Monts Domas

Monts Domas

Tipe	Serrada
Localizacion
Estat	França
Unitat administrativa	Puèi de Doma
Serrada	Massís Central
Donadas
Altitud	1 465 m
Punt culminant	Puèi de Doma
Material	roca volcànica (ca)
Dimensions	45 () km

Los Monts Domas, la Chadena daus Puèis o la Linha daus Puèis o de los Pueis z-es un ensemble d'a l'entorn de 80 volcans que s'estiran sobre mai de 45 km sobre la planesa daus Domas dins le nòrd dau Massís Centrau e forman una contrada d'Occitània situada en Auvèrnha. Aquel ensemble fai partida mai dau pargue naturau regionau daus volcans d'Auvèrnha.

Associada embei la falha de Limanha, la chadena daus Puèis seguèt inscriuta le 2 de julhet 2018 sobre la lista daus sites naturaus dau patrimòni mondiau de l'UNESCO per la 42^e session dau Comitat dau patrimòni mondiau, coma « naut luòc tectonic ».

Sa viala principala z-es Pontgibaud.

Piare Bonaud baila tanben las fòrmas Leù Mou Doumad e Leù Doumei dins son diccionari francés-auvernhat, mas aquelas fòrmas an gis d'indicacions geograficas e son pas utilizadas. Emmanuel Grélois mençona lo tèrme Monts Domés.

Geografia

Situacion

La linha daus Puèis z-es situada dins le pargue naturau regionau daus volcans d'Auvèrnha, a l'oèst de Clarmont-Ferrand, dins le departament dau Puèi de Doma e la region Auvèrnha Ròse Aups. S'agís d'un grop de volcans alinhats segon un aisse orientat nòrd-sud, sobre una benda de 3 a 5 km de large per un pauc mai de 45 km de lonjor.

Los monts Domas son entorats per las regions naturelas seguentas :

• a l'oèst e au nòrd per la Combralha ;
• a l'èst per la Limanha ;
• au sud-oèst per los Monts Dòr.

Topografia

Versant septentrionau de la linha daus Puèis despuèi le puy Pariou ; de gaucha a dreita, le puy de Fraisse (darrèir le conifère), los puys des Gouttes et Chopine, le puy de Louchadière, los puèis bessons de la Coquille e de Jume, le puy de Chaumont e le puy de la Nugère.

La linha daus Puèis (1 000–1 465 m), orientada nòrd-sud, se tròba sobre la planesa daus Domas (700–1 000 m), un òrst que domina a l'èst le graben de la plana de Limanha (rift continentau). Los dos ensembles son separats per una falha normala, escarpament caracterizat per una desclivitat a l'entorn de 30° e una desnivelacion que pòt aténher mai d'una centena de mètres. La linha compòrta una centena d'edificis volcanics apelats puèis.

Aquels volcans datan de l'èra quaternària, las promèiras erupcions aguèron luòc i a autorn de 95 000 ans, las mai recentas i a 8 600 ans, ce que fai dire a la comunautat scientifica qu'una represa de l'activitat volcanica dins aquela region z-es possible. Quauques v-uns d'aquels puèis an de cratèrs, d'autres pas. La quasi totalitat daus puèis, au contrari daus monts dau Cantau o daus monts Dòr, son d'edificis monogenics : la construccion daus volcans resulta d'una sola fasa d'activitat eruptiva ; qu'es per de qué aquels volcans son de talha tan modèste.

En efèit, la nautor absoluda daus puèis varia generalament entre 100 e 300 m ; sol le Puèi de Doma despassa notablament aquela nautor, per ce que s'enauta a 550 m au dessús de la planesa daus Domas, sòcle ercinian (sòcle gneissic froncit que se dislòca i a près de 350 millions d'annadas mentre l'orogenèsi erciniana associada embei la mesa en plaça de ganitoïdes — granits, dioritas, gabros — intrusius dins las ròchas metamorficas) sobre la quna se son installats los volcans. La chadena daus puèis compren maitot de maars de nautor enquèra mendra.