Augièr Galhard
| Augièr Galhard | |
  | |
| Nom de naissença | Auger Galhard |
|---|---|
| Naissença | 1540 Rabastens |
| Mòrt | 1593 Bearn |
| Ocupacion | Poèta Escrivan |
| Religion | Catolicisme Protestantisme (Uganaud) |
modificar  |
|
Augièr Galhard[1] (c. 1530 – 1593), tanben apelat Augièr de Rabastens,[2] foguèt un poèta e escrivan occitan d'expression occitana e francesa.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Nasquèt a Rabastens en Albigés, Lengadòc, vèrs 1530. Èra rodièr (atal foguèt lo seu escais: «lo rodièr de Rabastens»), jogaire de violon e rebèc, poèta. E coma se ganhava la vida mai aisit amb la poesia, que los senhors del país li pagavan d'escuts per sas cançons e sos sonets, foguèt mai que mai poèta. Foguèt tanben soldat: en 1561, es amb la banda de Guilhèm de L'Èrm, l'uganaud, que prenguèt Rabastens pels protestants. En 1567 e 1568, es amb lo vescomte de Montclar qu'ajudèt lo prince de Condé qu'assetjava Chartres. Aquela guèrra acabada per la Patz de Longjumeau, tornèt al país. Aprèp aquel primièr viatge als païses francimands, saupèt lo francés e escriguèt tanben de poesias francesas. Cochat de Rabastens pels catolics, va demorar a Montalban, capitala protestanta del Naut Lengadòc. Aquí, foguèt l'amic de Deu Bartàs. Sembla que finiguèt la sieuna vida en Bearn ont demandèt en 1592 una pension de 50 escuts a Catarina de Borbon, sòrre d'Enric III de Navarra (Enric IV de França).
Òbras
[modificar | Modificar lo còdi]D'après Jean-Baptiste Noulet[3], Galhard faguèt estampar sas òbras en occitan dins almens tres libres: Las Òbras, Lo libre gras e Lo Banquet. Robèrt Lafont o confirma en apondre que las Obras, publicadas en 1579 foguèron dins un primièr temps interdichas, coma lo Libre gras (de 1581, condemnat per obscenitat e essent dempuèi considerat coma desparegut). Gaireben totas las poesias conegudas d'Augièr Galhard son dins "Lo Banquet", un recuèlh que coneguèt fòrças edicions entre 1583 e 1619 : "doas edicions […] lo consacran"[4] : Lou Banquet et Toutos las obros d'Augier Galhard.
Citacions
[modificar | Modificar lo còdi]
Citacions transcrichas en nòrma classica; lo tèxtes originals son dins una grafia afrancesada.
- Sos problèmas financièrs non l'empachèron pas d'èsser un bon vivent. La comunicacion de l'apellacion Galhac li fa celebrar lo vin de Galhac lo vin qu'èra picant e sautava dins lo veire (lo vin espetegava). En fach, la citacion es estada troncada; parlava d'un vin muscat del Menerbés[5] (noças a Rius de Menerbés).
E puei lo vin de muscat, qu'èra picant e doç/ Que jamai n'èi begut de vin tan saborós/La bontat del vin clar degun ne porriá crèire/Que la grand bontat, sautava dins lo vèire
Si li cal atribuir una citacion subre Galhac, fau dire: E lo bon drap n'es pas coma vin de Chalòssa/Qu'al mai el es pourta, al mai el a de fòrça/Amai tanben lo vin que sortís de Galhac
- Sonet al rei
Dedins aquest sonet, nòble Rei de la França,
Se recomanda a vos lo paure Augièr Galhard;
Vos pregant umblament de prene en bona part,
Quand de ma pauretat vos fau la demostrança.
Ieu fariá ben benlèu de rimas d'importança,
Se de vòstres dinièrs me fasiatz qualque part;
Mas ieu non pòdi pas fargar ren de bragard,
Se vòstra Majestat qualque pauc non m'avança.
Ieu soi, coma vos dic, rodièr de mon estat;
Mas ieu me recomandi a vòstra Majestat;
Se n'èri ponch rodièr fariá quicòm de bèl.
Ò nòble rei sortit d'una tan nòbla raça,
Sufriretz vos que ieu reprenga la pigassa ?
N'auretz pas vos pietat d'aquest poèta novèl ?
Memòria postuma
[modificar | Modificar lo còdi]Una estatua d'Augièr Galhard es erigida a la plaça del meteis nom a Rabastens, son luòc de naissença. Lo concors Augièr Galhard recompensa los joves poëtas de 10 a 15 ans dels dos collègis de Rabastens. Es organizzat per l'associacion Les Veillées Rabastinoises.
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Sylvie Mouysset, Jean-Pierre Bardet, François-Joseph Ruggiu. Car c’est moy que je peins : Écritures de soi, individu et liens sociaux (Europe, XVe-XXe siècle). Presses universitaires du Midi, p. 243.
- ↑ Mistral, Frederic. Lou Tresor dóu Felibrige (TDF). Rafèla d'Arle: Cultura Provençala e Meridionala, 1878–1886.
- ↑ Op cit (13).
- ↑ Lafont, op cit (320).
- ↑ Collectiu, Millénaire de Gaillac, 972-1972, Journées historiques, Tome II, p. 45-49, Abbé E. Nègre, Auger Gaillard et Gaillac, genièr de 1989, Imprimariá Rhodes, Galhac.
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- De poesias causidas d'Augièr Galhard foguèron publicades en 1843 per Gustau de Clausada a Albi. E tanben en 1962 per l'IEO e G. Delfau.
Criticas
[modificar | Modificar lo còdi]- Noulet, Jean-Baptiste. Essai sur l'histoire littéraire des patois du Midi. París : Técherner, 1859.
- Anatole, Christian. Lafont, Robert. Nouvelle histoire de la littérature occitane. París : PUF, 1970.
