Ladin

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Ladin
Ladin
Ladin_Language_distribution.png
Parlat enItàlia
Locutors30 000
Familha lingüisticaLengas indoeuropèas
Estatut oficial
Oficial deTrentin-Aut Adige[1]
Venèt[2]
Acadèmia
Còdis de lenga
ISO 639‐1roa (en)
ISO 639‐2roa (en)
ISO 639‐3lld (en)
ISO 639-6lld (en)
Mòstra
Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'òme en ladin:

art. 1

Duta la jent é nasciuda ledia y à la medema dignité y i medemi derc. Ei à na ment y na coscienza y dess conviver coche fredesc.

Lo ladin (autonim: ladin) es una lenga romanica, de la familha retoromanica, que se parla dins las montanhas Dolomitas en Itàlia, entre las regions de Trentin-Aut Adige e Venèt. Aquesta lenga que compta set dialèctes es parenta pròcha del romanch e del friolan.

Lo ladin foguèt reconegut per l'Estat italian segon la Lei 482/1999 e compta qualques dreches d'oficialitat dins la region de Trentin-Sud del Tiròl, mentre qu'a pas cap d'estatus oficial dins la província de Belluno. Compta actualament aperaquí 30.000 locutors, bilingües o trilingües totes, dins un airal que compta a l'entorn de 92.000 abitants. Lo ladin es regulat per maitas entitats coma lo Servisc de Planificazion y Eleborazion dl Lingaz Ladin, l'Istitut Cultural Ladin, l'Istitut Ladin Micurà de Rü e l'Istituto Ladin de la Dolomites.

La denominacion de la forma estandarda del ladin es lo ladin dolomític (ladin dolomitan).

Nòtas e referéncias[modificar | modificar la font]

  1. (it) Decreto legislativo 16 dicembre 1993, n. 592 [Decret legislatiu 16 de decembre de 2023, n. 592]. Conselh de la Província Autonòma de Trent. 
  2. (it) Legge Regionale del 25 ottobre 2021 n. 30 "Promozione delle minoranze linguistiche presenti nella Regione del Veneto" [Lei Regionala del 25 d'octobre de 2023 n. 30 "Promocion de las minoritats lingüisticas dins la Region de Venèt]. Bulletin Oficial de la Region de Venèt.