Basili II lo Bulgaroctòn

Basili II lo Bulgaroctòn (vèrs 958 - 15 de decembre de 1025) foguèt lo basileus de l'Empèri Bizantin dau 10 de genier de 976 au 15 de decembre de 1025. Succediguèt a Joan I^èr Zimisces (969-976) e foguèt remplaçat per Constantin VIII (1025-1028).

Considerat coma un deis emperaires pus prestigiós de l'Istòria de l'Empèri Bizantin ambé Justinian (527-565) e Heraclius (610-644), foguèt la figura pus importanta de la dinastia macedoniana que dirigiguèt l'Empèri de 867 a 1057. Son rèine foguèt marcat per un redreiçament fòrça important de la poissança bizantina ambé de victòrias militaras dins lei Balcans, en Anatolia, en Caucàs, en Crimèa e en Itàlia, amb un redreiçament de l'economia e dei finanças imperialas e amb una somission de l'aristocracia terrenca au poder centrau.

Periòde de minoritat

Fiu ainat de l'emperaire Roman II (959-963) e de Teòfano, foguèt coronat coemperaire en 960 durant lo rèine de son paire^[1]. Pasmens, après la mòrt de Roman II en 963, una revòuta militara impausèt Nicèfor II Focas (963-969) e Joan I^èr Zimisces (969-976) sus lo tròne imperiau. Durant aqueu periòde, Basili e son fraire Constantin foguèron ben tractats. Basili recebèt una educacion militara avançada mai es pas depintat coma un intellectuau per lei cronicas bizantinas. En 976, venguèt oficialament lo cap de l'Empèri après la disparicion sensa eiretier de Joan I^èr. Pasmens, fins a 985, Basili II demorèt sota la tutèla d'una regéncia dirigida per lo parakoimomenos Basili Lecapèn.

Aquela regéncia foguèt un periòde de trèbols intèrnes en causa dei rivalitats entre lei principaleis ostaus de l'aristocracia terrenca. D'efèct, per acceptar lo poder deis emperaires usurpators Nicèfor II Focas e Joan Zimisces, lei grands proprietaris avián obtengut de privilègis importants. Inquiets quant a una remessa en causa d'aquelei concessions per un futur emperaire dotat de la legitimitat dinastica, certanei senhors sostenguèron donc de temptativas de còp d'estat. La pus importanta foguèt aquela de Bardas Skleros que sei tropas ocupèron la màger part d'Anatolia e menacèron Constantinòple. Suscitèt l'interès de Basili II per leis afaires de l'Estat e l'emperaire comencèt de s'opausar au regent. En 985, Basili Lecapèn foguèt arrestat en causa d'un complòt e estremat dins un monastèri.

Lo rèine

La reduccion deis oposicions intèrnas

Basili II reinèt oficialament ambé son fraire Constantin VIII qu'èra estat coronat coemperaire en 961. Pasmens, dins lei fachs, s'ocupava de la gestion deis afaires importants de l'Estat e laissava solament a son fraire lei foncions de representacion^[2]. Tre 987, deguèt luchar còntra la revòuta dei generaus Bardas Skleros e Bardas Focas. Lei dos caps rebèls avián conclut un acòrd de partiment de l'Empèri mai son aliança èra fragila. Per faciar aquela situacion, l'emperaire capitèt d'obtenir lo sostèn dau prince Vladimir de Kiev (980-1015), çò que li permetèt de renfòrçar son armada e de formar la famosa garda varega que venguèt rapidament una unitat d'elèit de l'armada bizantina. Ansin, poguèt eliminar e tuar successivament sei dos adversaris (Focas en 989 e Skleros en 991).

Après aquela victòria, Basili II se preocupèt de redurre la poissança de l'aristocracia terrenca que son poder aviá permes ai dos usurpators de formar e d'entretenir sei tropas. En particular, ordonèt la restitucion de tèrras aquistadas d'un biais illegau a sei proprietaris legitims. Restabliguèt tanben l'anciana obligacion, dicha Allelengyon, per lei senhors pus poderós d'un territòri de pagar leis impòsts dei pichons proprietaris incapables de cumblir seis obligacions fiscalas. Aquelei mesuras permetèron ai païsans de prosperar tornarmai, çò qu'aumentèt finalament lei revenguts dau govèrn e sostenguèt la politica militara dau rèine.

La defensa dei frontieras e l'expansion militara

Aguent assegurat son poder d'un biais definitiu en 989, Basili II deguèt rapidament defendre lei frontieras imperialas. Cinc frònts foguèron actius durant son rèine : Bulgaria, l'Itàlia dau Sud, Caucàs, Crimèa e Siria. Dins aquelei regions, lei Bizantins, après d'annadas de dificultats, avián tornarmai l'avantatge dempuei 948. Aprofichant lei ressorsas militaras, diplomaticas^[3] e economicas de l'Empèri, l'emperaire capitèt d'empachar d'atacas coordenadas de seis enemics. Poguèt ansin concentrar sei fòrças còntra Bulgaria que menaçava Constantinòple dempuei mai d'un sègle.

La conquista de Bulgaria

Representacion dei presoniers bulgars mutilats dins la cronica de Constantin Manassès.

Après una desfacha còntra lei Bulgars en 986, sa premiera campanha importanta còntra leis enemics exteriors aguèt luòc en 995 quand rompèt lo sètge fatimida d'Alèp^[4] gràcias a una campanha d'ivèrn en Anatolia. Puei, capitèt de restablir lei liasons amb Antiòquia, annexèt una partida de Georgia e impausèt finalament en 1001 una trèva de dètz ans au califa fatimida Al-Hakim^[5]. Aquò li permetèt d'atacar Bulgaria cada annada de 1001 a 1018. Lo 29 de julhet de 1014, i ganhèt la batalha de Kleidion onte de miliers de soudats bulgars foguèron tuats ò capturats. Segon la legenda, 15 000 presoniers foguèron emborniats entraïnant la mòrt dau tsar Samuel I^èr a la vista dei mutilats^[6]. Puei, gràcias a una politica de seduccion de l'aristocracia bulgara (títols prestigiós, mantenement de certaneis institucions pròprias, maridatges entre ostaus bulgars e bizantins... etc.), aquò li permetèt de conquistar la totalitat de Bulgaria e de restablir la frontiera bizantina lòng de Danubi.

Leis autrei conquistas

Après la somission de Bulgaria, l'emperaire dirigiguèt seis armadas vèrs leis autrei frònts. En particular, en 1021, restaurèt la senhoriá bizantina en Armenia e en Georgia. En Itàlia, un acòrd economic e militar ambé Venècia (992) li permetèt de restaurar la preséncia bizantina dins lo sud de la peninsula, en Dalmàcia e en Croàcia^[7]. En 1016, Basili II mandèt tanben una armada en Crimèa per sostenir Kiev còntra lei Khazars, çò que li permetèt de consolidar lei posicions bizantinas dins la region. Ansin, a sa mòrt, l'Empèri Bizantin dominava tornarmai lo nòrd-oèst dau bacin mediterranèu e s'estendiá de Croàcia a Armenia.

La politica religiosa e la conversion de Russia

La politica religiosa de Basili II foguèt caracterizada per son intervencion dins leis afaires de la Glèisa per chausir dirèctament lei patriarcas e per son sostèn a la conversion de Russia. Ansin, mai d'un patriarca de son rèine foguèt nomat sensa l'acòrd d'un sinòdi, çò que suscitèt divèrsei conflictes. Pasmens, l'autoritat de l'emperaire èra sufisenta per s'impausar e s'una partida dau clergat èra maucontenta, aviá pas pron de poder per entraïnar de trèbols religiós. En Itàlia, sostenguèt lei papas d'origina romana còntra leis emperaires germanics.

La conversion de Russia foguèt un axe major de la diplomacia bizantina durant lo rèine de Basili II e Constantinòple sostenguèt la conversion dau prince Vladimir de Kiev ambé lo mandadís de missionaris e la conclusion d'un maridatge entre Vladimir e Ana Porfirogènit, sòrre de l'emperaire^[8]. Aquò permetèt ai Bizantins de ganhar lo sostèn dau Rus' de Kiev, d'i estendre son influéncia culturala e de protegir sei possessions de Crimèa. Ansin, fins a la Quatrena Crosada (1204), Kiev e Constantinòple entretenguèron de relacions bònas e economicament importantas^[9].

La politica culturala

La cultura e leis arts, florissents durant tot lo periòde macedonian, interessèron jamai personalament l'emperaire. Au contrari, Basili II es considerat coma un dei sobeirans mens cultivats de l'istòria bizantina. Pasmens, negligiguèt pas totalament lo domeni artistic car li èra necessari per sostenir sa politica. En particular, contunièt lei dons d'òbras artisticas a certaneis institucions religiosas ò a divèrsei sobeirans estrangiers.

De mai, l'òbra culturala de Basili II se limitèt pas unicament a aqueu sostèn. Ansin, en 989, deguèt se preocupar de la restauracion de l'Hagia Sophia qu'èra estada en partida destrucha per un tèrratrem. La fisèt a un arquitecta armeni que l'acabèt en 993. Ordonèt tanben de trabalhs dins lo Palais dei Blaquernas e la restauracion de divèrsei glèisas.

Succession

Basili II aguèt una jovença que foguèt depintada coma dissoluda per divèrsei cronicaires coma Miquèu Psellos (1018-1078). Pasmens, lo comportament de l'emperaire cambièt totalament après la revòuta de Bardas Skleros e adoptèt un ascetisme estricte fins a sa mòrt. Aquò renforcèt sa popularitat au sen de l'armada e dau mond païsan mai entraïnèt de problemas de succession car Basili II se maridèt jamai e aguèt ansin ges d'enfant. A sa mòrt, son fraire Constantin VIII li succediguèt brèvament avans d'èsser remplaçat per sei filhas après la sieuna disparicion. Lo tesaur acampat per Basili II (aperaquí 200 000 liuras d'aur siá mai de doas annadas de revenguts) permetèt a sa dinastia de se mantenir aisament au poder mai sei successors se revelèron mens competents. En particular, lei reformas agràrias de Basili II subrevisquèron pas a sa mòrt e l'aristocracia terrenca retrobèt rapidament sei privilègis ancians. Ansin, la dinastia macedoniana perdiguèt lo poder tre la resurgéncia de menaças militaras exterioras a la fin deis annadas 1050.

Annèxas

Liames intèrnes

Bibliografia

(fr) Louis Bréhier, Vie et Mort de Byzance, Albin Michel, 2006.
(fr) Louis Bréhier, Les institutions de l'Empire byzantin, Albin Michel, 1970.
(fr) Jean-Claude Cheynet, Le Monde byzantin, tome II : L'Empire byzantin (641-1204), Presses Universitaires de France, 2007.
(fr) Jean-Claude Cheynet, « La politique militaire byzantine de Basile II à Alexis Comnène », ZRVI, vol. 29-30, 1991, pp. 61-74.
(en) Catherine Holmes, Basil II and the Governance of Empire (976-1025), Oxford University Press, 2005.
(fr) Michel Kaplan e Alain Ducellier, Byzance : Du IVe au XVe siècle, Hachette Supérieur, 2004.
(fr) Michel Kaplan, Alain Ducellier e Bernadette Martin, Le Proche-Orient médiéval, Hachette université.
(fr) Paul Lemerle, Histoire de Byzance, Presses universitaires de France, 1944.
(fr) John Julius Norwich (trad. Dominique Peters), Histoire de Byzance (330-1453), Librairie Académique Perrin, 1998.
(fr) G. Ostrogorsky, Histoire de l'État byzantin, Payot, 2007.
(en) Lorenzo Riccardi, Observations on Basil II as Patron of the Arts, dins Actual Problems of Theory and History of Art, I, Collection of articles. Materials of the Conference of Young Specialists, 2010, pp. 39-45.
(fr) Gustave Schlumberger, L'Épopée byzantine à la fin du Xe siècle, Hachette, 1905-1925.
(en) Paul Stephenson, The Legend of Basil the Bulgar-Slayer, Cambridge University Press, 2003.

Nòtas e referéncias

↑ Aqueu coronament èra per un emperaire reinant un biais de legitimar son successor. Lo fraire de Basili II, lo futur Constantin VIII, foguèt ansin egalament coronat coemperaire en 961.
↑ Basili II èra rarament a Constantinòple e residissiá generalament ambé sei tropas. Aquò li permetiá de s'assegurar de la fidelitat dei soudats. Ansin, après la mòrt de Skleros en 991, son rèine foguèt trebolat per solament una insureccion militara (en 1022).
↑ La diplomacia sofisticada de Constantinòple foguèt lòngtemps un atots fòrça important de l'Empèri Bizantin car li permetiá de suscitar d'insureccions ò de formar d'alianças de revèrs còntra seis enemics.
↑ L'Emirat d'Alèp èra un protectorat Empèri Bizantin dempuei 969.
↑ Après la fin de la trèva, lei relacions demorèron pacificas entre Bizantins e Fatimidas maugrat de tensions a prepaus dau mantenement de l'influéncia bizantina en Siria e de la politica anticrestiana dei Fatimidas.
↑ Aquelei mutilacions son a l'origina dau subrenom « Bulgaroctòn » que significa « Chaplaire de Bulgars » en occitan.
↑ L'acòrd representèt una etapa importanta vèrs l'independéncia per la Republica de Venècia amb una reduccion de la contribucion de la vila ai finanças de l'Empèri. En cambi, en temps de guèrra, Constantinòple podiá mobilizar de naviris venecians per transpòrtar sei tropas en Itàlia.
↑ Fins a sa mòrt (entre 1008 e 1022), Ana Porfirogènit foguèt un agent fòrça actiu de la diplomacia bizantina dins lo mond eslau coma conselhiera de son marit e sostèn afirmat dau cristianisme.
↑ La Garda varega de Basili II es lo simbòl principau d'aquela entenduda. Fòrça fidèla a l'emperaire e intervenent rarament dins leis afaires politics, foguèt un factor important de l'estabilitat de l'Empèri Bizantin dins lo corrent dei sègles XI e XII.

[1] Aqueu coronament èra per un emperaire reinant un biais de legitimar son successor. Lo fraire de Basili II, lo futur Constantin VIII, foguèt ansin egalament coronat coemperaire en 961.

[2] Basili II èra rarament a Constantinòple e residissiá generalament ambé sei tropas. Aquò li permetiá de s'assegurar de la fidelitat dei soudats. Ansin, après la mòrt de Skleros en 991, son rèine foguèt trebolat per solament una insureccion militara (en 1022).

[3] La diplomacia sofisticada de Constantinòple foguèt lòngtemps un atots fòrça important de l'Empèri Bizantin car li permetiá de suscitar d'insureccions ò de formar d'alianças de revèrs còntra seis enemics.

[4] L'Emirat d'Alèp èra un protectorat Empèri Bizantin dempuei 969.

[5] Après la fin de la trèva, lei relacions demorèron pacificas entre Bizantins e Fatimidas maugrat de tensions a prepaus dau mantenement de l'influéncia bizantina en Siria e de la politica anticrestiana dei Fatimidas.

[6] Aquelei mutilacions son a l'origina dau subrenom « Bulgaroctòn » que significa « Chaplaire de Bulgars » en occitan.

[7] L'acòrd representèt una etapa importanta vèrs l'independéncia per la Republica de Venècia amb una reduccion de la contribucion de la vila ai finanças de l'Empèri. En cambi, en temps de guèrra, Constantinòple podiá mobilizar de naviris venecians per transpòrtar sei tropas en Itàlia.

[8] Fins a sa mòrt (entre 1008 e 1022), Ana Porfirogènit foguèt un agent fòrça actiu de la diplomacia bizantina dins lo mond eslau coma conselhiera de son marit e sostèn afirmat dau cristianisme.

[9] La Garda varega de Basili II es lo simbòl principau d'aquela entenduda. Fòrça fidèla a l'emperaire e intervenent rarament dins leis afaires politics, foguèt un factor important de l'estabilitat de l'Empèri Bizantin dins lo corrent dei sègles XI e XII.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]