Vejatz lo contengut

Duran d'Òsca

Aqueste article es redigit en lengadocian.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Infotaula de personaDuran d'Òsca
Biografia
Naissença1160 Modifica el valor a Wikidata
Òsca Modifica el valor a Wikidata
Mòrt1224 Modifica el valor a Wikidata (63/64 ans)
Foncions
Donadas personalas

Duran o Durand d'Òsca (Òsca, c.1160-Lengadòc, 1224) foguèt un valdés aragonés, convertit al catolicisme en 1207.

Existisson paucas fonts sobre la vida e las activitats de Durand, la màger part d'entre elas son posterioras a 1207 despuèi de la reconciliacion ambe la Glèisa Catolica.

Primièrs ans

[modificar | Modificar lo còdi]

Nasquèt vèrs 1160 a Òsca, e mai se l'ipotèsi es que ven de Roergue[1] las nombrosas tèsis en favor semblan confirmar son origina catalana.[2] Gràcias als escriches de Durand, sabèm que coneissiá lo latin, lo grèc, lo catalan e l'occitan. Pendent aquel periòde, Durand fa partida d'un movement ascetic-monastic dirigit per Galindo di Perola, qu'assistissiá los paures de la vila a la glèisa de Sant Miquèl. En 1184 aquela comunautat foguèt aprovada pel papa Luci III e foguèt somesa al contraròtle del capítol de la catedrala.[3]

Vèrs 1183, la comunautat valdesa s'espandiguèt suls territòris aragoneses e Durand dintrèt en contacte amb ela, potonant los ideals de Vaudés, que seguiguèt una profession de fe basada sus la recèrca de la perfeccion crestiana e sus l'observacion rigorosa de la pauretat absoluda basada suls evangèlis.[4]

Lo Liber Antiheresis

[modificar | Modificar lo còdi]

Après lo Concili de Verona de 1184, Durand concebèt l'idèa d'un "Compedium" qu'amassava los "auctoritates" necessaris a las disputas contra los erètges.[5] Entre 1190 e 1194 escriguèt lo "Liber Antiheresis", un tèxt que venguèt un tractat fondamental pels futurs inquisitors. Lo libre s'obrís sus un prològ descrivent la profession de fe de Vaudés de Lion. L'intencion de Lionés èra de resumir los dògmas de la Glèisa dins un periòde de lucha contra lo Catarisme. Voliá soslinhar lo caractèr unic de Dieu en oposicion a las pretensions cataras.[6] Lo nuclèu principal de l'obratge es la polemica teologica contra l'eretgia. I a pas cap de mencion explicita de l'eretgia catara, e mai se èra considerada per totes los critics catolics de l'epòca, e mai Durand, coma l'eretgia per excelléncia.[7] Lo metòde utilizat per redigir lo "liber" es la del grand polemista catolic[8] : primièr los arguments dels erètges son estats reproduches puèi refutats per las autoritats catolicas. Aquel modèl èra plan eficaç, perque pausava sus l'utilizacion de las escrituras sacradas coma arma principala. Gràcias a sa prigonda coneissença de la gramatica grèca e latina, D'Òsca poguèt aprigondir sa tèsi, en recorrent a las originas e al sens dels mots.[9]

L'experiéncia de predicacion de Durand es estada utila dins la redaccion d'aquel obratge, venent d'una importància granda per las òbras futuras dins la lucha contra l'eretgia[10].

Pàmias e lo retorn a l'ortodoxia

[modificar | Modificar lo còdi]

En 1194, en seguida d'un decret contra los valdeses dins la corona d'Aragon, Duran partiguèt vèrs Occitània a la recèrca d'un luòc ambe mai de libertat per la Valdesiá.

En 1207, participa a una conferéncia religiosa a Pàmias a la quala assistisson l'avesque Folc de Tolosa, l'avesque Navar o Navarre de Coserans,[N 1] l'avesque Didac d'Òsma[11] acompanhat de Domenge de Guzmán, futur fondator de l'Òrdre dels Predicaires. Pendent aquel eveniment, las controvèrsias entre eterodòxas e ortodòxas son estadas discutidas, d'unes catars e de nombroses catolics e valdeses an participat, dont Durand èra lo principal representant.[12][N 2] Aquela experiéncia a conduch Durand e sos companhs—en l'interès de defendre los sacraments e l'Incarnacion contra çò que considerava una eretgia dualista[13]—de s'anar a Roma per temptar de se reconciliar amb la Glèisa e presentar la proposicion d'una comunautat novèla qu'auriá per fondament los meteisses ideals valdeses, mas adaptada de faiçon a se poder inscriure dins l'ortodoxia religiosa. Après qualques meses al cors de los quals Durand establiguèt de relacions amb la curia papala,[14] lo 18 de decembre de 1208, lo papa Innocenci III confirmèt la mission apostolica de Durand e de sos companhs, creant l'illusion qu'aquel acte possariá los autres Valdés a tornar dintrar la Glèisa Catolica. Un novèl òrdre religiós es nascut, apelat los Paures Catolics (pauperes catholici), que temptan activament de reïntegrar los valdeses dins l'organisme eclesiastic.[15]

Dins una letra enviada a l'arquevesque de Tarragona, lo papa rapòrta lo jurament e la confession de fe prononciats per l'ancian Valdés que s'es engatjat a los professar. L'epistòla seguís un expausat precís de l'elaboracion doctrinala, sustot suls sacraments. Enfin, lo propositum conversationis de Durando e de sos discípols es descrich.[16] En mai de reconéisser la comunautat dels paures catolics, aquel tèxt s'es averat plan util per comprene lo tablèu de la vida ordinària a la debuta del sègle XIII.[17]

L’experiéncia dels Paures Catolics

[modificar | Modificar lo còdi]

En 1208, Durand e aqueles convertits organizèron en una comunautat religiosa del Tèrç Òrdre, los "Paures Catolics" per la conversion dels valdeses. Lo papa Innocenci III acordèt son aprobacion formala en 1210 e Durand foguèt elegit prior.[11] A partir de 1212, constituís un doble convent de fraires e sòrres a Elna (Catalonha del Nòrd) e dont la mission principala consistís a presicar e a menar una vida de pauretat.

Ultimas annadas

[modificar | Modificar lo còdi]

Durand deven un teologian ortodòx,[N 3] e redigís vèrs 1220 lo Liber Contra Manicheos,[18] un panflet fustigant los Catars dins lo qual còpia e critica sustot un tractat catar anonim.

Moriguèt en Lengadòc en 1224.[19]

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Noms probables. Navarrus en latin, Navarro en italian. Segon Lo Tresaur dau Felibritge, existís un nom de familha Navar en occitan. Segon los exemples, lo nom occitan es Navar o Navarre.
  2. La Wikipèdia francesa descriu aquesta conferéncia coma lo "darrièr grand debat contradictòri entre catars e catolics abans l'inici de la Crosada dels Albigeses.
  3. L'adjectiu ortodòx, pas la Glèisa Ortodòxa.
  1. Segon la tèsi de Y. Dossat es possible que Durand foguèt originari de Losque (nom francés) en Roergue. En C. PAPINI, Valdo da Lione e i «poveri nello spirito». Il primo secolo del movimento valdese (1170-1270), Torin, Claudiana, 2001, p. 205.
  2. Durando es totjorn demorat ligat a Catalonha, coma o demòstran lo Liber Contra Manicheos o las letras emesas per la Cancelariá papala. Ibid., p. 206-207.
  3. S. GRAU TORRAS, Durnad de Huesca y la lucha contra el catarismo en la Corona de Aragón, «Anuario de Estudio Medievales», 39/1 (2009), pp. 5-6.
  4. Ibid., p. 10.
  5. PAPINI, pp. 208-209.
  6. TORRAS, p. 11.
  7. Ibid., p. 9.
  8. Ibid., p. 15.
  9. Durand sostenguèt que lo dògma catar èra pas basat sus las Santas Escrituras, mas sus lor interpretacion mutilada. Ibid.
  10. Ibidem.
  11. 11,0 et 11,1 Little, Lester K., Religious Poverty and the Profit Economy in Medieval Europe, Cornell University Press, 1983, p.127 ISBN: 9780801492471
  12. G. G. MERLO, Eretici ed eresie medievali, Bologna, Mulino, 2019, p. 62
  13. Hoose, Adam L., "Durán of Huesca (c. 1160–1230): A Waldensian Seeking a Remedy to Heresy", Journal of Religious History, Vol.38, Issue 2, June 2014
  14. PAPINI, pp. 252-253.
  15. MERLO, p. 62.
  16. M. P. ALBERZONI, Die Register Innocenz’III, «Aevum», 85/2 (2011), p. 632.
  17. ALBERZONI, p. 633.
  18. Hoose, 2014, p. 174.
  19. «Durán de Huesca».
  • (en) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en anglés intitolat « Durand of Huesca ».
  • (es) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en castelhan intitolat « Durán de Huesca ».
  • (fr) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en francés intitolat « Durand de Huesca ».
  • (it) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en italian intitolat « Durando d'Osca ».
  • A. Dondaine, "Durand de Huesca et la polémique anti-cathare", Archivum Fratrum Praedicatorum, t. XXIX, 1959, p. 228-276.

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]