Pilat
Lo Pilat es un massís montanhós situat a l'èst del Massís central, que culmina al crest de la Perditz a 1 432 mètres d'altitud, que constituís una region naturala occitana.
Toponimia
[modificar | Modificar lo còdi]Al fil del temps e segon las abituds, lo tèrme Pilat caracteriza mantas causas.
Jol tèrme mont Pilat, i a bèl brieu serviguèt a designar la principala montanha del massís, que culmina en doble pic amb lo crest de la Perditz e lo crest de l'Uelhon[1]. Se, uèi, las cartas designan generalament aquela zòna jol tèrme de Los Crests, lo TDF utiliza lo tèrme mont Pilat quand fa mencion de l'emetedor de television del crest de l'Uelhon.
Enfin, mentre que la zòna de mejana montanha es designada jol tèrme monts del Pilat (aital i a la comunitat de comunas dels Monts del Pilat), lo tèrme generic Pilat servís a designar l'ensems del massís montanhós, o implicitament la zòna venguda pargue natural regional en 1974 (e se s'escai, l'organisme del pargue natural meteis).
L'origina del nom Pilat non es pas cèrta, lo mot poiriá aver una origina latina (Mons Pileatus).[2] L'autor dominican Étienne de Bourbon populariza la legenda del suicidi de Ponç Pilat a Lion e es lo primièr a evocar lo penjament, puèi l'abandon del còs dins lo potz del mont Pilat al sud-oèst de Viena ; aquela legenda a bastat perque l'etimologia populara explique lo nom del luòc.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]Situacion
[modificar | Modificar lo còdi]
Lo massís del Pilat es situat essencialament dins lo departament de Léger al sud-èst de las vilas de Saint-Étienne e de Sant-Chamond, e al sud-oèst de las vilas de Viena e de Givors. Domina la val de Ròse (situada al sud-èst) e la val de Gier (situat al nòrd).
Lo massís es frontalièr amb 4 departaments : Ròse, Isèra, Ardecha e Naut Léger.
Quatre comunas del massís son afrairadas amb de comunas d'aqueles departaments limitròfes :
- Sant-Michel-sus-Ròse amb Condrieu dins Ròse ;
- Sant-Pierre-de-Buòu amb Lo Peatge-de-Rosselhon dins Isèra ;
- Burdinhac amb Vilavaucança dins Ardecha ;
- Sant Salvador amb Riutòrt dins Naut Léger.
Geologia
[modificar | Modificar lo còdi]
Lo massís del Pilat es essencialament constituit de ròcas metamorficas (micasquistes, chloritosquistes, gneiss) e magmaticas (granits) que datan de mai o mens 300 milions d'annadas e constituisson las parts intèrnas de la cadena erciniana.[3] Aquelas ròcas cristallinas foguèron mesas a nus per l'intensa erosion que toquèt l'anciana cadena de montanhas e dont los produches d'erosion empliguèron subretot lo bacin olhièr de Saint-Étienne, situat en contrebàs al nòrd del massís del Pilat, separat d'aquest per la falga del Pilat, d'orientacion generala NON-SW.
Durant la darrièra glaciacion, los versants nòrd al dessús de 900 mètres an vist se formar, per gelifraccion, d'esbolhs rocoses sonats localament cheirats e que pòdon recobrir mai d'un quilomètre de versant.[4]
Clima
[modificar | Modificar lo còdi]
Una de las particularitats del Pilat es que se tròba en un territòri relativament petit una granda varietat de vegetals ligada a l'influéncia de mantes climas : mediterranèu, montanhòl e continental[5]. Conifèrs, genèstas, falguièras... La vegetacion s'avesina de la dels Vòges[6].
Se pòt doncas distinguir mantes paisatges :
- la val de Ròse : en son versant sud, mai caud, lo Pilat es fòrça influenciat pel climat mediterranèu. S'i tròba dels arbres fruchièrs, de las vinhas... ;
- lo platèls del Grand Bòsc: en lo platèl de Sant Geneis de Malifau e en son versant nòrd, l'influéncia del clima continental i es plan marcada. Lo clima i es fòrça mai freg.
- L'ivèrn i es freg, e la nèu abondanta; en los crests, l'altitud, la nèu, los vents empedisson lo bòsc de progressar : es l'influéncia d'un clima montanhòl. La vegetacion se compausa de plantas d'altitud. Lanas amb bruguièras costejan la bruga e las airièras.
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- {{{títol}}}. ISBN 2813809705.
- {{{títol}}}. ISBN 2862530948.
- Patrick Berlier, Le guide du Pilat e du Jarez, 18 fasciculs, editors: action graphique a partir de 1985, puèi Actes Graphiques, 2000.
Articles connèxes
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Eugène Masson, La Jasserie et le mont Pilat, Marc Ollagnier, La Terrasse, Saint-Étienne, 1955.
- ↑ . www.guichetdusavoir.org.
- ↑ (en francés). Office de Tourisme du Pilat.
- ↑ (en francés). Parc naturel régional du Pilat.
- ↑ (en francés). ici, par France Bleu et France 3.
- ↑ {{{títol}}}. ISBN 978-2-305-08478-7.