Amanita phalloides
|
Amanita phalloides | |
|---|---|
| |
| Classificacion sistematica | |
| Règne | Fungi |
| Division | Basidiomycota |
| Classa | Homobasidiomycetes |
| Sosclassa | Agaricomycetidae |
| Òrdre | Agaricales |
| Familha | Amanitaceae |
| Espècia | Amanita phalloides |
Amanita phalloides (noms vernaculars : amanita falloïda, lera verda, lera verda picotada, oronge verda) es un campairòl toxic de la familha deis Amanitaceae e dau genre Amanita. Fòrça frequent sus lo continent europèu, se tròba generalament en associacion amb d'espècias de conifèrs e de fuelhós. Aquela espècia a de capacitats d'adaptacion importantas e s'es transportada sus d'autrei continents. Generalament dotada d'un capèu verd, de lamelas e d'un pe blanc, presenta de variacions importantas de color. En causa d'aquelei capacitats d'adaptacion e d'aquelei variacions, es la causa de confusions frequentas e es responsabla de la màger part dei decès causats per de campairòls dins lo mond.
Descripcion[modificar | modificar la font]
L'amanita falloïda a un capèu de 5 a 15 cm, inicialament redon e emisferic, que s'aplatís pauc a pauc. La calor dau capèu es generalament verd clar, verd jaune ò verd oliva e pus sorna vèrs lo centre. Pasmens, lei variacions son frequentas e d'amanitas falloïdas blancas ò brunas existisson. Se lei condicions son favorablas, lo capèu pòu gardar de rèstas blancs de vòlva. Lo capèu a tendància a venir viscós quand es umid. Lo pe, de 8 a 15 cm d'autor, es blanc. Pòrta un anèu mòu que se situa a 1-2 cm en dessota dau capèu e una vòlva. Pasmens, segon lei condicions meteorologicas, aqueleis caracteristics pòdon rapidament disparéisser. Lei lamelas son blancas e liuras. Leis espòras son blancas, coma per totei leis amanitas, e an una forma esferica de 8 a 10 µm. Leis especimens joves semblan a un uòu blanc.
Dos tèsts quimics permèton de caracterizar una amanita falloïda. Lo premier consistís a metre d'acid sulfuric concentrat sus lei lamelas que vènon alora mauves ò ròsas[1]. Es tanben possible d'observar una coloracion blava deis espòras en preséncia d'iòde.
Ecologia[modificar | modificar la font]
L'amanita falloïda es originària d'Euròpa ont es frequenta de l'estiu a l'autona[2]. Gràcias a plusors procès de difusion, es desenant presenta en Magrèb, en Africa Subsahariana, en America e en Oceania. Sa preséncia en Asia es probabla mai necessita encara una confiermacion[3]. Dins sa region d'origina, l'amanita falloïda es associada amb lei roves, lei faus, lei castanhiers, lei marroniers, lei beç, leis avelaniers, lei caupres, lei pins e lei serentas. Dins lei regions onte l'amanita s'es difusada, leis associacions son pus restrictivas. Per exemple, ais Estats Units, es associada amb lei castanhiers mai amb leis espècias de pin. En Tanzania, au contrari, leis amanitas falloïdas puslèu son associadas amb lei pins.
Toxicitat[modificar | modificar la font]
L'amanita falloïda es fòrça toxica e es classada dins leis espècias mortalas. D'efiech, en causa de sa semblança amb mai d'una espècia comestibla e de sa variabilitat, es a l'origina de la màger part deis intoxicacions mortalas entraïnadas per de campairòls dins lo mond[4]. La dòsi letala es estimada a 30 g[5], çò que representa la mitat d'un capèu, e lei toxinas son pas destruchas per la cuecha, la congelacion ò lo secatge. De mai, lo gost de l'amanita falloïda es plasent, çò que favoriza la consumacion de quantitats importantas[6].
Lo sindròme d'intoxicacion a l'amanita falloïda aparéis generalament 10 a 12 h après l'ingestion. Es una situacion d'urgéncia medicala absoluda car lei degalhs au fetge son sovent ja irreversibles. D'autreis organs, coma lei rens, l'intestin ò lo còr, pòdon egalament èsser tocats. Aqueu relambi entre la destruccion dau fetge e lei simptòmes iniciaus de l'empoisonament explica sa mortalitat. D'efiech, l'amanita falloïda contèn tres tipes de toxinas :
- leis amatoxinas qu'atacan lo fetge[7], fenomèn accelerat per lo mecanisme de detoxificacion orienta automaticament la màger part dei toxinas presentas dins l'organisme vèrs lo fetge.
- lei fallotoxinas atacan lo pareu intestinau, çò que pòu causar d'infeccions[8].
- lei virotoxinas son pauc absorbidas e son ròtle precís dins l'intoxicacion es desconegut.
La premiera fasa l'intoxicacion dura generalament un jorn. Es marcada per de nausèas, de vòmits violents, de dolors abdominalas e de diarrèas similaras a aqueleis observadas en lei pacients tocats per lo colèra que pòdon durar un desenau de jorns. La segonda fasa correspònd frequentament au segond jorn de l'intoxicacion. Es caracterizada per un melhorament de l'estat dau pacient mai, en realitat, escond la destruccion dau fetge en cors. Enfin, la tresena fasa comença au tresen ò au quatren jorn. Lo pacient a alora perdut son fetge e lo decès pòu intervenir en causa d'una epatita clinica, d'una desidratacion grèva, d'una insufiséncia renala, d'una emorragia digestiva, d'una ipoglicemia ò d'una encefalopatia epatica. La garison es pauc frequenta e lònga (4 a 8 setmanas).
A l'ora d'ara, i a ges d'antidòt. La deteccion rapida de l'intoxicacion favoriza una evolucion positiva car permet un netejatge gastric e una aspiracion dau contengut de l'intestin per empachar la digestion de l'amanita. Per lei cas pus grèus, la penicillina G auriá un efiech protector mai son mecanisme d'accion es pas ben comprés. Enfin, se lo pacient subreviu, es possible de considerar un ensèrt de fetge après la disparicion dei toxinas. Aquò es sovent la solucion chausida mai necessita d'aver de fetges disponibles.
Confusion[modificar | modificar la font]
L'amanita falloïda, en causa de son aspècte variable e de seis associacions possiblas amb mai d'una espècia diferenta d'aubre, es l'objècte de confusions frequentas amb plusors espècias comestiblas blancas ò verdas. Amb d'espècias blancas, de confusions son possiblas amb d'especimens joves de Volvariella volvacea, divèrsei campairòls dau genre Agaricus e amb d'autreis amanitas (coma Amanita calyptroderma)[9]. Regardant leis espècias verdas, lei confusions pus frequentas an luòc amb de russulas, especialament Russula virescens qu'es considerada coma un comestible de tria.
Galariá fotografica[modificar | modificar la font]
Individús adult e jove confòrmas a la descripcion classica de l'amanita falloïda
Individú jove de color verd clar
Individú jove amb un capèu redon
Amanita falloïda blanca
Amanita falloïda amb de coloracions jaunas
Amanita falloïda amb de coloracions brunas
Annèxas[modificar | modificar la font]
Liames intèrnes[modificar | modificar la font]
Bibliografia[modificar | modificar la font]
- (fr) Michel Botineau, L'Amanite phalloïde, Éveil éditeur, coll. « Approche », 1998.
- (fr) Thomas Laessoe e Anna Del Conte, L'Encyclopédie des champignons, Bordas, 1996.
- (fr) Henri Romagnesi, Petit atlas des champignons, Bordas, 1970.
Nòtas e referéncias[modificar | modificar la font]
- ↑ (en) Michael Jordan, The Encyclopedia of Fungi of Britain and Europe, David & Charles, 1995, p. 198.
- ↑ (en) Linus Zeitlmayr, Wild Mushrooms:An Illustrated Handbook, Garden City Press, 1976, p. 61.
- ↑ (en) Anne Pringle e Else C. Vellinga, « Last chance to know? Using literature to explore the biogeography of and invasion biology of the death cap mushroom Amanita phalloides (Vaill. Ex Fr. :Fr) Link », Biological Invasions, vol. 8, n° 5, 2006, pp. 1131–1144.
- ↑ (en) Denis R. Benjamin, Mushrooms: poisons and panaceas — a handbook for naturalists, mycologists and physicians, WH Freeman and Company, 1995, p. 204.
- ↑ (en) Denis R. Benjamin, Mushrooms: poisons and panaceas — a handbook for naturalists, mycologists and physicians, WH Freeman and Company, 1995, p. 211.
- ↑ (en) W. Litten, « The most poisonous mushrooms », Scientific American, vol. 232, n° 3, 1975, pp. 90–101.
- ↑ (fr) Patrick Barriot, « Intoxications par les champignons », La Revue du Praticien, 15 de febrier de 2000, pp. 396-400.
- ↑ Lei fallotoxinas son egalament toxicas per lo fetge mai son pas, ò pauc, absorbidas per lo sistèma digestiu.
- ↑ D'un biais generau, a l'excepcion de l'oronge, es pas conselhat de recoltar d'amanitas.