Taoïsme
Lo Taoïsme ( o daoïsme, en chinés: 道教, e en pinyin: Dào jiāo) es una religion e una filosofia chinesa creada pendent l'Antiquitat. Son principi fondamental es la recèrca de l'armonia amb lo Tao ( tanben romanizat en Dao).
Es practicat coma religion mas s'apuèja pas sus una fòrma divina antropomorfica e conten una vision del mond influenciada pel panteïsme.
Lo taoïsme aguèt, e a encara, una influéncia prigonda sus la cultura chinesa e delà (esp. sus de países vesins coma Vietnam, Corèa, Japon).
Lo nombre de taoïstas es de mal estimar per divèrsas rasons. D'en primièr la posicion antireligiosa del govèrn chinesa faculta pas las recèrcas e la fisança dins los recensaments. Puèi, cal notar tanben que, en China e mai largament dins l'airal que lo bodisme mahayana i es una religion tradicionala, l'apartenéncia a una religion es pas una categoria completament estanca coma dins un fum d'autres países. Se pòt practicar mai d'una religion e, sovent, las quatres grandas tradicions religiosas ( religion tradicionala chinesa, taoïsme, confucianisme e bodisme) se mesclan.
Segon l'universitat Purdue, 13% de la populacion de la Republica Populara de China serián taoïstas[1] (175 000 000 de personas). A taiwan son 33% ( 7 500 0000). I a tanben de communautats taoïstas dins mai d'un país ( Singapor, Malàisia...). Al total, i auriá gaireben 200 000 000 de taoïstas dins lo mond. Lo taoïsme a tanben influenciat la religion tradicionala chinesa.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Laozi, nascut en 571 ab. Jèsus-Crist, es lo fondator del taoïsme. Sas idèas principalas son contengudas dins lo Daodejing (道德经). Reprenguèt d'elements ja existents dins la cultura de son temps, en particular la cosmologia de l'Escòla dels Naturalistas ( o Escòla del Yin-Yang). Reprenguèt tanben d'elements eiretats de la religion populara chinesa anciana, çò qu'explica la preséncia d'elements shamanistas dins lo taoïsme. Quatre elements fondamentals compausan lo taoïsme e explican sos rituals:
1. La filosofia taoïsta ( amb lo Daodejing e lo Zhuangzi)
2. Las tecnicas que la tòca es l'obtencion d'un estat d'ecstasi.
3. Las practicas per obténer longevitat e immortalitat.
4. La practica de l'exorcisme.
La primièira fòrma organizada de taoïsme data de la fondacion en -142 del movement dels Cinq Boissèls de Ris, per Zhang Daoling. Aquel movement donèt naissença a l'Escòla dels Mèstres Celestials (天师道). L'Escòla foguèt reconeguda en 215 per Cao Cao que s'apuejèt suls taoïstas per manténer son poder. Del temps de la dinastia Tang (608-917), lo taoïsme venguèt religion oficiala.
La dinastia Song (960-1279) foguèt tanben plan favorabla al taoïsme mas la dinastia Ming (1368-1644) favoriguèt puslèu lo neoconfucianisme. Après la dinastia Song, lo taoïsme poguèt pas jamai retrobar son ròtle de primièr plan e la dinastia Qing (1644-1912) foguèt clarament pròconfucianista e antitaoïsta.
Malgrat una renaissença relativa al sègle XX, lo taoïsme a perdut de son influéncia tot ben que siá una de las 5 religions reconegudas per la Republica Populara de China e que siá la religion de 33% dels Taiwaneses[2].
Doctrina
[modificar | Modificar lo còdi]Las doctrinas mai importantas del taoïsme son basadas subre lo Daodejing, lo Zhuangzi e lo Yijing.
Demest las valors mai presadas, se tròba la naturalesa, l'espontaneïtat, la simplicitat, lo destacament, e lo wu wei.
Dao e De
[modificar | Modificar lo còdi]Lo Dao (chinés: 道; pinyin: dào) significa 'camin', 'rota', 'mejan' 'metòde' e taben 'doctrina'.
Es definit atal dins lo Daodejing[3]:
Lo Dao que pòt èsser exprimit
Es pas lo Dao absolut;
Los noms que pòdon èsser donats,
Son pas de Noms Absoluts.
Lo SensaNom es l'origina del Cèl e de la Tèrra,
Lo Nomenat es l'origina de tota causa.
Lo Dao es considerat coma indescriptible, sensa nom, eternal, espontanèu e natural. Pòt èsser interpretat coma lo flux de l'univèrs. Lo Dao existís tanben dins cada òme e per aquesta rason totòm pòt descobrir l'imanéncia en el. Seguir l'armonia del Dao es l'objectiu de tot taoïsta practicant.
Lo De (Chinés: 德; pinyin: dé, i.e 'vertut' ) es l'expression del Dao dins una persona que cultiva lo Dao.
Wu Wei
[modificar | Modificar lo còdi]Wu wei (Chinés tradicional e Japonés: 無為; chinés simplificat: 无为; pinyin: wú wéi; corean: 無爲(무위); vietnamian: Vô vi) es un concèpte filosofic taoïsta que se pòt revirar per 'non-accion'. Significa que lo que seguís lo Dao e viu en armonia amb el, se compòrta d'un biais natural, confòrme a sa natura.
Dins lo Daodejing, l'actitud del savi es explicada atal[4]:
Lo savi fa tot sensa accion
Presica la doctrina sensa mot,
Agís mas s'apropria pas res,
Accomplís mas demanda pas cap de lausenja
Es perque demanda pas cap de lausenja
Que cap de lausenja pòt pas li èsser dostada.
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ 2010 Chinese Spiritual Life Survey conducted by the Purdue University's Center on Religion and Chinese Society. Statistics published in: Katharina Wenzel-Teuber, David Strait. People’s Republic of China: Religions and Churches Statistical Overview 2011. On: Religions & Christianity in Today's China, Vol. II, 2012, No. 3, pp. 29-54, ISSN: 2192-9289.
- ↑ Recensament oficial de 2005
- ↑ Daodejing, Libre 1:Los Principis del Dao, 1 Del Dao absolut
- ↑ Daodejing, libre 1 : capitol 2, revirat segon la version de Lin Yutang