Vejatz lo contengut

Tatar

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.


Infotaula de lengaTatar
Locutors5350000
TipologiaSOV [1]
Aglutinanta
Classificacion lingüistica
Tatar
Estatut oficial
Oficial deTatarstan
Còdis lingüistics
ISO 639-1tt Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-2tat Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-3tat Modifica el valor a Wikidata
Ethnologuetat Modifica el valor a Wikidata
Glottologtata1255 Modifica el valor a Wikidata
ASCL4303 Modifica el valor a Wikidata
IETFtt Modifica el valor a Wikidata
Mòstra
Барлык кешеләр дә азат һәм үз абруйлары һәм хокуклары ягыннан тиң булып туалар. Аларга акыл һәм вөҗдан бирелгән һәм бер-берсенә карата туганнарча мөнәсәбәттә булырга тиешләр
Barlıq keşelәr dә azat hәm üz abruyları hәm xoquqları yağınnan tiŋ bulıp tualar. Alarğa aqıl hәm wөcdan birelgәn hәm ber-bersenә qarata tuğannarça mөnәsәbәttә bulırğa tieşlәr
بارلق کشیلر ده آزاد هم اوز آبرویلاری هم حقوقلاری یاغندان‌ تیڭ بولوب طوالار. آلارغه عقل هم وجدان بیرﻟﮕﻪن هم بر-برسنه قاراطه طوغانلارچه مناسبتده بولرغه تییشلر

Lo tatar (tatar tele, tatarça, татар теле, татарча) es una lenga turquesa parlada per mai de sièis milions de personas dins la republica del Tatarstan, en Bashquiria e d'autras comunautats de Russia e païses de l'anciana Union Sovietica. Après de la desapareisson de l'URSS, los tatars del Tatarstan comencèron a utilizar l'alfabet latin. Lo nom de la lengua a una connotacion negativa, per que deriva d'un mot que designa l'infern.

I a una lenga del meteis grope mas formant una branca separada, lo tatar de Crimèa (ucraïnés: кримськотата́рська мо́ва, krimskotatarska mova; tatar de Crimèa: Qırımtatar tili), parlada pels tatars de Crimèa (ucraïnés: кримські татари, krimski tàtari; tatar de Crimèa: qırımtatarlar, al singular: qırımtatar), en Crimèa, Ozbequistan e d'autres endrechs, mas se deu pas lo de confondre amb lo tatar que parlam aquí.

Lo tatar es divisa en tres dialèctes: lo central (tatar de Kazan), aquel de l'Oèst lo mishari (al mièg de la Volga) e l'oriental en Siberia. L'alfabet utilizat es lo cirillic amb de variantas especificas.

Caracteristicas

[modificar | Modificar lo còdi]
Bilhet del metrò en tatar e en rus

Coma lenga se caracteriza per l'armonia vocalica; conten 16 vocalas. Las seunas sillabas presentan una estructura fòrça variada, amb d'atacas complèxas. Es una lenga aglutinanta.

  • Correspondéncia, lo tàtar I, U, Ü amb lo turc E, O, Ö.
  • Bilabiala en primièra sillaba o monosillabas.
  • Lo nom a de categorias de nombre, possession, atribucion, predicacion e cas.
  • L'adjectiu se declina pas
  • I a sonque un tipe de declinason
  • I a siès categorias de numerals
  • Las categorias verbalas son la negacion, vòtz e nivèl. Es conjugat per persona e nombre dins totes los mòdes.

Istòria e literatura

[modificar | Modificar lo còdi]