Vejatz lo contengut

Paxillus involutus

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Paxillus involutus es un bolet de la familha dei Paxillaceae e dau genre dei Paxillus. Es una espècia que vèn sus lei sòus acids a l'autona, mai es pauc comuna en Occitània. Es considerada coma una espècia mortala, mai es encara l'objècte d'una consumacion dins certanei regions.

Es un bolet de talha mejana que pòu agantar 4 a 10 cm d'autor. Lo capèu es convèxe amb una forma mai ò mens marcada per un mamèu centrau. Sa color varia generalament entre lo brun jaune e lo brun rolh mai de tenchas olivastras pòdon aparéisser. Lo revestiment es separable e viscós amb l'umiditat. Lo marge es fòrça enrotlar, especialament sus leis especimens joves onte pòu escondre lei lamas.

Lei lamas son sarradas, decurrentas e mòlas. An una color crème qu'evoluciona vèrs lo jaune falet e, pauc a cha pauc, vèrs lo negràs en causa dau depaus d'espòras. Leis endrechs degalhats prènon una color brun rolh. Lei lamas son aisament separables. Leis espòras son brun rolh e an una talha de 9 × 6 µm. Lo pè es sovent excentrat e a la meteissa color que lo capèu. Vèn pus sorn au tocar. La carn es jaunastra e vèn lentament brun roge ò falet a la basa. Lo bolet emet una odor febla de cauchó e a una sabor acida.

Paxillus involutus creis de l'estiu a l'autona sus lei terrens acids. Es un bolet relativament comun en Euròpa, mai vèn pus rar dins lei regions mediterranèas. En Occitània, es generalament pas comun. Pòu èsser associat a divèrseis espècias de conifèrs e de fuelhós, mai a una preferéncia per lei pibolas e lei beç. Pus rarament, pòu venir dins de pelencs.

En causa de l'exportacion d'aubres europèus, l'espècia es estada introducha en America dau Sud e en Oceania.

Paxillus involutus es considerada coma una espècia mortala en causa de sindròmes letaus enregistrats après certanei cas de consumacion d'aqueu bolet. Pasmens, lo fenomèn es encara mau comprés – podriá èsser una allergia fòrça violenta[1] – e sa descubèrta aguèt luòc durant la segonda mitat en Euròpa Centrala. De mai, l'intoxicacion es pas sistematica. En certaneis obratges micologics ancians, l'espècia es ansin encara indicada coma un excellent comestible.

Leis especimens joves amb de lamas escondudas per lei marges pòdon de còps èsser confonduts amb d'autreis espècias car semblan pas d'aver de lamas. Pasmens, en defòra d'aqueu cas particular, ges de risc de confusion es conegut.

Liames intèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  • (fr) Didier Borgarino e Christian Hurtado, Champignons de Provence et du Midi méditerranéen, Éditions Édisud, Sant Romieg, 2020.

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. (fr) P. Saviuc e P.-A. Moreau, « Intoxications par les champignons supérieurs », dins V. Danel e P. Barriot, Intoxications aiguës en réanimation, 2a edicion, París, Arnette, 1999, pp. 523-548.