1853

1853
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans : 1850 1851 1852  1853  1854 1855 1856 Decennis : 1820 1830 1840  1850  1860 1870 1880 Sègles : Sègle XVIII  Sègle XIX  Sègle XX Millennis : Millenni I  Millenni II  Millenni III Cronologia mesadièra : Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec Cronologias tematicas : Arquitectura • Automobila • Camins de fèrre • Drech • Literatura • Musica • Sciéncia • Sociologia • Espòrt • Teatre Autres calendièrs : Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1853 del calendièr gregorian.

Eveniments

Euròpa

Empèri Otoman

A partir de junh, Russia ocupèt lei principats de Valaquia e de Moldavia — vassalas de l'Empèri — sota pretèxte de s'assegurar de gatges dins l'encastre dei negociacions sus la proteccion dei Luòcs Sants començada en 1846 après un afrontament entre romieus francés e rus. Pasmens, leis autrei poissanças europèas considerèron aquela ocupacion coma una volontat expansionista russas. En particular, França e lo Reiaume decidiguèron de sostenir l'Empèri que refusèt de faire de concessions sus l'estatut dei romieus e demandèt l'evacuacion dei dos principats. D'escaramochas comencèron dins la region entre fòrças otomanas e russas.

Enterin, de negociacions suplementàrias comencèron a l'iniciativa de França, Àustria, Prússia e dau Reiaume Unit. Lei prepausicions dei quatre poissanças foguèron refusadas per Russia e lo 4 d'octòbre, leis Otomans declarèron la guèrra ai Rus. Lo 30 de novembre, una flòta otomana foguèt destrucha a Sinope entraïnant un ultimatum francobritanic demandant ai Rus d'arrestar seis operacions còntra lei Turcs.

Asia

China

Progrès de la Revòuta Taiping après lei reviradas de l'annada passada après la conquista de Nanquin (19 de març) que venguèt la capitala de l'insureccion. En revènge, una ofensiva en direccion de Pequin mau capitèt a la fin de l'annada maugrat l'ocupacion de Tianjin (30 d'octòbre).

Arts

Arquitectura

Palais de Dolmabahçe en 2013.

Fin de la bastida dau Palais de Dolmabahçe a Istambul. Mesclèt divèrseis estiles d'origina europèa (barròc, rococò e neoclassic) ambé de trachs islamics e venguèt lo centre administratiu principau de l'Empèri Otoman fins a 1922.

Naissenças

• 18 de genièr - Juan Bautista Quirós Segura, president de Costa Rica (m. 1934)
• 28 de genièr José Martí, revolucionari cuban (m. 1895)
• 30 de març - Vincent van Gogh, pintre neerlandés (m. 1890)
• 2 de mai - Antonio Maura y Montaner, president del govèrn espanhòl (m. 1925)
• 3 de junh - William Matthew Flinders Petrie, egiptològ anglés (m. 1942)
• 5 de julhet - Cecil Rhodes, entrepreneire (m. 1902)
• 18 de julhet - Hendrik Antoon Lorentz, fisician neerlandés, Prèmi Nobel de Fisica (m. 1928)
• 28 d'agost - Prince Francés Ièr de Liechtenstein (m. 1938)
• 2 de setembre - Wilhelm Ostwald, fisician alemand, Prèmi Nobel (m. 1932)
• 16 de setembre - Albrecht Kossel, mètge alemand, Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina (m. 1927)
• 21 de setembre - Heike Kamerlingh Onnes, fisician neerlandés, Prèmi Nobel de Fisica (m. 1926)
• 16 d'octobre - Emilio Aceval, president de Paraguai (m. 1931)
• 1 de novembre - José Santos Zelaya, president de Nicarágua (m. 1919)

Decèsses

• 8 de julhet - German Encòntra, escrivan e òme politic occitan (n. 1809)
• 30 de setembre - Augustin de Saint-Hilaire, naturalista e explorator francés (n. 1799)
• 3 de novembre - Juan Álvarez Mendizábal, president del govèrn espanhol (n. 1790)
• 15 de novembre - Reina Maria II de Portugal (n. 1819)