Richard Wagner
 | |
| Profession: | compositor |
|---|---|
| País: | Confederacion deu Rin |
| Estil: | Romantic |
| Data de neishença: | 22 de mai de 1813 |
| Lòc de neishença: | Leipzig, Confederacion deu rin |
| Data de decès: | 13 de heurèr de 1883 |
| Lòc de decès: | Venècia, Reiaume d'Italia |
Richard Wagner (Leipzig, Confederacion deu Rin, lo 22 de mai de 1813 – Venècia, Reiaume d'Italia, lo, 13 de heurèr de 1883) que ho un compositor romantic e nacionaliste aleman ; la soa musica que s'inspira ampliament de la mitologia germanica.
Qu'ei un deu compositor los mei interpretats a l'opèra e mantuns deus ròtles de las soas òbras e son considerats com deus mei exigents entaus interprèts.
Qu'ei enqüèra au dia de uei un artista polemic per'mor de la plaça màger qu'aucupa dens l'istòria musicau e culturau de l'opèra aleman en tot demorar un simbòl deu nacionalisme e d'aver sostiengudas idèas antisemitas. Qu'ei atau, per exemple, que l'interpretacion peu purmèr còp d'ua òbra de Wagner en Israèl e devó demorar mantuas annadas e estar l'encausa d'ua polemica de las granas.
Enter los sons opèras mei conegut que's pòt mentàver : Lo Holandés volant (Der fliegende Holländer en aleman), Tannhäuser, Lohengrin, Tristant e Isolda (Tristan und Isolde), L'Anèth de Nibelungen (Der Ring des Nibelungen) e Parsifal.
Vita
[modificar | Modificar lo còdi]Lo son pair que's morí deu tifus chic après la soa neishença e que ho lo son pairastre (un actor nomat Ludwig Geyer) qui'u ensenhè la musica e qui' dè lo gost de l'espectacle. Dinc a la mort de Geyer, Richard Wagner que portè lo nom d'aqueth pairastre. Wagner qu'estudiè la musica a l'Universitat de Leipzig e que comencè la soa carrièra de compositor en compausant un purmèr opèra, Las Hadas (Die Feen), qui non hore pas apitat su l'empont abans mantuas annadas. Professionaument, Wagner que ho nomat director de còr a l'Opèra de Würzburg. En 1836 lo son opèra L'Amor vedat (Das Liebesvort) que ho interpretat mes sonque ua vegada a Magdeburg. La medisha annada Richard Wargner qu'esposè ua actritz nomada Mina Planer.
Perseguit peus deutes, lo cople que huejó a Londres puish a París. Non podó totun pas evitar la preson.
En 1842 Wagner que comencè fin finala ad escàder s'i a Drèsda dab l'interpretacion deus sons opèras Rienzi e Lo Holandés volant. Dab aquestes escadudas Wagner qu'estabilizè la soa posicion e que's vedó a perpausar un pòste de director d'orquèstra a Drèsda on apitè tanben sus l'empont Tannhäuser. En 1849, totun, qu'avó d'exilià's per rasons politicas e que s'acasè a Zuric on acabè Lohengrin e lo son manifèst : Opèra e Drama. qu'escrivó tanben lo son ensai antisemita : Lo judaïsme en musica. Lohengrin que ho gavidat per Franz Liszt a Weimar en 1850 e que ho un succès deus grans a maugrat de l'abséncia deu son autor.
A Zuric Wagner que's trobè un còp mei cargat de deutes e, en mei d'aquò, qu'avó ua relacion amorosa dab ua hemna maridada. Aqueth ahar qu'inspirè lo tèma de Tristan e Isolda. Qu'avó de huèger aquesta vegada entà Venècia.
Fin finala, Wagner que proheitè d'ua amnistia en 1860 e lo rei hòu Frederic II de Bavièra que paguè los sons deutes. Que comencè tanben a entertiéner relacions amorosas dab ua auta hemna maridada e hilha deu son amic Franz Liszt : Cosima Liszt von Bülow dab qui avore duas hilhas : Isolde e Eva. En 1866 qu'avó d'abandonar Alemanha un còp mei per'mor de la pujada de l'oposicion. Minna Wagner 'èra morta alavetz e Cosima Liszt que'u podó donc seguir a Tribschen, en Soïssa. qu'avón un hilh, nomat Siegfried, e que's maridèn en 1870 arron que Cosima divorciosse.
Dab l'ajuda deu rei Ludwig II de Bavièra, lo Festspielhaus que ho bastit a Bayreuth sonque entà provesir un lòc capable d'acessar las òbras de Wagner. Lo «cicle de l'anèth» qu'i ho interpretat e Wagner qu'i gavidè tròç de Parsifal chic abans de morí. Qu'ei sepelit a Bayreuth.
