Fèlix Castanh
Fèlix Marcèl Castanh (en francés: Félix Castan; La Bastida Fortunièra, Carcin, 1èr de julhet de 1920 – Agen, 22 de genièr de 2001) foguèt un escrivan, ensenhaire e activista politic e cultural occitan. Es un dels teoricians mai importants dins l'occitanisme del sègle XX, creador d'un corrent de pensada sonat castanhisme, que influencièt mantas personalitats occitanistas contemporanèas coma lo musician e cantaire Claudi Sicre o l'escrivan Alem Surre-Garcia. Foguèt l'autor, amb l'escrivan gascon Bernat Manciet, de la Declaracion de Nerac en 1956 signada puèi per mantun autor occitan.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Fèlix Castanh nasquèt a La Bastida Fortunièra de Carcin en 1920 dins una familha de classa mejana. Son paire èra un engenhaire d'òbras publicas e sa maire professora de francés. Comencèt sa vida professionala coma obrièr agricòla aprèp d'estudis de letras al licèu Louis le Grand. Faguèt puèi lo regent abans d'ensenhar coma professor de collègi. Escrivan occitan, militant occitanista (organizaire del Festenal de Montalban, de la Mòstra del Larzac, del Centre internacional de Sintèsi del Barròc, etc.). Mai d'un obratge inedit. Darrièras publicacions :
- Manifeste multiculturel et anti-régionaliste (Cocagne, Montalban 1984)
- Argumentari (IEO, Tolosa 1994).
Ideologia
[modificar | Modificar lo còdi]La pensada de Castanh es a l'encòp politica e culturala. Milita per una descentralizacion prigonda dins l'estat francés, que permetriá de reconéisser las lengas minorizadas coma l'occitan e que liberariá las energias creativas, especialament dins la produccion artistica. En tot criticar lo centralisme de l'estat francés, Castanh rèsta partisan de l'unitat d'aquel estat e pensa qu'Occitània es una partida indissolubla de França. Vòl demostrar aquela idèa en prepausar una analisi originala de l'istòria de la literatura occitana, que segon el se seriá totjorn inserida dins l'espaci francés. Per consequent Castanh critica lo nacionalisme occitan (dins sas tendéncias independentistas o autonomistas). Critica tanben lo regionalisme perque considèra qu'es un replec negatiu sus las regions.
Tanben Castanh èra membre del Partit Comunista Francés.
La pensada de Castanh es coneguda dempuèi la mitat del sègle XX mas a laissat una influéncia fòrta a partir dels ans 1990 dins una partida del movement occitanista, que revendica sa pensada. Es lo cas de la revista Linha Imaginòt e de certans grops de musica coma Massilia Sound System e los Fabulous Trobadors (mai que mai amb Claudi Sicre).
Castanh representa aital un dels tres grands pòls ideologics de l'occitanisme. Los dos autres pòls, divergents de Castanh, son representats per las pensadas de Robèrt Lafont e de Francés Fontan.
Ligams
[modificar | Modificar lo còdi]- Librariá en linha ont son venduts sos obratges
- Site de la revista OC, revista de las letras e pensada occitanas que Fèlix Castanh faguèt partida del comitat de redaccion e qu'i publiquèt fòrça de sos escrits
- OC-TV.net
- Obratges
Articles sus Fèlix Castanh
[modificar | Modificar lo còdi]Aquestes articles son accessibles sul site del Carrefour Culturel Arnaud Bernard
- Félix Castan a défié son temps, per Claude Sicre, La Dépêche du midi, dimenge 28 de genièr de 2001
- La culture occitane perd son plus ardent défenseur, Article paregut dins L'Humanité, 24 de genièr de 2001 - CULTURES
- Félix-Marcel Castan - Écrivain occitan précurseur du mouvement anticentraliste, Article paregut dins Le Monde del 26 de genièr de 2001