Orontes
| Orontes (Nahr al-`Assi) | |
|---|---|
 Senha sus l'Orontes a Hama | |
| Caracteristicas | |
| Longor | 571 km |
| Bacin | 23 000 km2 |
| Bacin collector | Orontes |
| Debit mejan | 32 m3⋅s-1 (Boca) |
| Riu | |
| Font | Laboue |
| · Localizacion | al nòrd de Baalbek |
| · Altitud | 910 m |
| Embocadura | Mediterranèa |
| · Localizacion | près de Samandağ |
| · Altitud | 0 m |
| S'escampa dins | Mediterranèa |
| Geografia | |
| Vilas principalas | |
L'Orontes, en arab Nahr al-`Assi[1] (« lo flume rebèl »), tanben nomenat Draco, Tifon o Àxius[2], es un flume de l'Orient Pròche.
Se font se situa al centre del Liban, passa per la Siria occidentala e s'escampa dins la Mediterranèa près del pòrt de Samandağ, dins la region d'Hatay, al sud-èst de Turquia (region revendicada per Siria). Es long de 571 km e son debit natural (al nòrd del val de la Beqaa) es de 420 milions de m3/an (1100 milions de m3/an a la boca).
Font de l'Orontes
[modificar | Modificar lo còdi]A vòl d'aucèl, la font de l'Orontes se situa a mens de 50 km de la Mediterranèa, que n'es separada pel Mont Liban (Qurnat as Sawda', 3 083 m). Se situa dins la region d'Hermel, dins l'Anti-Liban, platan desertic ligant la Beqaa libanesa a Siria, ont lo flume Orontes escavèt un vabre de 50 a 90 m de prigondor. La quita font se situa al Liban, a 660 m d'altitud.
La font de l'Orontes, nomenada Ain es Zarqa, es de fach l'emergéncia, dins lo quita lièch d'un ancian riu sec, d'una podeosa font artesiana. Aquelas aigas pojan, per una falha coupant l'axe d'un sinclinal, mejans los sediments calcaris del plan. La zona provesiment de la capa captiva se situa sul Mont Liban e l'aiga ven donc de la fonda de las nèus d'aquel[3].
Dempuèi sa naissénça, la font de l'Orontes presenta un debit poderós e regular, de 12 a 15 m3/s, que provesís fòrça culturas de son cors superorr (arbres fruchièr subretot, coma de noguièrs). Après aver recebut las aigas de dos afluents, l'Afrin e lo Karasu, al nivèl del lac d'Antiòquia en Turquia, lo debit atenh 32 m3/s a la boca sus la Mediterranèa.
Contenciós idropolitic
[modificar | Modificar lo còdi]Coma pels flumes vesins, lo Tigre, l'Eufrates o lo Jordan, pas cap de païses per ont passa capitèt pas a donar un estatut juridic dins las aigas de l'Orontes, creant alara de tensions e afrontament dins una region marcada per las carestia d'aiga. Un acòrdi pasmens foguèt signada entre la Siria e lo Liban (jos son contraròtle) per despartit las aigas de l'Orontes a nautor de 90 % per la Siria e 10 % per lo Liban. Aquel acòrdi exclusís la Turquia d'aquel partiment que la proprietat de la província turca de Hatay es contestada per la Siria. Lo flume provesís d'estacions de pompatge e besal subretot en Siria: lo debit mejan passa de 370 milions de m3 a la frontièra sirolibanesa, a 170 milions a la frontièra siroturca.
L'Orontes dins l'Antiquitat
[modificar | Modificar lo còdi]
L'Orontes es lo riu màger de la Siria antica. Son nom arab es Nahr-el-'Assi, que significa lo « flume rebèl », que vendriá de fach qu'al contrari dels autres flumes de la region, raja del sud cap al nòrd. Seguent la meteissa explicacion, tanben portèt lo nom arab d'El Maqloub, es a dire « capvirat » o « aquel que raja a revèrs ».
Dins l’Antiquitat l'Orontes èra tanben conegut jols noms de Tifon, Dracon, Ofites e Axios. Segon Jean Malalas, jos Tibèri (14 a 37 ApC) lo nom de l’actual Orontes passèt de Dracon a Orentes. Segon Estrabon, lo nom d'Orontes seriá estat en remembre d’un constructor de pont.
L'Orontes giscla entre los massíss del Liban e de l'Anti-Liban, a la nautor d'Eliopolis (l'actuala Baalbek). Asaga sus una longor de 600 km (comparable al cors de Garona) las vilas d'Emesa (Homs), Aretusa, Epifania (Hama), Larissa e Antiòquia per s'escampar dins la mediterranèa a la nautor de Seleucia de Pieria.
Jos Estrabon, l'Orontes, sus una distança d'8 km, rajariá jos tèrra entre Apamèa e Antiòquia; de fach, fa pas que passar per una gòrja fortament encastrada gaireben inaccessible just après Epifaneia (l'actuala Hama).
L'Orontes seriá estat, al contrari d'uèi, navigable entre sa boca (Seleucia de Pieria) e Antiòquia pendent l'Antiquitat, coma o mòstran los escrichs d'Estrabon e de Pausanias.
Antiocos XI Filadèlf, rei seleucida, s'i neguè en 90 AbC
Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Collectif, Dictionnaire illustré des merveilles naturelles du monde, Reader's Digest, 1982, notice rédigée par Aïn es Zarqa.