Oirat

Se d'unes caractèrs d'aqueste article s’afichan mal (carrats vuèges, punts d’interrogacion…), consultatz la pagina d’ajuda Unicode.

Oirat

хальмг‎ — хальмг келн‎ — ᡆᡕᡅᠷᠠᡑ ᡘᡄᠯᡄᠨ
Classificacion lingüistica	Oirat
Estatut oficial
Oficial de	Mongolia (Mongòl central)
Estatut de conservacion
Atudat EXExtinct (Atudat) Menaçat CRCritically endangered (En dangièr critic) SESeverely endangered (En dangièr sevèr) DEDevinitely endangered (En dangièr definitiu) VUVulnerable (Vulnerable) Segur NENot Endangered (Non en dangièr) ICHEL Red Book: Definitely Endangered Classada coma lenga menaçada (DE) per l''Atlàs de las lengas menaçadas dins lo mond
Còdis lingüistics
ISO 639-2	xal
ISO 639-3	xal
Glottolog	kalm1243
UNESCO	1434
IETF	xal

L'oirat (ᡆᡕᡅᠷᠠᡑ ᡘᡄᠯᡄᠨ, oirad kelen) es una lenga apartenent a la familha de lengas mongòla. Es parlat per mai de 2 milions de personas en Mongolia, país que n'es la lenga oficiala jol nom de khalkha, mas tanben en China (3 milions), e en Russia (boriats e calmocs). Lo nombre total de locutors es avalorat a mai de 6 milions.

Dialèctes

Carta dels dialèctes oirats, sens lo calmoc

Los dialèctes oirats son :

• dins l'oèst de la Mongolia, l'uriankhai, lo khoton, lo mingat, lo dzakhachin que subisson l'influéncia del khalkha, la lenga oficiala del país
• en China, dans la region de Dzongaria situat al Xinjiang: lo torgut, lo dörbet, l'ööld e lo khoshut
• d'autres dialèctes sont parlats al Qinghai, per de grops mongòls que s'apèlan mongòls deed (mongγol degedü) o khoshut: lo waisi, lo mongòl de Kokonor, lo mongòl de Henan
• A l'oèst son parlats lo calmoc, en Russia, e lo calmoc d'Issyk-Kol, al Quirguizstan.

Unes dialèctes mongòls tenen de traches oirats :

• al Heilongjiang, l'ikh-mingat a una fonetica pròcha de l'oirat
• en Mongolia Interiora, l'alasha es un dialècte intermediari amb lo mongòl.