Lagos (Portugal)

Pels articles omonims, vejatz Lagos.

Lagos, (« Los lacs ») es una vila e una agglomeracion situada a la bòca de la Bensafrim al sud d'Algarve, al Portugal. La majoritat de la populacion, establida sul litoral, viu del torisme e las activitats de servicis connèxes. Lo rèirepaïs, agricòl e forestièr, es fòrça mens densament poblat en comprason.

Lagos es situat à mai o mens 35 km a l'èst del cap de Sagres, lo finistèrra sud oèst d'Euròpa. Al nòrd de Lagos, la rota de Vila Nova de Milfontes e de Sines serpeja dins las costièras del pargue natural del Sud-Oèst.

*Lagos*
Superfícia	213,92km²
Populacion	31049(2011)
Latitud	37° 06' N
Longitud	8° 40' O
Prefècte de la vila	Júlio Barrosso

Istòria

Lagos es un vièlh pòrt maritim que l'istòria data de mai 2000 ans. Lo nom de Lagos ven del gal Lacobriga. Lagos èra d'en primièr un establiment Cartaginés que recrutava de mercenàris galeses per combatre los Romans pendent las Guèrras Punicas. Foguèt enseguida colonizada pels Romans, e dependiá de la província romana de Lusitània. Demòran qualques rèstes galloromans a Lagos e a l'entorn. Es benlèu a Lacobriga, prèp del mont Molião, que lo general rebèl Sertorius desfaguèt amb l'ajuda de lusitanians l'armada de Q. Caecilius Metellus Pius enviada per l'arrestar. Lacobriga èra ja un pòrt d'importància a aquela epòca.

Al sègle VI, la vila foguèt successivament governada pels Visigòts puèi pels Byzantins. Los Moros envasiguèt la region al sègle VIII, e la nomenèron alara Zawaia (es « lac » en arab). Èra dins lo païs d’al-Gharb (que ven lo nom modèrne d' Algarve). Los Moros faguèron de barris a vila e creèron de linhas comercialas maritimas regularas. En 1174 lo Wali local autregèt la construccion de la glèisa de Sant Joan Batista fòra dels barris. Es la mai anciana glèisa de tot l'Algarve.

La província d'Algarve e d'Alentejo demorèron jos autoritat morèsca quitament aprèp la Reconquista d'Afonso Henriques e foguèt reconquerida jol reialme d'Alfons III de Portugal en 1241. Atal, quand lo sobeiran reconqueriguèt l'Algarve en 1249, s'atribuiguèt lo tìtol de « Rei de Portugal e d'Algarve », testimonhant qu'aquela província, araba dempuèi de sègles, èra encara a l'epòca una tèrra forastièra.

Lagos venguèt una jurisdiccion autonòma que jol reialme de Pèire I de Portugal en 1361. Es a Lagos que lo rei João I rassemblèt une flòta en vista de s'emparar de Ceuta en 1415, primièra incursion d'Euròpa medievala en Africa, e premicis de las Grandas descobèrtas dels exploradors portugueses pels oceans.

Reconstitucion de la caravella *Boa Esperança*.

Venguda lo tremploin de las expedicions transoceanicas, Lagos foguèt al sègle XV un pòrt de nauta mar: lo prince Enric lo Navegador, filh benjamin del rei João I, passèt l'essencial de sa vida. Es d'aquí que derigiguèt las campanhas contra lo Marròc e las còstas orientalas d'Africa amb las seunas caravellas, de naus que tenon fórça plan en nauta mars. Lagos es tanben la patria de Gil Eanes, primièr capitan a passar lo cap Bojador en 1434, qu'èra considerat a l'epòca coma la limita miègjornala de la zona abitabla (non « torrida ») de la Tèrra. Aquel espleit marca una estapa marca dins l'exploracion d'Africa. L'anciana capitala de Nigèria, Lagos, es una colonia de la vila portuguesa.

Es encara a Lagos que los primièrs esclaus foguèron menats en Euròpa. Un edifici del sègle XVII es bastit al luòc exacte del primièr mercat d'esclaus (Mercado de Escravos, deubèrt en 1444) d'Euròpa. Enric lo Navegatdor, coma principal investisseire de las expedicions africainas, perceviá 20 % de las ventas. Sa mòrt marca la decadéncia de la vila, la familha reiala se desinteressèt leu de l'Algarve; las grandas companhiás de comerci mudèron a aquel moment per Lisbona.

Aquela decadéncia perdurèt fins a que lo rei Sebastião, que sonhava d'una granda crosada permetent de conquerir lo reialme de Fès, assemblèt una granda flòta a Lagos (1578). Moriguèt amb la mai granda partida de la cavalaria portuguesa pendent la batalha de Ksar el-Kebir.

En 1693, l'amiral de Tourville interceptèt lo carreg d'Esmirna al larg de las còstas de Lagos, privant la coalicion angloautriaca d'importants finançaments e de desenas de vassèls. Mas pendent la Guèrre de Sèt Ans, l'amiral britanic Edward Boscawen donèt, totjorn devans Lagos, sa revenge a la Royal Navy en destruïsent la flòta francesa de 14 naus encargada d'assegurar un desbarcament en Escòssia (19 d'agost de 1759).

La vila, amb los seus ostals vielhòts, prenguèron un aspècte respectable amb lo Tèrratrem de Lisbona de 1755 que la devastèt. Pasmens conservèt de barris del sègle XVI, lo castèl del governaire (sègle XVI).

Demografia

Monuments e musèus

La glèisa de Sant Antòni

La faciada modèsta amb torres dissimetricas, datant de 1715, contrasta fòrça amb l'extravagança de l'interior, ricament adornat. Los azulejos blancs e blaus daurats (sègle XVIII), de fusta esculptats (talha dourada, d'entre los mai bèls dels païses) cobrisson tota la superfícia de las parets de la nau, amb sièis telas barròcas de Mèstre José Joaquim Rasquinho representant los miracles de sant Antòni.

Aquela glèisa, consacrada a Antòni de Padòa es un dels rars edificis daissat gaireben intactes pel tèrratrem de Lisbona de 1755.

Musèu regional d'Algarve

Armas e artesanat tradicionals de Moçambic.

Aquel musèu regional se situa a costat de la glèisa Sant Antòni. Abriga una colleccion eteroclita de pèças arqueologicas. La partida etnografica es consacrada a l'istòria de l'Algarve. La carta balhada pel rei Manuel I de Portugal a la vilà i es expausada; i a tanben un colleccion d'armas e d'objèctes d'art ancians de la colonia portuguesa de Moçambic. Lo tresaur es los abits de ceremonia del rei Sebastian I de Portugal que portava a la darrièra messa abans l'escapada marrocana fatala.

Lo fòrt de Ponta da Bandeira

Quand lo Portugal tombèt jos dominacion espanhòla, la còsta venguèt una de las ciblas de la Royal Navy. Lagos, pròche de la basa navala de Cadiç, foguèt atacada paer Francis Drake, mas leos abitants li opausèron una defensa tan atissada que lo corsari britanic deguèt renonciar a l'assalt, e se retornèt alara cap al pòrt de Sagres. E mai, la còsta èra de contunh atacada per de piratas e de corsaris, per aquó la fortifièran. Ponta da Bandeira es un dels fòrts bastits al començament del sègle XVII: contrarotlava La dintrada del pòrt.

Economia e cultura

Coma fòrça vilas costièras de Portugal, Lagos totjorn tornèt la seuna activitat economica cap al mar e la Pèsca. Mas dempuèi 1960, se tornèt largament cap al torisme, venguda l'activitat dominanta. Las bèlas plajas, lo clima agradable, l'arquitectura e lo patrimòni istoric son los seus atots. Lagos es tanben reputada al plan viticòl pel seu muscadet, e per una licor locala, l'aguardente de medronho, a basa d'arboças.

Los sites toristics majors son :

Ponta da Piedade (Punta de la Pietat)
Grutas da Costa d'Oiro (baumas de la Còsta d'Aur)
Lagoa de Alvor (lòna d'Alvor)
Mata Nacional de Barão de S.João (selva nacionala del baron de Sant Joan)

Subdivisions

La vila de Lagos compta las siès freguesias seguentas :

Plajas

Meia Praia (plaja centrala) - Sabla fin e blanc, aquela plaja se dubrís sus una de las mai grandas baias d'Euròpà e beneficia, a causa de la seuna espandida, d'una mar calma. L'abséncia d'estèus ne fa un luòc ideal per las activitats nauticas. Per vent fòrt, las plajas son paradas entre los bauces.
Praia Solaria (plaja solelhada).

Praia da Batata (plaja de la patata).
Praia dos Estudantes (plaja dels estudiants).
Dona Ana es sens dobte la plaja mai frequentada: lo sabla es mai gros que sus las autras plajas, es tancada per dels massís rocasuts de formas evocatriças: lo « pastís d'anniversari », lo « Titanic », e l'« Esfinx ». Dona Ana comprend en fach doas plajas separadas per una avançada calcària isoladas a marèa nauta.
Canavial
Camilo
Praia da Luz (plaja de la lutz).