Lista dels personatges dels dialògs de Platon

Los dialògs de Platon meton en scèna fòrça personatges; aquestes que tenon los ròtles mai importants dins la discussion donan sovent lor nom al dialòg.

Los diferents tipes de personatge

Vaquí una lista tematica dels personatges.

Unes personatges dels dialógs son d’individús istorics e seràn l’objècte d'un article destriat, aquí son donadas las caracteristicas dins la mesura qu’interessan la comprenenson dramatica e filosofica de las òbras de Platon.

Los jovents

La preséncia de jovents dins los dialògs (los mai joves an, coma Lisis, l'edat de jogar als ossets) es l'escasença per Socrates de manifestar un plan fòrt atrach erotic tot en subvertissent la pederastria grèga: s'agís pas de cercar de favors sexualas, mas de desviar l'atencion del jovent de la subrevalorizacion grèga del còrs cap a aquesta realitat mai importanta qu'es l’alma. Los encontres de Socrates amb sos mai joves interlocutors se fan subretot dins l’encastre de la palèstra, naut luòc de la cultura grèga del còrs.

Adimant

Fraire de Platon, es present dins La Republica.

Coma son fraire Glaucon, Adimant es descrich per Platon, dins La Republica, coma un interlocutor sincèr e benvolent. Es preocupat de far progressar la discussion. Es donc un exemple de l'influéncia benefica que Socrates podèt aver sus una jovença dispausada a la cerca de la saviesa.

Los discípols de Socrates

Discípols de mal virar

Platon presenta de personatges que son de discípols o al mens de pròches de Socrates que podèron aver estat influenciats per sa pensada, e mentretant d’individús plan coneguts per lors crimes o per lor importança nefasta dins l'istòria de las ciutats grègas. Es la causa que s’acusèt Socrates per aver format de politicians ambicioses.

Seguent lo caractèr apologetic del dialòg socratic, Platon mòstra per exemple que Critias e Alcibiad comprenon de fach fòrça pauc a las exortacions de Socrates per se conéisser d’esperse e a l’importança d’aqueste precèpte per venir un bon governaire.

Alcibiades

Alcibiades un dels personatges present mai sovent dins los dialògs: dins lo Primièr Alcibiades, lo Segond Alcibiaddes, lo Protagoras e Lo Banquet.

Carmides

Oncle de Platon, apareis dins lo dialògs que pòrta son nom. Es mencionat dins lo Protagoras e Lo Banquet.

Platon lo descrich coma lo jovent mai bèl e mai savi de sa generacion, provocant l’admiracion amorosa dels joves e dels vièlhs. Pendent lo dialòg, Carmides fa mòstra de modestia e es capable de progressar dins la saviesa, jos la mena de Socrates que mòstra sa manca a Carmides: non pas la saviesa, mas la coneissença de se. Al capitar aquesta darrièra, fariá de segur un bon governaire.

Un tal retrach pausa problèma, que Carmides foguèt un dels collaborators dels Trenta Tirans, çò que mostrariá donc la responsabilitat de Socrates, tant mai que Xenofon confirma qu’aqueste darrièr Carmides a far de politica. Perqué Platon faguèt un tal retrach de Carmides, alara qu’aqueste retrach pòt èsser comprés coma una accuzacion contra Socrates? De comentators Prepausèron de veire dins la diferéncia entre los personatge de Carmides e aqueste de Critias, atal que dins lor relacion, la solucion a aqueste problèma: Critias, al contrari de Carmides, es incapable de comprene que la coneissença de se equival a se conéisser coma alma e se prèsta pas a la refutacion socratica que poiriá li far prene consciéncia de sas opinions erronèas. Atal, çò que lo dialòg sembla suggerir, es que Carmides foguèt menat per son tutor Critias a lor destin funèste, alara que Socrates aguèt pas l’escasença d'exercir pro sus el son influéncia benefica.

Lista de totes los personatges

Tierats per òrdre alfabetic. Los personatges donant lor nom a un dialòg son seguit d'una *. Los dialògs d'aparicion dels personatges son precisats entre parentèsis levat dins los cas o lo sol dialòg d'aparicion pòrta lo mèsme nom que le personatge.

A

• Adimantes (La Republica, Parmenides)
• Alcibiades (Primièr Alcibiades, Segond Alcibiades)
• Aristodèma de Cidateneon

C

• Callias (Protagoras)

Callias, ric notable atenian dins l’ostal que se debana lo dialòg, es lo filh d’Ipponicos, que ganhèt contra los Beocians la victòria de Tanagra en -426. Ocupa, el, de foncions militaras pendent la guèrra de Corint. Sa foncion dins lo dialòg se resumís a encoratjar los autres a parlar.

• Callicles (Gorgias)

Personatge avent versemblant èsser inventat per Platon per incarnar la posicion radicalament opausada a la filosofia quitament se unes elements coma aquestes mostrant qu'aguèt de ligams amb de personas (realas) conegudas de Platon poirián far pensar qu'existiguèt de verai.

• Carmides

Carmides es l’oncle de Platon, qu’es lo fraire de Perictionèa, la maire de l’autor. Platon lo descrich coma lo jovent mai bèl e savi de sa generacion, provocant l’admiracion amorosa dels joves e dels vielhs. Aimat e aparat per son cosin Critias, que se fa son tutor puèi li confia la prefectura del Pirèu, moriguèt amb pendent lo mèsme accident de carrièra.

• Carmantides (La Republica)

Originari del dèma de Peania, es un discípol d'Isocrates

• Cefales de Siracusa (La Republica)

Cefales es un comerciant siracusan, modèl d'una vida respectuosa de las leis. Recep Socrates dins son ostal del Pirèu. Es lo paire de Lisias, orator avent prepausat sos servicis per defendre Socrates per son procès, e de Polemac. Figura importanta dins la Republica de Platon, presenta la cara d'un òme liberat de las passions del còrs e interessat per la recerca filosofica.

• Critias* (Carmides)

Critias es lo nebòt de Glaucon, lo grand de Platon. Es representat dins lo dialòg jols trachs d’un òme madur, d’un trentanat d’anadas. Reputat abil discoreire, autor de diferents tractats de morala, vendrà lo mai celèbre dels Trenta Tirans, daissant lo sovenir d’un dirigent crudèl, cupid e sanguinós. Morirà pendent una vulgara banale batèsta de carrirèra contra de democratas, près del Pirèu, en – 404. Una de sas accusacions portadas mai tard contra Socrates ven d’aquestes ligams amb aqueste personatge.

• Criton

• Ctesip

Ctesip, del dèma de Peània, es un jove discípol dels sofistas, amic d’Ippotalés e cosin de Menexèna. Manifèsta un cèrt escarni condescendent al vejaire dels sentiments que setís son companh per Lisis. Aqueste personatge es tanben present dins l’Eutidèma. Se sap del coma de Menexèna qu’assistiguèt a la mòrt de Socrates;

D

• Diotima

E

• Ermocrates (Critias)
• Esclau de Menon (Menon)
• Estrangièr d'Elèu (Lo Sofista, Politica)
• Estrangièr d'Atenas (La Leis)
• Eudicos (Ippias menor)

Eudicos es l’òste d’Ippias a Atenas. Admira son amic, e son ròtle dins lo dialòg, marginal, consistís a relançar a vegadas la conversacion en encoratjant lo sofista de respondre a las questions de Socrates. Es malaisit d’establir s’aqueste personatge existiguèt de verai. Apareis en realitat mai probable que foguèt imatginat per l’autor: son nom significa « Bona justícia » (eu-dicos) en grèc, e servís donc benlèu simplament a establir un contraste simbolic amb Ippias.

• Eutifron

Eutifron es un personatge escur mas semblant aver veraiament existit, coma es de règla pels personatges mes en scèna per Platon. Los quitas fachs portats dins lo dialòg que balha son nom son plan segur exacts, e coneguts pels Atenians de l’epòca: Coma devinaire conegut intractable dins le domèni de la drechura e de la pietat, auriá traduch lo sieu paire en justícia per aver daissat morir al fons d’un clòt un dels sieus obrièrs, qu’acabava d’assassinar qualqu’un. Es malaisit de dire s’aqueste Eutifron correspond al personatge du mèsme nom present dins lo Cratil, mas pas res sembla a priori i far objeccion.

F

• Fedon
• Filèb

G

• Glaucon (La Republica)
• Gorgias

I

• Ippias d'Elis* (Ippias menor, Ippias màger)

• Ipocrates (Protagoras)

S’agís d’un simple amic de Socrates, de confondre pas amb son omonime Ipocrates de còs, fondator de la medecina. Es aqueste que menèt Socrates a Protagoras, li fasent elògi de sa sciéncias.

• Ipotalés (Lysis)

Ipotalés, filh d’Ieronim, es conegut pas que per aqueste dialòg. Lo jovent se caracteriza pel poderós desir que sentís per son companh Lisis. Bufa pas un mot dins la partida màger del dialòg, de paur de desturbar son bienaimat, e servís al lector d’exemple concrèt al tèma de la discussion;

• Ion*

Ion es un rapsòda, es a dire un artista alnant de vila en vila per recitar de poèmas epics a la populacion. Es originari de la ciutat d'Efès, jos dominacion ateniana. Ion acaba de ganhar lo prèmi de la recitacion als Jòcs Asclepians per son excellenta coneissença d'Omèr, e ne tira una incommensurabla vanitat, que Socrates entrepren a desfar pauc a pauc. Aqueste personatge, fòra de son aparicion dins lo dialòg de Platon que pòrta son nom, nos es totalament desconegut. Pòt aver realament existit tot coma pòt venir de l'imaginacion de Platon en vista de caricaturar l'ensemble dels rapsòdas.

L

• Laques*

Laques, filh de Melanopos, es un autre general atenian, un pauc mens celèbre que Nicias e dotat per la pluma de Platon d’un temperament mai sanguin pasmens plan simpatic. Entre autre commandèt, en 427 abC., l’expedicin que los Atenians envièron per ajudar los leontins. En 424, participa a la batalha de Delion e deu fa una retirada als costats de Socrates, que lausa la grande valentiá. Es l’instigator de la trèva d’un an en 423, puèi morís a Mantinèa en 418.

• Lisimac (Laques)

Lisimac es subretot conegut per èsser lo filh d’Aristid lo Just, lo grand òme d’Estat. Nomenèt lo sieu filh Aristid, dins l’esper que lo jovent conesca un astre tant gloriós coma son grand. Se presentant dins lo dialòg coma un vielh amic del defunt Sofronisc, lo paire de Socrates, prega aqueste darrièr de bien voler l’ajudar a perfeccionar l’educacion de son filh;

• Lisis*

Lisis, un jovent gent pareissent dotat de totas las vertuts fisicas e moralas, es lo filh de Democrata d’Aixonèu. Son melhor amic Menexèn, e per admirator secret Ipotales.

M

• Melesias (Laques, Menon, , )

Melesias ten pas qu’un ròtle marginal dins lo dialòg, e servís subretot de pendent a son amic Lisimac. Es tanben lo filh d’un personatge plan celèbre, l’orator Tucidid, e tanben nomenèt son filh del nom de son grand;

• Melesias (Laques, Menon, Sus la Vertut, Teages)

• Méeletos, poèta; es un dels accusators màger de Socrates

• Menexèn (Lisis)

Menexèn, cosin de Ctesip e grand amic de Lisis; a la reputacion d’un jovent biaisut savent manar las Idèas. Li manca encora, de verai, un pauc de madur, e sap pas rivalizar amb la dialectica de Socrates;

• Menon, aristocrata tessalian, membre de la familha dels Aleuads

• Megil (Las Leis)

N

• Nicias (Laques)

Nicias es un celèbre general atenian avent obrat pendent la guèrra del Peloponés. Ven, après la mòrt de Periclés, la personalitat mai al vam a Atenas. Descrich dins lo dialòg coma un interlocutor savi, cultivat e moderat, s’opausa sens succès al projècte d’expedicion en Sicília, que fa fracaç e destruich sa reputacion;

P

• Parmenid
• Polos

Retor sicilian, discípol de Licimnios de Quios e sectator de Gorgias, Platon n’en parla dins son dialòg Fèdra (267c).

• Prodicos

Prodicos, de l’illa de Ceos, es un sofista representant lo movement dels sinonimistas. Son personatge, tanben, es gaire pas present, mas pro pasmens per donar l’escasença a Platon d’escarnir sa mania d’establir de subtilas distinccions entre de mots fòrça pròches.

• Protagoras

Protagoras, originari de la ciutat d’Abdèr, èra un sofista plan conegut. Sos longs viatges per la Grècia, la Sicília e l’Itàlia li permetèron d’escampilhar son immens saber a qui volgava ne beneficiar, çò que lo faguèt fòrça ric. Sosteniá per exempla, al subjècte de Socrates, que « l’òme es la mesura de tota causa », una tèsi negant donc l’existéncia de valors superioras e immudablas

Q

• Querefon

Querefon es un amic e grand admirator de Socrates. Fòrça plan democrata, s’exilièt pendent las doas annadas de règne dels Trenta Tirans e tornarà enseguida a Atenas. Plan conegut per èsser exaltat, viurà pasmens pas pro per assistir al procès de son amic, e ten dins lo present dialòg pas qu’un ròtle marginal.

S

• Socrates (gaireben totes los dialògs)

T

• Teetèt d'Atenas (Teetèt)
• Teodòr (Politica)
• Trasimac (La Republica)
• Timèu