Òlt (aiga)
| Òlt | |
|---|---|
 Lo pont de Balandras sus Òlt a Caors. | |
.png)
| |
| Caracteristicas | |
| Longor | 485 km |
| Bacin | 11 254 km2 |
| Bacin collector | Garona |
| Debit mejan | 155 m3⋅s-1 (Vilanuèva d'Òut) |
| Regim | pluvio-nival |
| Riu | |
| Font | Cevenas |
| · Localizacion | Cubièira |
| · Altitud | 1 272 m |
| · Coordenadas | 44° 30′ 51″ N, 3° 46′ 45″ E |
| Confluéncia | Garona |
| · Localizacion | Gulhon |
| · Altitud | 23 m |
| · Coordenadas | 44° 18′ 59″ N, 0° 20′ 02″ E |
| Geografia | |
| Afluents principals | |
| · Riba esquèrra | Bramont, Dordon de Concas, Riu mòrt, Diège, Boudouyssou |
| · Riba drecha | Colagne, Truèire, Célé, Vers, Vert, Thèze, Lémance, Lède |
| Païses traversats | França |
| Vilas principalas | Mende, Espaliu, Entraigas, Capdenac, Caors, Lusèg, Fumèl, Vilanuèva d'Òut, Lo Temple d'Òut, Gulhon |
Òlt (o Òut) es una ribièra del Massís Central en Occitània. Pren sa font sus la Montanha del Golet dins las Cevenas, e s'escampa dins Garona près de Gulhon, en Guiana.
Truèire que s'escampa dins Òlt en riba drecha a Entraigas de Roergue es son principal afluent.
Idronimia
[modificar | Modificar lo còdi]Qualques fòrmas ancianas: Oltis, al sègle V, Out, a Caors, al sègle xiii, Ultra Outum, a Vilanuèva d'Òut, en latin, en 1271.[1]
La fòrma Òlt es la de regions del Massís Central que gardan -l en finala de sillaba davant t (oposicion nalta/nauta). Dins la practica, -t s'amudís en finala. Endacòm mai, la fòrma regulara es Òut, sense article, prononciada generalament [ɔw]. Dins la lenga parlada, la fòrma majoritària es lo Lòt.
En Agenés, se ditz L'Òut [lɔw] dins los parlars de la region de Fumèl, ambe l'article, lo Lòt en aval.[1]
Dins los parlars lexicalament conservators de Gavaudan, i a mai que mai doás situacions: Z-Òlt [zwɔl] (situacion a l'entorn de La Canorga), [lu lɔt], ambe coneissença de l'anciana fòrma [zwɔl] (observat a Esclanedes).[2]
En Roergue se ditz pertot Lo Lòt mas la forma Òlt [wɔl] ([zwɔl] darrièr una vocala) es plan coneguda en amont de la confluéncia amb Truèire gràcias als noms franceses dels vilatges ribairencs de Sant Laurenç d'Òlt, Sent Ginièis d'Òlt, Senta Aulària d'Òlt e Sant Cosme d'Òlt.[3]