86 (2019) | 45,99 | deu Libornés-Fronçadés |
| Périssac | 33317 | gavai | 12,16 | 1194 (2019) | 98,19 | deu Nòrd-Gironda |
| La Ribèira | 33356 | gascon, parlar libornés | 3,22 | 431 (2019) | 133,85 | deu Libornés-Fronçadés |
| Selhans | 33364 | gascon, parlar libornés | 6,22 | 385 (2019) | 61,9 | deu Libornés-Fronçadés |
| Sent Anhan | 33365 | gascon, parlar libornés | 2,75 | 201 (2019) | 73,09 | deu Libornés-Fronçadés |
| Saint-Genès-de-Fronsac | 33407 | gavai | 6,96 | 856 (2019) | 122,99 | deu Nòrd-Gironda |
| Sent German de la Ribèira | 33414 | gascon | 4,28 | 390 (2019) | 91,12 | deu Libornés-Fronçadés |
| Sent Miquèu de Fronsac | 33451 | gascon, parlar libornés | 5,49 | 527 (2019) | 95,99 | deu Libornés-Fronçadés |
| Sent Roman | 33470 | gascon, parlar « cubzagués » e fronçadés occidentau | 7,82 | 871 (2019) | 111,38 | deu Libornés-Fronçadés |
| Tarnés | 33524 | gascon, parlar « cubzagués » e fronçadés occidentau | 1,45 | 337 (2019) | 232,41 | deu Libornés-Fronçadés |
| Vairac | 33542 | granda majoritat gascona, parlar « cubzagués » e fronçadés occidentau | 8,59 | 946 (2019) | 110,13 | deu Libornés-Fronçadés |
| Vilagoja | 33548 | gascon, parlar libornés | 13,84 | 1250 (2019) | 90,32 | deu Libornés-Fronçadés |
Istòria[modificar | Modificar lo còdi]
En 1790, creèren dus cantons, lo de Fronçac e lo de Galgon. En 1801, suprimiren lo canton de Galgon [2]. A la refòrma cantonala de 2014, aplicada a las eleccions de 2015, suprimiren lo canton de Fronçac.
Lenga[modificar | Modificar lo còdi]
Segon l'enquèsta de Tortolon e Bringuièr (1873-1875), lo gavai èra parlat au nòrd dens tres comunas e dens quauques vilatges a l'entorn, shens comptar una penetracion de vailets e meitadèirs[1].
Lo gascon es de tipe bordalés, emb duas variantas. La prumèira es lo tipe « cubzagués » e fronçadés occidentau, parlat a l'èst deu borqués, entre Pujarn e Vairac, la segonda es lo libornés e comença a Vilagoja[1].
Lo gascon « cubzagués » e fronçadés occidentau se diferencia deu borqués per la prononciacion de j : lo jourt e pas l'iourt o lo iourt (lo jorn), caractèr progressiu, puei que Vilagoja, pus a l'èst enquèra, se ditz Bilegou-ie; per la conservacion de u : dou hut e pas dou heut (deu huc); de contraccions coma saous dit e pas sus leus dit (sus + los + dits); la conservacion de la nasala dens la tresena persona deu plurau ; bÉnon o bÉnoun e pas bÉnou (venon, venen)[1].
Lo libornés se diferencia per l'abséncia de prononciacion de h : fille e pas hille (filha, hilha), fut e pas hut (huc = huec, fòc); per mèi d'usatge deu diftongue óou : deu se ditz dóou [dɔw] e pas dou [du]
[1].
