Tokugawa Ieyasu
Tokugawa Ieyasu[1] (31 de genier de 1543, Okazaki - 1èr de junh de 1616, Sunpu) es un daimio que venguèt shogun de Japon de 1603 a 1605. Cap dau clan Matsudaira, èra un òme politic e un cap militar abil qu'aprofichèt lei trèbols intèrnes de la segonda mitat dau sègle XVI per prendre lo poder. Fondator dau Shogunat Tokugawa, que demorèt en plaça fins a 1868, es considerat coma un dei tres unificators de l'archipèla durant lo periòde Sengoku amb Oda Nobunaga e Toyotomi Hideyoshi.
Biografia[modificar | Modificar lo còdi]
Lo vassau d'Oda Nobunaga[modificar | Modificar lo còdi]
Eiretier dau clan Matsudaira, un pichon clan de la província de Mikawa, Tokugawa Ieyasu èra dich Matsudaira Takechiyo a sa naissença. En causa de la feblessa militara de son domeni, deguèt inicialament venir lo vassau de senhors pus poderós coma Imagawa Yoshimoto ò Oda Nobunaga[2]. En 1556, se maridèt ansin amb Tsukiyama-dono, la neboda de Imagawa Yoshitomo e venguèt oficier dins l'armada Imagawa. En 1560, foguèt encargat de l'ataca d'un fòrt segondari durant un conflicte entre lei clans Oda e Imagawa. Participèt donc pas a la batalha d'Okehazama que s'acabèt per la victòria d'Oda Nobunaga e la mòrt d'Imagawa Yoshimoto[3]. Au contrari, aprofichèt la situacion per negociar son raliment au venceire e venir oficialament son vassau en 1561.
Fins a l'assassinat de Nobunaga, Ieyasu s'ocupèt d'organizar son domeni e de participar a divèrsei campanhas militaras en Japon. Aqueu periòde aguèt una gròssa importància per la seguida de sa vida car li permetèt de formar e de fidelizar de caps militars competents que recebèron de tèrras dins la region de Mikawa. En parallèl, en 1864, obtenguèt lo drech de prendre lo nom de Tokugawa. Lo clan Matsudaire cambièt alora de nom per venir lo clan Tokugawa. Puei, en 1570, s'alièt amb Shingen Takeda per conquistar lo rèsta dau territòri dau clan Imagawa. Pasmens, de desacòrdis apareguèron rapidament entre lei dos aliats e Tokugawa Ieyasu s'alièt alora amb Imagawa Ujizane e d'autreis enemics dau clan Takeda. Aquò marquèt lo començament d'una guèrra lònga. Lei Takeda prenguèron l'avantatge amb una victòria importanta en 1572 mai la mòrt de Shingen Takeda, a la prima de 1573, privèt son clan d'un cap eficaç. Aquò permetèt a Tokugawa Ieyasu de resistir mai, en 1575, deguèt demandar l'ajuda d'Oda Nobugawa. Lei Takeda foguèron alora durament batuts a la batalha de Nagashino[4]. Se lo combat permetèt pas de restablir la patz, lei Takeda avián perdut la màger part de sei fòrças e representèron plus una menaça per lei frontieras dau clan Tokugawa.
Lo periòde Hideyoshi Toyotomi[modificar | Modificar lo còdi]
De 1582 a 1598, Japon foguèt dominat per Hideyoshi Toyotomi, un dei vassaus pus poderós d'Oda Nobunaga. A la mòrt de son senhor, renforcèt rapidament son poder e son prestigi en eliminant l'assassin, Akechi Mitsuhide[5]. Fins a 1584, Tokugawa Ieyasu assaièt de demorar neutre mai deguèt finalament s'aliar a Oda Nobukatsu, fiu d'Oda Nobunaga, per s'opausar a la poissança de Hideyoshi Toyotomi. Lo conflicte s'acabèt per una trèva en 1586 a l'avantatge dei Toyotomi qu'èran venguts la poissança predominanta. Prenguèron donc la realitat dau poder e lo clan Tokugawa deguèt se sometre a aquel òrdre novèu.
Lei relacions entre Hideyoshi Toyotomi e Tokugawa Ieyasu foguèron pas bònas mai lei dos òmes intrèron pas en conflicte après 1586. Lei Tokugawa participèron gaire ais operacions militaras dau periòde. En particular, mandèron pas de tropas en Corèa durant lei Guèrras d'Imjin, çò que permetèt de perservar son potenciau militar[6]. L'unica excepcion foguèt la campanha còntra lo clan Hojo, un enemic important dei Tokugawa. Lo conflicte s'acabèt per l'anientament dei Hojo.
Per alunchar un rivau perilhós dei centres dau poder tradicionau de l'archipèla, Hideyoshi Toyotomi prepausèt alora a Tokugawa Ieyasu de recebre l'integralitat dei territòris Hojo en cambi de la cession de totei lei territòris Tokugawa. Tokugawa Ieyasu acceptèt e desplacèt sa capitala a Edo (la futura Tòquio). Prenguèt ansin lo contraròtle de fèus fòrça riches que li permetèron d'aumentar sei ressorsas militaras e financieras. En 1598, foguèt donc chausit per Hideyoshi Toyotomi per faire partida dei cinc regents encargats de protegir son fiu, Hideyori Toyotomi, nascut en 1593.
La presa dau poder[modificar | Modificar lo còdi]
Lo projècte de regéncia de Hideyoshi Toyotomi foncionèt pas. Tre sa disparicion, una guèrra comencèt entre lei cinc regents per prendre lo poder. Gràcias a son prestigi e sa fòrça militara, Tokugawa Ieyasu obtenguèt rapidament lo sostèn de la mitat dei daimios. Seis adversaris, mau units, se gropèron a l'entorn de la figura de Hideyori Toyotomi. Pasmens, foguèron esquichats a la batalha de Sekigahara (20-21 d'octòbre de 1600) e Ieyasu venguèt de facto lo cap dau país. En 1603, obtenguèt lo títol de shogun e tornèt organizar Japon. Aquò li permetèt de redurre la poissança dei daimios e de crear lo Shogunat Tokugawa.
Abdiquèt en 1605 au profiech de son fiu, Tokugawa Hidetada mai, segon la tradicion japonesa, contunièt d'exercir la realitat dau poder fins a sa mòrt[7]. Durant aqueu periòde, lei Tokugawa reprimiguèron una revòuta de Toyotomi Hideyori que foguèt tuat a l'eissida dau sètge d'Osaka en 1615. Tanben, contunièron de renfòrçar lo ròtle politic d'Edo. Adoptèron tanben divèrsei lèis per organizar la vida dei samorais e de la cort imperiala[8] . Enfin, apareguèron lei premiereis etapas de mesa en plaça de la politica isolacionista caracteristica dau Shogunat Tokugawa amb l'intrada en vigor de restriccions importantas sus lo comèrci amb leis estrangiers.
Tokugawa Ieyasu foguèt premier enterrat a Sunpu dins lo santuari de Kunozan Tosho-gu. Pasmens, pus tard, son còrs foguèt desplaçat a Nikko dins lo santuari tosho-gu de la vila.
Annèxas[modificar | Modificar lo còdi]
Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]
Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]
- (fr) Francine Hérail (dir.), Guillaume Carré, Jean Esmain, François Macé e Pierre Souyri, Histoire du Japon : des origines à nos jours, Éditions Hermann, 2010.
- (en) George Sansom, A History of Japan, 1334–1615, Stanford University Press, 1961.
- (fr) Gérard Siary, Histoire du Japon : des origines à nos jours, Tallandier, 2020.
- (en) Conrad Totman, Tokugawa Ieyasu, Shogun: A Biography, Heian, 1983.
Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]
- ↑ 徳川 家康 en japonés.
- ↑ (en) Marius B. Jansen, Warrior Rule in Japan, Cambridge University Press, 1995, p. 152.
- ↑ (en) Stephen R. Turnbull, The Samurai: A Military History, Routledge, 1996, p. 133.
- ↑ (fr) Stephen Turnbull, Samouraïs. L'univers du guerrier japonais, Budo Éditions, 2008.
- ↑ (fr) Louis Frédéric, Le Japon : dictionnaire et civilisation, Éditions Robert Laffont, coll. « Bouquins », 1996, p. 22.
- ↑ (en) Marius B. Jansen, Warrior Rule in Japan, Cambridge University Press, 1995, pp. 154-156.
- ↑ Aquò èra una practica fòrça anciana que permetiá de facilitar lei successions dinasticas. Tokugawa Hidetada l'apliquèt a son torn en 1623.
- ↑ A aquela epòca, l'emperaire de Japon èra nominalament lo cap de Japon mai dins lei fachs, delegava totei sei poders militars au shogun. Son ròtle politic èra donc subretot simbolic.