Ahimsa

Lo Senhor Mahāvīra, « Conquerent » (Jina) del jaïnisme, religion de l'ahimsa.

Ahimsa (en sanscrit: IAST:ahiṃsā ; devanāgarī: अहिंसा) significa non-violéncia o respècte de la vida. Es tanben un concèpte de la filosofia indiana qu'es en rapòrt amb la benvolença. Lo mot ahimsa designa literalament « l'accion o lo fach de causar cap de prejudici a degun », himsa significant « accion de causar de prejudici, nafra » e a- essent un prefix privatiu. Es interpretat de biais diferents, mai sovent coma un biais de relacion pacifica amb tot èsser vivent.

L'ahimsa es una compausanta importanta de l'indoïsme, del bodisme, e del jaïnisme que l'aplicant estrictament. Lo sikhisme defend tanben aquela valor tot coma l'egalitat sociala. Aquel tèrme apareis dins la Chandogya Upanishad qu'aparten a l'ensems de las Mukhya Upanishads. Aquela Upanishad es una de las mai ancianas (-500).

Dins las tradicions indianas

L'imajariá populara en Índia representa l'ahimsa coma una leona e una vaca se desassedant al meteis punt d'aiga en patz, amb a vegada en mai la representacion d'un pichon leonet causissent de beure als pièches de la vaca e los vedèls a las mamèlas de la leona; aquela imajariá es subretot utilizada a l'encòp pel jaïnisme e l'indoïsme.

Aquò illustra la percepcion antica, dins las tradicions indianas, de l'ahimsa: aquel que fa cap de mal als èssers animats, que los somet a cap de constrencha, essent l'enemic de degun, a pas mai d'enemic. A la simpatiá d'aquela anma individuala, que discrimina ges de creatura, respond la simpatia universala: dangièrs e paurs son abolits.

E se vei alara las crentoses gasèlas e las bèstias fèras, ors e leons al cap, venir lecar los pés del yogin enrasigats dins l'ahimsa, la non-violéncia universala (yoga-sutra de Patanjali, II, 35). Amb el, caval e bufle, mirga e cat, sèrp e mangosta, aqueles enemics de naissença, renoncian d'un acòrdi comun a lor inimitat; los aucèls, afranquits de tota crenhença emplenan tant que vòlon los airs de lors cants melodioses:

«Scènas paradisiacas que ressonan en Occident (...) la Predicacion de Francés d'Assisi als aucèls, « lo leon e la feda, la pantèra e lo cabrit paisseràn de còsta e lo noirigat s'esbatre sul trauc de la vipèra » [Biblia, Isaïas, XI, 6]. Es l'Edèn retrobat, lo Ram Raj, Reialme de Dieu sur tèrra! Suzanne Lassier, Gandhi et la non-violence.»

Dins lo jaïnisme

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Dins l'indoïsme

Segon lo savi Vyasa, « l'ahimsa consistís de jamai ferrir, de cap de biais, una creatura viventa quina que siá ». Fondada sus la compassion, podent prene un ròtle actiu incarnant la generositat e lo desinterès (òbra caritativa per exemple), aquela doctrina es a la basa de l'etica indóa qu'es personificada per la divessa Ahimsa, la femna del dieu Dharma (dharma, « òrdre sociocosmic » dins l'indoïsme). Es lo primièr dels cinc renonçaments que lo iògi en recerca de l'Illuminacion deu se somètre, quitament s'es pas especificament iòguic, mas desirat per tot « onèst òme ».

L'ahimsa es encara mai qu'una « vertut » perqu'es vista, dempuèi l'antiquitat indiana, coma la basa politica de la societat « nòbla », non demoniaca — enemiga dels dieus, del dharma, del cosmòs —, perque essent lo primièr dels tres primièrs devers de basa (ahimsa, satyam, asteya) de tota la comunautat indóa (los arya o « nòbles » en sanscrit) de las Leis de Manu.

Personificacion

Dins la mitologia indóa, ahimsa es personificada per Ahimsa devi, la divesa de la non-violéncia: es l'esposa del dieu Dharma (dever universal); es la maire del dieu Vishnu.

Ahimsa e vegetarisme dins l'indoïsme

L'indoïsme essent una civilizacion, e non una religion al sens estrict e occidental del tèrme, lo vegetarisme es pas d'obligatòri per èsser « indó » e s'afirmar coma tal. Pasmens, aquela pratictica alimentária es indissociable d'una vertadièra observança de l'ahimsa, la « non-violéncia », e es una de las caracteristicas dels Ārya (« Nòbles » dans las lengas indianas), – comunautat « pura » al respècte dels Dasyu (« demons »); segon las Leis de Manu), los Ārya practican en efècte coma primièr principi l'ahimsa, la « volontat de nafarar la mendre creatura », que sián Bramans (sacrificators-enseinhaires), Kshatriya (guerrièr), Vaïshya (agricultors, artesans e comerçants), o Shūdra (servicials).

Dins lo bodisme

Bouddhisme theravada

Al contrari de çó que se passèt dins l'indoïsme e dins lo jaïnisme, lo tèrme ahimsa (o le tèrme pali parent d'avihimsa) aparéis gaire dins os tèxtes bodistas ancians, quitament se la non-violéncia i siá de contunh implicit (per exemple, l'Aggi-sutta condamna los sacrificis d'animals comuns dins lo bramanisme). Lo biais que lo bodisme entend la non-violéncia es pas tan rigid que pels Jaïns, quitament se los bodistas totjorn condamnèron lo murtre dels èssers vivents. Dins la tradicion theravada, lo vegetarisme es pas obligatòri. L'emperaire Ashoka, aprèp sa conversion, recomandava lo vegetarisme mas lo faguèt pas obligatòri. E mai, la tentativa de chisme de Devadatta, raportada pel canon pali, expausa clarament lo refús del Boda de far obligatòri lo vegetarisme (una de las cinc règlas que volgava pas precisament impausar Devadatta).

Atal los monges e laïcs pòdon manjar de carn e de peis, a condition (pels monges) que l'animal aja pas estat tuat especialament per eles. Es pasmens una fauta fòrça grava per un monge de tuar intencionalament un èsser uman (aquó inclusís l'avortament intencional o mèsme l'encoratjament a avortar, mas pas lo suicidi nimai l'assisténcia al suicidi) ; al contrari, tuar intencionalament un animal es una fauta minora. Curiosament, tuar un "èsser subrenatural" (demon, drac, fantasma o deva) es una fauta mai grava, mas mens que de tuar un èsser uman.

Dempuèi lo començament de la comunautat bodista, monges e monjas son tenguts de respectar al mens los cinc Precèptes de conducha morala. Los laïcs son tanben encoratjadas a observar aqueles cinc precèptes, que lo primièr, main important, es de s'abstenir de prene la vida d'un èsser sensible (panatipata). Lo comerci de carn es pas confòrme al Nòble Camin Octuple, fa partit de las cinc mestièrs que son pas de "mejans d'existéncia justs".

Lo canon pali descriu lo rei ideal coma un pacifista, quitament se dispausa d'una armada. Mai d'uns tèxtes justifican las guèrres defensivas: per exemple, lo Samyutta Kosala, que lo rei Pasenadi defend lo seu reialme contra una ataca del rei Ajatasattu.

Segon los comentaris del theravāda, i a cinc factors necessaris per qu'un acte siá a l'encòp un acte de tuar e siá carmicament desfavorable. Son: (1) la preséncia d'un èsser vivent, uman o animal; (2) la coneissénça que siá un èsser vivent; (3) l'intencion de tuar; (4) l'acte de tuar per quin mejans que siá, e (5) la mòrt que ne resulta. Qualques bodistas remarcan que dins de posturas defensivas, dins lo cas d'una "guèrra justa", l'intencion primièra d'un soldat es pas de tuar, mas de se defendre, e l'acte de tuar dins aquela situacion auriá de ressons carmics minims.

Bodisme mahayana

Dins lo bodisme mahayana, lo fach de tuar un animal – e quitament l'intencion d'o tuar – es condamnat. En efècte, la vacuitat dels darmas es insparable de la compassion (Karuna). La non-violéncia fa partit dels vòts del bodisattva, qu'òbra per ajudar l'ensems dels èssers de trobar lor deliurança. Los èssers son egals en dignitat perque cadun a, en se, la natura de Boda.

Pasmens, aquela non-violéncia es pas passiva e empacha pas de se defendre contra una agression: mètre en estat de non nòire un criminal es justificat. Un sutra del Mahayana, l'Upaya-Kausalya Sutra, menciona un cas que lo bodisattva, capitan "Maha Karuna" d'una nau, tuèt un pirata que menaçava de tuar totes los passatgèrs d'un batèl. Aquel acte es considerat coma plan meritòri (e lo pirata comprés, qu'obtenguèt una nòva naissença mai favorabla que s'aviá pas podut liurament complir los seus crimes).

Dins lo sikhisme

Lo sikhisme presicar la valor morala que representa l'ahimsa. Fòrça escrichs del Guru Granth Sahib, lo Libre sant del sikhisme metent en proscèna l'ahimsa. Guru Arjan preguèt l'uman de far de mal a degun, a res per venir cap a Dieu, Waheguru, amb onor. L'egalitat, la justícia, la compassion, la caritat son de valors de cultivar. Guru Tegh Bahadur tanben diguèt que l'òme savi deu terrorizar degun e deu pas èsser terrorizat. Sus aquel punch la balança tremola un pauc perque lo darrièr goro sikh, Guru Gobind Singh prenguèt las armas e moriguèt en martir a causa de las invasions estrangièras que decimèron lo pòble sikh; per la justícia, la libertat, encara que cal se batre quand los metòdes pacifics son agotats. L'espasa deu pas èsser utilizada per una fin individuala, mas pel ben d'un grop, d'una societat. L'istòria del sikhisme e los seus martirs, sos olocausts faguèron que los darrièrs goros fondators tornèron sus l'ahimsa, que de tota mena deu prevaler.

En Occident

Foguèt introdusit dins la societat occidentala jod l'impulsion politica del Mahatma Gandhi. Albert Schweitzer es un mètge umanitari, teologian protestant e un dels rars filosofes europèus del sègle XX qu'utilizèt l' ahimsa dins sas teorias eticas, qu'aquela qu'illustra, lo « respècte de la vida ». Inspiradas per las seunas accions, dels movements dels drechs civics, coma aquel menat per Martin Luther King, s'engatjèt dins de movements de protestacion non-violentas. Mai recentament, la popularitat del iòga e de la meditacion en Occident contribuèt a far conéisser l'ahimsa e d'autres concèptes.

Vejatz tanben

Article conèxe

• Non-violéncia