Occitan restablit
L'occitan restablit es lo tèrme utilizat pel lingüista Laurenç Revèst per designar la restauracion etimologica dels toponims occitans dins las regions que parlavan a temps passat l'occitan. En aquò, sas fòrmas ortograficas reflectisson generalament lo dialècte mai pròche de l'occitan, doncas lo gascon bordalés per una granda partida del Blaiés e del Libornés, lo perigordin pel Naut Santonge, e lo "creissentés" per Peitau e Berric[1].
Ortografias restablidas
[modificar | Modificar lo còdi]Es possible de reconstituir de versions "modèrnas" dels dialèctes occitans parlats dins aquelas regions, en utilizant coma referéncias la toponimia e las sorsas istoricas coma tanben en prenent lo dialècte occitan existissent mai pròche, las innovacions de prononciacion locala, etc.
Aguiainés
[modificar | Modificar lo còdi]Article principal : Occitan aguiainés.
Per l'occitan aguiainés, avèm mants exemples.
- Occitan ancian: Sabèm, segon las atestacions en occitan ancian, qu'es un dialècte nòrdoccitan fòrça similar al lemosin e al marchés, en cha- e non ca-, ja- e non ga-, -ia- e non -iga-.
- Toponimia: de mai, segon la toponimia, lo vocabulari a de similaritats lexicalas al lemosin, al gascon, e al francés. Per exemple, palud[2][3][4] coma en gascon e non palun coma en lemosin. Malgrat l'occitan ancian en -l, existisson d'exemples dins la toponimia d'una evolucion en -u, coma a Maupreveire (atest. 1204)[5].
- Evolucions: segon las evolucions en peitavin-sentonges (dau)[6], lemosin e marchés (dau), l'article "de+lo" es *dau coma los dos darrièrs. De mai, lo peitavin-sentongés e lo marchés evoluïguèron de l- cap a lh-, coma poussiblle[6] en ptv-stg e possiblhe en marchés, dont la meteissa evolucion en lh- per la majoritat de l'aguiainés restablit.
- Prononciacion locala: las prononciacions localas son mai complicadas.
Per lh-, la prononciacion rèsta consonanta + l- dins Vendèa, l'extrèm nòrd de Vinhana e l'extrem sud de Charanta Maritima (fins a la frontièra amb gascon Gironda)[7][8].
Per -eu e -iau, generalament -iau en domeni de peitavin e -eu en domeni de santongés, amb una enclava de -iau dins lo sud-èst d'Engolmés santongés, mas existisson mantas autras enclavas en -eu en domeni peitavin[9].
Veire tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas
[modificar | Modificar lo còdi]Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ "Enquèsta de BrennodAloisi a Laurenç Revèst los 20-21 de junh de 2021. "L' "occitan restablit" per los articles toponimics dins las regions ancianament d'Occitània al nòrd es basat sus l'occitan creissentés (lo dal Creissent, al nòrd de Lemosin e d'Alvèrnhe), las règlas per la grafia son las classicas amb adaptacions localas (entre Lavalada e d'autres, segon los autors, cadun assaia d'escriure en classic sensa traïr la realitat de l'occitan creissentés qu'es de còups complèxa). Per ieu aquel occitan restablit (de Creissent) es lo dialècte mai similar a ce que poiria èstre lo peitavin mai que mai (ja qu'es parlat de creissentés entre l'angolemés e la marcha lemosina), mai que lo santongés (mai de tip perigordin penso e a l'extrèma sud gascon de tip bordalés, i son de tèxtes e de toponimes que mòstran l'emplec dal gascon aüra en Blaia e al nòrd, ai plus las referéncias que fa de temps que ai escrich aquò mas sus http://gasconha.com/ i son de publicacions sus lo subjècte: http://gasconha.com/spip.php?article868#comment67680) ."
- ↑ https://dicotopo.cths.fr/places/P29880880
- ↑ https://dicotopo.cths.fr/places/P58348342
- ↑ https://dicotopo.cths.fr/places/P93518895
- ↑ «Dictionnaire topographique de la France».
- ↑ 6,0 et 6,1 http://dicopoitevin.free.fr/index.php
- ↑ CartoDialect Mapa 488 - "Établi de menuisier".
- ↑ CartoDialect Mapa 135 - "Blanc, blanche"
- ↑ CartoDialect Mapa 252 - "Château"