Sègle XII : Diferéncia entre lei versions

Modificar los ligams
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Navigar dins l'istoric
← Cambiament precedentDiferéncia seguenta →
Contengut suprimit Contengut apondut
VisualWikitext
Cap resum de modificació
Cap resum de modificació
Linha 14 : Linha 14 :
'''1104''' : [[batalha d'Harran]]. Premiera desfacha importanta dei [[Crosada|crosada]], participèt a estabilizar lei posicions respectivas en despiech de la perseguida dei combats.
'''1104''' : [[batalha d'Harran]]. Premiera desfacha importanta dei [[Crosada|crosada]], participèt a estabilizar lei posicions respectivas en despiech de la perseguida dei combats.
<br/>
<br/>
'''1105''' : inquieta de l'expansionisme [[Ongria|ongrés]] en [[Dalmàcia]], [[Republica de Venècia|Venècia]] comencèt una guèrra còntra lo rèi [[Coloman d'Ongria|Coloman]].
'''1105''' : inquieta de l'expansionisme [[Ongria|ongrés]] en [[Dalmàcia]], [[Republica de Venècia|Venècia]] comencèt una guèrra còntra lo rèi [[Coloman d'Ongria|Coloman]] (→ [[1115]]).
<br/>
<br/>
[[Fichièr:Flag of Occitania (with star).svg|20px]] '''1105''' : mòrt dau còmte [[Ramon IV de Tolosa]] que foguèt remplaçat per sei fius [[Bertran de Trípol]] e [[Anfós Jordan|Anfós Jordan de Tolosa]].
[[Fichièr:Flag of Occitania (with star).svg|20px]] '''1105''' : mòrt dau còmte [[Ramon IV de Tolosa]] que foguèt remplaçat per sei fius [[Bertran de Trípol]] e [[Anfós Jordan|Anfós Jordan de Tolosa]].
<br/>
<br/>
[[Fichièr:Magrèb en 1100.png|thumb|right|Territòri almoravide vèrs 1100 a la [[mòrt]] de [[Yusuf ibn Tashfin]].]]
[[Fichièr:Magrèb en 1100.png|thumb|right|Territòri almoravide vèrs 1100 a la [[mòrt]] de [[Yusuf ibn Tashfin]].]]
'''1106''' : [[mòrt]] de l'emir [[Almoravides|almoravide]] [[Yusuf ibn Tashfin]]. A la fin de son rèine, leis [[Almoravides]] èran a l'apogèu de sa poissança e teniá un territòri anant d'[[Al Andalús]] a la vau de [[Nigèr (fluvi)|Nigèr]]. Foguèt remplaçat per son fiu [[Ali ibn Yusuf]] que nomèt son fraire [[Tamin ibn Yusuf]] coma governador d'[[Al Andalús]].
'''1106''' : [[mòrt]] dau sultan [[Almoravides|almoravide]] [[Yusuf ibn Tashfin]]. A la fin de son rèine, leis [[Almoravides]] èran a l'apogèu de sa poissança e teniá un territòri anant d'[[Al Andalús]] a la vau de [[Nigèr (fluvi)|Nigèr]]. Foguèt remplaçat per son fiu [[Ali ibn Yusuf]] que nomèt son fraire [[Tamin ibn Yusuf]] coma governador d'[[Al Andalús]].
<br/>
'''1107-1110''' : debanament de la [[Crosada norvegiana]]. Organizada coma una incursion [[vikings|vikinga]], enregistrèt plusors succès navaus e ajudèt a la conquista dei pòrts de [[Siria]] e [[Palestina]].
<br/>
'''1108''' : mòrt de [[Felip Ièr de França|Felip I{{èr}}]], rèi dei [[França|Francs]]. Foguèt remplaçat per [[Loís VI de França|Loís VI]].
<br/>
'''1108''' : dins la [[Peninsula Iberica]], una novèla victòria dins la region dau castèu d'Uclès permetèt ais [[Almoravides]] de reconquistar de territòris tenguts per lei [[cristianisme|crestians]].
<br/>
'''1109''' : començament d'una guèrra lònga entre [[França]] e [[Anglatèrra]] après lo refús dau rèi anglés [[Enric Ièr d'Anglatèrra|Enric I{{èr}}]] de jurar fidelitat per lo [[Ducat de Normàndia]] (→ [[1113]]).
<br/>
[[Fichièr:Flag of Occitania (with star).svg|20px]] '''1109''' : après un lòng sètge, presa dau pòrt de [[Trípol]] per lei [[Crosada|crosats]]. Aquò permetèt d'acabar l'establiment dau [[Comtat de Trípol]], estat crosat [[Occitània|occitan]].
<br/>
'''1110''' : conquista de [[Saragossa]] per leis [[Almoravides]]. Pasmens, aqueu succès accelerèt l'arribada de renfòrç [[cristianisme|crestians]] car inquietèt mai d'un senhor [[França|francés]] e [[Occitània|occitans]].
<br/>
'''1110''' : en [[França]], adopcion d'una [[politica]] favorabla ai vilas qu'obtenguèron privilègis fiscaus e lo drech de s'administrar amb un premier cònsol.
<br/>
'''1111-1115''' : revirada d'una importanta ataca [[Turcs Seldjokids|seldjokida]] còntra leis estats crosats.
<br/>
'''1113''' : après divèrsei succès còntra leis armadas dau rèi [[Loís VI de França|Loís VI]], [[Enric Ièr d'Anglatèrra|Enric I{{èr}} d'Anglatèrra]] poguèt establir sa senhoriá sus [[Bretanha]] e [[Maine (província)|Maine]].
<br/>
'''1114''' : començament d'una politica sistematica de repression còntra lei bregands dins lo domeni reiau dau rèi dei Francs. Aquò marquèt lo redreiçament de l'autoritat centrala [[França|francesa]] que capitèt lentament de s'estendre a la totalitat dau reiaume durant lei sègles seguents.
<br/>
'''1115''' : fin de la guèrra entre [[Republica de Venècia|Venècia]] e [[Ongria]]. S'acabèt per un succès venecian amb la reconquista de [[Zadar]] e de [[Sibenik]]. Pasmens, lei tensions demorèron vivas entre lei dos camps (→ [[1119]]).
<br/>
'''1118''' : reconquista de [[Saragossa]] per leis [[Reiaume d'Aragon|Aragonés]].
<br/>
'''1118''' : mòrt dau rèi [[Baudoïn Ièr de Jerusalèm|Baudoïn I{{èr}} de Jerusalèm]]. Aqueu decès entraïnèt la revirada d'una campanha militara còntra [[Egipte]]. Foguèt remplaçat per [[Baudoïn II de Jerusalèm|Baudoïn II]].
<br/>
'''1118''' : en [[Dalmàcia]], mòrt dau dòge [[Republica de Venècia|venecian]] [[Ordelafo Faliero]] durant una escaramocha còntra leis [[Ongria|Ongrés]].
<br/>
[[Fichièr:Flag of Occitania (with star).svg|20px]] '''1119''' : reünion d'un important concili a [[Tolosa]], presidit dirèctament per lo [[papa]] [[Calixte II]], per s'ocupar d'una eresia dualista locala. Après lo lenhier de [[1022]] e lo concili de [[1056]], aquò mòstra lo desvolopament continú d'una eresia dualista persistenta — probablament un precursor dau [[catarisme]] — dins la region. Au contrari dei mesuras adoptadas au sègle XI, lo concili decidèt de prendre de mesuras repressivas e de demandar l'ajuda militara dei senhors locaus<ref>'''[[francés|(fr)]]''' [[Michel Roquebert]], ''L'épopée cathare - I. L'Invasion 1198-1212'', Editions Perrin (2006), p. 73.</ref>.



== Cultura ==
== Cultura ==


== Sciéncias e tecnicas ==
== Sciéncias e tecnicas ==

'''1117''' : dins una cronica [[Republica Populara de China|chinesa]] escricha per l'autor [[Zhu Yu]], descripcion de còcas estancas e d'una [[bossòla]] magnetica destinada ai [[naviri]]s.


== Decès ==
== Decès ==
Linha 29 : Linha 62 :
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
* [[Al-Afdal Shahanshah]], visir [[Califat Fatimida|fatimida]].
* [[Al-Afdal Shahanshah]], visir [[Califat Fatimida|fatimida]].
* [[Baudoïn Ièr de Jerusalèm|Baudoïn I{{èr}}]], rèi de [[Reiaume de Jerusalèm|Jerusalèm]].
* [[Baudoïn II de Jerusalèm|Baudoïn II]], rèi de [[Reiaume de Jerusalèm|Jerusalèm]].
* [[Bertran de Trípol]], còmte de [[Trípol]].
* [[Coloman d'Ongria|Coloman]], rèi d'[[Ongria]].
* [[Coloman d'Ongria|Coloman]], rèi d'[[Ongria]].
* [[Ponç de Trípol]], còmte de [[Trípol]].
* [[Ramon IV de Tolosa]], còmte de [[Tolosa]].
* [[Ramon IV de Tolosa]], còmte de [[Tolosa]].
* [[Tancred de Galilèa]], prince d'[[Antioquia]].
* [[Tancred de Galilèa]], prince d'[[Antioquia]].
* [[Yusuf ibn Tashfin]], sultan [[Almoravides|almoravide]].
</div>
</div>


Version del 1 junh de 2020 a 16.13

../.. | Sègle X | Sègle XI | Sègle XII | Sègle XIII | Sègle XIV | ../..

Istòria

Mediterranèa Orientala e Reiaume Armèni de Cilícia après la fin de la Premiera Crosada.

1101-1106 : revirada deis armadas fatimidas qu'assaièron sensa succès de reconquistar Palestina. Au contrari, lei crosats capitèron pauc a pauc d'assegurar lo liame entre lei diferenteis estats fondats après la presa de Jerusalèm en 1099.
1102 : fondacion dau Comtat de Trípols per Ramon IV de Tolosa.
1102 : conquista de Valéncia per leis Almoravides.
1103 : presa d'Acre, important pòrt de Palestina-Siria, per lei tropas dau reiaume de Jerusalèm.
1104 : batalha d'Harran. Premiera desfacha importanta dei crosada, participèt a estabilizar lei posicions respectivas en despiech de la perseguida dei combats.
1105 : inquieta de l'expansionisme ongrés en Dalmàcia, Venècia comencèt una guèrra còntra lo rèi Coloman (→ 1115).
1105 : mòrt dau còmte Ramon IV de Tolosa que foguèt remplaçat per sei fius Bertran de Trípol e Anfós Jordan de Tolosa.

Territòri almoravide vèrs 1100 a la mòrt de Yusuf ibn Tashfin.

1106 : mòrt dau sultan almoravide Yusuf ibn Tashfin. A la fin de son rèine, leis Almoravides èran a l'apogèu de sa poissança e teniá un territòri anant d'Al Andalús a la vau de Nigèr. Foguèt remplaçat per son fiu Ali ibn Yusuf que nomèt son fraire Tamin ibn Yusuf coma governador d'Al Andalús.
1107-1110 : debanament de la Crosada norvegiana. Organizada coma una incursion vikinga, enregistrèt plusors succès navaus e ajudèt a la conquista dei pòrts de Siria e Palestina.
1108 : mòrt de Felip Ièr, rèi dei Francs. Foguèt remplaçat per Loís VI.
1108 : dins la Peninsula Iberica, una novèla victòria dins la region dau castèu d'Uclès permetèt ais Almoravides de reconquistar de territòris tenguts per lei crestians.
1109 : començament d'una guèrra lònga entre França e Anglatèrra après lo refús dau rèi anglés Enric Ièr de jurar fidelitat per lo Ducat de Normàndia (→ 1113).
1109 : après un lòng sètge, presa dau pòrt de Trípol per lei crosats. Aquò permetèt d'acabar l'establiment dau Comtat de Trípol, estat crosat occitan.
1110 : conquista de Saragossa per leis Almoravides. Pasmens, aqueu succès accelerèt l'arribada de renfòrç crestians car inquietèt mai d'un senhor francés e occitans.
1110 : en França, adopcion d'una politica favorabla ai vilas qu'obtenguèron privilègis fiscaus e lo drech de s'administrar amb un premier cònsol.
1111-1115 : revirada d'una importanta ataca seldjokida còntra leis estats crosats.
1113 : après divèrsei succès còntra leis armadas dau rèi Loís VI, Enric Ièr d'Anglatèrra poguèt establir sa senhoriá sus Bretanha e Maine.
1114 : començament d'una politica sistematica de repression còntra lei bregands dins lo domeni reiau dau rèi dei Francs. Aquò marquèt lo redreiçament de l'autoritat centrala francesa que capitèt lentament de s'estendre a la totalitat dau reiaume durant lei sègles seguents.
1115 : fin de la guèrra entre Venècia e Ongria. S'acabèt per un succès venecian amb la reconquista de Zadar e de Sibenik. Pasmens, lei tensions demorèron vivas entre lei dos camps (→ 1119).
1118 : reconquista de Saragossa per leis Aragonés.
1118 : mòrt dau rèi Baudoïn Ièr de Jerusalèm. Aqueu decès entraïnèt la revirada d'una campanha militara còntra Egipte. Foguèt remplaçat per Baudoïn II.
1118 : en Dalmàcia, mòrt dau dòge venecian Ordelafo Faliero durant una escaramocha còntra leis Ongrés.
1119 : reünion d'un important concili a Tolosa, presidit dirèctament per lo papa Calixte II, per s'ocupar d'una eresia dualista locala. Après lo lenhier de 1022 e lo concili de 1056, aquò mòstra lo desvolopament continú d'una eresia dualista persistenta — probablament un precursor dau catarisme — dins la region. Au contrari dei mesuras adoptadas au sègle XI, lo concili decidèt de prendre de mesuras repressivas e de demandar l'ajuda militara dei senhors locaus[1].


Cultura

Sciéncias e tecnicas

1117 : dins una cronica chinesa escricha per l'autor Zhu Yu, descripcion de còcas estancas e d'una bossòla magnetica destinada ai naviris.

Decès

Liames intèrnes

Bibliografia

Nòtas e referéncias

  1. ↑ (fr) Michel Roquebert, L'épopée cathare - I. L'Invasion 1198-1212, Editions Perrin (2006), p. 73.
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Sègle_XII&oldid=2200912 »