Vejatz lo contengut

Nicolau Ièr de Russia

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Retrach de Nicolau Ièr en 1835.

Nicolau Ièr de Russia (6 de julhet de 1796, Gatchina - 2 de març de 1855, Sant Petersborg) es un emperaire rus que reinèt dau 1èr de decembre de 1825 au 2 de març de 1855. Succediguèt a son fraire Alexandre Ièr (1801-1825) e foguèt remplaçat per son fiu Alexandre II (1855-1881).

Tresen fiu dau tsar Pau Ièr (1795-1801), èra destinat a una carriera militara. Pasmens, a la mòrt d'Alexandre Ièr en 1825, prenguèt lo poder après lo refús de son autre fraire, lo grand-duc Constantin, de venir tsar. Aqueu periòde d'incertitud foguèt marcat per l'insureccion decabrista, un movement que voliá impausar una monarquia constitucionala en Russia. Après una repression violenta, Nicolau Ièr adoptèt una politica de defensa de l'autocracia e de l'ortodoxia. Refusèt ansin de reformas coma l'abolicion dau servatge, mai melhorèt lo foncionament deis institucions en plaça per redurre leis abüs, contrarotlar lo foncionament de l'administracion, codificar lei lèis e crear una burocracia compausada de foncionaris qualificats e especializats. Aqueleis otís permetèron ansin au tsar Alexandre II de menar sei reformas.

A l'exterior, Nicolau Ièr consacrèt seis esfòrç au mantenement de l'equilibri europèu eissit dau Congrès de Viena. Renoncièt au projècte d'intervencion militara au profiech dei Grècs e trobèt un acòrdi amb França e lo Reiaume Unit per menar una mediacion comuna entre leis Otomans e leis insurgents grècs. Sostenguèt tanben lo poder centrau otoman còntra lei projèctes de Mehemet Ali. En 1831, reprimiguèt una insureccion polonesa e concluguèt una aliança amb Prússia e Àustria per intervenir còntra tot movement revolucionari. En 1849, l'armada russa intrèt donc en Àustria per combatre l'insureccion ongresa. Pasmens, a la fin de son rèine, Nicolau Ièr assaièt d'aprofichar lo declin de la poissança otomana per estendre son influéncia vèrs la mar Mediterranèa. Aquò menèt a la guèrra de Crimèa (1853-1856) que revelèt l'amplor dau retard economic de l'Empèri Rus.

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

  • (fr) Michel Heller, Histoire de la Russie et de son empire, París, Perrin, coll. « Tempus », 2015.

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]