Caton l'Ancian
Caton l'Ancian ò Caton lo Censor (234, Tusculum - 149 avC, Roma), de son nom complèt : Marcus Porcius Cato, es un òme politic e escrivan roman de la premiera mitat dau sègle II avC. Originari d'una familha plebèa venguda famosa per sei proesas militaras, foguèt format a l'agricultura. Pasmens, interessèt Lucius Valerius Flaccus, un important òme politic dau periòde, que li permetèt de passar lei diferenteis etapas dau cursus honorum. Caton venguèt ansin tribun en 214, questor en 204, pretor en 198, cònsol en 195 (amb son protector) e censor en 184 avC.
En parallèl, Caton foguèt mobilizat mai d'un còp dins l'armada romana. Pendent la Segonda Guèrra Punica, participèt a la batalha de Metaure. Puei, foguèt engatjat en Hispania còntra divèrseis insureccions. Enfin, en 191 avC, èra tribun militar en Grècia durant la guèrra còntra Antioc III e aguèt un ròtle decisiu a la batalha dei Termopilas. Coma censor, Caton foguèt lo defensor dei mors tradicionaus romans e s'opausèt au luxe eissit de l'influéncia ellenistica. Pasmens, la vida politica de Caton es mai que mai coneguda per son ròtle dins l'entraïnament de la Tresena Guèrra Punica. D'efiech, inquiet dau redreiçament economic de la ciutat punica, venguèt un partisan acarnat de la destruccion de Cartage a partir de 152 avC.
En mai de seis activitats politicas, Caton èra tanben un escrivan major de son epòca. Pasmens, la màger part de son òbra es perduda a l'excepcion d'un tractat agricòla, De agri cultura, que tèn un ròtle important dins l'istòria dei tecnicas agricòlas. Segon leis autors antics, son trabalh principau èra una istòria d'Itàlia que precisava la cronologia de plusors vilas. Fòrça discors politics de Caton èran tanben coneguts durant l'Antiquitat. Aqueu trabalh literari permetèt de defendre l'usatge dau latin au sen d'un elèit roman mai e mai seducha per la cultura grèga.
Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]
Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]
- (fr) Clément Bur e Michel Humm (dir.), Caton l’Ancien et l’hellénisme. Images, traditions et réception, París, De Boccard, coll. « Études d’archéologie et d’histoire ancienne », 2022.
- (fr) Pierre Grimal, Le Siècle des Scipions : Rome et l'hellénisme au temps des guerres puniques, París, Aubier, coll. « historique », 1975.