Guèrra navala

La guèrra navala es l'ensemble deis operacions militaras menadas per obtenir ò gardar lo contraròtle deis espacis maritims. Es una forma de guèrra anciana, atestada tre lo sègle XIII avC en Orient Mejan. Dins lo corrent de l'istòria, veguèt son importància aumentar regularament en causa dau ròtle creissent dei rotas maritimas dins l'economia mondiala. Una autra particularitat dau combat navau es son aspècte materiau e tecnic. D'efiech, son element de basa es lo naviri de guèrra qu'es un equipament necessitant la possession d'infrastructuras complèxas (pòrts, arsenaus, acadèmias militaras...) per lo concebre, lo construrre e l'entretenir. Son utilizacion demanda tanben de conoissenças en navegacion, en logistica e sus lo foncionament de sistèmas d'armas « sabents » (canons, missils, radars...).

Dimensions dau combat

Lo combat navau modèrne se debana dins quatre dimensions. La premiera es la superficia dei mars e deis oceans qu'es son espaci pus tradicionau. Ocupant aperaquí 71% de la superficia de la Tèrra, es un endrech malaisat de susvelhar maugrat lo desvolopament dei tecnicas de deteccion (radar, satellit, avion de reconoissença...). De mai, lei condicions meteorologicas i afèctan fòrça lei performàncias dei naviris.

La segonda dimension es lo mitan sosmarin. Sa particularitat principala es son impermeabilitat relativament importanta ais ondas electromagneticas. Ansin, leis ondas radar e radiò i penètran gaire (mens de quauquei mètres) e la luminositat vèn fòrça febla après 30 m de prefondor. En revènge, l'aiga es un mitan fòrça favorable a la propagacion deis ondas sonòras. Pasmens, aquela propagacion es afectada per l'eterogeneïtat dau mitan aqüatic (variacions de temperatura, de densitats, de predondor...). Lei zònas sosmarinas son donc favorablas a la dissimulacion.

Lo mitan aerian es la tresena dimension dau combat navau. Permet la mesa en òbra de sistèmas d'armas rapids amb una portada lònga coma d'avions ò de missils. En revènge, la deteccion i es sovent aisada gràcias a l'utilizacion de radars permetent de susvelhar una zòna de plusors centenaus de quilomètres. L'excepcion principala regarda la zòna situada au dessüs de la superficia de l'aiga onte lo movement deis èrsas pòu trebolar lo foncionament dei sistèmas de deteccion.

Enfin, l'utilizacion de l'espaci conoís un desvolopament mai e mai important dempuei la fin dau sègle XX. Son interès premier es de facilitar lei comunicacions gràcias a l'utilizacion de satellits. Un autre avantatge dei satellits es de provesir un complement d'informacions en matèria de susvelhança dau prat batalhier. Enfin, gràcias a la concepcion de sistèmas de posicionament per satellit, permet de melhorar la localizacion dei flòtas.

Formas dau combat navau

Lo combat de superficia e lo combat aeronavau

Lo combat de superficia es la forma pus anciana de la guèrra navala. Foguèt completada per lo combat aeronavau amb l'invencion dau pòrta-avions durant lo sègle XX. Es basat sus lo combat dirècte entre naviris de superficia, entre avion e naviri e entre avions. D'efiech, l'avion i ocupa una plaça majora car sa velocitat, sa mobilitat e sa portada permèton d'organizar d'atacas rapidas. En retorn, per s'aparar còntra la menaça aeriana, lei camps de la lucha antiaeriana e de la lucha antimissil conoguèron de desvolopaments importants.

Lo combat sosmarin

Lo combat sosmarin es una forma majora de la guèrra navala en causa de la discrecion e de la poissança de fuòc considerabla dei torpilhas e dei missils antinaviris. D'efiech, aquelei proprietats permèton de menar de missions d'ataca còntra lei rotas maritimas ò lei fòrças navalas enemigas. D'operacions defensivas son tanben possiblas car lei sosmarins trebolan fòrça un grop de naviris de superficia. Lei sosmarins nuclears lançaire d'engenhs (SNLE) son tanben lo vector pus eficaç de la dissuasion nucleara.

En causa d'aquela importància dau mitan sosmarin, la lucha antisosmarina (ASM) es venguda una forma fòrça importanta de la guèrra navala dempuei la Premiera Guèrra Mondiala (1914-1918). Es generalament l'òbra de naviris especializats coma lei destroièrs ò lei fregatas antisosmarina. Per aquò, son dotats de sistèmas de deteccion acostic e d'armas concebudas per destrurre lei sosmarins. Lei sosmarins d'ataca modèrnes son tanben fòrça utilizats per aqueu tipe de mission, generalament dins lo quadre d'una escòrta.

Lo combat amfibí

Lo combat amfibí gropa totei lei tipes de missions que necessitan de desbarcar de tropas embarcadas. Son organizacion varia fòrça segon lo volum de fòrças engatjadas (dau comandò a la division) e l'objectiu cercat (de la neutralizacion d'una batariá d'artilhariá a l'assaut còntra de vilas). Per aquò, existís divèrsei tipes de naviris destinats a permetre lo desbarcament de tropas ò a assegurar lo sostèn necessari.

La projeccion de poissança

La projeccion de poissança es l'ensemble dei missions destinats a assegurar l'ataca d'un objectiu terrèstre a partir d'un naviri. En causa dei progrès en matèria de [[missil]s, seis objectius son venguts fòrça variables : tirs d'artilhariá, tirs de missils, ataca aeronavala... etc.

La guèrra dei minas

La guèrra dei minas compren dos aspècts diferents. Lo premier consistís a depausar de minas marinas per limitar la circulacion dei naviris e dei sosmarins advèrs. Lo luòc d'installacion dei minas pòu donc èsser una rota marchanda, la sortida d'un pòrt (aliat ò enemic) ò lo camin previsible d'un convòi enemic. Lei vectors utilizats son nombrós (sosmarins, naviris de superficia, avions...). Leis efiechs fòrça destructors d'aqueleis armas son a l'origina dau segond aspècte de la guèrra dei minas qu'es la lucha còntra lei minas enemigas. Per aquò, es necessari de lei detectar e, sovent, de lei neutralizar.

La sobeiranetat maritima

La sobeiranetat maritima es un domeni generalament liat a la guèrra navala que compren l'ensemble dei missions destinadas a assegurar la proteccion e la seguretat d'un espaci maritim nacionau. Lo patrolhaire es lo naviri de basa d'aqueu domeni. Pauc armat e rapid, permet de menar de missions de polícia dins l'encastre de la lucha còntra lei trafecs illegaus. En temps de guèrra, certanei classas de patrolhaires son equipadas de missils antinaviris e son encargats de la defensa dei zònas litoralas.

Mejans de la guèrra navala modèrna

Naviris de superficia

Lei patrolhaires

Article detalhat: Patrolhaire.

Lei patrolhaires son de naviris leugiers e pichons. N'existís dos tipes principaus. Lo premier es generalament constituit de naviris rapids equipats de mitralhièras, de canons leugiers, de torpilhas ò de missils. Sei capacitats son fòrça limitadas en fàcia de l'armament dei naviris pus pesucs. Pasmens, gràcias au progrès de la furtivitat, certanei modèls pòdon esperar s'aprochar d'un biais discrèt e rapid per atacar. La segonda categoria de patrolhaire recampa de naviris rapids destinats a la susvelhança dei zònas economicas exclusivas e ais operacions de polícia maritima. Son armament es leugier e similar ai patrolhaires dau premier grop.

Lei corvetas

Article detalhat: Corveta.

Lei corvetas son de naviris rapids e mejans (longor entre 80 e 130 m, massa inferiora a 2 000 t) que son destinats a la defensa dei zònas litoralas ò a l'escòrta d'un grop de naviris. Per aquò, dispausan d'un blindatge leugier mai d'un armament relativament important (canon mejan, elicoptèr, missils...). En revènge, l'autonòmia es sovent limitada e aquelei naviris son utilizats per lei marinas militaras encargadas de protegir una region costièra sensa intrar dins de zònas oceanicas.

Lei fregatas e lei destroièrs

Article detalhat: Fregata (naviri).

Lei fregatas son de naviris de talha mejana que son capablas de combatre dins lei regions oceanicas. Son generalament especializadas dins un tipe donat de mission coma la proteccion de naviris, la lucha còntra lei sosmarins, lo combat còntra leis autrei naviris de superficia, la defensa antiaeriana, l'ataca d'objectius terrèstres ò la susvelhança d'una zòna. Per aquò, en despiech de son especializacion, an sovent un armament relativament polivalent (artilhariá, elicoptèr, missils...).

Article detalhat: Destroièr.

Lei destroièrs son egalament de naviris mejans. Istoricament, èran cargats de missions d'escòrta e de lucha antisosmarina. Pasmens, uei, dèvon tanben assegurar de missions pus generalas coma lo combat navau ò lo combat antiaerian. Son ansin dotats d'un armament generalista. Leis apelacions fregatas e destroièrs varian segon lei marinas militaras e lei tradicions. Per exemple, lei fòrças navalas francesas utilizan pas lo tèrme « destroièr » mai lei fregatas francesas pus pesucas son consideradas coma de destroièrs dins la classificacion de l'OTAN.

Lei crosaires

Article detalhat: Crosaire.

Lei crosaires son de naviris de talha importanta que tènon un armament poderós capable d'operar dins totei lei domenis dau combat navau (comandament, combat antinaviri, lucha antiaeriana, lucha antisosmarina, escòrta...). Son tanben capables de combatre dins de zònas oceanicas e an una autonòmia importanta. Pasmens, son venguts relativament rars en causa de son còst e de la complexitat de sa construccion. Ansin, levat deis Estats Units e de Russia, leis autrei nacions maritimas remplacèron sei crosaires per de destroièrs pesucs durant la segonda mitat dau sègle XX ò au començament dau sègle XXI.

Lei pòrta-avions

Article detalhat: Pòrta-avions.

Lei pòrta-avions son lei naviris pus gròs dei flòtas modèrnas. Permèton l'enaurament e l'aterratge d'avions ò d'elicoptèrs que pòdon menar de missions de combat antinaviri, de combat antisosmarin, de patrolha maritima, d'escòrta ò d'ataca d'objectius terrèstres. Dins aquò, existís plusors tipes diferents de pòrta-avions. Son generalament classats segon sei capacitats de projeccion d'avions e son tipe de propulsion. Lei pòrta-avions pus poderós son lei pòrta-avions nuclears permetent l'enaurament de versions navalas d'avions utilizats per lo combat aerian ordinari. Leis autrei tipes de pòrta-avions permèton unicament l'enaurament d'avions especiaus amb de capacitats sovent reduchas.

Lei naviris amfibís

Lei naviris amfibís permèton la projeccion de fòrças terrèstras per una fòrça navalas. N'existís de tipes variats segon sei capacitats. Lei pus importants pòdon transportar de fòrças importantas sus de teatres exteriors alunchats (compres d'unitats blindadas) e dispausan de mejans de comandament e de sostèn pròpris (elicoptèrs, artilhariá...). Lei pus pichons son unicament destinats ais operacions de desbarcament. Aquelei naviris son utilizats per lei poissanças majoras ò per lei país aguent un territòri compausat per un nombre important d'illas.

Lei naviris de guèrra dei minas

Lei naviris de guèrra dei minas tènon un ròtle important dins l'ataca ò la proteccion dei rotas maritimas. D'efiech, dins un conflicte important, l'usatge de minas marinas es frequent per trebolar l'esfòrç de guèrra de l'adversari ò per assegurar un blocus. Aquelei naviris son donc encargats de la deteccion e, sovent, de la destruccion dei minas. Son de còps integrats a l'escòrta d'un convòi ò d'un naviri important.

Sosmarins

Lei sosmarins d'ataca

Article detalhat: Sosmarin d'ataca.

Lei sosmarins d'ataca son de sosmarins de talha mejana destinats au combat còntra d'autrei sosmarins ò còntra de naviris de superficia. Per aquò, utilizan generalament de torpilhas, de minas marinas e de missils antinaviri. Pòdon èsser de propulsion convencionala ò nucleara. Durant la Guèrra Freja, lei sosmarins convencionaus èran sovent pus discrèts mai lei sosmarins nuclears avián sovent una autonòmia ben superiora. Uei, aquela diferéncia de furtivitat es mens importanta en causa dei progrès realizats sus la fabricacion dei turbinas nuclearas.

Lei sosmarins nuclears lançaire d'engenhs

Fotografia d'un sosmarin nuclear lançaire d'engehs rus.

Article detalhat: Sosmarin nuclear lançaire d'engenhs.

Lei sosmarins nuclears lançaire d'engenhs son de sosmarin de talha importanta. Amb lei pòrta-avions, son l'autre naviri major dei flòtas de guèrra modèrnas. D'efiech, gràcias a sa furtivitat, pòdon demorar esconduts dins l'ocean avans de tirar plusors missils nuclears sus un país enemics en quauquei minutas. Son tanben equipats de torpilhas e de missils que li permèton d'atacar ò de se protegir còntra d'autrei naviris. Per aquelei rasons, aquelei sosmarins son la basa de la dissuasion nucleara.

Naviris de sostèn

En mai deis unitats destinadas au combat ò a la guèrra dei minas, la màger part dei marinas militaras dispausan de naviris auxiliars destinats au sostèn de l'ensemble de la flòta. Aqueleis unitats pòdon èsser relativament similar ai naviris civius equivalents coma lei petroliers encargats d'avitalhar lei naviris en operacion. Pasmens, existís tanben d'unitats especializats coma lei naviris collector d'entresenhas.

Annèxas

Liames intèrnes

Bibliografia

(en) Chester Starr, The Influence of Sea Power on Ancient History, 1989.
(en) Spencer Tucker, Handbook of 19th century naval warfare, Naval Inst Press, 2000.
(en) Dan Van der Vat, Stealth at sea: the history of the submarine, Houghton Mifflin Company, 1995.

Nòtas e referéncias