Mètro
Lo mètro (forma abreujada de camin de fèrre metropolitan), nomenat camin de fèrre urban dins los primièrs temps, es un camin de fèrre electric pel transpòrt de passatgièrs dins lo domeni urban, amb una nauta capacitat e frequéncia de passatge, en essent en general sosterranh o en viaducte.
A diferéncia del tramvai, es totalament independent e segregat de la rèsta de circulacion e mejans de transpòrt. En Euròpa (mai que mai en Alemanha e en Benelux) se son bastits de sistèmas mixtes de mètro e tramvai (Stadtbahn, Prémetro), ont los convòis circulan segregats e sosterranhs al centre de las vilas coma lo mètro e de forma superficiala dins los quartièrs periferics en forma de tramvia.
Lo primièr mètro foguèt lo de Londres (1863), que foncionava inicialament per mejan de locomotrices de vapor. Lo primièr mètro europèu pel continent foguèt lo de Budapèst (1896).
I a divèrsas caracteristicas que diferéncian los mètros. La presa electrica pòt èsser ja plan aeriana (per catenària o per ralhs superior) o ben al mejan d'un tresen ralh situat dins la tèrra al bòrd dels autres dos. Lo bastiment dels tunèls respond a dos estils fòrça diferents: lo nomenat de trincada, un tunèl fòrça superficial fach generalament pel procediment de talhar e cobrir, e los fòrça prigonds, faches coma de vertadièrs tunèls de minas, uèi lo jorn amb tuneladoiras.
Lo mètro en Occitània
[modificar | Modificar lo còdi]Lo mètro a Marselha
[modificar | Modificar lo còdi]Marselha es la tresena vila en França, après Lion e París, e primièr d'Occitània a metre en servici una linha de mètro lo 26 de novembre de 1977.
Lo malhum actual compren[1] :
- Linha 1 : La Ròsa - Tecnopòle de Castèu Gombèrt a La Forratgièra.
- Linha 2 : Bougainville a Santa Margalida Dromeu.
Lo mètro a Tolosa
[modificar | Modificar lo còdi]Tolosa es la cinquena vila en França e segonda d'Occitània a metre en servici un mètro lo 30 de junh de 1993, e tanben segonda al mond a utilizat un mètro de tipe VAL après Lilla.
Lo malhum actual compren[2] :
- Linha A : Baisha Coma a Balmar-Gramont.
- Linha B : Bòrdaroja a Ramonvila.
Notas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]| Sus d'autres projècte de Wikimedia: | |
 |
Commons (Galariá) |
|
Commons (Categoria)  Modèl:Commonscat/categories
|